green washing, 2

Trước có người nói với tôi đi Israel học kỹ thuật nông nghiệp tiên tiến, là tôi đã “cười khẩy” rồi, vì lúc đó, tuy chưa có đủ thông tin để phản bác, nhưng thực tế là một quốc gia còn chưa tự bảo đảm được an ninh lương thực, hàng năm vẫn phải nhập khẩu một lượng lương thực, thực phẩm rất lớn, thì chả có “tư cách” gì đi dạy người khác cách làm nông nghiệp. Đương nhiên xã hội hiện đại bây giờ, nông nghiệp chỉ chiếm phần nhỏ, và Israel là nước có trình độ khoa học kỹ thuật cao, họ đang dùng sức mạnh công nghiệp và quân sự để… tẩy xanh nông nghiệp mà thôi! Tại sao lại nói vậy!?

Thứ nhất là Israel không có đủ nguồn nước để xài, hiện tại 55% lượng nước là do lọc khử mặn từ nước biển, và con số này đã có kế hoạch tăng đến 80% và hơn nữa chứ không giảm. Mà lọc khử mặn dùng công nghệ thẩm thấu ngược – RO cần lượng điện năng khổng lồ, mà Israel thì không có nhà máy điện hạt nhân, mỗi năm phải đốt nhiều triệu tấn nguyên liệu hóa thạch (dầu, gas, than…) để sản xuất điện. Mà mỏ dầu lớn thì Israel không có, không dầu, không nước, buộc phải gây chiến để cướp của người khác. Đó là loại “xanh” được duy trì bằng vũ khí và vũ lực mà thôi!

Thứ nhì là nông nghiệp cần lượng lớn lao động, người Israel thuê hàng trăm nghìn người Palestine, hàng chục nghìn người Thái và SriLanka, thậm chí nhiều người Việt Nam để làm việc trong các nông trại, lương bổng thấp, bị bóc lột sức lao động! Đây là loại “xanh” giống như kiểu thành La Mã “giàu có, phồn thịnh” ngày xưa, có được là do bóc lột sức lao động của một số rất đông nô lệ, đương nhiên là kiểu nô dịch khéo léo hiện đại! Nên nghe quảng cáo là xanh, sạch, bền vững là đã biết nó xạo ke rồi, vấn đề là dùng cái chiêu bài nói xạo đó để toan tính điều gì khác!?

uscgc mellon

Thế là Mỹ đã chuyển giao cho VN 3 con tàu Tuần duyên cũ, một chiếc hạ thủy năm… 1968, một chiếc hạ thủy năm 1969, và một chiếc năm 1972, như vậy 3 con tàu đó đã… 57, 56 và 53 tuổi, hai chiếc già hơn (USCGC Mellon và USCGC Morgenthau) thực sự đã từng tham chiến ở Việt Nam những năm 1968 ~ 1972! Theo các ước tính trong hàng hải, một con tàu đến 40 tuổi được xem là đã rất thành công, sau khi hạ thủy và đưa vào sử dụng khoảng 20 năm, sẽ có một lần “mid-life upgrade – nâng cấp giữa đời”!

Tức là được trông đợi là sẽ phục vụ tiếp nửa phần đời còn lại, thêm 20 năm nữa cho đủ 40 năm. Hơn 50 tuổi đối với một con tàu đã có thể xem là “cổ lai hy – xưa nay hiếm”, dù Nga có một con tàu đã 110 tuổi vẫn còn hoạt động trong biên chế, nhưng đây là ngoại lệ vô cùng hiếm hoi. Ở nhiều nơi khác thì những con tàu này đã bị biến thành… bia tập bắn từ lâu! Điều gì khiến cho những con tàu của họ 60 năm vẫn còn xài được, còn tàu chúng ta đóng ra mới chỉ có vài năm đã xập xệ, xuống cấp, liên tục sửa chữa!?

chiêu ứng từ

Vụ án chấn động xảy ra năm 1851 thời Tự Đức, nhà vua nhận được tờ tấu do Binh bộ chuyển báo: Chưởng vệ Phạm Xích và Lang trung Tôn Thất Thiều trình tấu đã đánh đuổi ba tàu hải tặc khi đang đi tuần ở vùng biển Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định. Xem xong tờ tâu nhà vua liền sinh nghi vì đánh nhau với hải tặc mà không ai bị thương tích gì, còn phía bên kia thì chết sạch không một người bị bắt làm tù binh, bèn nhấc bút phê: giao cho Binh bộ điều tra cho rõ sự tình. Phúc trình từ Binh bộ cho rằng chiếc tàu thu được giống tàu buôn hơn là tàu giặc. Ngay lúc ấy, một phụ nữ đến nha môn cáo giác. Nguyên bà ta là một Hoa kiều, mở tiệm ăn ở phố Gia Hội (Huế), chồng cũng là Hoa kiều đi thuyền về nước, bặt tin đã lâu.

Theo lời bà kể, viên đội trưởng vệ Tuyển Phong tên là Trần Hựu đến ăn uống ở quán nhưng không đủ tiền trả nên rút chiếc nhẫn cầm tạm! Bà chủ xem kỹ nhận ra chiếc nhẫn quý của chồng, Trần Hựu ban đầu chối, nhưng sau lại chịu theo bà đến nha môn trình báo. Trần Hựu khai rằng: ngày 16 tháng 7, 1851, thuyền quan đậu ở cửa Thị Nại, được tin có ba thuyền lạ đậu ngoài hải phận đảo Thanh Dư, chưởng vệ Phạm Xích và Lang trung Tôn Thất Thiều lập tức đuổi theo, bắn bằng súng thần công nhưng ba chiếc thuyền kia không đáp trả, chỉ bỏ chạy! Sau 3 ngày truy đuổi thì hai chiếc chạy thoát, một chiếc bị bắt! Cập lại gần, Phạm Xích ra lệnh cho những người bên thuyền của TQ sang trình diện, họ chấp hành lệnh!

Ba mươi ba người sang trình thẻ, nói là nhà buôn ở Thừa Thiên xin về thăm quê và đã được cấp phép! Dù đã trình thẻ nhưng tổng cộng, 108 người Hoa trên tàu đều bị chém chết rồi quăng xuống biển, toàn bộ hàng hóa được chuyển sang chiếc thuyền Bằng Đoàn của quan binh, thuyền buôn được sơn lại màu đen cho giống tàu hải tặc và dẫn về vụng Chiêm Dữ. Vua Tự Đức nổi cơn thịnh nộ, giao Tam pháp ty xét xử, án xử rất nghiêm, Thiều và Xích đều bị lăng trì, nhiều người bị xử chém, một số quan binh được tha vì đã chống lệnh, từ chối giết người! Từ đó, cộng đồng người Hoa gốc Hải Nam đi đâu cũng xây Chiêu Ứng từ, như một kiểu ấm ức, từ Huế, Đà Nẵng, Hội An, vào tới trong Nam, tận Cà Mau cũng có!

franchise

Từ lâu, thứ duy nhất ở VN đã được hiện đại hóa, công nghiệp hóa vô cùng sâu rộng, đó chính là các loại công nghệ đĩ điếm, lưu manh! Nó đã được phát triển đến mức phổ cập, trở thành dây chuyền công nghiệp! Đã trở thành bài bản được truyền dạy cho nhau, thậm chí đến mức đã trở thành “thương hiệu nhượng quyền”: tất cả đều đã được làm sẵn, từ các sản phẩm giả cầy cho đến bao bì, quảng cáo, chỉ cần mua về và đi “lùa” người khác thôi!

thorn birds

Một góc làng chài ven biển, không biết từ lúc nào đã xuất hiện một cái nhà thờ nho nhỏ cùng với một cộng đồng giáo dân be bé, lúc tôi sinh ra thì nó đã có ở đó rồi. Đó là những năm đầu 198x, lâu đến mức tưởng đã quên luôn khúc nhạc trong phim “Theme from the thorn birds – Tiếng chim hót trong bụi mận gai” này. Phim gì đâu mà mô tả chuyện tình ngang trái, vụng trộm không thể giấu giữa một cha xứ… cha Ralph de Bricassart và cô gái bé nhỏ mang tên Meggie, nhỏ đến mức giống như là Lolita vậy!

Nhạc và phim thì không còn nhớ mấy, nhưng điều tôi còn nhớ rất rõ là, trong cái xóm chài đó, khi truyền hình đang chiếu phim này, thì giáo dân nhiều người đã… đập TV! Nhiều TV bị đập nát đến không dùng được, mà tại thời điểm đó, TV là cả một tài sản! Không thể chấp nhận chuyện tình vừa trái cả đạo lý, vừa trái cả giáo lý như thế! :D Nét nhạc có phần đơn giản nhưng tươi sáng, đã di cư đến Úc đến cả mấy trăm năm rồi, nhưng chất nhạc dân ca Scotland và Celtic không lẫn đi đâu được!

Làm tôi nhớ đến một ông “tiến sư giáo sĩ” người đã dạy tôi hồi còn ở Đại học: đẹp trai như các anh chị ngồi đây, hay xấu trai như tôi, từ quan điểm xác suất thống kê thì… khả năng lấy được vợ đẹp là như nhau! Ông ấy lại tiếp tục: tôi khuyên các anh lo học hành đi, thời bây giờ đàn ông lấy vợ kém 10, 15 tuổi là việc tương đối bình thường, nên bây giờ đừng có tập trung quá nhiều cho việc yêu đương, luyến ái, hẹn hò làm gì, vì vợ tương lai của các anh, ngay lúc này, còn đang đi học mẫu giáo kìa! :D

nội trở

Ví dụ bạn muốn chế tạo một cái máy nông nghiệp đơn giản, phải lắp ráp từ 20 linh kiện khác nhau. Đi tìm mua cái linh kiện đầu tiên là bạn đã bị lừa phải hàng đểu rồi. Mua linh kiện thứ 2, 3, 4 cũng y như thế, toàn hàng kém chất lượng! Rút cuộc bạn đâm nản, vì đụng đâu cũng hỏng, làm mãi không xong cái máy, hoặc nếu có làm xong thì cũng chạy trầy trật không như ý. Vì cái đám gian thương kia nó nhiều quá, nhiều vô kể, không cách nào kiểm soát được. Vì không sản xuất được nên đành chỉ mua đi bán lại, không dám ôm hàng lớn, ôm hàng lớn trong một thị trường biến động rất dễ chết.

Mà bán hàng nhỏ lẻ phải chịu chi phí cao thì sẽ nghĩ phải ra vô số chiêu thức gian lận để ăn lời và né tránh trách nhiệm hậu mãi và thuế! Xã hội nó cũng như cái máy, nếu các chi tiết mà chất lượng quá kém thì máy không làm việc được, đụng đâu cũng hỏng, cái “nội trở – internal resistance” này quá lớn, máy không chạy được. Phải tinh giản cho bớt những chi tiết thừa thải, để giảm cái “trở ngại” này xuống! Nếu thực sự làm được như tuyên bố thì tinh giản ghê gớm lắm, số tỉnh giảm 50%, số huyện giảm 60% và số xã sẽ giảm 70%! Không biết nói như thế, nhưng thực hiện sẽ thế nào!?

Chưa gì là đã thấy có người tị nạnh: mày chỉ là công dân hạng hai thôi, giờ sáp nhập rồi, chúng ta đều là hạng hai cả, thế là không được, nếu tao là hạng hai, thì mày chính là hạng ba nhé! Chướng ngại lớn nhưng chỉ phần nhỏ là ở cơ chế, phần lớn là nằm ở… trong “tâm”! Chỉ toàn ăn và phá, chất lượng con người như thế không cách nào nghiên cứu, sản xuất gì được, cứ thế… buôn bán nước bọt và đánh vật với niềm tin! Nên cũng phải như Sa-hoàng Pie đệ nhất với nước Nga ngày trước, phải có một ai đó, một tay nắm tóc, một tay quất roi vào mông, lôi ra khỏi “đêm trường Trung cổ”!

góc phần tư

Chiều hôm trước đạp xe cuối ngày, dừng chờ đèn đỏ ở một cái ngã tư, chú ý quan sát chỉ trong 1 góc phần tư chừng 20 m2 của cái ngã tư đó thì thấy có: 2 cây cột gắn biển báo tên đường, 2 cây cột đèn giao thông, 2 cây cột gắn biển báo giao thông, và 2 cây cột đèn chiếu sáng, tổng cộng 8 cây cột tại 1 góc phần tư của cái ngã tư, chưa kể thêm cả một cây cột điện!

Còn nếu tính hết cả 4 góc phần tư thì dễ có đến 30 cây cột. Nghĩ thầm 8 cây cột này, nếu làm khéo rút lại chỉ còn 1, cùng lắm 2 cây là đủ! Nhìn như một rừng chông luôn: Lớp lớp trùng trùng xanh thẳm giữa quê hương, Hãy vót đi em mũi nhọn kiên cường! Đi đâu cũng cắm biển, đến lúc lại hỏi vì sao mua dây buộc mình!? :D Mà càng cắm lại càng loạn!

gà và thóc

Nếu nghĩ kỹ sẽ thấy các hệ thống trí tuệ nhân tạo – AI có một khuôn mặt “nhị trùng” ẩn kín đằng sau. Như nhân viên các công ty VN, rồi cả các quan chức chính phủ, vì “trí năng hữu hạn”, nên hở cái gì cũng lên hỏi ChatGPT, khác nào nói cho người ta biết mình đang suy nghĩ, dự tính những gì!? Rồi các bí mật kinh doanh, những kế hoạch hành động, vì “năng lực suy nghĩ có hạn” nên cứ “thoải mái tâm sự” với ChatGPT hết, khác nào vạch áo cho người xem lưng!? Tung hô vạn năng, vạn tuế, không khéo lại là một chiêu bịp, tưởng mình là khách hàng, hóa ra chỉ là món hàng, ai là gà, ai là thóc!? Gì chứ những loại suy nghĩ vấn đề logic nhỏ không được, viết câu đơn giản không thông, “tâm” lúc nào cũng đầy “nhiễu sự”, những loại đó nhiều vô kể, không hiểu giáo dục thế nào lại tạo ra những kiểu như thế!

Bên trong không tự vận động được, nên tự biến mình thành công cụ của AI. Hiện còn quá sớm để nhận định về DeepSeek, mới là một chiêu “nhá hàng”, “ta đây cũng làm được nhé!” Nhưng để đối lại với sự độc quyền, bảo hộ thì cũng chỉ có cách dùng “open source” như thế! Mã nguồn mở, an toàn, giá thành rẻ, những phương thức vô cùng XHCN nhé! Chưa gì Hoa Kỳ đã cấm nhân viên, nhất là ở BQP sử dụng DeepSeek vì lo ngại về “an ninh quốc gia”, hơn ai hết, họ hiểu rõ bản chất loại công cụ đó, vì họ là người nghĩ ra đầu tiên mà! Suy cho cùng, chỉ bằng cách nâng cao năng lực vận động tư duy của bản thân thì mới thoát được những cái bẫy “phản khách vi chủ – 反客为主” như thế!

Từ một góc nhìn sâu xa hơn, diễn đạt theo một cách khá là “Phật giáo”, thì người ta ngộ ra sự thay đổi nhân quả từ trong tính “không”, không ai đi tìm chân lý trong sự “có”, nhất là một cái “có – làm sẵn, ăn ngay” như vậy! :D Về lâu dài, “giá rẻ” sẽ không còn mang hàm nghĩa “chất lượng thấp” nữa, mà sẽ mang ý nghĩa “hiệu quả cao”! Còn các định chế bảo hộ, độc quyền sẽ chết dần vì luôn tìm cách “nâng giá”, và trong cái nỗ lực “làm giá” đó, vô hình chung đánh mất đi tính hiệu quả, nếu không muốn nói, trong nhiều trường hợp là “tạo khống giá trị”, “tạo ra quá nhiều bánh vẽ”. Đương nhiên cái gọi là “giá rẻ” này không phải ai cũng làm được, vẫn phải là “dân trí” cao! Một xã hội vận hành hiệu quả không chỉ dựa trên chất lượng con người, mà sâu xa hơn, là làm sao đào luyện, khống chế được cái “tâm” con người, bằng văn hóa, giáo dục, bằng luật pháp!

Suy cho cùng, với hàng tỷ con người đang sinh sôi, và với tài nguyên ngày càng cạn kiệt, thì ai tối ưu, hiệu quả hơn thì sẽ có cơ hội sinh tồn tốt hơn! Nên một mặt, phương Tây vẫn đang dẫn đầu với xu hướng “tự do, khai phá”, luôn luôn thử nghiệm, tìm kiếm ý tưởng mới của họ! Nhưng mặt khác, việc giải quyết vấn đề sinh kế cho nhiều tỷ con người chen chúc trong cái vòng tròn Valeriepieris đó vẫn phải cần có một cách tiếp cận “down – to – earth”, làm sao thực tế và hiệu quả nhất, chứ ăn “bánh vẽ” mãi thì chỉ có… “cạp đất…”! Và cứ như thế, chỉ đến khi nào xử lý được cái “tâm” của con người thì cuộc cách mạng mới được xem là hoàn tất!

bàn tay năm ngón

Nói nhiều thì lại bảo là miệt thị dân tộc, nhưng là tình trạng vô cùng đáng báo động khi đại đa số xã hội là những thành phần không lớn, mãi không chịu lớn về tư cách, đủ thứ trò gian manh vặt vãnh. Một bộ phận lớn đã trở thành lưu manh ở mức chuyên nghiệp, tự nhiên như đúng rồi luôn! Những cái tôi lau nhau không chịu lớn đó gây ra vô số vấn đề, sống cho yên ổn cũng chưa được chứ đừng nói là phát triển con người, phát triển kinh tế!

Như trước tôi có nói đùa rằng: có những loại người vừa mới bắt tay xong là phải đếm lại xem bàn tay có còn đủ năm ngón hay không!? Chính là như thế, có những loại phải cách xa vĩnh viễn là tốt hơn, chứ để đến lúc xảy ra chuyện rồi lại hỏi Trời vì sao!? Giờ mà nói chuyện đạo đức, giáo dục con người là không ăn thua đâu, đã quá muộn rồi, chỉ có cách dùng Pháp trị đến mức khắc nghiệt, “bàn tay sắt” thì may ra còn chút hy vọng!

lao động công ích

Như thế là mức phạt, ví dụ như vượt đèn đỏ, đã tăng 5, 6 lần so với trước, tương đương khoảng nửa tháng lương của một người lao động phổ thông! Cứ như thế thì dân nó mới biết sợ, từ chỗ sợ thì mới làm nghiêm chuyện nhỏ, nghiêm chuyện nhỏ thì dần dần mới chấn chỉnh chuyện lớn được!

Đương nhiên cũng sẽ có những thành phần liều mạng, phạt cao quá nó bỏ luôn xe, chây ỳ ra không chịu đóng phạt! Em đề nghị không đóng phạt tới một mức nào đó thì bắt đi lao động công ích, cứ “lao cải” đôi tuần là thay đổi thái độ ngay thôi! Luật pháp chặt chẽ đến một lúc rồi sẽ như thế!

Ne zhaley, ni sebya, ni vragov

Ngay sau Chiến tranh thế giới lần 2, Liên Xô bắt tay vào tái thiết đất nước, nhưng đồng thời, cuộc chạy đua vũ trang Đông – Tây cũng chưa bao giờ dừng lại. Ba dự án lớn: dự án tên lửa liên lục địa, dự án bom hạt nhân, và dự án radar cảnh giới tầm xa, được nâng lên thành cấp Bộ, ngang cấp với Bộ hải quân, Bộ lục quân, etc… và được ưu tiên cao nhất! Từ những bài học lịch sử của Thế chiến 2, và cả từ trước đó nữa, nếu Nato mở rộng về phía Đông thì vùng xảy ra xung đột đầu tiên là sẽ Ukraine, Donbas. Chính vì thế mà Liên Xô ngay từ đầu đã xây dựng lại Donbas với tâm lý phòng thủ: các tòa nhà đều được xây dựng vô cùng kiên cố, có hầm ngầm, các công trình công nghiệp, hầm mỏ đều có vô số tầng hầm, đường ngầm dưới đất.

Cũng vì đó mà cuộc chiến Donbas ngày nay trở thành một cuộc “khổ chiến”, nhà nhà là pháo đài, mỗi công trình đều là vật cản. Với hình thái chiến tranh như vậy thì những gì thường thấy trên phim ảnh: các đội tinh nhuệ đột kích vào từng căn nhà, đấu súng với bên phòng thủ là chuyện… chỉ có trong phim Hollyweed! Với đối phương hỏa lực mạnh, bố trí trong điều kiện thuận lợi thì cách duy nhất là… lấy thịt đè người, phía Nga đã và đang xài lượng lớn bom, pháo, mìn, đạn nhiệt áp, đạn cháy… Và như ta có thể dự đoán, cuộc chiến giữa những người anh em, nếu để cho xảy ra, sẽ vô cùng khốc liệt! Như lời một bài hát Nga: Ne zhaley, ni sebya, ni vragov – không tha thứ cho một ai, dù là đối phương hay chính bản thân mình!

giơ cao đánh khẽ

Lâu mới đọc được một bài có chút nghĩa lý… nhận diện rác thải trong tâm hồn… Nói thẳng ra là chúng ta đang sống trong một cái xã hội đã bị “lưu manh hóa” vô cùng sâu rộng, rất nhiều người dùng sự lưu manh thô bỉ, trắng trợn nhằm làm người khác phải sợ, nhằm chiếm lấy một cái “phần thắng, phần tiện ích” cho mình! Sự việc càng đáng sợ hơn khi những người đó không từ một thủ đoạn nào, hay biết cách che giấu, tô vẽ những hành động của mình bằng những “lời nói có cánh”, những “đạo lý giả cầy”! Rồi cái sự “lưu manh” đó nó phát triển đến mức trở nên “bài bản”, thậm chí đến mức “có tổ chức tinh vi”! Và cái sự “vô minh” đó cứ thế được khuếch đại lên nhờ dân trí lè tè ngọn cỏ. Nhân đây nói về “văn hóa phát triển” và “văn hóa sinh tồn”, dĩ nhiên đã có nhiều gương anh hùng trong những hoàn cảnh cực đoan…

Nhưng nghĩ kỹ sẽ thấy, chính bản thân các “anh hùng” cũng không muốn bị rơi vào hoàn cảnh cực đoan, “một xanh cỏ, hai đỏ ngực” chút nào đâu! Còn trong phần lớn những tình huống bình thường của cuộc sống, chúng ta cần sự cố gắng, tiến bộ từ từ, những sự tử tế nhỏ nhoi góp phần tạo nên môi trường xã hội hài hòa, ổn định. Rất nhiều người vì không làm được chuyện nhỏ, nên dùng chuyện lớn để khỏa lấp! Rất nhiều thành phần manh động, chính là vì bên trong trống hoác, vì chưa bao giờ có sự vận động, rèn luyện từ từ. Nếu giáo dục đã thất bại trong việc chỉnh đốn con người, thì chỉ có cách pháp trị đến mức cao độ, thậm chí là hà khắc mà thôi! Gần đây thấy có nhiều động thái tích cực trong việc chỉnh đốn trật tự giao thông, an toàn xã hội, mong là đừng chỉ có “giơ cao, đánh khẽ…”

lắng nghe thinh lặng

Nằm đây tưởng chuyện ngàn sau,
Lung linh nến cháy hai đầu áo quan…

Lắng nghe sự thinh lặng, hơn 30 năm trước, hồi đó tôi mới có 14 tuổi, viết văn “cưa gái”! Mà “gái” cũng thuộc dạng “đọc hiểu” tốt, nên cô ấy giữ lá thư lại cho đến bây giờ, nhờ đó mà vẫn còn nhớ được đại ý hồi đó mình viết gì… “Những năm còn thiếu niên, nghe tiếng mưa rơi mà tưởng đến những cây nến hồng, nhỏ từng giọt từng giọt trong đêm tân hôn.

Khi ở tuổi trung niên, ngồi trên chiếc xuồng nhỏ giữa dòng sông, nghe tiếng mưa rơi mà nghĩ đất trời mênh mông, cuộc đời phiêu bạt. Đến lão niên, nghe tiếng mưa rơi trên mái ngói, đều đặn như tiếng kinh cầu trong một ngôi chùa…” Nên nói là “nghe mưa”, thực ra là “nghe tâm” mà thôi! 14 tuổi đã viết như thế, dường thấy trước được nhiều điều….

ngữ văn

Đề Ngữ văn quốc gia mà câu cú thế này đây: Người nghệ sĩ tôi luyện bản thân trong mối tương quan liên tục giữa mình với người khác, tại quãng đường giữa cái đẹp không thể bỏ qua và cộng đồng không thể tách khỏi… Câu sượng như cơm sống, viết tiếng Việt còn chưa suông, ngữ nghĩa mơ hồ! Nguyên văn tiếng Pháp, Albert Camus: L’artiste se forge dans cet aller retour perpétuel de lui aux autres, à mi-chemin de la beauté dont il ne peut se passer et de la communauté à laquelle il ne peut s’arracher Cụm từ “à mi-chemin” phải dịch là nửa đường, lưng chừng, dịch “tại quãng đường” là hoàn toàn vô nghĩa, tôi nghĩ đây là… dịch tự động bằng máy tính! Các cụm từ “tương quan liên tục”, “tôi luyện bản thân” đều không đúng!

Lỗi là ở người ra đề, trích dẫn những ấn phẩm mới xuất bản gần đây, mà những ấn phẩm đó, nói thật, rất có vấn đề! Câu từ nhộn nhạo, chắc chắn là dịch tự động bằng máy tính, hành văn trúc trắc, nhiều chỗ hoàn toàn xàm xí, vô nghĩa! Dù biết rằng: Traduire, c’est trahir – Dịch, tức là phản, nhưng nếu là tôi thì sẽ phỏng dịch như sau: Người nghệ sĩ buộc mình trong những mối “quan hệ đẩy tới đẩy lui” thường trực với mọi người, lơ lửng lưng chừng ở đâu đó giữa hai bờ, một bên là nghệ thuật mơ mộng, đẹp đẽ, và bên kia là cái cộng đồng “ngu dốt, xàm l…” nhưng lại không thể tách rời khỏi nó được! :D Đương nhiên là tôi có thêm vào mấy chữ cho nó “rõ ràng” hơn, nhưng đề này chẳng có gì trừu tượng, cũng không khó nghị luận!

mâu thuẫn

Trước xem một cái phim Thanh xuân TQ gì quên mất tiêu đề, một nhân vật được xem là “chị Đại” của trường, vừa có võ công, vừa bản tính hào hiệp, trượng nghĩa. Cuộc đời đi học, dĩ nhiên không tránh khỏi có vài xích mích với một “anh Đại” trong trường, hai bên hẹn nhau “giải quyết”! Xem đến đó, mình tưởng là sắp to chuyện đến nơi, nhưng phim rẽ theo hướng không ngờ tới! Hai anh chị hẹn nhau ở gốc cây táo dại sau trường, cây đang mùa trĩu quả, sau một hồi đấu khẩu, hai bên quyết định phân cao thấp một cách gián tiếp thay vì dùng quyền cước trực tiếp! Mỗi người sẽ đấm một quyền vào thân cây táo, ai làm cho cây rụng nhiều quả hơn sẽ thắng! Kết quả, cô gái nhân vật chính đã thắng vì số quả táo rụng xuống nhiều hơn hẳn.

Như thế, cái phim thanh xuân đó cũng là một cách để giáo dục giới trẻ, phải tìm cách chuyển hướng, hóa giải mâu thuẫn, thay vì dẫn nhau đến chỗ đối đầu trực tiếp. Sẽ là một cách tốt đẹp hơn nữa nếu sự phân định cao thấp dẫn đến sự cạnh tranh, rèn luyện lành mạnh! Người ta như thế, tự nhìn lại mình, một kiểu “công xã nguyên thủy” không hơn không kém, những “cái tôi” không hơn con vật bao nhiêu, bất chấp thủ đoạn, không từ bất kỳ sự lưu manh, hạ cấp nào để kéo cả lũ xuống đáy! Đương nhiên, đây là phim thanh xuân, dành cho lứa tuổi vị thành niên, chứ những thể loại già đầu rồi mà vẫn không chịu lớn thì chỉ có cách “bắt kulak vô gulag” (cho nó đi lao cải) hay nặng hơn là cách ly khỏi xã hội vĩnh viễn!

“biết”

Tại sao “biết” là “Mr. Bịp” nhưng vẫn cứ “dính”!? Thực ra, nó cũng giống như “biết bơi” nhưng vẫn cứ “chết đuối”, hay như “biết là không an toàn” nhưng vẫn cứ “bốc đồng gây tai nạn” vậy! Cái chữ “biết” này… không phải chỉ “ý thức”, “giáo dục” mà có được, đây chính là sự lầm lạc lớn của ngôn từ, cho rằng “biết” nó nằm ở tầng “đầu óc, tinh thần”, điều này hoàn toàn sai, ngược lại, “biết” nó lại… nằm ở tầng “vật lý và thể chất”! Vì sao lại có cái “lý luận” ngược ngạo như vậy!? Như các thanh thiếu niên bốc đồng gây tai nạn, thực chất, nguyên nhân sâu xa là do cuộc sống vốn đã rất ù lỳ, ít vận động, đời sống tinh thần nghèo nàn, cằn cỗi, rồi trong một phút chốc, tâm lý nó chợt dao động sang một thái cực khác hoàn toàn trái ngược lại, bột phát, tăng động, gây hậu quả! Có dạy “ý thức giao thông” cho chúng nó bằng cách “tụng chữ” được không, xin thưa là không thể nào! Chỉ có cách thông qua vận động, rèn luyện, khiến cho cơ thể, tâm tính trở nên điều hòa, có kiểm soát, thì cái sự “biết” kia mới dần dần có tác dụng!

Có dạy cho trẻ “ý thức bơi” được không, xin thưa là cũng không! Chỉ có cách là cứ tập bơi cho giỏi rồi vừa có kỹ năng, vừa hiểu được tình huống nguy hiểm! Quay trở lại vấn đề, tại sao “biết” mà vẫn cứ “dính”!? Đó là do “đĩ miệng”, chỉ “tụng chữ”, “lặp như vẹt” chứ không thực sự hiểu ngôn từ, không có công phu trì định được cái “tâm”, mà muốn sửa “tâm”, trước hết phải sửa nơi chứa cái “tâm”, đó là cái “thân”, nói đơn giản là… tập thể dục! Trước có đứa bạn, cũng là dạng tài năng đánh đàn piano và nhiều môn nghệ thuật khác, có hôm cô ấy “lý luận” rằng: thực ra toàn bộ sự thông minh, tài khéo .v.v… đều là thừa hưởng từ mẹ, còn cha thì chỉ cho “cái xác vật lý không hồn” kia mà thôi! Đương nhiên đây chỉ là một dạng tự hỏi, tự băn khoăn muôn đời về vai trò của cha, mẹ, nam, nữ. Cô ấy nói gì tôi cũng ừ, cũng đồng ý hết cả, nhưng chốt lại một câu: Mọi sự đổi thay tinh thần đều xảy ra trong thế giới vật chất! – All spiritual changes happens in the physical world! Không có “cái xác không hồn” đó là… không có cái gì hết á! :D

concept 2

Thứ tiếng Việt ngọng líu ngọng lo, éo hiểu “đua rowing máy” là cái gì, từ ngữ nửa nạc nửa mỡ vô cùng khó chịu, nếu không muốn nói là sai về nghĩa! Cứ dùng “giải vô địch máy chèo thuyền” có phải là hay hơn không, dù cũng chưa hoàn toàn chính xác, hoặc mở ngoặc chú thích “(rowing machine)”.

Chỉ cần không phải “giải vô địch chèo… thuyền máy” là được! :D Càng ngày giới trẻ càng vận động và càng hiểu biết nhiều hơn về cách thức vận động! Trong ảnh, máy chèo thuyền “Concept 2” được xem là tiêu chuẩn của môn chèo, nhưng cá nhân tôi lại không thích “Concept 2” lắm…

vietic

“Văn hóa đọc” hiện tại, thực chất là tìm cách bán một mớ giấy lộn, từ ngữ nhộn nhạo như cơm sống vì dịch tự động bằng máy tính, nội dung toàn ba thứ rẻ tiền, nếu không muốn nói là xàm xí. Cái gọi là AI – trí tuệ nhân tạo thì thực ra, những đề tài hàn lâm thứ thiệt đâu có với tới nổi, nên cuối cùng chỉ là bài toán khai thác dữ liệu người dùng để làm sao bán hàng cho được nhiều! Cái gọi là “văn hóa”, thực chất là các bố ấy bị choáng ngợp bởi những màn trình diễn “ngàn tỷ”, choáng vì tiền nhiều quá! Và đầu tư vào “văn hóa” chính là… đầu tư cho những show trình diễn mang tính bầy đàn, thô lậu, thức ăn công nghiệp! Cái gọi là “chính danh” qua số điện thoại, thực chất SIM rác vẫn bán đến hàng triệu cái mỗi tháng!

“Mượn Căn cước” để đăng ký, nhưng mượn đâu ra mà nhiều thế, không thể làm được nếu không có sự thông đồng của cơ quan quản lý! Tất cả mọi điều, mới đầu đặt ra đều nghe có vẻ “tốt đẹp”, nhưng sau đều biến tướng, trở thành một thứ hoàn toàn khác! Cái mong muốn tối đa, nỗ lực hết sức của người Việt là làm sao bắt chước được vẻ ngoài, quần áo giống giống, ngôn từ hao hao, tạo ra một thứ nhìn từa tựa hàng thật, rồi dùng cái mã đó để bịp người, nhưng sự pha-ke về nội dung thì chẳng lẫn đi đâu được! Bởi ta nói nó như con vẹt biết giả tiếng ấy, thấy con chuột bò đến bèn giả tiếng mèo đuổi chuột đi, thấy con mèo đến bèn giả tiếng người nạt nộ đuổi mèo đi. Ai chỉ nghe mà không nhìn thì không biết nó là vẹt (Việt)!

oreshnik

Ku Nga mà, từ trong lịch sử dựng nước và giữ nước, ảnh đã luôn có một cái “ám ảnh lớn lao”, đó là phải chế tạo vũ khí, phải có lợi thế dẫn đầu! Oreshnik về cơ bản là tên lửa đạn đạo tầm trung, nhiều nước có chứ không riêng gì Nga. Nhưng sự khác biệt là “tốc độ hypersonic” và “điều khiển được ở pha cuối”. Cái chính là làm sao điều khiển được ở tốc độ bội siêu thanh, chứ nếu chỉ là một cục sắt rơi tự do thì nhiều nước làm được! Chính vì cái khả năng điều khiển được đó nên đẻ ra các tính năng kỹ chiến thuật mới!

Lợi thế thứ nhất là có thể xuyên qua hàng chục (thậm chí hàng trăm) mét đất đá, không một hầm ngầm, không một bongke nào là an toàn! Lợi thế thứ nhì là đánh siêu chính xác, kiểu như nếu dùng để đánh tàu sân bay thì xác suất tiêu diệt là gần như 100%. Và lợi thế thứ ba là… không cách nào đánh chặn được! Cứ tưởng tượng một tòa nhà như tháp đôi, nó có thể chẻ từ trên xuống dưới, mà vẫn không phải mang tiếng là xài VKHN! Xem clip thì cứ như “thiên thượng hỏa”, lửa từ trên trời đánh xuống vậy!

CC

Đi làm Căn cước, cầm theo cái Chứng minh cũ, là loại tờ giấy dán ảnh, đóng dấu, ép nhựa, loại đã cấp từ… 18 năm trước! Nói các bạn không tin, đến năm nay, 2024, tôi vẫn xài cái CM là giấy ép nhựa! Đài báo thì từ nhiều năm qua đã thông báo không biết bao nhiêu đợt làm mới và sửa đổi, nào là “Căn cước công dân”, rồi “Căn cước”, riêng tôi vẫn bình chân như vại: còn thời hạn là mình còn xài, chẳng việc gì phải đổi! Thực ra tôi nghĩ: chuyện đâu có lạ gì, làm một lần chưa đúng ngay được đâu, chính vì nghĩ như thế mà đã tránh được rất nhiều phiền phức như đã thấy! Còn nghiệp vụ của Công an, ngày nào họ chẳng cấp mới hàng hàng ngàn CC, ngày nào chẳng có hàng trăm người mất giấy tờ, hàng ngàn thiếu niên đến tuổi, có ngày nào không làm đâu mà phải lo!? Vào trụ sở lấy số, ngồi đợi và… đếm!

Để ý thấy trung bình, xử lý một đợt 20 số mất khoảng 20 ~ 30 phút. Tức mỗi người trung bình mất khoảng 1 ~ 1.5 phút, tốc độ như vậy không phải là tệ! Quan sát sự phân chia công việc từng khâu, thấy cũng khá hợp lý, bớt rườm rà hơn trước, các hệ thống máy móc có mức tự động hóa khá tốt! Đến phiên mình, cô CA cầm cái giấy ép nhựa ngắm nghía rồi càm ràm: giấy này đã cũ lắm rồi, nhưng mình cứ nói lý: CMND này còn 2 năm nữa mới hết hạn! Giờ đã có máy tính cả, kiểm tra thông tin trên hệ thống thấy đầy đủ, hợp lệ, nên cô CA không nói gì nữa, cứ thế làm tiếp, lăn tay, chụp ảnh, quét võng mạc… vài phút thì xong, nên tuy toàn thời gian đợi hơi lâu nhưng không có gì để phàn nàn! Quan trọng là đừng vẽ thêm việc, đừng lôi thêm một đống giấy tờ không cần thiết nếu đã có đủ thông tin!