Đang cafe sáng thì một đứa bé chừng 3 tuổi chập chững bước lại gần, miệng bi bô: chú ơi, ớt ớt! Đứa bé chỉ vào luống cây “phúc lộc thọ” người ta trồng làm cảnh, trông khá giống quả ớt. Tôi liền tìm cách giải thích: đây là hoa con à, không phải quả ớt, đương nhiên cũng không mong bé có thể hiểu được, xem như nói chuyện với con trẻ mà thôi. Từ chuyện của đứa bé mà nghĩ đến các mô hình AI – trí tuệ nhân tạo hiện tại! Thực ra thì phần lớn các mô hình AI hiện tại dựa trên LLM – large language model cũng như đứa trẻ 3 tuổi vậy! Nếu có một lượng lớn dữ liệu bảo đó là quả ớt thì AI cũng sẽ bảo đó là ớt! Nếu là trẻ con thì ta bảo nó vô tri…

Nếu là người lớn thì ta nói nó bị thiểu năng, tiếc là một phần lớn người lớn giờ cũng giống y như LLM vậy! Nó chỉ “nhận dạng và so khớp” (pattern matching) dựa trên một lượng lớn dữ liệu, không có khả năng suy luận logic, không có khả năng toán học, và thực ra hiện tại, chỉ có thể dùng AI theo hướng “tìm kiếm” đó! Ngay cả những câu đố siêu đơn giản như: Vừa gà vừa chó, Bó lại cho tròn. Ba mươi sáu con, Một trăm chân chẵn! – Hỏi có bao nhiêu gà, bao nhiêu chó!? mà AI cũng không trả lời được! Sâu xa hơn, vẫn còn một cái gì đó rất căn bản, rất nền tảng vẫn chưa giải quyết được khi kết nối ngôn ngữ tự nhiên và ngôn ngữ toán!

Thường hiếm khi viết về các chủ đề tin học trên Facebook, nhưng lâu lâu vẫn chia sẻ vài ý tưởng thú vị. Chẳng hạn bạn có một con server, mở cổng 22 (SSH), và 5901 (VNC), đây là những cổng phổ biến mà hackers và những con bots hay dò xét, quấy phá. Không muốn điều đó xảy ra, bạn có thể đổi thành những con số khác, ví dụ như đổi 22 thành 6001, đổi 5901 thành 6002! Nhưng những kẻ quấy phá cũng biết cách dò xem bạn mở những cổng nào! Tốt nhất là cấm tất cả (dùng firewall, iptables) và sử dụng ‘knockd’. Hiểu nôm na, knockd giống như nhận diện một trình tự gõ cửa! Phải gõ đúng trình tự thì cửa mới mở (hay đóng)!

Kiểu giống như… “Nếu là thỏ cho xem tai, Nếu là nai cho xem gạc!” vậy! Ví dụ, câu lệnh có cú pháp: “knock -v SERVER_IP 2001 2002 2003 -d 500” sẽ lần lượt gởi 3 lệnh gõ cửa, cách nhau một quãng thời gian -d tới các cổng 2001, 2002, 2003, đúng trình tự đó thì knockd sẽ điều chỉnh lại firewall để mở cổng 6001, gởi theo chiều ngược lại sẽ đóng cổng! Vì mỗi cổng là một con số 2 bytes nên 3 cổng tương đương với một mật khẩu có entropy = 16 × 3 x 2 = 96 bits (nhân 2 do cổng có thể là TCP hay UDP), đương nhiên có thể định nghĩa trình tự gồm 4, 5 cổng hay nhiều hơn, thậm chí dùng danh sách các trình tự chỉ sử dụng một lần!

Thuê con server của Amazon EC2 cấu hình 32 vCPU, 64 GB RAM, so với con Aquarium-PC của mình: 36 vCPU, 64 GB RAM, con của Amazon chạy nhanh hơn một chút, vì dù sao 2 con CPU Xeon của mình là đời cũ lắm rồi. Nhưng khi ép xung – overclock từ 2.3 lên 3.8 GHz thì con Aquarium-PC cho máy của Amazon “ngửi khói” lập tức! Nhưng ép xung cũng có nghĩa là tăng nhiệt, từ 60°C nhảy lên 75°C thường trực, và cũng phải tăng tốc độ quạt, tăng tiếng ồn. Đây là điều đành phải chấp nhận thôi, hoặc là phải có giải pháp tản nhiệt tốt hơn!

Giải pháp thì có, nhưng… kỳ công, phải học thêm nhiều kỹ năng nữa, nhất là cơ khí và CNC, mà tôi hiện tại chỉ có mấy kỹ năng làm mộc quèn mà thôi! Nói chung, xác nhận là tản nhiệt dầu vẫn có thể chạy tốt với máy ép xung được, nhưng thiết kế khâu tản nhiệt phải thật sự thông minh, thật sự hiệu quả! Viết một cái script nhỏ để bật / tắt việc ép xung cho Linux, chạy script là overclock + overvolt, tăng điện thế cấp cho các thành phần máy, chạy lần nữa là tắt tính năng này đi! Mới có mấy hôm mà kỹ năng viết shell-script của mình tăng lên thấy rõ!

Trong post trước có nói về v-table, v-table là gì!? Với lập trình procedural truyền thống, gọi hàm thực chất là một lệnh hợp ngữ (Assembly), chỉ cần một lệnh JMP – Jump là nhảy ngay đến vùng nhớ chứa đoạn mã – hàm cần thực hiện! Nên gọi hàm trong ngôn ngữ C có tốc độ nhanh, nhanh đến mức không tưởng. Nhưng sự việc không đơn giản như vậy với các ngôn ngữ hướng đối tượng, như C++. Lấy ví dụ như: a->some_function(), trong trường hợp đơn giản nhất, ta cần nhảy 2 lần, lần đầu đến vùng nhớ chứa đối tượng (object) ‘a’, sau đó mới tìm trong vùng nhớ đó con trỏ đến hàm ‘some_function’ và nhảy thêm một lần nữa. Nhưng sự việc không đơn giản như vậy vì OOP có tính kế thừa, có nhiều phiên bản khác nhau của cùng một hàm ảo, những phiên bản này được chứa trong một cái bảng gọi là v-table, và việc gọi hàm lúc này bao gồm: 1. nhảy đến vùng nhớ bắt đầu đối tượng ‘a’, 2. tìm xem trong v-table của ‘a’ địa chỉ của hàm cần gọi, 3. nhảy đến vùng nhớ chính xác của hàm đó. Và cái bảng v-table này càng ngày càng lớn nếu kế thừa nhiều cấp, 20 ~ 30 cấp cũng là việc đã từng thấy! Sự việc bắt đầu trở nên phức tạp hơn nữa với những ngôn ngữ hỗ trợ đa kế thừa, đối tượng ‘a’ có thể kế thừa từ 1, 2 hay nhiều lớp khác nhau!

Lúc đó, compiler sẽ phải tạo ra nhiều v-table, và việc gọi hàm là một công cuộc tìm kiếm, tra bảng dài lê thê, thay vì chỉ một lệnh hợp ngữ JMP đơn giản! Thời gian tiêu tốn cho việc gọi hàm có thể giao động đâu đó trong khoảng 5 ~ 50% toàn bộ thời gian chạy chương trình. Đến tận ngày hôm nay, mấy chục năm sau khi các ngôn ngữ hướng đối tượng ra đời, bản chất của việc gọi hàm vẫn không đổi, và vẫn chưa có cải tiến nào mang tính cách mạng xảy ra! OOP đúng là một mô hình rõ ràng, dễ hiểu đối với lập trình viên, nhưng cực kỳ đau khổ cho những người làm compiler! OOP sinh ra, đầu tiên và trên hết là cho lập trình UI, mỗi cửa sổ, mỗi nút bấm trên UI là một đối tượng – object, nguyên thủy là vậy, về sau người ta mới mở rộng OOP từ UI sang những lĩnh vực khác! Nên những người làm ứng dụng lớn, cần lớp lang, cấu trúc rõ ràng, những người đó sẽ cảm thấy khó hiểu khi những coder ở mức thấp bên dưới chỉ thích procedural! OOP đúng là rõ ràng và tiện lợi, nhưng không phải là cách tiếp cận duy nhất đối với các vấn đề lập trình, mọi việc có thể sẽ thay đổi! Và nhiều coder không hiểu vì sao một số người cố sống cố chết bám vào một số phong cách xưa cũ, vì… bản năng mách bảo rằng làm như thế mới là đúng!

Đã nói về nút Reset, nay nói về nút Turbo, chắc không mấy người còn nhớ, một thời phổ biến trên các dòng x86 nhưng dần biến mất kể từ Pentium 1, 2 trở đi! Cái nút Turbo này thực chất nó làm gì? Chính là overclock – ép xung để cho CPU chạy nhanh hơn! Đang có ý định làm lại cái nút Turbo này cho con Aquarium-PC! Chỉ cần nhấn nút một cái là CPU chuyển từ xung nhịp cơ sở 2.3 GHz lên xung nhịp tối đa 3.6 GHz ngay!

Trên một số dòng mainboard, CPU, thực hiện “Turbo” rất dễ, ép xung / hạ xung và tăng thế, hạ thế (undervolt) đối với các chip hoàn toàn làm được từ phần mềm một cách dễ dàng, có hiệu quả ngay lập tức, mà không cần bất kỳ can thiệp gì đến phần cứng! Tuy nhiên, và cũng có khi, cách tốt nhất để tăng tốc, gia tốc, turbo một cái máy tính, đó chính là… loại gia tốc có giá trị 9.8 mét trên giây bình phương ấy!

Để cho nó chạy chục ngày, lúc này dầu bắt đầu loang màu và mờ đục, không còn trong như trước, dù muốn dù không, các thành phần, vật liệu cấu thành nên cái “hồ cá” đều có sự “ô nhiễm” nhất định. Phát hiện quan trọng nhất là loại keo nến (silicone) dùng để gắn kết, cố định các chi tiết bắt đầu… tan ra trong dầu khoáng, điều phi lý hết sức, vì dầu khoáng là chất tương đối “trơ – inert” ở nhiệt độ thông thường! Nhưng đó là sự phi lý bạn phải chịu khi làm một cái gì đó ở VN, các loại vật liệu, hóa chất đều bị “độn”, bị “pha”, trở nên không đúng với thuộc tính ban đầu! Vì silicone tan ra nên làm cho dầu khá đục, phải tháo dầu ra! Suy nghĩ ban đầu là có thể lọc dầu cho nó trong trở lại, nhưng nghĩ kỹ thì thấy không đúng, các phần tử màu đa số đều có kích thước tới nanomet, các loại lưới lọc micromet không thể làm gì được! Thế là đành phải… thay dầu, hy vọng là chỉ phải thay một lần này mà thôi!

Cũng nhân lúc xả dầu ra này mà chỉnh trang lại hệ thống chút đỉnh, thay cái máy bơm mới công suất nhỏ hơn chỉ 25W (ban đầu mua bơm đến 50W, tính hơi dư), cái bơm mới là hiệu Channing! Chúng ta gọi đó là “hàng Trung Quốc”, nhưng chuyện nó không giống như trước đây đâu, hàng TQ cũng có vô số chủng loại, phân khúc, bơm hiệu Channing được xem như là cấp chất lượng cao nhất trong làng “thủy sinh, cá cảnh” rồi, cao hơn cả bơm chuyên dùng cho máy tính! Chỉnh tốc độ ở mức vừa phải, bơm chạy không hề gây ra bất kỳ một tiếng động nào! Trục máy bơm làm bằng gốm sứ, không bị ăn mòn như thép, cộng với việc đặt chìm trong dầu xem như chất bôi trơn, nên có chạy liên tục nhiều năm cũng không sao! Chỉnh trang lại ngoại thất / nội thất cái “bể cá” lại một tí, không dám xài keo nến nữa, phải xài epoxy! Đem cái khung gỗ chà nhám, ra đi thêm một lớp epoxy nữa cho nó đều màu!

Thay cái bảng điều khiển mới, bỏ các công tắc điện “đểu”, đi dây lại cho gọn gàng hơn! Nhìn nó chạy cỡ một chục ngày qua mà suy nghĩ mãi về vấn đề tản nhiệt! Tản nhiệt không dùng quạt rất khó, vẫn có thể làm được nhưng khi đó cái tháp tản nhiệt nó sẽ to bằng hay hơn cái máy tính, còn dùng quạt thì lại quá dễ dàng! Cái máy tính nguyên gốc rất ồn vì nó có đến 8 cái quạt, mỗi cái có công suất, tốc độ, và chất lượng khác nhau, 8 cái quạt chạy cùng lúc tạo thành bản “hợp xướng âm thanh” vô cùng khó chịu, nếu giảm xuống chỉ còn một cái quạt, nhưng chất lượng tốt thì tiếng ồn tuy vẫn còn nhưng sẽ giảm đáng kể! Thế là đặt mua cái quạt 36 x 36cm, và mạch điều chỉnh công suất thay đổi tốc độ quạt quay, lắp vào phía sau tản nhiệt như trong hình! Lắp ráp tất cả vào, và lại stress-test – thử đầy tải, kết quả mỹ mãn, có thể chạy các tác vụ heavy-duty liên tục nhiều ngày, sẽ nói rõ hơn ở phần sau!