penpower

ơn 25 năm trước, một lần đi hội chợ tin học mua được cái này, bút nhập chữ Hoa PenPower với đế cảm ứng 2×1.5 inch! Thế là tiếp tục học chữ với thiết bị này, yêu thích vô cùng, về sau xài nhiều, hỏng mất không dùng được nữa! Thời đó xem như là hiện đại lắm, nếu so với cùng thời e là hơn xa iPad + Apple Pencil bây giờ! Thứ tự nét bút rất quan trọng, vì đây là 1 kiểu nhận dạng online (chữ “online” này phải hiểu trong ngữ cảnh bộ môn Nhận dạng & Xử lý ảnh), không phải đọc ảnh tĩnh, viết đúng thứ tự nét thì nhận rất chính xác! Lý do rất thích cái cảm ứng là vì không như các bạn gốc Hoa cùng lớp, chuyên nhập chữ Hán trên bàn phím máy tính tiêu chuẩn bằng phương pháp Thương Hiệt!

Mà cái “Thương Hiệt thâu nhập pháp” ấy khó quá, tôi học mãi vẫn không nắm được “yếu quyết” (cũng một phần vì phương pháp này không thật sự chính xác, siêu rắc rối và nhập nhằng), mà nhập liệu bằng bút viết nó trực quan hơn nhiều! Nên nhớ rằng thời đó cách đây hơn 25 năm, mà TQ đã tự làm ra những sản phẩm tin học như thế! Còn VN đương thời chỉ mỗi cái bảng mã Unicode tổ hợp hay dựng sẵn mà cãi nhau kịch liệt nhiều năm trời, không ai chịu ai, không quyết được. Đến tận giờ trên điện thoại thông minh với màn hình cảm ứng, giới trẻ TQ vẫn thích gõ phím thông qua “Bính âm” cho nhanh lẹ, nhưng giới già thì vẫn thích múa ngón tay, vẽ chữ để trả lời tin nhắn SMS!

live text

ừ WWDC năm ngoái là đã bắt đầu có, trên các máy Mac + OS đời mới mới. Cứ nhấp chuột vào trong bức ảnh và copy… text ra, và dù tránh nói thẳng ra, nhưng Apple sau khi đọc toàn bộ các văn bản của bạn, thì bắt đầu lục lọi các tấm ảnh và hiểu hầu hết chữ trong đó. Làm thử nghiệm với chữ Hán trong ảnh do chính mình viết, nhận không sai chữ nào!

Mà chữ Hán mình viết tay không phải là chuẩn lắm, lại viết trên hình nền rất không rõ ràng, đến người đọc còn khó nhận ra nữa là! Đúng nghĩa kinh hoàng… cứ “tap” vào ảnh và “copy” chữ ra thôi, copy ra và paste vào một cái editor để kiểm tra lại, chả sai chữ nào! Đương nhiên để có “AI” ngày hôm nay thì mọi việc đã bắt đầu từ hơn 50 năm về trước!

games

Thực ra viết con game để chơi là phụ, chính yếu vẫn là muốn thử nghiệm các kỹ thuật khác nhau với “lambda function – anonymous function – hàm không tên”!

ự viết con game Solitaire này mấy năm trước, nhưng lười, không bỏ lên AppStore. Game mà tôi tự viết để tự chơi thì cũng kha khá nhiều, viết vì kiếm không được game tương tự đúng ý mình, cái thì quảng cáo quá nhiều, cái thì đồ hoạ quá xấu, cái thì nặng nề, tốc độ quá chậm, chạy không mượt, mà tôi chơi Solitaire, mấy ngón tay bấm liên hồi như đánh piano vậy! Trò Solitaire chuẩn chơi trên máy Windows tối đa chỉ 24K điểm, nhưng cầm cái iPad mà chơi thì trên 30K điểm là chuyện thường! 🙂 Game này viết 1 source code, chạy trên tất cả các nền Apple (Mac, iPhone, iPad…), làm cái engine sẵn, đọc game rules từ file lên, hiện tại hỗ trợ đến 99 biến thể (variant) Solitaire khác nhau!

Nhớ lại đợt Sài Gòn giãn cách XH vì Covid-19, suốt ngày chỉ có chơi game giải trí, hoặc làm mộc, cưa bào, đục đẽo để vận động tay chân! Nói về chơi game, căn bản đó không phải là chuyện gì xấu, nhưng tôi thường chỉ chơi game logic đơn giản, mỗi ngày chơi 15 ~ 30 phút tối đa, không chơi các game có kịch bản hay những game mất quá nhiều thời gian! Tác hại của game đối với giới trẻ không cần phải nói, nhưng lỗi không nằm ở game, lỗi ở xã hội và giáo dục, tạo ra cho chúng nó một môi trường nghèo nàn, một tâm hồn trống rỗng, như cái lỗ đen sâu hoắm, nên ngoài những thứ vớ vẩn, nhảm nhí ra, chúng nó không còn biết điều gì khác, riết rồi thành thần kinh, bệnh hoạn và tệ nạn! 😢

toán

ối tiếp post trước, minh hoạ bằng 1 cái screenshot – chụp màn hình. Đến tận bây giờ vẫn còn xài khá nhiều toán, không phải là Toán cao cấp (vi phân, tích phân, đạo hàm, xác suất thống kê, etc…) mà chủ yếu là Toán rời rạc (discrete mathematics) và Thuật toán, thuật giải, thêm 1 chút Hình và Số… Chính là vì mấy cái này nên code vẫn còn có vài niềm vui, ngoài những chuyện debug phức tạp, mệt mỏi và vô số những công việc… trâu bò khác!

Ở 1 góc nhìn khác, có thể… nhìn code đoán tuổi! Những người viết mã thành khối 80 cột như tôi có nguyên nhân sâu xa từ cái thời còn trên x86 và DOS, lúc đó màn hình text kích thước 16 (dòng) x 80 (cột), còn màn hình bây giờ viết đến 160 cột có khi vẫn chưa xuống hàng! Đến tận giờ tôi vẫn cho rằng bắt đầu từ tầng thấp – low level là 1 điều nên làm, phần lớn coder bây giờ cái gì cũng biết, công nghệ nào cũng rành, chỉ 1 điều là không… rành code! 😅

turtle graphics

ái này, ai chuyên về Computer Graphics sẽ biết gọi là: Đồ hoạ con rùa (turtle graphics), tập API chỉ có 2 lệnh căn bản: moveBy và rotateBy, ví dụ: tiến 3 bước, xoay 45°, lại tiến 5 bước, xoay tiếp 90°, etc… hệ toạ độ hoàn toàn tương đối. 🙂 Đây là kiểu API tự nhiên, phù hợp để vẽ Hình học Fractal.

Một thời, đám lưu manh cũng kiểu “ta đây biết rồi, chuyên đi đọc vị người khác”, đọc thấy trên blog tkxuyen.com được đúng 1 chữ Computer Graphics nên cũng bô lô bô la: ah, em cũng đồ hoạ máy tính nè, em xài Photoshop, Illustrator… Nhiều kiểu ngu đến mức không tự hiểu ra được ngu chỗ nào!

panorama

ồi đó, không nhớ là năm nào, xài cái iPhone 4S (dạng cũng rất hiện đại lúc đó) chụp ảnh panorama, thấy chất lượng tệ, không bằng lòng nên đi mua cái Sony NEX5R, chiếc máy ảnh không gương lật đầu tiên, chụp panorama khá tốt. Hôm nay thử dùng chỉ 1 cái iPhone 7 cũ rích chụp pano thử xem, cho ra 1 cái ảnh 15000 x 4000 pixel (chờ ảnh load hơi lâu), má ơi, đúng là mình lạc hậu về công nghệ thật rồi! Haiza, đúng là thời thế, công nghệ đi quá nhanh, đẹp hơn hẳn máy ảnh chuyên nghiệp ngày xưa…

P/S: làm nghề lập trình, nói có vẻ ngược đời, nhưng từ xưa giờ vẫn quan niệm rằng: tôi chẳng cần phải biết cái éo gì về công nghệ (technologies) cả! Tôi chỉ biết về kỹ thuật (techniques) thôi! Vâng, nói rõ ràng như vậy! Tôi chỉ biết những mánh mẹo, kỹ xảo lập trình xa xưa, những thủ pháp cấu trúc dữ liệu, tối ưu hoá li ti, thời của “programming pearls” – những viên ngọc lập trình ấy! Coder giờ toàn ở “trên trời”, công nghệ này kia, AI, Machine learning, Big data, nói như vẹt, chỉ có điều mấy cái “rất căn bản” lại không biết! 😢

Ảnh lớn, cuộn theo phương ngang để xem.

coastline paradox

enoit Mandelbrot xuất bản 1 bài báo trên tạp chí Science năm 1967, nhan đề: Đường bờ biển của nước Anh dài bao nhiêu? Giả sử ta dùng một cây thước dài 1 km để đo đường bờ biển, cộng lại với nhau thì được chiều dài ‘x’ km. Nhưng nếu dùng 1 cây thước khác, có chiều dài ví dụ như 100 m để đo thì lại được 1 chiều dài khác lớn hơn, ‘y’ km. Đơn giản vì cây thước 1km là 1 xấp xỉ rất “thô”, ở giữa khoảng cách 1km đó, đường bờ biển không phải là 1 đoạn thẳng. Dễ dàng nhận thấy rằng, nếu dùng cây thước càng ngắn, thì chiều dài đo được càng tăng, và nếu chiều dài cây thước tiến dần về 0 thì chiều dài đường bờ biển tiến dần về vô hạn.

Đó gọi là “nghịch lý đường bờ biển – coastline paradox”, và cũng từ đó (1967) chính thức xuất hiện 1 nhánh toán học mới, gọi là hình học fractal, nghiên cứu 1 loại đối tượng đặc biệt, ví dụ như ở đây là bản đồ nước Anh, một đối tượng hình học có diện tích hữu hạn, nhưng chu vi… vô hạn! Đây là chủ đề yêu thích của tôi những năm cấp 3 và ĐH, vì nó liên quan trực tiếp tới đồ hoạ máy tính (computer graphics). Gọi là “Nghịch lý” vì nó đi ngược với “trực quan” của chúng ta, qua đó nói lên rằng, những gì ta suy nghĩ bằng ngôn từ, đôi khi chỉ là 1 sự lừa dối, sự lừa dối khó nhận ra vì suốt bao nhiêu năm, cách suy nghĩ của chúng ta bị đóng trong 1 cái khuôn máy móc!

Riêng về đường bờ biển Việt Nam, nếu đo bằng phương pháp Việt Nam thì nó có chiều dài khoảng 2400 km, nếu đo bằng cách của Mỹ thì nó lại dài khoảng 3400 km, còn nếu đo bằng “toán học” thì nó dài… vô hạn! Có điều gì rất “Phật giáo” trong phép đo này, chiều dài của một đối tượng hình học không phải là một hằng số, không phụ thuộc vào “các định luật vật lý hiển nhiên”, mà ngược lại, chiều dài đó lại phụ thuộc vào cách chúng ta đo nó! Nói nôm na, phiên phiến là… “tâm” nó tới đâu thì “tầm” (chiều dài đối tượng) nó tới đó. Chiều dài của một “đối tượng hình học Euclide” đơn giản đôi khi nằm ngoài “nhận thức thông thường” của con người! 😀

algorithms

ột phần quan trọng của 4 năm ĐH nằm trong cuốn này. Sách ngoại văn bìa cứng (hard cover), giấy tốt, đồng giá 50K/cuốn. Những năm 199x, FAHASA nhập sách ngoại về, bán chẳng ai mua, canh me đi qua lúc nó sale off, xúc luôn 1 lúc 20 cuốn, từ Algorithms, Data structure, Database… Algebra cho đến Mathematical Analysis, etc… Cũng là lý do tại sao thuật ngữ Toán, Tin… ko hề biết tiếng Việt. Cũng chưa thấy cuốn sách Tin học nào hay và bổ ích như cuốn này.

Nói cho đúng là cái cách hành văn khoa học tiếng Anh của nó ám ảnh mình, ít khi thấy được một cách hành văn hay, súc tích, dể hiểu đến như thế, cộng thêm minh hoạ cực kỳ xinh đẹp. Nếu nói mức độ hiểu 1 vấn đề nó thể hiện qua cái khả năng diễn đạt, trình bày lại để cho người khác cũng hiểu vấn đề đó thì tác giả cuốn này đúng là siêu đẳng !!! Về sau phát hiện ra, cả thư viện ĐH KHTN có đúng 1 cuốn này, mình có riêng 1 cuốn! Không có thói quen đọc nhiều sách, theo mình, cả ĐH chỉ cần đọc chừng 3, 4 cuốn, và cả cuộc đời chắc không cần đến 20 cuốn. Đọc nhiều quá phí hoài… tuổi xanh đi!

Dự định sau này mình sẽ đóng 1 cái kệ sách cao đến sát trần nhà, lý do là bỏ bớt những cuốn không đọc lên trên cao để không phải đụng đến chúng! 😅 Sách thực sự hay ít như sao buổi sớm, mà sách lôm côm nhiều như… lá rụng mùa thu! Sau bác nào đó thấy sách ngon, mượn ko trả, tiếc đứt ruột! 😥

lés travailleurs de la mer

Nơi nghĩa trang chật hẹp, tiếng vọng âm vang,
Chẳng một nhánh liễu xanh mùa thu trút lá,
Không một khúc hát ngây thơ buồn bã,
Góc cầu xưa người hành khất thường ca.

ritten with a Pencil stylus on an iPad using our own home – brew inking technology. Excerpt from the famous novel Lés travailleurs de la mer (Toilers of the Sea), Victor Hugo, and my literal, clumsy English translation: Navigation, it is education, sea is the brave school… The voyageur Ulysse had done lots more deeds then the Achille combatant. The sea quenches man, if soldiers are made of iron, then the mariners must have been made of steel. Look at them, in the ports, those tranquil martyrs, the silent winners, man figures with a religious look in their eyes as they’ve come out of the abyss…