ngáo, 3

Facebook nhắc ngày này năm trước, những dòng viết khá “tâm đắc”… Nói chung là đám “báo chí”, cả nghiêm chỉnh, cả nhảm nhí, thường xuyên copy nội dung từ blog tkxuyen.com. Copy không thiếu cái gì, cứ y như rằng, viết xong một bài “tiên học lễ, hậu học văn, chính khí hướng thượng” là mặt báo bắt đầu xuất hiện trào lưu bãi bỏ khẩu hiệu “tiên học lễ…”

Cứ như viết xong mấy bài về “ngáo” là có bài về tính resilience – kiên cường trong cuộc sống! Nhưng nói dễ, làm không dễ, thường thì người ta chỉ thấy điều người ta muốn thấy mà thôi, và cũng thường thì người ta không thể hiểu được cái bên trong họ không có! Chỉ mới vận động tư duy câu chữ đơn giản, mà còn chưa làm được thì không hy vọng gì…

hói mít

Đã nhắc đến đoạn này rất nhiều lần, đây là vùng có lượng mưa lớn nhất VN, và nằm trong top của thế giới, trung bình đến 10000 (10 ngàn) mm mưa mỗi năm, tưởng tượng có cột nước cao 10 mét đổ lên đầu bạn. Nên cũng là vùng có độ đa dạng sinh học cao nhất, và ảnh hưởng đến đường bộ, đường sắt thì không phải bàn! Thường xuyên tai nạn, từ suốt hơn nửa thế kỷ nay chứ không phải giờ mới có, năm nào cũng vài ba vụ, lặp đi lặp lại suốt mấy chục năm qua cứ y như là “định mệnh” vậy!

Riêng cái xóm Hói Mít, Lăng Cô đó là quá quen với tai nạn luôn, và những tai nạn thương tâm cứ lặp đi lặp lại mãi, đúng y một chỗ đó suốt mấy chục năm qua! Nguyên nhân là một khúc cua làm từ thời Pháp quá gắt, chỉ cần mở rộng ra cho bớt gắt là xong. Ấy thế mà bác ĐSVN, cũng như thực trạng chung các ban ngành, là không làm cái gì cả, chỉ có đi mua công nghệ, và hét giá trên trời, chứ có tự làm được cái gì đâu, nên chưa bao giờ có giải pháp cho nó đúng đắn, đàng hoàng cả!

spray

Joshua Slocum, như chúng ta biết, là người đầu tiên đi vòng quanh thế giới một mình bằng thuyền buồm, 1895 ~ 1898. Cả cuộc đời ông ta gắn với biển cả, lấy vợ và sinh ra 7 đứa con ở trên thuyền, không ai phủ nhận ông ấy là một thủy thủ lão luyện! Nhưng cuộc đời ông ấy, theo những nghiên cứu hiện đại, vẫn có những khía cạnh “kỳ lạ” khác ít được biết đến! Đầu tiên là suốt cả đời, ông ta… không biết bơi! :D Và dĩ nhiên ông ta, cũng như một số người khác, đã ngụy biện rằng biển rộng bao la như vậy, dù có biết bơi cũng không có lợi ích gì! Thứ nhì là chiếc Spray của ổng, theo các tính toán hiện đại, là quá rộng và quá nông, không có khả năng self – righting, tự lật lại nếu bị sóng đánh úp. Self – righting, tuy không khó về tính toán lý thuyết, nhưng khá khó trong thi công và kiểm nghiệm thực tế!

Tất cả cho thấy một người thiếu kinh nghiệm, liều lĩnh, bằng một cách kỳ lạ nào đó, lại toàn may mắn! Nhưng vận may không theo Slocum đến hết đời, ông ta biến mất giữa biển Caribbean, không ai thực sự biết điều gì đã xảy ra, đoán rằng một con tàu hơi nước lớn cán qua! Về self-righting, đây là một chủ đề khó, chỉ một số ít các thuyền đi biển có khả năng tự lật lại khi đã úp, đa phần là các xuồng cứu sinh, cứu hộ. Nhiều thuyền có khả năng tự cân bằng khi đã nghiêng đến hơn 90 độ nhưng vẫn chưa có khả năng self-righting, như vụ lật thuyền tháng 2-2022 tại cửa Đại, Hội An, lật úp xong rồi nằm đó luôn! Nhiều thuyền có tải giằng rất lớn, đến 40% mà vẫn không tự lật lại được! Self-righting không chỉ phụ thuộc vào tính toán lý thuyết mà còn tùy vào kỹ thuật đóng thuyền cụ thể…

toạ thực sơn băng – ngồi ăn núi lở

Bao nhiêu khai thác, xây dựng, phát triển kinh tế các kiểu, tạo ra bao nhiêu kiểu phồn vinh giả tạo, rồi cũng sẽ phải trả lại hết mà thôi, trả đủ cả vốn lẫn lời, không thiếu một đồng cân nào! Không ở đâu chạy thoát, khắp tất cả các vùng miền từ Bắc, Trung, Nam, từ thành thị cho đến nông thôn, vùng sâu vùng xa. Tất cả đều là do khai thác tài nguyên thiên nhiên và xây dựng cơ sở hạ tầng mà ra!

Trung Quốc cũng thiệt hại do bão Yagi, nhưng chỉ có 4, 5 người chết (ít nhất báo cáo là vậy), qua đó cho thấy hạ tầng, môi trường họ làm kỹ lưỡng hơn, nên ít thiệt hại hơn. Em lặp lại một ý đã nói từ mấy năm trước: tất cả đều là do… “ăn ở” thôi, 100 triệu dân, chỉ riêng vấn đề “ăn” với “ở” thôi là đủ: 坐食山崩 – toạ thực sơn băng – ngồi ăn núi lở! Tất cả chính là hiểu theo nghĩa đen trần trụi nhất!

retarded

Suốt cả chục năm qua, tôi đã nghe về cái “định luật Bernoulli” này không biết bao nhiêu lần! Vô số “chuyên gia mạng”, học lỏm được đúng 1 chữ “Bernoulli”, nhân dịp mưa bão này đưa ra vô số lời khuyên kiểu “xúi dại, nói ngược”: nên mở cửa để làm giảm “áp suất Bernoulli” để căn nhà an toàn hơn! Đây đúng phải gọi là những dạng “retarded”, lặp lại từ ngữ như vẹt mà không hiểu nội hàm bên trong, và cũng là một kiểu “xúi dại” hết sức nguy hiểm! Nếu đóng chặt cửa, cấu trúc căn nhà liền một khối, gắn kết vững chắc với nhau và với mặt đất thì sự “chênh lệch áp suất” do gió tạo ra không thể nào bứng nguyên tòa nhà lớn đi được! Ngược lại, mở cửa chính là làm yếu đi cấu trúc, tạo ra một chổ hổng để gió lùa vào!

Lúc này gió có cơ hội phá từng phần, bắt đầu từ những phần yếu nhất, đó là phá vỡ cửa, tốc mái! Trong sự tác động của gió, phần lớn là lực trực tiếp của luồng khí di chuyển, nhưng quả thực, có một phần là do “nguyên lý Bernoulli”, là sự chênh lệch áp suất nội tại giữa những luồng khí có vận tốc khác nhau! Đây là loại áp suất “thủy động”, không có “động” thì không có áp suất này! Mà mở cửa tức là trực tiếp gây ra sự “động”. Đây là lập lờ cố ý, hay là ngu dốt, thiểu năng, bị chữ “áp suất” (thủy tĩnh) đánh lừa, vì có “áp suất” nên phải “mở van”? Đúng là “vừa ngu, vừa bất lương”, trong lúc mưa bão đưa ra lời khuyên như thế! Với đa số các nhà bình thường, nên đóng, chốt cửa, chằng néo thêm bằng thanh gỗ và dây!

Nhưng cũng có trường hợp, như các mặt tiền – facade, cấu trúc vốn đã không thể kín gió! Chính vì không thể tránh khỏi, nên phải cân nhắc mở vuông góc để chia nhỏ diện tích và chằng buộc cẩn thận! Các “chuyên gia mạng” đã loay hoay với “định luật Bernoulli” như thế cả chục năm nay, em thấy rút cuộc, chúng nó không có khả năng hiểu được đâu! Nên bỏ thời gian đọc lại về “thủy tĩnh – hydrostatic”, “thủy động – hydrodynamic”! Mà đừng đọc trên “mặt chữ”, không hiểu mà nhắc lại như vẹt là người ta biết ngay! Dù tiếng Việt dùng “thủy” để dịch chữ “hydro” thật, nhưng không có nghĩa là “nước” đâu nhé, dùng để chỉ những dạng vật chất tuôn chảy (bao gồm nước, khí, plasma), theo nghĩa đối lập với thể “rắn”.

cao giao

Là Durov hay là Durak (durak – tiếng Nga – thằng ngốc), là thông minh hay là ngu xuẩn!? Trong cuốn “The spy who loved us” – Thomas Bass, tác giả có nói về một nhân vật khá đặc biệt, bạn của ông Phạm Xuân Ẩn, tên là Cao Giao, quá thông minh (hay quá ngu) nên sống ở thời nào thì cũng như cây thu lôi vậy, liên tục bị trời đánh! Cao Giao lân la chơi với người Nhật để dò la tin tức cho Việt Minh, nên bị người Pháp bắt bỏ tù.

Nhưng Việt Minh cũng không tin Cao Giao, bắt ông ta bỏ tù vì nghi ngờ cộng tác với Pháp. Đến sau năm 1954 ổng chạy vào Nam cũng bị họ Ngô bắt bỏ tù vì nghi là CS, đến năm 1978, lại bị CH XHCN VN bỏ tù thêm lần nữa nghi là điệp viên CIA, cứ như thế, bất kỳ chế độ nào cũng đều đơn giản là… bắt ông ta bỏ tù cả! :D Và sau rất nhiều lần tù tội như vậy, cuối cùng thì ông ta được cho xuất ngoại, sống lưu vong ở Bỉ!

thương mại điện tử, 1

Từ chuyện đi bơm 2 cái lốp xe… giá như người thợ sửa xe bảo ở đây không bơm xe thì chẳng có gì để nói, anh ta xách cái ống ra, nhìn nhìn rồi bảo: anh ơi, em mở không nổi 2 cái nắp van! Là mình biết nó cà khịa rồi, nhưng tính không thích nói nhiều, tự đi mở 2 cái nắp van cho nó bơm, xong đưa 5 ngàn, nó đút túi rồi bảo: 5 ngàn là em lấy rẻ đó! Mình cũng éo biết nói gì luôn, cứ nhìn như vào khoảng không trống hoác vậy, đi luôn chứ biết nói gì nữa!? Không phải chỉ là cái thái độ lao động, làm ăn như thế lần sau không ghé nữa! Thái độ làm việc vẫn là chuyện nhỏ, cái chính là tâm địa bất ổn, một tâm lý kiểu… Chí Phèo, chỉ có ăn và phá, không làm được cái gì cho ra hồn, nhưng cứ muốn làm cha thiên hạ! Nói thì mọi người bảo chỉ là một cái ví dụ cá biệt, không cá biệt đâu, đinh vẫn rải đầy đường đấy thôi, và muôn ngàn những kiểu tệ nạn, vừa ăn cướp vừa la làng vẫn tràn đìa khắp xã hội! Có vô số những thằng rảnh không làm gì, chờ chực cơ hội ai đó xúi bẫy để làm trò lưu manh vặt!

Đến chuyện thương mại điện tử… xưa các trang như Lazada, Shopee cũng đầy hàng kém chất lượng, nhưng ngày càng tốt hơn, đã có những người bán hàng gian bị khóa tài khoản! Đến một lúc người ta bỗng dưng nhận ra rằng, hóa ra suốt mấy chục năm nay toàn bị lừa bởi đám gian thương, nhập hàng TQ chất lượng thấp về bán với giá cao! Tuy không thể nói rằng các trang thương mại điện tử đã đủ tốt, đủ hài lòng, nhưng ít ra giá cả niêm yết công khai, không có tình trạng hét giá, mặt hàng nhiều chủng loại để lựa chọn! Mười năm trước, tôi đi mua vải sợi carbon để đóng xuồng, loay hoay hơn 2 tháng chưa có hàng, giờ thì có khi chưa tới 2 ngày! Hàng giao từ Thượng Hải mất cỡ 5~7 ngày, từ Thâm Quyến mất khoảng 3~4 ngày, còn những mặt hàng phổ thông thì họ đã buffering – trữ sẵn ngay tại VN, giao trong ngày! Phải có ai đó giảng giải, áp đặt cách thức thì người Việt mới làm, còn không thì chúng nó còn bận đấu tố, tính kế nhau và làm nhiều trò khỉ khác!

olympic

Mặt cúi, mặt nghiêng, mặt ngoảnh sau,
Quay theo tám hướng hỏi trời sâu.
Một câu hỏi lớn, không lời đáp!
Cho đến bây giờ mặt vẫn chau!

Chính là khẳng định vị trí số 2, ngấp nghé vị trí dẫn đầu! Kỷ lục thế giới mà bị phá những 0.4 giây thì ai cũng phải tâm phục khẩu phục, mà đánh ngay vào chính điền kinh, bơi lội, những môn được xem là trọng yếu, cốt lõi của Olympic! Kiểu này, trong tương lai gần, chuyện Trung Quốc vươn lên dẫn đầu thế giới là hoàn toàn có thể dự báo được!

Thực tế đã ngang với Mỹ về số HCV, tạm giữ ngôi nhì do kém số HCB! Dân tộc như thế, nói được làm được, còn tại sao VN vẫn là con số 0 tròn trĩnh, còn không tự luận ra được ngu chỗ nào! Tại sao XH toàn loại bệnh hoạn, không bệnh thì cũng… hoạn! Haizza, mấy câu hỏi này, những pho tượng chùa Tây Phương không biết cách trả lời… :(

trùng thất

Tôi gọi đây là trào lưu “đĩ miệng”, tiếng Việt kỳ diệu cc!!! Những thể loại hư ảo, cứ dùng mãi những ngôn từ như thế sẽ mất đi nhận thức về cái thật mà chạy theo những thứ đồng bóng! Cũng giống phần lớn cái loại “nhà thơ” VN hiện tại vậy, huênh hoang một mớ rỗng tuếch, còn không tự luận ra được ngu chỗ nào! Dần dần nó hình thành nên một cái “nghiệp”: chữ nghĩa không có nội dung, và quan trọng hơn, là không thực hành được, không có sự trì định, công phu để biến nó thành giá trị thực!

Cứ mãi như thế, đến một lúc con người sẽ bị chẻ ra làm đôi: sau một hồi ngáo ngáo với những ý nghĩ vọng động, tào lao, họ sẽ quay về đối diện với con người thật xàm xí bên trong! Và cứ thế, tiếp tục hoang mang không biết bám víu vào đâu, ai nói gì cũng tin, nhưng không thực sự hiểu, làm và kiên định được điều gì! Vì thế nên ngay từ xưa, tôi đã luôn cho rằng, nói một lời đơn giản phải cho thật tường tận, đúng đắn, một từ, một câu mà còn không hiểu thì đôi khi không cần phải nói nữa!

maskirovka

Trung Đông là kiểu một nồi canh hẹ, không thể rối hơn, chia 5 xẻ 7 để cho thằng Do Thái và Mỹ nó lợi dụng, ám sát hết người này đến người khác! Đây căn bản là vấn đề của con người, không phải là vấn đề của vũ khí và công nghệ! Các bài bản “maskirovka” – nghi binh chắc là ku Nga đã dạy cho hết rồi, nhưng không hiểu sao khi áp dụng lại kém đến thế! Ví dụ như ở VN trước 75, chiến trường ở đâu có điểm nóng là TW lại gởi tướng Lê Trọng Tấn đến! Được xem như fire-fighter, lính chữa cháy, tướng VN giỏi nhất đương thời, những trận quan trọng, ông Tấn trực tiếp cầm quân, như chiến dịch Lam Sơn 719 / Đường 9 – Nam Lào.

Nhưng cũng có khi ông ta chỉ đóng vai trò giám sát, để cho các sĩ quan trẻ hơn thực hành! Chỉ cần biết tướng Tấn đang ở đâu, các sư đoàn chủ lực VN đang ở đâu là đã có thể đoán ra thế trận rồi! Nên chuyện nghi binh, bảo mật nó phải trở thành một nghệ thuật! Thế là hàng ngày vẫn có ô-tô đến đón tướng Tấn (giả) đi họp ở BQP, cuối giờ chiều, người qua đường vẫn nghe thấy Tấn (giả) chơi bóng chuyền với cảnh vệ, hò reo ý ới, gọi tên như đúng rồi luôn! Nhưng thực ra trong lúc đó, tướng Tấn thật đang nằm trên một con tàu không số nào đó, chạy lòng vòng trên biển Đông, tìm cách cập vào một bến bí mật nào đó ở miền Nam!