Ba mươi tháng tư là ngày thống nhất (VN), cũng đồng thời là ngày chiến thắng fascism (LX). Liên khúc 6 bài hát quen thuộc, nổi tiếng nhất của “The Red Army”, trừ bài cuối, mỗi bài đại diện cho một binh / quân chủng: 1. We’re the army of the people, 2. Three tankists, 3. March of Stalin artillery, 4. Avia march, 5. If you’ll be lucky, 6. Let’s go!
… Strong in our friendship tried by fire, Long may our crimson flag inspire…
Chương trình âm nhạc… giữa tuần, bài ca “Cossacks ở Berlin”: Này các anh, hãy nhớ rằng đây không phải là lần đầu ngựa Cossack chúng ta uống nước trên những dòng sông nước khác đâu nhé…
Cách đặt lời như thế này có cái phong cách rất thi vị, và rất cổ kính…
Ngồi nhìn 18.5 tỷ này mãi thôi, cô gái đang làm thơ, trang giấy cho thấy 2 chữ: 春日 – xuân nhật. Nhìn thì là phép chiếu “isometric” (tiếng Việt: đẳng cấu), một kiểu chiếu song song điển hình của hội hoạ cổ truyền Trung Quốc, không phải phép chiếu phối cảnh (perspective projection) thường thấy của hội hoạ hiện đại.
Vấn đề mãi không giải đáp được là khuôn mặt bầu bỉnh của cô gái, đúng thực như thế, hay là kết quả hiển nhiên của phép chiếu!? Chính vì không thể lý giải nên… khán giả phải dùng sự tưởng tượng của mình để “transform” – ánh xạ khuôn mặt cô gái về không gian “thực”! Riêng tôi thì cứ cho rằng đó là không gian phối cảnh!
Lại nói truyện chưởng Kim Dung, Thiên Long bát bộ, hồi 58, 59. Nguyên lai, Tô Tinh Hà của Tiêu Dao phái có 8 đệ tử gọi là Hàm Cốc bát hữu, 8 vị này tuy võ công không cao, nhưng mỗi người có những “tuyệt nghệ” riêng, người chơi đàn, kẻ đánh cờ, người đọc sách… Trong Hàm Cốc bát hữu đó, hàng thứ 3 gọi là Cẩu Độc, cái tên này có nghĩa là: bạ cái gì cũng đọc, đọc vô số sách vở, cứ mở miệng ra là: “Tử viết, Tử viết” (Khổng tử nói thế này, thế kia…), luôn mồm trích dẫn điển tích, tầm chương trích cú. Hai hồi này trong Thiên Long bát bộ có rất nhiều “Tử viết, Tử viết”, thật là một màn trào phúng, châm biếm rất thú vị!
Chuyện “Tử viết, tử viết” (子曰，子曰。。。 Khổng tử nói thế này, Khổng tử nói thế kia…) trước đã có nói đến nhiều, nay đến chuyện “Khổng tử không nói”… 子不語怪力亂神 – Tử bất ngữ: quái lực loạn thần – Khổng tử không bàn chuyện quái dị, bạo lực, phản loạn và thần quỷ. Nhiều lần, đã từng có nhiều người hỏi Khổng Ni về thần tiên, ma quỷ, về “thế giới bên kia”, tất cả đều được đáp rằng: chuyện người sống còn chưa biết rõ, bàn làm gì chuyện người chết! Tư tưởng của Khổng tử tập trung hoàn toàn vào vai trò, tư cách, đạo đức của con người trong cộng đồng và xã hội, ông ấy từ chối trả lời các vấn đề siêu hình, siêu nhiên…
Đàn anh đã cho tôi trời xanh bao ước mơ tuổi thơ,
Đàn anh đã cho tôi dòng sông mang cánh buồm khát vọng…
Facebook nhắc ngày này mấy năm trước… Nhiều lần xem phim, thấy cảnh trai & gái ngồi tự tình, đối diện biển xanh bao la, cảnh quan diễm lệ, tôi muốn kêu lên: 你门都傻了吧? – Nhĩ môn đô soạ liễu ba?
Chúng mày khùng hết rồi hả? Còn không mau nhảy xuống biển, hoà mình vào cái không gian rộng lớn đó, còn ngồi đó mà ngôn tình cái gì, 誓海盟山 – thệ hải minh sơn – thề non hẹn biển, toàn nói ba lơn!
Chương trình âm nhạc cuối tuần, lâu lâu post “nhạc xưa”, kaka, dù đúng ra, “xưa” với tui ít nhất phải lùi về hơn 60 năm nữa kia! Nhân tiện phân bua chút, tại hay chì chiết bolero, làm ra cái ấn tượng phân biệt vùng miền, chính trị này nọ. Thực ra không hề, nhạc nói lên con người nghe nó, chỉ có “thẩm âm”, nhạc hay, nhạc sĩ có tài hay không mà thôi. Như Nguyễn Nhất Huy này, người Cà Mau ấy, viết câu nhạc khá dài, “hành âm” có nhiều ý tưởng lạ. Hoà âm cũng tốt, đầy tiếng, có nhiều màu sắc, phù hợp tâm trạng!
“Câu dài”… đó là “ám ảnh lớn lao” của nhạc Việt, vì xưa giờ đa số viết câu cú cụt lủn, vô duyên, vội vã khởi đầu, loanh quanh chưa kịp làm gì đã chóng vánh quay về “chủ âm”, làm người nghe có cái cảm giác “chưa ra đến chợ đã hết sạch tiền”! Số nhạc sĩ VN đủ tầm viết trường ca chỉ đếm trên đầu ngón tay của một bàn tay (cái bàn tay của một thằng Yakuza). GS Trần Văn Khê tự đặt cho mình cái hiệu “Trần Trường Ca” là có mơ ước đổi thay đó! Âu cũng là do cái dân-tộc-tính nó “đoản” (ngắn) như thế!
Chính thức bước vào mùa mưa, hiện tượng La Nina năm nay có vẻ mạnh, gió Nam sẽ mạnh hơn, mùa mưa tới sớm và cũng sẽ kết thúc sớm hơn, đồng thời hứa hẹn một mùa bão với nhiều dị thường! Hãy chờ xem…
Có lần bị hù bời “chiếc giày” này, đúng hoảng hồn, trong hình là chiếc car – carrier tối thiểu cũng 50 ngàn tấn. Đang chèo trên luồng Soài Rạp thì một chiếc như thế tiến sát đến đằng sau, máy móc hiện đại kiểu gì mà không có bất kỳ một tiếng động nào phát ra. Bất chợt nó hụ một hồi còi làm mình giật bắn suýt lật xuồng, ngoảnh lại phía sau thì ảnh chỉ cách non 100 mét, sừng sững như quả núi… tưởng tượng phía trên đó, bàn tay cầm joystick hay throttle chỉ sai một ly thôi là mình đi tong!
One minute of Euphoria with Serenity… Siêu bão Surigae gió trên 220 kmph đang đứng yên tại chỗ suốt mấy ngày nay và vẫn còn cách xa Việt Nam, nên thời tiết vẫn không ảnh hưởng mấy, thời tiết vẫn nắng nóng và ít gió! Vẫn tiếp tục chèo theo kế hoạch đã định!
Làm chiếc xuồng nan từ 1 khúc tre, ý tưởng rất hay, một kiểu SOF (skin on frame), mặc dù trong video, mục đích của người ta là làm… một cái võng! Bọc thêm ballistic-nylon / fiberglass bên ngoài, trát keo (tốt nhất là có hút chân không) là thành chiếc xuồng ngay thôi… Haiza, cần gì phải làm cả cái xưởng mộc như mình cho mệt chứ!
Chương trình âm nhạc cuối tuần, bản “dân ca mới” nổi tiếng, “Quả táo nhỏ”, gọi là mới chứ thực ra đã ra đời gần 100 năm, có vô số lời ca khác nhau, giọng nữ thật dễ thương: “em sẽ cưới người ấy, một chàng trai can đảm em yêu, không phải Lenin hay Trotsky đâu, chỉ là một anh thuỷ thủ Hồng quân đẹp trai…”
Tiếp tục chủ đề văn hoá Nga… Mặt trận phía Tây vẫn (không) yên tĩnh, chắc chắn ở đây có rất nhiều Kuban Cossacks, nói như Putin: họ từ xưa đã là sắc dân mạnh bạo, rộng rãi, hay ăn, hay nói, hay làm!
Trong bản thân dân tộc Nga đã có một sự “phân chia lao động”, Cossack là thành phần “cơ bắp” thường ở phía Nam, phía Bắc là các thành phần sản xuất, hậu cần, khoa học, kỹ thuật, văn hoá, tư tưởng…
Cái câu “không có bản chất, chỉ có hiện tượng” ấy là nhằm nhắc nhở chúng ta rằng: cái chúng ta quan sát được, suy cho đến cuối cùng, cũng vẫn chỉ là hiện tượng, chưa chắc đã phản ánh đúng bản chất bên trong, thậm chí cái bản chất tối hậu ấy thực có tồn tại hay không vẫn là một câu hỏi! Không riêng gì người làm khoa học, trong tất cả mọi lĩnh vực trong cuộc sống, trên thì luật pháp, dưới thì đối nhân xử thế hàng ngày đều phải thuộc lòng câu này, cái anh nhìn thấy chỉ là hiện tượng, đừng vội kết luận bản chất! Toán – Tin đi sâu vào học thuật, chắc chắn sẽ đụng đến triết học, ví dụ như sự khác biệt giữa ngôn ngữ lập trình C & Java chính là hai trường phái suy nghĩ: duy danh (nominalism) và duy thực (realism). Nhưng cái “triết” ấy nó hoàn toàn khác so với ba cái “trít” rẻ tiền của đám bolero, nghe đâu được một chữ “triết” rồi cũng bày đặt “văn minh phương đông” các kiểu! Không chịu khó học hành, chỉ lặp lại như con vẹt một số từ ngữ, đó chính là biểu hiện của sự “thiểu năng trí tuệ”, triết ccc !!!
Nhớ lại thi học kỳ môn gì quên mất, bộ môn Trí tuệ nhân tạo, khoa CNTT, ĐH KHTN, quãng năm 2000, lần đầu tiên thấy đề thi của một trường học XHCN lại có câu đầy tính siêu hình học (metaphysics) như thế này: Triết gia Immanuel Kant có câu: “Không có bản chất, chỉ có hiện tượng”. Anh chị hãy bình luận, phân tích về câu trên và hướng áp dụng trong ngữ cảnh môn học Trí tuệ nhân tạo! Nhớ lại chính tôi, những năm 19, 20 tuổi, suốt ngày đọc Kant và Nietzsche, cực kỳ say mê: Phê bình lý tính thuần tuý (Critique of pure reason). Thậm chí đã muốn học tiếng Đức để đọc được Kant trong nguyên bản! Bây giờ đã gấp đôi tuổi đó, chỉ thích chèo thuyền vượt biển. Ôi đôi khi ta phải biết ơn tất cả những đổi thay, thăng trầm, dù là “thăng” hay “trầm” của cuộc sống!!! Cũng bởi vì… “Trí tuệ nhân tạo” (ArtificiaI Intelligence) chả thế éo nào mà thắng nổi “Ngu xuẩn tự nhiên” (Natural Stupidity) !!! Hình bên dưới: chèo qua cửa Định An & cửa Trần Đề, một chặng vượt khó khăn và mệt mỏi…
Trước có quen một ku người Hàn, chơi SUP, ván chèo đứng, hay đi các nơi, chụp ảnh các kiểu! Nói cho đúng thì cũng không quen thân gì, chẳng qua là ảnh chủ động liên hệ, mình cũng xã giao nói chuyện vài câu. Đã dặn kỹ càng rồi, đám liên hệ với mày là đám chuyên làm trò lưu manh vặt, lưu manh có bài bản, bảo rồi nhưng không nghe. Đến một hôm, xem báo vnexpress thấy ảnh ku Hàn quốc tự chụp đứng trên ván SUP, phía dưới có một con cá mập đang tấn công, ảnh ghép y như thật, rất tinh vi, nếu chưa thấy ảnh gốc e là khó phân biệt. Mình báo cho ảnh biết, ảnh nóng máu lên, report lung tung, đòi kiện cáo các kiểu!
Cái gọi là đám “đưa tin” trên báo chí lá cải ấy, chúng nó la liếm khắp nơi, gặp ai cũng xem như người “thân thiết”, nói năng như “đúng rồi”, dùng chính thông tin thu thập được để chống lại “khổ chủ”, kích động, dùng người này đánh người kia, thọc gậy bánh xe, ném đá giấu tay, không có chuyện tào lao nào là không làm! Cứ như một con điếm ỡm ờ đứng giữa kích cho các “anh” đánh nhau, bản thân chúng nó thì có tin “hot”, chuyện ba xu rẻ tiền để câu view! Ở hội chơi thuyền thì nói chuyện dù lượn, ở hội dù lượn nói chuyện thuyền, có muôn ngàn khuôn mặt khác nhau! Mà sao thiên hạ cứ mãi ngây ngô, không phân biệt được “âm binh” với người thật, việc thật!
Tàu phóng lôi lớp Shershen, HQ-305, cỡ 150 tấn, cụ ông năm nay đã gần 50 tuổi rồi, vừa nhỏ con lại vừa ốm yếu, cứ lên ụ nằm mãi thôi, không biết bao giờ mới được cho nghỉ?!
Hỏi mấy người làm phu đập đá: làm sao để đập vỡ một tảng đá lớn, họ sẽ trả lời: chọn mặt có diện tích lớn nhất đập vào, sẽ nhanh vỡ hơn. Gạch con sâu dĩ nhiên không cứng như đá, nhưng lát gạch khó vỡ hơn lát đá, tại sao!? Mấy viên đá kích thước 40×40, 50×50, 60×60 hay thậm chí còn lớn hơn… xe cán lên một thời gian là vỡ ngay, do bề mặt đá rộng mà mỏng, gạch nhỏ & dày thì không vỡ. Hơn nữa, nhiều viên gạch nhỏ xếp lại với nhau cho phép xê dịch một khoảng nhất định, vì có thể xê dịch nên không vỡ! Hiểu theo một nghĩa nào đó, kích thước “nhỏ” chính là đã chủ động “vỡ” từ trước! Haiza, các bác quan chức khi nhỏ lười tập thể dục, ít lao động chân tay, nên những nguyên tắc vật lý căn bản mãi mà vẫn không thông!
Nên cho về nông thôn đi lao động cải tạo vài năm! Rồi các bác chủ trương làm đường sắt cao tốc, nên theo em đi chèo thuyền một thời gian, sẽ “ngộ” ra được ý nghĩa của công thức E=mc^2 của Einstein, năng lượng tỷ lệ với bình phương vận tốc. Muốn tăng tốc độ tàu từ 70 lên 350 kmh, tăng vận tốc 5 lần thì năng lượng tiêu tốn sẽ tăng gấp 5^2=25 lần, tất cả nhân thêm cho khối lượng ‘m’ hàng ngàn tấn, chưa kể các khoản chi phí khác, làm sao cạnh tranh lại với hàng không? Dĩ nhiên sẽ có người hỏi, tại sao cũng tàu cao tốc mà TQ lại làm được, haiza, đừng so bì, không thể so được đâu, nước nó diện tích lớn, thị trường đông, tự chủ công nghệ, vô số dịch vụ đi kèm, giải quyết bài toán có lãi cần một giải pháp tổng thể lớn bao trùm từ trên xuống…
Con ong làm mật yêu hoa,
Con cá bơi yêu nước, con chim ca yêu trời…
Began to train for endurance paddling again… the monsoon is reversing, northern wind and southern wind clash, in theory, a relatively – calm period is going to follow, however, wind is still quite strong at 15+ knots.
Trước đây có nói, muốn nghe âm nhạc vừa bác học mà vừa có tiếng người huýt sáo, có tiếng ngựa hý, chó sủa, thì phải nghe nhạc Xô-viết… Thật đúng là “trâu điên chó dại” mà…
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi…
Cuối cùng cũng chọn được một cây ưng ý, dùng chung pin 2A với các thiết bị khác, độ sáng 400 lumen, hai mức sáng trắng + một chế độ sáng đỏ nhấp nháy làm đèn hiệu… Chính thức giao mùa, giao mùa phương Nam không quyến rũ rõ ràng như phương Bắc, nhưng cũng đủ để làm người ta cảm nhận được sự đổi thay đang dần xâm lấn… Giao mùa, cái cảm nhận thiên khí tuần hoàn ấy làm người ta hiểu rằng nhân sinh hữu hạn, muốn làm gì thì hãy làm đi, quang âm lần lữa không chờ đợi ai…
Bộ phim đang “hot” thời gian gần đây, tuy hình thức cổ trang, ngôn tình, nhưng hàm lượng văn hoá không phải ít. Yếu tố căn bản đầu tiên, đó là Tống triều tìm cách du nhập giống lúa “100 ngày” từ Giao Chỉ (ngày nay là VN), giống lúa mau kết hạt, chịu sâu bệnh, thời tiết tốt này là cải cách rất căn bản và sâu rộng đối với nông nghiệp TQ đương thời, sản lượng lương thực tăng nhiều lần, lần đầu tiên trong lịch sử, lương thực dự trữ trong kho đủ ăn trong… 50 năm, điều này dẫn đến bùng nổ dân số, rồi lần lượt dẫn đến bùng nổ kinh tế, thương mại, KHKT. TQ bước vào một kỷ nguyên thịnh vượng chưa từng có, đời sống vật chất đầy đủ, các đô thị mở rộng, văn hoá, văn chương, tư tưởng đạt đến mức cực thịnh: Phạm Trọng Yếm, Âu Dương Tu, Tô Tuân, Tô Thức, Vương An Thạch, Trình Di, Trình Hạo, etc…
Đời sống vật chất cao như thế, XH chuyển biến thành những cấu trúc, tổ chức phức tạp đan xen nhau về lợi ích. Đời sống văn hoá tinh thần cao như thế dẫn đến một xã hội văn trị, văn nhân chữ nghĩa được coi trọng, mà võ bị bị coi thường. Võ tướng đời Tống được ưu đãi nhiều về tiền bạc và vật chất, nhưng bị từ chối sự công nhận về địa vị nơi miếu đường, bị xem thường về danh dự. Về việc binh, Tống triều nổi tiếng là… đánh đâu thua đó, chủ tướng trận vong, toàn quân tiêu diệt, cứ thế lặp lại! Hàng năm, để được yên ổn, Tống phải cống nạp cho Liêu hàng vạn lạng bạc và nhiều sản vật khác, thế nhưng trên tổng thể vẫn không thiệt vì cán cân thương mại nghiêng hẳn về phía Tống, còn phía Tây Hạ, Liêu cái gì cũng phải mua từ Trung Nguyên, từ lương thực, nhu yếu phẩm cho đến tơ lụa, hàng thủ công mỹ nghệ!
Ngay cả gây sự với VN cũng bị Lý Thường Kiệt đánh cho tan tành. Tống sử có cách giải thích “chữa thẹn” rất hài hước về chuyện đánh đâu thua đó, lý giải rằng Liêu, Tây Hạ là những bộ tộc du mục, “toàn dân vi binh” – 全民為兵 – già trẻ, trai gái ai cũng là lính, nên một “quân đội chuyên nghiệp” như Tống không thể địch lại được! Cái thành ngữ “toàn dân vi binh” này lại được thấy sử dụng một lần nữa năm 1979, khi hơn nửa triệu quân TQ không thể xuyên thủng hàng thủ của 80 ngàn dân quân VN ở biên giới phía bắc. Nói tới nói lui, cũng phải thừa nhận một thực tế rằng, năng lực sản xuất, trình độ văn hoá cao khiến xã hội TQ nghiêng hẳn về tổ chức quy mô, quy cũ, mà yếu hẳn về tinh thần võ bị, mà những sắc dân yếu kém hơn về kinh tế, văn hoá như Liêu, Tây Hạ, VN thì… ngoài cái mạng cùi ra, chẳng có gì để mất!
