lockdown… lifted

ừng quả đầu mới cắt sau… 4 tháng, chắc là nhẹ đi được gần 2kg! Cắt tóc xong, đi về lắc lư như con lật đật, vì trên nhẹ mà dưới nặng! 😅 Mừng đại dịch có lẽ là sắp qua đi! Xin lỗi nếu làm ai đó sợ vì bị nhát ma, em là cứ thích rõ ràng chân phương, cứ thích “nhà tranh” như thế, chứ sáng bóng loà loà thì “nhà ngói chả lại như nhà tranh”! 😅

giãn cách, 25

ho dù công nghệ phát triển tới cỡ nào đi nữa, thì các sân chơi mạng xã hội (MXH) như hiện tại, hiện nguyên hình như cõi hồng hoang, nguyên thuỷ, như thời còn là vượn người vậy! Trong các vấn đề nó đẻ ra, thì big-data, thao túng dữ liệu người dùng vẫn là chuyện nhỏ, những chuyện lớn hơn như tính chính danh, tin giả, bắt nạt xã hội, quảng cáo, lừa đảo mới là những vấn đề lớn! Ở tầm vĩ mô, có thể ví dụ vài cá nhân nào đó đưa tin giả, được hỗ trợ bởi một số cty ở VN, các cty này có cty mẹ ở Hồng Kông, đến lượt cty mẹ này do Hoa Nam tình báo giật dây! Một ví dụ khác, một tay ‘oligarch’ Nga, thông qua mạng lưới chân rết chằng chịt, chi tiền tạo quảng cáo và tin giả để tìm cách ảnh hưởng kết quả bầu cử Mỹ! Nói chuyện vĩ mô nó xa xôi quá, giờ quay lại chuyện vi mô ở ngay Việt Nam.

Hiện có khá nhiều nhóm lưu manh giang hồ (thường là cho vay nặng lãi, hay lô đề) cũng lập nhóm “Từ thiện” trên MXH, cũng đi phát vài tạ gạo, vài chục thùng mì (có bao nhiêu tiền đâu), tạo ra cái vỏ bọc lương thiện, tử tế như thế! Bà con chỉ biết ảo thôi, chứ có hiểu éo cuộc sống thực chúng nó toàn những thứ đầu trộm đuôi cướp thế nào đâu, có tới tận nơi xem tận mặt, hiểu rõ sự việc thế nào đâu?! Chính MXH đã dạy chúng nó những chiêu trò như thế. Kinh nhất hiện nay là các nhóm tự xưng “hiệp sĩ”, luôn rình mò, luôn “biết rồi”, luôn ra vẻ ta đây vì “việc nghĩa”, can thiệp chuyện “bao đồng”, trên Face vẽ bao nhiêu chuyện “tốt đẹp”, thực chất, chúng nó sống bằng cách tống tiền cá nhân & doanh nghiệp! MXH giúp cho tội phạm xây dựng thêm vài bộ mặt, trong số muôn ngàn khuôn mặt của chúng!

Làm nhớ đến một công án Thiền tông kinh điển: Nếu như cái xe bò không chạy, thì ông đánh cái xe, hay đánh con bò!? 😅

Nên xã hội càng phát triển, mà bản chất mông muội của con người chỉ càng trầm trọng thêm mà thôi! Ngày xưa thời của báo in, giấy viết, tin giả cũng có nhưng ít, và hạn chế, toà báo mà đưa tin sai, người ta còn biết chỗ mà đến ném cà chua, trứng thối để phản đối! Giờ một thằng ku lưu manh bá vơ, núp đâu trên núi, không ai biết nó là ai, mà vẫn có thể tác động đến con người và xã hội được! Nên chuyện này (sự vụ của Facebook), tôi đoán mới chỉ là khởi đầu mà thôi! Công bằng mà nói, Face chỉ là cái chợ để người ta buôn dưa lê, cái xấu của MXH là cái xấu chung của con người, chả của riêng gì Face! Rồi phương Tây cũng sẽ nhận ra, “tự do ngôn luận” vẫn có quá nhiều mặt trái, vấn đề căn bản đầu tiên là tính “chính danh” trên MXH, giải quyết được chuyện đó rồi thì mới tính tiếp những chuyện khác được!

Nói túm lại, MXH khiến cho đa số quần chúng trở thành “một con người khác”, riết rồi không ai quan tâm thực chất là như thế nào nữa, đó mới là cái nguy hại lớn nhất của MXH! Một cái ổ “nhảm nhí”, “dối trá”, “giả danh”, “ảo hoá”… mà chuyện đó chưa quan trọng, quan trọng là con người ta quên mất mình là ai, cái gì là thực, cái gì làm mình hạnh phúc, cái gì có lợi cho sức khoẻ và tâm hồn. Nhất là khi vô số cộng đồng, hội nhóm, tổ chức lưu manh nó ảnh hưởng, phụ thuộc, tác động lẫn nhau, tạo nên một cái “hệ sinh thái – eco-system”, tự nó nuôi sống bằng chính những cái “ảo giác” phản ánh qua lại giữa những “não trạng bệnh lý” giống nhau đó! Khi con người không còn biết mình là ai, không có mục đích xây dựng cá nhân gì, không còn khả năng “hướng thiện”, thì tất cả những điều khác xảy ra chỉ là hệ quả tất yếu!

ivermectin

ái vụ Ivermectin đứng từ góc độ “kỹ thuật tin giả”, có nhiều điểm rất đáng phân tích! Phải gọi là “kỹ thuật tin giả” vì nó đã được “lý luận hoá” thành bài bản, làm sao để kích động đám đông một cách hiệu quả! Điều đầu tiên phải nói là Covid-19 là một chứng bệnh rất phù hợp với tin giả, nhiều trường hợp tự hồi phục mà không cần thuốc men gì! Trong cái bối cảnh ấy, quăng bất kỳ thứ thuốc gì ra cũng “trị được bệnh” cả! Điều đầu tiên là nó đánh vào tâm lý đám đông, “gán nhãn thuộc tính”, à, ta biết rồi, thằng A là như thế này, sự việc B là có tính chất kia!

Ở một thời đại mà thông tin tuôn ào ạt từng giây từng phút như thế, chỉ cần có dòng chảy thông tin thôi, chẳng cần chứng cứ, cũng có thể điều khiển đám đông! Mà thông tin đúng, ví dụ như thuốc trị bệnh, thì cần nhiều tháng, nhiều năm mới đi đến một kết luận đơn giản và chính xác được, còn tin giả thì nó tuôn ra từ giờ này sang giờ khác! Quần chúng nó có cái nhu cầu “tha thiết, ngắt ngoải” phải thoả mãn, luôn luôn đánh giá, luôn luôn xếp hạng, luôn luôn phải “gán nhãn thuộc tính”, luôn luôn “ta biết”, không có mấy người giữ được cái tâm “KHÔNG”.

Nên đám tạo tin giả lâu lâu nó sẽ quăng ra một cái tin bá vơ, không ai có thể chứng minh được, cũng như không ai có thể phản bác được ngay lập tức! Cụ thể như trong trường hợp Ivermectin, nó xài “dữ liệu” từ một “bài báo khoa học” đã được xếp loại là “data-manipulation, thao túng, chỉnh sửa dữ liệu” và đã bị rút không cho đăng nữa! Chỉ cần một khởi đầu như thế thôi, là đã có thể nghi ngờ, bác bỏ toàn bộ những bước tiếp theo rồi! Mà xem xét những bước tiếp theo, toàn là những “chứng cứ” tham chiếu lòng vòng, tự nó “chứng minh, hỗ trợ” cho nhau!

Cái tâm thức đám đông, nó đã bị đào luyện bởi luồng thông tin, bởi mạng xã hội! Vì họ đã bị biến thành những người tiêu thụ – consumer thông tin! Và đám tung tin giả là đám lướt sóng cái nhu cầu này! Làm sao phải sản xuất ra càng nhiều sản phẩm thông tin càng tốt, thật giả không quan trọng, cứ phải nóng hổi, sốt dẻo là được! Đặt tít phải kích động cho người này ghen ghét người kia, như thế mới dễ tạo sóng gió! Phải kêu gọi thuộc tính bầy đàn, đánh vào cái tôi, người SG là như thế này, VN là như thế kia, cho họ một cái đám đông để bám víu vào đó!

Nên nói thật, nói mang tiếng ác, em mong dịch bệnh kéo dài thêm, để mà bà con đóng cửa sám hối. Mà em cũng thừa biết là chừng đó hoàn toàn không đủ để thay đổi được gì, bẵng đi vài tuần đâu lại vào đấy! Và em từng thấy, nhiều ông già 60, 70 tuổi, nhiều vị học hành Tiến sư, Giáo sĩ cao vòi vọi, vẫn bị một thằng ku lưu manh bá vơ kích động, lừa gạt như thường! Mà thằng ku lưu manh này nó học hành đâu chỉ lớp 2, lớp 3, lại nghiện hàng đá, thế mới đau! Nói tới nói lui, “cái-tôi vô-minh” là điều rất rất khó thay đổi, trong trường hợp VN xem như vô vọng!

ngọn đèn dầu lạc

hớ lại quãng thời gian 5 ~7 tuổi, thành phố áp dụng quy định “2 đỏ 1 cúp”, rồi “3 đỏ 1 cúp”, tức là cứ 2 ngày có điện thì 1 ngày cúp điện, cái thời đó nó như thế, điện sản xuất ra không đủ, nên cứ loanh quanh vài ngày lại cúp điện một ngày! Nhưng mà ít ra, về danh nghĩa, là tôi đã lớn lên trong một thành phố “có điện”. Lên ĐH, vô SG, vẫn thỉnh thoảng bị hỏi: Đà Nẵng có điện chưa!? 😃 Khi nhỏ, lâu lâu lại về quê sống với ông bà 4, 5 ngày, nơi đó toàn xài đèn dầu thôi, chưa có điện đâu, những chiếc đèn thuỷ tinh thắp bằng dầu hoả! Trong góc nhà vẫn còn lưu lại ký ức của một thời còn xa xôi hơi nữa, những chiếc đèn dầu lạc (đốt bằng dầu ép từ đậu phụng), không biết ở đây có ai còn thực sự biết cái đèn dầu lạc nó trông thế nào? Cứ như thế, ông bà tôi sống cả đời mà chưa từng biết ánh điện là gì!

Kể câu chuyện lạc hậu như thế, nhưng ở đây muốn nhấn mạnh một mặt khác, điều tôi nhận ra được những ngày giãn cách xã hội! Vì không có điện nên tầm 6h chiều là đã ăn tối xong rồi, loanh quanh 7, 8h là đã đi ngủ! 3h sáng mấy người già đã dậy pha trà, mấy người trẻ còn ngủ nướng thêm chút, đến tầm 4h30 là tất cả đã ra đồng. Công việc làm nông quanh năm vất vả, đến tối về, ăn cơm xong, lại leo lên phản, 2 chân xoa xoa đập đập mấy cái cho sạch đất cát, thế là lại lăn ra ngủ rất ngon, không phải quan tâm Facebook hôm nay có tin gì nóng sốt, thoả mãn hay không! Chính vì không quan tâm chuyện thiên hạ, nên không “vong bản”, không đánh mất chính mình! Ngồi suy nghĩ mông lung, phải chăng đến một lúc nào đó, con người trở lại sống xanh, sống sạch, thì lại giống y như thời ông bà lúc đó!?

giãn cách, 24

hơ thì kiểu “cháu lên 3”, nhạc thì kiểu “cháu đi mẫu giáo”, còn hài thì kiểu “cô khen cháu vì cháu không khóc nhè”! Em dùng từ “ngô nghê, trì độn” là vẫn còn rất nhẹ! 😢 Thế nhưng lại vô cùng mặt dày, manh động và liều lĩnh, vì đã có những “bầu sô” chỉ bài cho diễn, cứ như thế khoác lên cái mẽ học thức, nghệ sĩ, cũng “thi ca nhạc hoạ” như ai… “cũng bởi thằng dân ngu quá lợn”…

giãn cách, 23

ý luận nhị nguyên trắng đen là điểm yếu cố hữu trong cách suy nghĩ của con người, đặc biệt nghiêm trọng với người Việt. Thế nên họ rất dễ mắc vào cách suy nghĩ máy móc, những logic hình thức, đặc biệt là cũng chính vì thế nên dễ bị lừa gạt, lợi dụng. Như thế nào là lý luận nhị nguyên, câu chuyện nảy sinh từ tranh luận của tôi với một người bạn về cúm mùa (ở đây không nhằm phê phán ai, vì ai cũng có thể mắc vào những lỗi như thế).

Ví dụ 1: gọi là cúm mùa là vì nó trở nặng trong mùa đông, giảm đi trong mùa hè! Nên một số người lý luận loanh quanh một lúc, câu chuyện nó trở thành: cúm mùa chỉ có trong mùa đông, không có trong mùa hè, vậy nguồn cúm mùa ở đâu ra, chính là “trời giáng ôn dịch” xuống loài người rồi! Chuyện này rất đơn giản, thực ra cúm mùa lây quanh năm, kể cả mùa hè, khác chăng là ở các nước ôn đới, cúm mùa trở nên mạnh hơn vào mùa đông hơn, thế thôi!

Ví dụ 2: nghệ sĩ nuôi khán giả hay khán giả nuôi nghệ sĩ!? Mọi hoạt động kinh tế nó đều là “xoay vòng”, nếu tự cung, tự cấp, tự sản xuất, tự tiêu thụ thì… đâu có gọi là kinh tế! Chính vì bản chất của mọi hoạt động kinh tế đều là “quần vòng” như thế, nên dùng cái chữ “kinh tế quần vòng”, nó gần như là vô nghĩa! Vậy thì ai nuôi ai? Cách đặt vấn đề như thế là đám lưu manh lợi dụng điểm yếu tư duy để kích động dư luận, kích động ghen ghét vụn vặt!

Ví dụ 3: phim ảnh tạo ra tội phạm, hay phim ảnh chỉ phản ánh thực tế nhiều tội phạm!? Hỏi điều này nó cũng giống như hỏi: tại sao giọt nước biển có vị mặn, đâu phải chỉ có một giọt nước mặn đâu, cả cái biển nó mặn đấy chứ! Thực tế hay phim ảnh, đều là những tấm gương phản chiếu lẫn nhau, phản chiếu qua lại “vô hạn” lần, thực tế nào thì phim ảnh đó và ngược lại, thế thôi, ở đây, đâu là “gà”, đâu là “trứng”, đâu là “nhân”, đâu là “quả”?

Chỉ cần mở một trang báo hàng ngày ra, đọc vài cái tựa là phát hiện ra vô số kiểu logic trắng đen nhị nguyên này! Thực tế mọi vận động trong cuộc sống luôn có chiều thời gian, cố tình bỏ quên cái chiều này là biến thành những khái niệm “trắng / đen” chết, xa rời thực tế! Chính vì cái “lỗi tư duy” này của người Việt mà họ rất dễ bị lợi dụng, luôn bị đẩy vào các tranh luận nhảm nhí, bị kích động bởi những thứ như “con gà hay quả trứng có trước”.

Đám lưu manh thì lợi dụng triệt để điều này, bỏ cái chiều thời gian đi, đảo ngược trình tự, biến thành một sự việc khác hẳn! Thêm một ví dụ khác gần đây trên báo là “zero-covid hay là sống-chung-với-dịch”, vì nó đã thành cái bệnh tư duy cố hữu rồi, nên vẫn cứ phải vin vào đó! Làm sao để sửa bệnh tư duy nhị nguyên trắng đen? Theo tôi bước đầu tiên là… chơi thể thao nhiều, tập thể dục thật nhiều, cảm nhận dòng chảy của thời gian, của vận động! 😃

giãn cách, 22

rên phố xảy ra đám cháy cực lớn, mà ku phóng viên tin tức thì đang nghỉ ốm, toà soạn bèn cử ku phóng viên showbiz đi tường thuật thay, bài đăng lên như sau: trên phông nền ánh lửa đỏ hồng rực rỡ, phu nhân chủ nhà bước ra, trong bộ váy ngủ sang trọng, thật là yểu điệu và thướt tha, tóc tai rối bời, ướt đẫm vì nước, anh lính cứu hoả nhẹ nhàng dìu một bên, đúng là một cảnh tượng huy hoàng, lộng lẫy, cảm động lòng người… 😅

sài gòn, tôi sẽ…

ài Gòn, tôi sẽ… sau khi hết giãn cách, tự đặt ra cái self-challenge: chèo 100km trong 24 tiếng, liên tục không nghỉ! Lộ trình đã vạch, trên bản đồ là 104 km, theo luồng Lòng Tàu ra vịnh Gành Rái, qua Cần Thạnh, Đồng Hoà, qua sông Đồng Tranh, theo luồng Soài Rạp về lại SG. Dĩ nhiên từ chuyện “nghĩ là sẽ làm được” cho đến “đã làm được” là 2 cái khác nhau, lần cuối cùng chèo nhiều như thế chỉ có liên tục cỡ 17 ~ 18 tiếng!

giãn cách, 20

em để thấy rằng ai còn thở được đã là hạnh phúc! Xem để hiểu rằng “thiện”, “tâm” nó luôn luôn bình thường và thầm lặng chứ éo có oang oang như “BS. Khoa”! 😢😢 Phần lớn những gì oang oang trên MXH, nào là “thiện nguyện”, nào là “từ tâm” đều là lừa đảo! Nên nhân dịp này triệt để thanh lọc XH cho nó sạch bớt, tất cả những thể loại giả mạo, lừa đảo, âm mưu, lưu manh, đĩ điếm, rất nhiều thể loại tinh vi và có hệ thống, có tổ chức chứ éo đùa!