serenity – 1, p4

Cũng lại những bước thi công giống như những chiếc trước, đã quen tay nên công việc chạy nhanh hơn. Tuy vậy, cũng phải cẩn thận tránh sai sót, nhất là tại khâu đo, vẽ, cắt này! Cũng hơi nóng lòng muốn thấy xem hình dạng ban đầu chiếc xuồng thế nào!

Cắt và nối ván, lần này tổng cộng chỉ có 5 mối nối, ít hơn nhiều so với các lần trước (9 mối). Nối ván xong lần lượt đặt vào khuôn, các cục tạ là để ép ván dần dần về cái hình định bởi khuôn MDF. Tiếp theo là công việc mệt mỏi nhất: trám các mối nối bằng epoxy dày (trộn với bột gỗ).

Công việc rất lắt nhắt, chi tiết, và rất bẩn, epoxy dính vào tay rất khó rửa sạch! Các lần trước, tôi đều dùng epoxy putty chuyên dụng trong đóng tàu công nghiệp, nhưng lần này lại chuyển qua dùng bột gỗ, có vẻ như là chúng làm cho mối nối cứng hơn, và cũng nhanh khô hơn!

compass

Facebook nhắc ngày này năm trước, lọ mọ đi hàn mấy con LED vào trong cái la-bàn. Giờ có nhiều loại la-bàn xài siêu-nam-châm (super magnet, rare earth magnet, neodymium magnets) nên chuyện ảnh hưởng từ tính bởi môi trường hầu như không có, bảo đảm chính xác, nhưng tìm hoài thị trường nội địa không có, chẳng lẽ lại phải đặt Amazon ship về!?

Nhân nhắc chuyện “các ngành công nghiệp hỗ trợ”, haiza, đụng đâu là hàng TQ đó, từ con ốc vít, cho đến 1001 thứ linh tinh khác. Các vị quan chức vẫn còn ngồi bàn chuyện con gà và quả trứng. Quan điểm cá nhân: “dân sinh” phải tốt thì mới phát triển được SX hàng hoá! Mà “dân sinh” tốt là do “dân khí”, mà “dân khí” như hiện tại đúng là suy đồi đến mức tệ hại, mạt vận!

serenity – 1, p3

Chỉnh tới chỉnh lui các tham số chán chê, hôm nay, sau khi hoàn thành một phần góc tập gym, khởi công đóng chiếc Serenity! Nhưng trước hết, vẫn kiểm tra lại một chút phần mô hình bằng phần mềm, đơn giản hoá một số chi tiết nhỏ để dể thi công hơn!

Cũng là những bước quen thuộc như 5 chiếc trước nên không mô tả kỹ nữa. Đầu tiên cắt những station (khuôn âm) bằng MDF, có tác dụng tạo hình dáng cho chiếc xuồng! Sau đó lại đo, vẽ, cắt và nối từng miếng lại với nhau. Khâu này phải cẩn thận môt chút, đo vẽ sai là sửa rất mệt!

Chiếc Serenity này độ dài đã giảm chỉ còn 15.5 feet, vừa vặn chiều dài của 2 tấm ván ép (mỗi tấm 2.44 mét). Dù tiêu chí là đóng sao cho xuồng được nhẹ, nhưng với một chiếc xuồng “đi chơi xa” thì lại cần độ bền, nên nhẹ quá cũng không hẳn là tốt! Sẽ cố gắng hoàn tất ở 25kg!

máy chèo thuyền

Máy chèo thuyền… mô tả chút về cái paddling machine, trước hết, nó không phải là “rowing machine”, mặc dù tiếng Việt đều gọi là “máy chèo thuyền”. Thứ hai nữa, tuy gọi là “ergometer” nhưng không như đồ chuyên dụng, có màn hình hiển thị số Watt, Calories, Kilometers, cái này không có. Dự định là sẽ gắn một cái đồng hồ đo tốc độ xe đạp (đồng hồ đo tốc xe đạp thực chất là chỉ cái máy đếm, sử dụng 1 công-tắc từ – reed switch và 1 cục nam châm để đếm số vòng quay bánh xe, bánh quay 1 vòng thì cục nam châm đi qua, đóng mạch công-tắc 1 lần). Dùng cái đồng hồ xe đạp này không đưa ra được 1 thông tin chính xác nào, ngoại trừ cung cấp 1 độ đo tương đối để bạn biết được đang chèo nhanh hay chậm.

Đưa một ví dụ, giả sự bạn hít đất được 25 cái, giờ muốn tăng lên thành 50 cái nhưng mà tập (hít đất) hoài nó vẫn không lên. Vấn đề ở chỗ cơ thể con người là một hệ thống liên hoàn, cái này phụ thuộc, níu kéo cái kia. Nên tập thêm 5, 7 động tác khác, một thời gian thử lại sẽ hít đất được nhiều hơn. Như tôi tập chèo mãi không lên, bèn phải “cross-training”, tập qua xe đạp để cải thiện hơi thở và tuần hoàn. Thứ đến nữa là sức mạnh và sức bền, giữa 2 hình thức “strength” và “cardio”, không thể bỏ qua cái nào được, một cái tăng sức mạnh của cơ, một cái tăng độ bền của cơ. Trừ khi bạn chuyên hẳn về body – building thì không kể, chứ mọi vận động bình thường của con người đều cần tập luyện kết hợp xen kẻ giữa hai hình thức trên.

Như đã nói, tôi muốn chèo tốt, nhưng chỉ tập chèo không thôi thì không cải thiện sức chèo được, nên phải kết hợp thêm nhiều hình thức vận động khác (cross training), từ tạ, gym, xe đạp, etc… Sau đó, rồi đi một đường vòng lớn, quay trở lại chỗ ban đầu, thuật ngữ gọi là “conditioning”, tức là muốn chèo tốt thì… ta lại tập chèo! Nhưng nhiều khi công việc bận rộn, hoặc thời tiết không thuận lợi, không phải lúc nào cũng xuống nước được, thế nên nghĩ ra cái “máy chèo khô” này! Máy giả lập khá tốt lực cản đặc trưng của động tác chèo thuyền, có thể chỉnh được sức nặng (resitsance), một số người còn làm 2 cái chân máy hình tròn để máy hơi lắc lắc giống cảm giác chèo trên nước (riêng tôi thì thấy không thật cần thiết nên bỏ qua)!

Về kỹ thuật làm máy này không có gì khó, hai con lăn hai bên được gắn bạc đạn một chiều, cái bánh đà ở giữa chỉ quay một chiều về phía trước, tay trái và tay phải lần lượt thay phiên nhau kéo hệ thống dây làm bánh đà quay. Hệ thống ròng rọc và lò xo giúp cảm giác chèo gần giống với thực tế hơn. Cái bánh đà sử dụng cơ chế ma sát để tăng giảm lực cản, thay đổi sức nặng của mái chèo! Tuy cấu tạo máy đơn giản, dể chế tạo, nhưng cần một số thời gian để cân chỉnh, gia giảm (tăng giảm khối lượng bánh đà, tăng giảm ma sát, tăng giảm độ căng của lò xo) làm sao cho cảm giác chèo được gần với thực tế nhất! Dự tính trong tương lai: thay hệ thống lực cản ma sát (nhanh hư, không được êm) bằng lực cản nam châm!

tuổi trẻ

Facebook nhắc ngày này 6 năm trước… Món quá lớn nhất của đời người, đó là tuổi trẻ !!! Nhiều năm trước, đóng xong chiếc xuồng, chèo lòng vòng 2, 3 bữa là nhảy xuống thẳng một lèo 12h ra Vũng Tàu, hôm sau lại chèo ngược 16h về lại SG, chả phải lăn tăn! 2 cái mái chèo nhựa “đồ chơi trẻ con”, có thể gãy bất cứ lúc nào, chẳng cần hệ thống điện với máy bơm nước, chỉ một cái gáo là đủ, cũng chả cần xem dự báo thời tiết các kiểu! Giờ trang thiết bị cái gì cũng có đủ, chỉ có độ “lỳ” và độ “liều” là bớt đi…

nghiêm túc

Đôi khi tôi muốn có thời gian để suy nghĩ thật nghiêm túc, thật kỹ càng về cuộc đời mình: cuộc sống rồi sẽ đi về đâu, liệu có sự sống thông minh trong vũ trụ hay là không, con người ta sinh ra vốn dĩ là thiện hay là ác, Nhân sinh hà tại, tại thế như hà, hậu thế như hà, etc… những vấn đề như thế, suy nghĩ thật nghiêm túc, chắc chắn là như thế! Nhưng sự thực là, đến lúc này, tôi vẫn luôn không có thời gian để làm điều đó, bởi vì luôn bị xao nhãng bởi những điều rất nhỏ nhặt: ngọn gió, con sóng, hình dáng chiếc thuyền, mưa và cơn giông, etc…

Vâng, toàn những thứ linh tinh chả đâu vào đâu… Các hình bên: đứng trên cầu Thị Nại, Bình Định nhìn xuống dưới đầm, một vùng mây nước thật rộng lớn và bình yên! Những người ngư dân quay lưới thành nửa vòng tròn, chèo chiếc xuồng con, dùng cây sào đập trên mặt nước, tạo tiếng động lùa cá về phía lưới. Người Mỹ đến, đi và để lại Việt Nam một số đáng kể tấm nhôm lót sàn, vật liệu lý tưởng để làm xuồng: nhẹ, bền hàng chục năm, vật liệu thì khác nhưng vẫn là những kiểu dáng cong như trăng lưỡi liềm, kiểu hình… muôn năm cũ!

non-skid

Ngày mưa bão, ngồi nhà tu bổ 2 cái mái chèo. Nhìn kỹ sẽ thấy lớp lưới nhựa chống trượt (non skid mesh) bọc vào chỗ tay cầm. Tui bị cái là da mặt rất nhờn (nhiều dầu), trong cơn mưa, lỡ mà vuốt mặt cái là cầm cái mái chèo nó cứ trượt đi, bèn đi siêu thị, mua tấm lưới nhựa đen, chính là tấm lót dùng trên bàn ăn… bọc quanh và dán lại bằng epoxy!

100 watt

Một vài phép tính đơn giản… 1 người trung bình tiêu thụ 1 ngày hết 2000 kcal. 1 calorie = 4.2 joule, 1 ngày = 86400 giây, công suất = 2000 x 1000 x 4.2 / 86400 = 97.2 Watt. Trong biểu đồ dưới đây, phần mềm cho ta biết, năng lượng để chèo xuồng ở tốc độ 3 knot vào khoảng 100 Watt.

Và sự thật là chỉ ngang mức ấy, cái ngưỡng quan trọng 100 Watt này tương đương ở mức 23 kmph với xe đạp, và duy trì vận tốc này nguyên 1 ngày 10 ~ 12 tiếng không hề đơn giản chút nào. Nhiều năm tập luyện kiên trì cũng chỉ nâng lên được ở mức 100 ~ 125 Watt, rất khó khăn!!!

serenity – 1, p2

Loay hoay chỉnh tới chỉnh lui rất nhiều, tập trung vào phần drag (resistance)- sức cản nước. So với 3 chiếc kayak trước thì tại cùng 1 tải trọng danh định (120kg), chiếc Serenity này có sức cản thấp nhất, và Cp (Prismatic coefficient) cũng xuống rất thấp, tròn 4.8!

Thân thuyền “fine” hơn so với Serene – 3, nhưng “full” hơn so với Serene – 2, nên độ ổn định cũng nằm giữa của 2 chiếc đó. Tiếp tục cách thức của Serene – 3 là sử dụng độ cong (rocker) của thân thuyền để tăng độ ổn định, và dĩ nhiên cũng đồng thời tăng độ sâu của đáy chữ V.

Sau nhiều năm chèo, hiểu ra 1 chân lý đơn giản: tốc độ trung bình khi đầy tải, và khi chèo suốt ngày, chỉ loanh quanh trên dưới 3 knots, không hơn, ngay cả với các tay chèo “siêu nhân” của thế giới, vì công suất 1 người trong suốt 1 ngày trung bình chỉ vào khoảng 100 ~ 150 Watt.

sợ nước

Chả riêng gì VN, hàng xóm là Đài Loan cũng gần giống thế, đến mức dân biểu tình phản đối, sử dụng những khẩu hiệu như: 還我海洋國家 – Hoàn ngã hải dương quốc gia – trả lại tôi một quốc gia biển, 水域解嚴 – Thuỷ vực giải nghiêm – không được cấm nước. Nói thay đổi không phải một sớm một chiều, đầu tiên là khắc phục tâm lý “sợ nước”.

Gần nhà tôi có một thằng, lần nào mình đi thả thuyền cũng chạy ra bảo: “để xem có nổi trên nước được không đã”! Nó thừa biết mình chơi xuồng đã 7, 8 năm nay, mà lần nào cũng giả vờ như không biết gì chỉ để “nói đểu”, “đĩ miệng” ! Haiza, tâm lý, tâm địa con người như thế, chỉ một việc nhỏ như thế, muốn thay đổi, e là phải mất vài thế hệ nữa…

boat designing

Có mấy vấn đề về “thiết kế thuyền” từ xưa đến giờ không nói, vì biết nói ra cũng không có ai chia xẻ. Nhân tiện nói ra đây để khuyến khích, nếu ai đó đi vào “thiết kế thuyền”, vâng, chữ dùng quá là to, thực ra nó cũng đơn giản, chẳng có gì lớn lao. “Thuyền” ở đây hiểu là dạng recreational boat nhỏ chứ không nói về ship, ship chắc chắn là có nhiều chuyện phức tạp.

Đầu tiên hết là về phần mềm Free!Ship, đây là một phần mềm open-source gốc từ Nga, rất dể học và sử dụng, viết bằng ngôn ngữ Delphi. Vâng, cái anh Nga là chúa trùm chơi trò “cộng sản chủ nghĩa”, nếu không có những kiến thức về “thiết kế thuyền” đóng gói trong cái phần mềm này thì còn lâu chúng ta mới tiếp cận được cách làm, dù chỉ là ở mức độ sơ đẳng…

Kế đến là mấy độ đo (measure) vật lý: Cp (prismatic coefficient), Cb (block coefficient), Cm, Cw, Kmt, S, LCB, LCF, etc… Cần có thời gian để hiểu các độ đo này, và biết được tại sao Cb < 0.3 thì thuyền sẽ khó giữ hướng đi thẳng, cần phải lắp thêm rudder hay skeg, tại sao Cp < 0.5 thì thuyền hiệu quả ở tốc độ thấp, nhưng sẽ hao tốn nhiều năng lượng ở tốc độ cao, etc...

Tiếp đến là độ ổn định tĩnh & động (static & dynamic stabilities), tại sao 1 số chiếc xuồng đi vững trên nước êm, ra đến vùng sóng gió lại lắc mạnh, và tại sao 1 số chiếc mới ngồi lên có cảm giác “bất ổn” nhưng ở trong sóng to gió lớn lại thấy “êm”. Xuồng làm cho khách du lịch đều là dạng đầu, còn dân “chuyên nghiệp” lại thích dạng sau, tất cả đơn thuần chỉ là vật lý!

Cuối cùng là sức cản nước (resistance), phần mềm có thể tính ra lực cản là bao nhiêu. Ví dụ như ở 3 knot là 8 Newton, ở 4 knot là 15 Newton, và tính ra được công hao tốn, ví dụ như 1 người chèo bình thường thì công sinh ra ở trong khoảng 50 ~ 100 Watt. Với khả năng tập luyện thể chất như vậy, như vậy thì bạn có thể chèo tốt ở tốc độ nào, trong bao lâu, etc…

serenity – 1, p1

Đã quyết định đặt tên chiếc kayak kế tiếp là Serenity, chính thức là 1 “danh từ” chứ không còn là “tính từ” như trước (Serene – x). Tiếp tục công việc design đã làm từ post trước, mỗi lúc làm một tí. Thay đổi quan trọng nhất là chiều dài xuồng giảm còn 15.5 feet!

Dự tính ban đầu chiều dài khoảng 16 feet, nhưng nếu giảm xuống chút nữa (15.5 feet) thì vừa vặn chiều dài của 2 tấm ván ép nối lại (tấm plywood có chiều dài 2.44 m), sẽ dễ hơn cho việc thi công rất nhiều, vì thân xuồng chỉ còn có 1 mối nối, thay vì phải 2 mối nối như trước!

Thân xuồng có thêm nhiều “rocker” – cong hơn trước 1 chút, cũng chỉnh lại phần “stern” – đuôi xuồng 1 chút, chỗ “rudder post” – trục bánh lái, dự định là buộc dây theo kiểu Wharram, các đường cong của xuồng cũng được làm “mềm mại” hơn nhiều so với phiên bản trước.

spokeshave

Facebook nhắc, ngày này 4 năm trước, “đẽo” cái mái chèo… Dụng cụ trong hình được gọi là “spokeshave”, tiếng Việt không có từ tương đương, về nguyên tắc cũng gần giống như cái bào. Chữ “shave” có nghĩa là “cạo”, như cạo râu, nên có thể tạm gọi dụng cụ này là… “cái cạo” Spokeshave linh hoạt hơn, nhưng cũng khó điều khiển hơn, và thường cho nhát cắt dày hơn…

walrus pull

Ngày xưa, khi kayak hãy còn là công cụ “săn bắt hái lượm” ở đảo Greenland. Nói kayak xuất phát từ Greenland không hoàn toàn đúng, nhưng để đơn giản hoá vấn đề, tạm chấp nhận như thế. Ngày xưa, những người đàn ông “da đỏ” dùng kayak đi săn hải cẩu (seal), hải mã (walrus). Đây là những loài động vật lớn, nặng từ vài tạ cho đến vài… tấn. Họ ngồi trên xuồng, phóng lao vào những con vật khổng lồ ấy, chúng sẽ không chết ngay đâu, và sẽ kéo mũi lao cùng chiếc xuồng đi cho đến khi kiệt sức, không cần phải nói, đó là một cuộc chiến sinh tồn thật sự.

Những “kayaker” sẽ xoay ngang chiếc xuồng lại, tìm cách dìm xuồng xuống nước để làm tăng sức cản, làm con vật mau kiệt sức. Đôi khi, những con vật sẽ kéo chiếc xuồng lật, xoay, lòng vòng như chiếc lá… trong khi người chèo vẫn phải ngồi vững trong xuồng. Ngày nay, người ta không còn săn hải cẩu, hải mã nữa, 5 người đàn ông khoẻ mạnh đứng trên bờ, dùng một sợi dây để “giả lập” lực kéo của con hải mã, thử thách người chèo làm sao vẫn giữ vững được trên xuồng. Haiza, xem ra kỹ năng của kayaker hiện đại chẳng là cái gì so với ngày xưa, xem video dưới đây sẽ rõ.

vận động

Từ 10, 15 năm trước, tôi đã có nhận định rằng sức khoẻ thể chất và đặc biệt là sức khoẻ tinh thần người Việt có vấn đề, 70~80% người Việt có biểu hiện bệnh lý thần kinh, thể nặng hay nhẹ, dạng này hay dạng khác! Nguyên do sâu xa nằm ở tầng văn hoá, thiếu chiều sâu, thiếu hiểu biết, chia xẻ giữa người và người, thiếu khả năng xây dựng giá trị cộng đồng. Cộng với sự thiếu vận động thời gian dài dẫn đến tâm hồn và cảm xúc xơ cứng! Không có đủ kiên nhẫn tìm hiểu vấn đề gì cho thấu đáo, ai nói gì cũng tin, sẵn sàng nghe theo bất kỳ sự xúi dục vớ vẩn nào! Lật lại vụ “cha chơi đùa với con bị giết chết” mới thấy đó là cả một thế hệ bị “côn đồ hoá”! Cái “chấp ngã” quá lớn: điều tôi thấy phải đúng, điều tôi nghĩ phải đúng…

Nên chỉ cần một câu nói, một sự xúi dục nhỏ nhất là sẵn sàng giết người! Để cho “tôi được đúng” thì điều tệ hại nào cũng làm! Từ anh tiến sĩ “học nhiều”, cho đến gã xe ôm “học ít”, cái sự “chấp ngã” đều lớn như nhau, lớn đến mức ngoài “cái sự đúng của tôi” ra, chẳng còn gì quan trọng hơn nữa, những cái tôi hoang tưởng, méo mó, bệnh hoạn! Cùng với truyền thông hiện đại, khi công nghệ đã trang bị cho mỗi người một cái màn hình be bé, thì sự nô dịch tư tưởng & tâm hồn đã bắt đầu. Cả XH mụ mị trong những chiêu trò nhảm nhỉ! Gốc rễ vấn đề quay về trong một chữ: vận động! Vận động thể chất, tinh thần, vận động mọi mặt, giữ cho tâm hồn được tự do, mạnh khoẻ, giữ cho mầm mống thiện lương sống bên trong mỗi người chúng ta!

sông rộng đường dài

Cả bài dài nhõn 1 câu nghe được (face gợi nhớ 2 năm, hạ thuỷ chiếc Serene – 3): Nhìn về tương lai mà thấy như… sông rộng đường dài

dozuki

Ghé qua hội chợ triển lãm SECC vì nghĩ là có thứ mình cần, rinh ngay một cây “Japanese saw – cưa tay Nhật Bản – dozuki, lưỡi mỏng, răng cắt nằm xen kẽ và ngược so với các loại cưa khác, nên cho vết cắt mỏng, chậm nhưng chính xác, đặc biệt là với các loại gỗ trung bình & mềm. Dụng cụ có thể dùng cho ghe, xuồng, tàu buồm nhiều vô khối, nhìn mà ham…

composite

Hôm đó đi mua mấy cây mây (rattan) dài gần 2m, đường kính khoảng 3 ~ 4 cm, và một mớ gỗ balsa về làm cái mái chèo kiểu Greenland, làm xong đem cân nặng đúng 0.8kg, tính hết cả sợi thuỷ tinh, keo, sơn… (!!!) xài tốt, nhẹ nhàng đến tận giờ! Bực mình cái là balsa là loại gỗ khá rẻ, nhưng vì phải nhập khẩu nên giá thành lại trở nên khá đắt! Nhân tiện giải thích về thuật ngữ “composite”… nhiều năm qua thấy có nhiều quan niệm rất “buồn cười” về composite, ai cũng nói kiểu “biết rồi” nhưng khi đụng tay vào việc thì lại thấy… nó không đúng như cái mình “biết”! Người thì bảo phải là epoxy và ván ép, người thì bảo là polyester và sợi thuỷ tinh, người thì bảo phải lót xơ dừa như kiểu làm vỏ lãi ở miền Tây, etc…

Về nghĩa của từ, “composite” tức nhiều loại vật liệu ghép lại, bê-tông cũng là một loại composite: bên trong có sắt để chịu lực xoắn, có hỗn hợp ximăng để chịu lực nén, tức là tìm cách tạo ra loại vật liệu mới có thể “tổng hợp” được các đặc tính của vật liệu thành phần. Theo nghĩa rộng thì ko có giới hạn nào cho composite: keo, sợi thuỷ tinh, sợi carbon, kevlar, xơ dừa, xơ hemp, etc… Chẳng phải “composite” dịch sang tiếng Việt là “vật liệu tổng hợp” đó sao?! Mặt chữ nó rõ ràng và đơn giản như thế, buồn cười cái là mỗi người căn cứ theo cái mình “biết” hay “học lóm” được ở đâu đó mà “phán”, đã “học lóm” còn “dấu nghề”, ko chịu chỉ ai, đã “dấu nghề” lại còn khăng khăng “như tôi mới đúng”, cuối cùng thành một kiểu thầy bói xem voi!

surreal

Chèo thuyền trong mưa bão, đó là cảm giác siêu thực – surreal nhất mà bạn có thể cảm nhận. Đã trãi qua một số sóng gió, sóng 1.2 ~ 1.6m bạc trắng đầu, nhưng không lưu lại được bức ảnh nào, đơn giản vì lúc đó chẳng còn tâm trí (hồn vía) đâu nữa mà chụp ảnh. Đôi khi xung quanh mình là một màu đen kịt, trời đất tối sầm, sóng gió quay cuồng, lúc nào cũng phải chèo chống đối phó. Nhưng đâu đó đằng kia, le lói một vầng sáng cuối đường chân trời, tự nhủ: cố gắng chèo thêm 1, 2 tiếng nữa sẽ đến được “miền tươi sáng”.

Đôi khi cả không gian tối âm u như bị cái vung lớn chụp lên đầu, nhưng ngay xung quanh chỗ bạn đứng, một quầng sáng tương phản rõ ràng đến từng chi tiết, cảm giác như đứng dưới limelight – ánh đèn sân khấu! Một cái sân khấu do mình tự biên, tự diễn, tự thưởng thức! Chú thích: limelight là loại đèn khí oxy – hydro, ngọn lửa đốt 1 cục Canxi – oxít (CaO), khiến nó nóng lên và phát ra ánh sáng chói lọi, xưa thường dùng làm đèn sân khấu (lime: canxi, vôi, limestone: đá vôi), giờ không ai xài nữa, nhưng thuật ngữ thì vẫn còn sử dụng.

youtuber

Vừa đẩy cái thuyền xuống sông cái thằng nhóc chừng 9, 10 tuổi chạy ra: ah, chú là du-tu-bơ phải ko, chú đúng là du-tu-bơ rồi! Mình hỏi lại: du-tu-bơ (youtuber) là cái gì hả con!? Trẻ con vô tri, không biết gì, chẳng qua là người lớn dạy cho chúng nó như thế! Haiza, đến người lớn còn không biết, lấy cái gì mà dạy con nít!? Sự yêu nhiên nhiên, thích vận động thì không hiểu và không có, suốt ngày chỉ hóng hớt 3 cái ai-đồ, ai-điếc trên nét…