Hành trình kayak qua 9 cửa sông Mekong, June, 2016, ngày 4

Trẻ tạo hoá đành hanh quá ngán,
Chết đuối người trên cạn mà chơi…

Xuất phát trễ lúc khoảng 10h sáng, nên phải băng qua cửa Hàm Luông trong cái nắng trưa chói chang. Cửa sông không rộng lắm, tầm 4, 5 km, có một chút sóng và gió nhưng cũng không có gì quá khó khăn. Nhắm thẳng căn nhà gạch duy nhất phía bên kia sông mà chèo, hơi hướng vào bên trong cửa sông một chút để tránh phải đi song song với luồng sóng vỗ. Nói thêm một chút về độ ổn định của sea – kayak trong sóng gió… những khái niệm sau đây rất phổ biến trong thế giới kayak, nhưng chưa chắc đã đúng và áp dụng được với những loại thuyền khác.

Độ ổn định – stability của kayak được chia làm 2 khúc: primary stability (PS) và secondary stability (SS). PS là cái cảm nhận đầu tiên ngay lúc ngồi vào thuyền, còn SS là độ ổn định khi thuyền đã nghiêng, thường là quá 20 độ. Với những người mới tập chèo, PS rất quan trọng, ngồi vào con thuyền tròng trành là đã gây tâm lý lo sợ, nhưng với sea – kayak, PS không quá quan trọng, chính SS mới là yếu tố quyết định đặc tính của con thuyền trong sóng to gió lớn. Phần nhiều sea – kayak có PS thấp, nhưng SS lại cao, nên cũng thường gây ra cảm giác không an toàn cho người mới chơi.

Cũng vì thế nên mới có cái nhận định nghe hơi ngược đời: thuyền ổn định trong lúc sóng to gió lớn hơn là lúc nước phẳng lặng. Nhưng thực ra điều đó là đúng, những chiếc recreational – kayak thường rất ổn định trên nước êm, nhưng ra sóng gió thường lắc lư rất nhiều, còn sea – kayak có vẻ như là rất bất ổn, nhưng chính cái bất ổn ấy là điều cần thiết trong môi trường nhiều biến động. Nghe có vẻ giống như câu châm ngôn Latin của thuyền trưởng Nemo trong tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển: Mobilis in mobili – Linh hoạt trong môi trường linh hoạt.

Suy nghĩ về thiết kế kayak một lúc thì đã qua đến bờ bên kia lúc nào không biết, ghé vào căn nhà gạch ngồi nghỉ, hoá ra đó là trụ sở của HTX nuôi nghêu Thắng Lợi (vâng, những cái tên: Thắng Lợi, Huy Hoàng… nghe cứ oang oang, nhưng mỗi xã viên có lúc đã được chia lợi nhuận 200 ngàn VND một người một năm). Ăn trưa xong (bánh mì, cá hộp và 2 trái chuối), rồi lại tiếp tục chèo đi, rẽ ngoặt từ hướng Đông Nam sang Tây Nam, từ huyện Thạnh Phú sang huyện Thạnh Hải. Ngoài xa xa, cứ cách 2, 3 cây số lại thấy bố trí một chiếc thuyền nhỏ, cách quãng rất đều đặn.

Với ai đã hiểu chuyện thì biết ngay đó là những thuyền của dân nuôi nghêu nằm cảnh giới, canh gác trên khắp địa bàn của họ. Chiếc điện thoại quên tắt máy để trong túi chống nước nằm trong ba lô phía sau thuyền thỉnh thoảng lại kêu, chắc là có một số cuộc gọi và tin nhắn đến, nhưng không thể trả lời được. Cứ chăm chú chèo, chẳng mấy chốc đã đến biển Cồn Bửng. Từ trong bờ có hai người đứng vẫy vẫy tay, lại gần mới biết là anh Đỗ Nguyên Ái cùng vợ. Anh đã chạy từ Sài Gòn xuống tp. Bến Tre, rồi chạy tiếp thêm 70km đến Thạnh Hải này để mang cho tôi một số đồ tiếp tế!

Hết sức cảm kích trước sự quan tâm và nhiệt tình của vợ chồng anh. Anh Phạm Vũ Nguyên, một người chưa quen biết, gởi hỗ trợ tôi ba gói lương khô cùng với một chiếc đèn pin của thợ lặn. Vợ chồng anh Ái mang cho tôi một hộp cơm, chôm chôm, chai thuốc chống muỗi, pin cho đèn và một số vật dụng khác… Thật là rất bất ngờ và cảm động, anh đã không ngại xa xôi, cũng không nhận được bất kỳ phản hồi nào từ tôi, mà đã chọn đúng vị trí và ngồi chờ cho đến khi tôi chèo ngang qua! Buổi tối đó không phải nấu cơm, ngồi ăn hộp cơm chiên Dương Châu, ngon lành và sung sướng!

Rút kinh nghiệm chiều tối hôm vừa rồi, hôm nay, bên bờ cửa biển Cổ Chiên và cửa Cung Hầu, neo buộc thuyền xong, tôi chọn chỗ cắm trại, sau đó tìm gặp một số người dân địa phương, trình bày, xin phép được ngủ qua đêm trên bãi biển. Vùng này vẫn là những bãi nuôi nghêu, nhưng canh tác theo lối tự nhiên, chứ không công nghiệp hoá như một số vùng đã đi qua. Chủ đất sau khi hỏi han kỹ, cũng đã vui vẻ đồng ý. Chừng 8h tối lúc chuẩn bị ngủ thì một anh công an xã xuất hiện, kiểm tra giấy tờ theo thông lệ và: tôi cấp cho anh quyền tạm trú một đêm trên bãi biển!

Suy nghĩ miên man trước khi chìm vào giấc ngủ, những người nông dân, ngư dân quê ta cơ bản vẫn là những con người hồn hậu, tốt bụng. Thậm chí họ còn khá “timid”, ngại giao tiếp khi mới gặp gỡ, nhưng bắt chuyện được rồi thường rất niềm nở và quan tâm. Chỉ có một số ít những anh dân phòng say rượu luôn tìm cách đánh người, một số kẻ luôn rình mò, phá hoại người khác. Thực ra chúng ta, về suy nghĩ và nhận thức có khác nhau, nhưng những vết chân trần in trên cát này, giữa tôi và anh, đều như nhau, đều chia xẻ chung một cội nguồn, một gốc rễ xa xăm.

Hành trình kayak qua 9 cửa sông Mekong, June, 2016, ngày 3

Rồi vừa đi vừa ca rằng:
Sông Đằng một dải dài ghê,
Sóng hồng cuồn cuộn tuôn về bể Đông.
Những phường bất nghĩa tiêu vong…

Khởi đầu ngày thứ 3, chèo qua cửa Đại, bên này là Gò Công Đông, Tiền Giang, bên kia đã là Bình Đại, Bến Tre. Thời tiết 2 hôm nay lặp lại theo một mẫu chung, sáng trời êm, biển lặng, chiều tối có chút mây và mưa nhẹ, nếu có dông cũng chỉ là dông nhỏ, rất thuận lợi cho việc chèo thuyền. Hành trình vượt cửa Đại cũng không có nhiều sóng gió. Nửa đầu tôi chèo đi trong khung cảnh buổi sáng ban mai mờ mịt, yên ắng đến lạ thường, sương mù còn hơi giăng ngang mờ mờ trên mặt biển. Tập trung vào đếm nhịp chèo thầm trong đầu từ 1 đến 100, rồi cứ thế lặp đi lặp lại!

Việc nghỉ ngơi hoàn toàn ngày hôm qua đã chứng tỏ hiệu quả, chèo thuyền đi như trong một bài kinh cầu, tiếng gõ mõ đếm nhịp, hơi thở đều đặn, tâm trí hoàn toàn chuyên chú. Nửa sau của đoạn đường vượt cửa Đại bỗng dưng bị xáo trộn bởi hàng ngàn, hàng ngàn chiếc ghe lưới nhỏ từ cửa sông đổ ra, gây náo loạn cả một vùng biển. Chưa bao giờ tôi thấy ghe thuyền kéo lưới cá nhiều đến thế, chạy đi chạy lại ầm ĩ cả cửa sông, gây ra rất nhiều sóng nhỏ, hơi khó khăn cho việc chèo thuyền chút. Tôi cố gắng chèo nhanh cho qua đoạn giao thông tấp nập này.

Đoạn đường tiếp theo xinh đẹp lạ thường, những bờ biển hoang vắng, những rặng dương, những vạt rau muống biển xanh um. Tuy không thể so với tiêu chuẩn “biển xanh, cát trắng” như ở các tỉnh miền Trung, Nha Trang, Đà Nẵng… nhưng biển miền Tây đôi chỗ cũng có nét đẹp, vẻ thú vị riêng. Suốt một đoạn đường đến cửa sông Mêkong tiếp theo là cửa Ba Lai, cảnh quan đều hoang vắng, nên thơ như thế. Phần đầu thời gian vượt cửa Ba Lai thuận lợi, nhưng nửa sau, trời về chiều, gió mạnh dần lên, sóng cũng theo đó cao chừng 7, 8 tấc, mưa nặng hạt bay lất phất.

Nhắm vào bên kia cửa biển, tôi ra sức chèo, đột nhiên nhận ra mũi tên chỉ hướng trên màn hình của chiếc Garmin chỉ theo một hướng khác, ngược ra cửa biển. Nhận ra ngay ở đây có một dòng chảy mạnh, ước tốc độ phải trên 5 km/h đang đẩy thuyền dạt theo hướng khác. Chỉnh lại tư thế ngồi trở lại ngay ngắn chỉn chu, dồn lực vào mái chèo. Giờ này thuỷ triều đang rút mạnh ra biển, nhưng gió lại thổi mạnh ngược vào hướng cửa sông, gây ra hiện tượng sóng đứng rất khó chịu. Vết lưu đường đi trên Garmin thể hiện một cung tròn, trong khi tôi đang ra sức chèo theo đường thẳng!

Quá 5h 30′ thì qua đến bên kia cửa sông, địa phận của HTX nuôi nghêu Bảo Thuận, Bình Đại, Bến Tre. Đã quá mệt mỏi, tôi vội cắm lều, nấu cơm ăn xong liền chui vào ngủ. Những tưởng yên thân, gần 8h tối bị đánh thức dậy bởi dân phòng và bảo vệ của bãi nuôi nghêu. Họ đưa tôi về trụ sở, thậm chí không nói không rằng còn khiên cả chiếc kayak từ bờ biển lên để đó, rồi tra hỏi tôi là ai, đi đâu, làm gì, vâng vâng… Tôi cố gắng giải thích đơn giản rõ ràng, nhưng họ càng không tin, càng tỏ ra hung hãn. Thấy tình hình không ổn, tôi chủ động nhờ họ gọi công an xã xuống làm việc.

Anh công an trẻ xem xét giấy tờ, hỏi thăm tôi một chút, rồi một cách từ tốn, xoa dịu tình hình. Ảnh bảo rằng anh này chỉ đi du lịch bụi, không làm gì phạm pháp, tuy nhiên không nên ngủ đêm trên bãi nghêu. Sau đó ảnh chở tôi về nhà nghỉ trong xã, chờ mai đi tiếp. Nhờ ảnh kể, tôi mới thực sự hiểu được đầu đuôi câu chuyện. Trên những bãi nuôi nghêu như thế này, từng xảy ra rất nhiều vụ “nghêu tặc”, hàng chục người dân xứ khác đến công khai cướp nghêu mà người dân địa phương không làm gì được! Nên cũng thông cảm cho cái độ vừa nghi kị, vừa hung hăng của họ!

Ảnh còn giải thích thêm rằng họ (những người nuôi nghêu) nghi bất kỳ ai lạ mặt vào bãi nghêu, vì những “nghêu tặc” thường rải người đi “do thám”, xem bãi nào nhiều nghêu, nghêu to để sau đó tổ chức đi cướp, mỗi lần đi có đến 50, 60 người. Thật sự biết ơn anh công an xã có hiểu biết, mà thái độ cũng rất tử tế. Ông chủ nhà nghỉ trong xã là một giáo viên tiểu học địa phương, cũng rất niềm nở, hiếu khách. Tôi tận dụng cơ hội này để… tắm, đã 3 ngày lê lết ngoài biển, sạc pin điện thoại, sáng hôm sau còn thong thả cafe sáng, vào chợ mua một ít thức ăn, rồi mới xuống lại bờ biển.

Phải đến 10h sáng hôm sau mới có thể bắt đầu ngày thứ 4 của hành trình. Có một chút sơ suất là quên xin số điện thoại của anh công an để gởi đến ảnh một lời cám ơn! Qua cái tai nạn nhỏ này, nhận ra thêm một tính xấu của người Việt, hễ cái gì đụng đến “nồi cơm” là họ liền phản ứng một cách cực đoan thái quá! Cái XH này cần biết bao một cơ chế luật pháp để khuyến khích điều đúng, người tốt, khống chế trừng phạt cái sai, làm minh bạch rõ ràng mọi chuyện, chứ không thể để tình trạng trắng đen lẫn lộn, người dân sống trong nghi kỵ sợ hãi như thế này mãi được!

Hành trình kayak qua 9 cửa sông Mekong, June, 2016, ngày 2

Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô, Bách Việt.
Nơi có người đi, đâu mà chẳng biết.
Đầm Vân Mộng chứa vài trăm trong dạ cũng nhiều,
Mà tráng chí bốn phương vẫn còn tha thiết!

Phía bên kia cửa sông, núi Lớn và núi Nhỏ Vũng Tàu hiện bóng rõ nét trên nền trời. Nấu một chút nước sôi, pha vào tô yến mạch (oat), thêm một quả trứng và ít sữa Ông Thọ là đã có một tô “cháo đặc” ngon lành cho bữa sáng. Với những người đi dã ngoại, yến mạch có lẽ là một lựa chọn rất hợp lý, chế biến nhanh, dễ ăn, và cũng chứa khá nhiều calories. Từ đây trở ra đã là biển, cái cảm giác mênh mông chông chênh rất lạ, hứng khởi và kích thích. Xếp lều, gói ghém đồ đạc vào thuyền và chèo đi. Ra đến quá Tân Thành, Gò Công Đông, rác rến bắt đầu giảm dần.

Lại một ngày nắng trong xanh, thời tiết rất tốt vào buổi sáng, biển êm chỉ gợn một chút sóng lăn tăn. Cửa sông, bãi bồi, những rặng đước rừng ngập mặn trải dài ngút tầm mắt, rải rác đây đó là những lá cờ đỏ đánh dấu vùng “biên giới”. Tôi không có ý kiến gì với màu cờ, nhưng thật sự là ác cảm với cách sử dụng chúng tràn lan như thế. Bạn nghĩ sao về một ông chồng trong nhà, suốt ngày đi ra đi vào chỉ tìm cách chứng tỏ: ta là chủ nhân của ngôi nhà này, còn lại không chịu làm gì khác, không làm ăn kiếm tiền nuôi vợ con, xây dựng mở mang nhà cửa!?

Cái hứng khởi đầu ngày nhanh chóng giảm dần qua từng cây số, cảm giác mệt mỏi bắt đầu xuất hiện chỉ sau 2, 3 tiếng chèo thuyền. Trước khi khởi đầu hành trình, tôi cũng đã dự tính rằng phải mất 2, 3 ngày hay hơn thì cơ thể mới bắt đầu quen với cái cường độ làm việc nặng nhọc 10, 12 tiếng chèo thuyền mỗi ngày, mới bắt đầu trơ ra với các chứng đau nhức. Nhưng cũng không ngờ là nó đến nhanh đến thế, nắng trưa bắt đầu hắt xuống, mệt mỏi đến không chịu đựng nổi. Nhưng cũng ráng chèo qua hết cửa Tiểu, cửa đầu tiên trong hành trình vượt 9 cửa sông Mêkong.

Vượt cửa Tiểu không có gì khó khăn, biển lặng, sóng êm, từ bên này sang bên kia chỉ chừng hơn 7 km. Bãi bồi cửa sông trãi dài nhiều cây số, bắt đầu xuất hiện những rặng dương xen lẫn với rừng đước, những nơi lý tưởng để có thể cắm trại, nấu cơm, thưởng ngoạn phong cảnh. Suy nghĩ và quyết định rất nhanh, dừng lại để củng cố lại mọi thứ: sức khoẻ, ăn uống, sinh hoạt, etc… Hành trình đến ngày thứ 2 dừng ở đây, chỉ sau khoảng hơn 4h, 16 km. Tôi hạ trại, nấu và ăn một bữa cơm đầy đủ, rồi ngủ một giấc ngon lành, bù lại cho phần mất ngủ tối hôm qua.

Cả ngày hôm đó, tôi kiểm tra, tổng duyệt lại mọi trang thiết bị. Lều được xếp lại, dựng lên 2, 3 lần cho nó quen động tác, làm sao cho thật gọn ghẽ, để những ngày sau, đến cuối ngày, tôi có thể setup một căn lều thật nhanh, trước khi trời sập tối và đàn muỗi khát máu kia bắt đầu làm việc. Những chiếc Beckson hatches (nắp nhựa khoang hàng) có đường kính rất bé, lọt lòng chỉ hơn 18 cm, nên từng món đồ được lôi ra, xếp gọn, rồi chất lại vào thuyền, cái nào trước, cái nào sau, cái nào hay sử dụng, cái nào ít dùng tới, tất cả đều phải tính toán cho hợp lý.

Hành trình còn rất dài phía trước, dự tính trong trường hợp lý tưởng là 7 hoặc 8 ngày, nhưng tôi mang theo đến 10 ngày đồ ăn, và 5 ngày nước uống (đã dự tính điểm tiếp thêm nước & lương thực dọc đường). Nên không cần phải vội vàng, quan trọng là mọi tính toán, động tác đều phải chính xác, hiệu quả… Phần còn lại trong ngày, một bãi biển hoang vắng, rộng mênh mông không một bóng người, không ai làm phiền mình, cảm giác thanh bình đến lạ. Nằm nghe sóng vỗ rì rào, qua cửa lều, nhìn vầng trăng sắp tròn đang lên, đất trời này là của riêng chỉ mình ta!

Thuỷ triều xuống, bãi bồi mở rộng ra cả cây số. Những người ngư dân tranh thủ nước cạn đi đặt đăng, đó rồi trở về ăn cơm trên những chiếc thuyền của họ, ánh lửa chài lấp lánh trên mặt nước tim tím buổi chiều hôm. Bổng dưng có suy nghĩ về những “thuyền nhân”, những con người sống cả đời trên thuyền, chưa hề có một cơ nghiệp nào trên đất liền. Lẽ đương nhiên là họ không có lựa chọn, nhưng trong một suy nghĩ khác, từ mấy trăm năm nay, họ vẫn sống như thế, có khi nào như một cách thích nghi với những biến động vô thường của cuộc sống này!?

Hình như đâu đó có giọng ai đang ngâm thơ, thơ rằng: Khách có kẻ: Giương buồm giong gió chơi vơi, Lướt bể chơi trăng mải miết. Sớm gõ thuyền chừ Nguyên Tương, Chiều lần thăm chừ Vũ huyệt. Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô, Bách Việt. Nơi có người đi, Đâu mà chẳng biết. Đầm Vân Mộng chứa vài trăm trong dạ cũng nhiều, Mà tráng chí bốn phương vẫn còn tha thiết… Thế rồi tự mình đọc tiếp cho trọn ý bài phú nổi tiếng năm nào: Rồi vừa đi vừa ca rằng: Sông Đằng một dải dài ghê, Sóng hồng cuồn cuộn tuôn về bể Đông. Những phường bất nghĩa tiêu vong…

Hành trình kayak qua 9 cửa sông Mekong, June, 2016, ngày 1

Khách có kẻ: giương buồm giong gió chơi vơi,
Lướt bể chơi trăng mải miết.
Sớm gõ thuyền chừ Nguyên Tương,
Chiều lần thăm chừ Vũ huyệt.

Thức dậy lúc 4h sáng, ăn một gói xôi gà, một ổ bánh mì mua từ tối hôm trước, kiểm tra lại mọi thứ, rồi đẩy chiếc xuồng ra sông. Mực nước triều đang xuống ở mức thấp nhất, bình minh sẽ đến không lâu nữa, bắt đầu chèo chậm rãi, thong thả. Tâm trạng thản nhiên vì cũng đã làm khá nhiều chuyến chèo kayak đi xa, không còn nôn nao, hồi hộp như lần đầu tiên nữa. Rạng đông ngày mới đang lên, ánh dương hồng nhìn xao xuyến lạ, cảnh vật trong veo, báo hiệu một buổi sáng đẹp trời, những chiếc tàu đang neo ngủ, cảnh vật êm đềm tịnh không một tiếng động.

Chèo qua khu cảng Hiệp Phước, đây rồi khúc sông hình chữ S, bổng xuất hiện một vùng sóng đứng (standing wave). Sóng đứng thường xuất hiện ở những nơi có dòng chảy phức tạp, nhiều luồng nước giao nhau, con sóng ít di động, có vẻ như đứng yên một chổ, dựng lên, rồi lại biến mất, cứ như thế. Sóng đứng thường gây rất nhiều khó khăn cho việc chèo thuyền, nhưng cũng may hôm nay chỉ là những con sóng nhỏ, tầm 4, 5 tấc. Dừng lại một chút nói chuyện với những thuỷ thủ một tàu hàng trên sông, rồi chèo tiếp qua bến đò Kinh Lộ.

Qua ngã ba sông Soài Rạp – Vàm Cỏ, kinh nghiệm từ những chuyến đi trước cho biết đây là nơi nhiều sóng to nguy hiểm. Đáng lo hơn, mây đen đang đùn lại một đống thật to trên bầu trời. Không chút mảy may lo ngại, tôi cứ nhắm thẳng hướng đã định mà chèo, chừng 15 phút thì một cơn dông dữ dội ập đến. Gió mạnh dần lên, những con sóng bạc đầu xuất hiện, nâng dần độ cao, 1m rồi 1m5. Từ phía sau lưng, một chiếc xà lan lớn trờ đến, những thuỷ thủ đổ ra nhìn tôi với con mắt ái ngại, nhưng khi không thấy có yêu cầu giúp đỡ gì, họ bèn đi tiếp.

Tắc, tắc, tiếng vỗ vào đáy thuyền khi nó trườn qua sóng. Tôi rất tin vào chiếc Serene – 1 của mình, nó có khả năng đi trong môi trường biến động phức tạp rất tốt. Cứ vững tay chèo tiến lên phía trước, trong lòng không một chút lo sợ, ái ngại. Nhưng dè chừng khả năng mình “quá tự tin”, tôi đưa mắt nhìn về bên kia ngã ba sông, chỗ một chiếc phao tiêu đỏ. Điều chỉnh thuyền sang phải một chút, hướng về phía chiếc phao tiêu. Ngay giữa ngã ba sông, một khối sắt khổng lồ xám xịt, han rỉ, cao bằng toà nhà 5, 6 tầng, rộng cả trăm mét nằm sừng sững ở đó.

Không biết người ta đặt đống sắt vụn ở đó để làm gì. Những cũng không có thời gian, dù chỉ là 1 giây, để chụp ảnh hay quay film ghi lại hình ảnh đó, mọi nỗ lực dồn vào việc chèo chống. Và cũng cố chèo ra xa đống sắt giữa sông ấy một chút. Điều khó chịu đối với những con thuyền nhỏ là những “sóng phản xạ”, khi con sóng đập vào một vật cản lớn, dội ngược trở ra, giao với luồng sóng đến, tạo nên một sự hỗn loạn, lắc lư rất khó chịu. Cái spray – skirt tự chế đã bắt đầu rò rỉ nước, và tôi cũng biết rằng, qua cơn dông này, có khi nước sẽ vào đến hơn 1/3 thuyền.

Cuối cùng thì 4km ngã ba sông Vàm Cỏ ấy cũng đã vượt qua được, sau khoảng 1h 30′ chèo chống, nghĩa là trong cơn dông đó, tôi đi được rất chậm, chỉ khoảng 2.66 km/h. Một tay bám vào chiếc phao tiêu đỏ, tay kia tát nước ra khỏi thuyền, tôi tự nhắc mình rằng đừng bao giờ quá tự tin vào khả năng xoay xở của mình, con đường còn dài và còn nhiều bất trắc phía trước. Trời mưa tầm tã suốt chặng đường còn lại xuôi dòng sông Soài Rạp ra quá Vàm Láng. 2 hoặc 3 lần tôi suýt ngủ gục ngay trong lúc đang chèo, một biểu hiện xuống sức đáng lo ngại của cơ thể.

Có lẽ vì đã mất khá nhiều năng lượng chèo qua cơn dông ban chiều, và vì đã bắt đầu ngấm lạnh. Vội dừng lại, vốc nước lên rửa mặt, châm một điếu thuốc, và nhai vài lát bánh mì tiếp thêm năng lượng. Từ Vàm Láng trở ra là một cảnh tượng dơ bẩn đến kinh tởm, những rừng đước ngập mặn với cơ man nào là rác rến, rác thải ra từ cái thành phố đông dân nhất là Sài Gòn, rác tràn ngập mọi gốc cây, rác ken dày chất cao nhiều mét, rác ngập ngụa khắp nơi, rác và chỉ có rác. Khó khăn lắm mới tìm được một chỗ trên bờ đê biển để dựng trại, lúc này trời đã sập tối hẳn.

Nấu vội nồi cơm và chui vào lều ngồi ăn. Muỗi dày đặc, chỉ cần vung tay ra là có thể vơ được một nắm, muỗi là điều tôi quên tính đến trong hành trình này. Đêm đầu tiên của chuyến đi, mất ngủ nghiêm trọng vì muỗi cắn, vì ướt át, ngứa ngáy, vì chưa quen với việc sắp xếp mọi chuyện cho hợp lý, và cũng vì cơ thể chưa kịp thích nghi với sự lao lực cả chục tiếng một ngày thế này. 5h sáng thức dậy, tôi ngồi ngây ra cả chục phút ngắm ánh bình minh rạng rỡ đang đến, đã bao nhiêu năm rồi, tôi mới được chứng kiến một quan cảnh đến huyền diệu như thế này!?

tk 21

Xa xa đằng kia là… thế kỷ 21, mọi người trông thật bận rộn! (từ ngoài khơi nhìn vào nhà máy nhiệt điện Duyên Hải – Trà Vinh, 2016)!

waterworld

When your heart sings observing a boat – shape object gently displaces itself over a large body of liquid, that’s when you know you would belong to a certain ‘watery clan’ in the futuristic WaterWorld (film)…

Beagle

Thuyền trưởng Robert FitzRoy chuẩn bị rất chu đáo cho chuyến hải hành lần 2 khảo sát bờ biển Nam Mỹ (1831 – 1836). Rút kinh nghiệm từ những chuyến thám hiểm trước, đã có đến 2, 3 thuyền trưởng khác tự sát vì không chịu nổi áp lực của người đứng đầu trong những chuyến đi quá nguy hiểm, quá căng thẳng liên tục nhiều năm ròng0. HMS Beagle là con tàu nhỏ 242 tấn, thích hợp cho các nhiệm vụ đo đạc gần bờ, nhưng cũng quá nhỏ trong những vùng biển dữ. Tất cả súng đại bác bằng sắt được thay bằng súng đồng, để giảm thiểu ảnh hưởng đến la bàn. Tổng cộng 22 chiếc đồng hồ (chronometer) dùng trong định vị, đo đạc hàng hải được mang theo, và điều quan trọng nhất là:

Tìm ra một quý ông – gentleman, có học thức, có kinh nghiệm và tính cách tốt, để làm “bạn ngang hàng” với thuyền trưởng, giúp giải toả & chia xẻ bớt những áp lực của một người lãnh đạo đơn độc. Và người được chọn là Charles Darwin, nhà tự nhiên học trẻ tuổi, người trong chuyến hải hành 5 năm này đã đặt nền móng cho thuyết tiến hoá về sau. 404 đầu sách trong thư viện của tàu HMS Beagle, cùng với tất cả những tài liệu ghi chép, thu thập được trong chuyến hải hành 5 năm, nhật ký hải trình, những ghi chép điền dã của FitzRoy & Darwin, etc… Tất cả đã được số hoá và đưa lên internet, một kho tư liệu khổng lồ với đầy đủ những thông tin chi tiết nhất, 195 000 trang sách và hơn 5000 hình minh hoạ…

serene – 1, part 30

Images below, 1st: the parts of the signal – light mast, 2nd: the signal – light mast (with the tubular radar reflector inside) in its erected position, 3rd: retracted position on the aft deck, 4th: the red – blinking signal light. I would install a small strap near the mast head to mount the GoPro camera. For the mast base joint on the deck, I was searching for a Rosette clamp (Vietnamese: ngàm hoa thị), so that the mast could be rotated around, but can’t find one, so I use this instead.

Last image below: the IC-M25 VHF radio used in conjunction with the radar reflector to avoid collision with big ships, it’s better to have a channel of communication with vessels around you and a way to ask for help when needed. The radio floats on water, it has about 11 hours of battery, and best of all, could be charged via a USB cable (that means it could be charged by a smart phone power bank). There’s another very important use of the radio: to listen to the broadcasted weather news.

I also hoist a tiny Vietnamese flag on the signal mast, not because I like hoisting color, but it’s good to gain some sympathy from the Vietnamese border guard or maritime police along my paddling way. That’s about all I could do for my Serene – 1 kayak, preparing it for my next trip (that gonna be a long trip). Of course I have lots of other ideas on kayak building and equipments, but that would be reserved for my next boat, Serene – 2, which I’m gonna work on its design soon in the upcoming time.

Serene – 1 p1
Serene – 1 p2
Serene – 1 p3
Serene – 1 p4

The other day, I took Serene – 1 out to test paddling at full load, 16 bottle of water containing 1.5 liter each, so about 24 kg in total. Though the boat is a bit heavier to paddle, it becomes very stable at its nominal (designed) load. That made me feel very pleased and confident!

The boat could probably take a bit more, about 25 ~ 30 kg of load I guess. Since I designed it as a very lightweight sea kayak, I’m now having some headaches in loading it with appropriate food, drink and gears for my up coming trip (would tell about that in my next posts).

serene – 1, part 29

Next is the paddle float used to assist kayak reentry. Often we’ve seen experienced kayakers performing some kinds of rolling, but for most people, that could only be done with an empty boat. When it’s fully loaded for long journey, it’s almost impossible to roll that heavy hull. The most practical way is, of course, just climb in via the aft deck. My paddle float is just a supermarket plastic bag, I hate needle and thread things, but some little tailoring work would be needed to turn a bag into the float.

It’s just a quick job stuffing the bag with Polyurethane foam. The float is made such that it could be quickly attached (and detached) to one end of the paddle to assist boarding the kayak from water. One of the most important equipments for a cruising kayak is… a radar reflector. Here I should emphasize its importance a hundreds times, as with experiences gained in my previous paddling trips, your kayak is just so small compared to those huge freighters, looks like just a peanut shell in the sea.

And without a radar reflector, I’m sure that you would probably not be seen from above those high ship bridges. And as a big ship is approaching you, the situation is really critical: to be seen or to be sunk. Having a reflector would boost your boat’s radar signature, and it works best in combination with a marine handheld radio. My radar reflector would have a tubular form, erected on the aft deck, and it functions also as a signal light mast, with a red – blinking light attached to the top.

Serene – 1 p1
Serene – 1 p2
Serene – 1 p3
Serene – 1 p4

The elements of the radar reflector are made from thin steel plates, welded together to create some prism shapes. 8 pieces like that would be put inside a PVC tube (the signal light mast), which create an object with a radar – cross – section of about 1.4 m2 (estimated).

The ugly part about a home – made radar reflector is that you have no way to tell if this equipment works well, how big your boat would appear on those big freighters’ radar screens. But it’s better to have something, hoping that it should work, rather than having nothing at all.

serene – 1, part 28

Iam in the progress of preparing for my next trips… so some more add – ons for my Serene – 1 kayak is a must. First is a deck mount compass. I’ve been long wanting a good compass with built – in LED lighting, for paddling at night, but that would require some kind of 12 or 24 Volt DC electric input, which my kayak doesn’t have at the moment. So I came up with a simpler compass available within my local market, and would just use a small flashlight to illuminate the compass instead.

Next is building a “cup” to hold the compass, which would then be mounted, recessively, onto the front deck of my kayak. I use a thin strip of oak veneer to build the cup, turn it two rounds around the compass (with Titebond – 2 glue in between), then add the plywood top and bottom parts. The whole thing would be reinforced with some fillet at the jointing edges, then a layer of glass. It requires some handiness to build the “compass cup”, as its size is quite small and my hands are big and clumsy!

I hate having to punch a hole into my kayak, but it need to be done to fit the compass holder in place. That’s quite straightforward the job, cutting a round hole some distance in front of the cockpit, just before the bungee lines, gluing the compass holder with some epoxy, then some little painting outside. Et voila, here it is, the compass in its working position, it looks so great! And as they usually say: May your anchor be tight, your cork be loose, your rum be spiced, and your compass be true!

Serene – 1 p1
Serene – 1 p2
Serene – 1 p3
Serene – 1 p4

It’s not immediately obvious for me to see why this compass dial (the compass rose) is reversed, looking from above, it’s flipped so that the North becomes South, East becomes West. It took me some minutes to understand the rationale behind that “weird” fact.

Cause in most cases, the boat handler would be sitting, looking forward, so the indicated direction facing him is actually the heading (bearing) of the boat’ stern (not the boat’s bow). Flipping the compass rose would give a correct and convenient reading for the sailor.

compasses

Bên trái là cái la bàn cầm tay (handheld compass), chỉ đúng hướng Bắc. Bên phải là cái la bàn gắn trên thuyền (deck mount compass). Cái bên phải chỉ ngược Bắc thành Nam, Nam thành Bắc! Và cả hai chiếc, theo ý mình, đều đúng! Tại sao!?

rohloff

Mơ ước nhỏ nhoi của em… xe đạp sử dụng hộp số Rohloff cùng với truyền động trục (shaft – drive – transmission). Hệ truyền động kín, không lộ bất kỳ phần chuyển động nào ra ngoài, Rohloff speech hub (hộp số 14 cấp Rohloff cho xe đạp), xài bánh răng, cơ chế tương đương, nhưng hoàn toàn khác derailleur (bộ đề). Shaft – drive – transmission: truyền động bằng trục như ôtô, xe tải chứ ko xài chain (xích)

rowing machine – 3

Having some more time this week to finish this very small piece of work: a pulley system for lifting the weights up and down. Then ensemble everything together: the sliding seat, the rotating foot rest (note the pair of sandals tied on it). Initial testing gave satisfactory results, though some adjustments are still needed here and there!

Rowing the machine is quite like riding a bicycle on long distance, it seems light and easy at first, but it gets more and more demanding the longer you row. That’s a perfect machine for exercising many of your body’s muscles. I made a quick video capture with my phone to show how the machine works below (sorry for the poor lighting condition).

vũng tàu sailing, 3

There’s always something new to learn about sailing, and this weekend, we practice the MOB (man over board) situation. Supposed a crew member accidentally falls out of the boat, and we need to come back and rescue him / her under sail as soon as possible. Everyone takes turn taking the skipper role and rehearsing the MOB procedures.

But actually, most fun comes with the smallest type of boat, the Optimist. I had a very good time learning some of my crash courses with it, a tiny, but responsive boat, which gives you the right feeling about how to handle a boat in different wind and water situations. Do it the hard way is the motto I firmly believe to be ultimately true and beneficial!

midlife crisis

Họ, những quý ông quý tộc, hay một người bình dân vô danh. Ra khơi trên những con tàu trị giá 200 đô, hay 200 ngàn đô. Chạy trốn một cuộc khủng hoảng tuổi trung niên, hay đang tìm kiếm những phiêu lưu mới. Tất cả đều chia sẻ chung một niềm đam mê đến ám ảnh với cái không gian tự do rộng lớn ngoài kia…

rowing machine – 2

Have some times this week to continue working on my rowing machine. First is the basket used to contain weights (just some bricks instead of those iron weight plates). It runs on 4 small plastic wheels lying on 2 wooden rails. A system of line and 3 blocks is used to move the weights basket sliding up and down in an near – vertical manner (75 degrees).

It’s only when I first try running the machine that I’ve found out it is making so much noises, the 8 wheels on wooden rails. I decided to change from the slanted design (4th image) to an upright one (5th image). The weights would run up and down by a system of lines and pulleys, rather than running on rails. Proceed slowly as I have little free time for the moment.

vietnam 80s

Một thời chưa phải là xa, VN những năm 80, kéo xuống phía dưới, ảnh số 3 là một số thuyền “junk rigged – buồm cánh dơi” Hạ Long, ảnh số 4 là một số thuyền “lug rigged – buồm tứ giác lệch” ở Nam Định. Thuyền buồm không phải là điều gì xa lạ, nhất là vào cái thời đói kém đó, máy móc, xăng dầu vẫn là những thứ rất khan hiếm…

vũng tàu sailing, 2

This weekend, we lower the trimaran’s mast to add a new tang, riveted down near the mast head for the spinnaker (replacing the weak pad – eye that has been blown away by strong wind last week), make some other minor fixes before raising the mast again. We also installed a new spinnaker retrieval line and chute. The work continues pass noon.

Then after a small lunch, we head out to the sea. There’re only some very light winds today, the sea is quite calm, but that’s also a chance to fly and test all sails. The whole thing works perfectly, hoisting and retrieving the spinnaker are quite smooth, together with main sail and jib, enabled the trimaran to carry 6 men out for a pleasureful gentle promenade!

rowing machine – 1

Why a rowing machine!? First, it is among the best exercising methods which helps building the most groups of muscles. Second, to be used as a complementary way besides kayak paddling, especially when I don’t have time to go to the river, or when I do have, but the tide does not permit a convenient sortie. Below is my on – going building progress.

Most of the rowing machine’s frame is made from cheap MDF, glued, stapled and screwed together, then painted outside with thinned epoxy to strengthen the MDF a bit. Some important parts are made from wood, e.g: rails for the sliding seat… I use 4 small white hard – plastic wheels with ball bearing for durability, and for the sliding motion to be smooth.