lạc hà

Sử (ghi chép) và huyền sử (giai thoại): từ Tam hoàng – Ngũ đế, Hạ, Thương, Chu… đến giờ, tất cả đã được chứng minh bằng các khai quật khảo cổ học, trong đó Thương & Chu được chứng minh có chữ viết, các “triều đại” trước chỉ có di chỉ, chưa tìm được chữ. Di chỉ đề cập đến trong bài viết có tên là Song hoè thụ (2 cây hoè) ở trấn Hà Lạc, tỉnh Hà Nam, được cho là kinh đô của vương quốc cổ tên là Hà Lạc cổ quốc.

Hà tức sông Hoàng (hà), Lạc tức sông Lạc, vùng đất nằm giữa 2 sông, Kinh dịch viết: Hà xuất đồ, Lạc xuất thư, thánh nhân tắc chi. Ấy thế mà cho đến mãi gần đây, vẫn có người Việt tìm cách “chứng minh” rằng Lạc thư – Hà đồ có nguồn gốc từ Việt Nam. Ấy bởi vì “sản xuất” ra “tin giả” từ “không khí” chỉ cần đến sự “hoang tưởng, hoang đường”, chỉ cần “mặt dày, tự tin” đến mức “đúng rồi, vô sĩ” mà thôi!

đi lại

Đi lại là quyền căn bản, chỉ có thể khuyến cáo chứ không thể cấm được! Cũng tương tự, trên sông, biển hay trên bộ (thậm chí trên không) thì nguyên tắc phổ quát ấy đều áp dụng như nhau. Dĩ nhiên tham gia giao thông thì phương tiện phải đăng kiểm, đi lại phải tuân theo luật giao thông. Giả sử ta chèo chiếc kayak, hay đi chiếc thuyền buồm, chúng nó sẽ tìm cách quy về “hoạt động thể dục, thể thao” để ngăn cản, làm khó. Thế tôi chỉ “đi lại” bình thường thôi được không, đó không phải là thể dục, càng không phải thể thao!

Mà chẳng ai cấm được thể dục trong công viên, nơi công cộng! Nói cho đúng thì quy về “hoạt động thể dục, thể thao” chính là một kiểu “nâng tầm quan điểm”, hay đúng hơn là “nguỵ biện”. Ông già đi bộ hít thở trong công viên là thể dục đấy, sao không cấm đi? Cái sai của lập luận “thể dục, thể thao” là ở chỗ, không thể phân biệt đi lại với thể dục về mặt luật, ví dụ như: ngồi thiền một chỗ cũng có thể là thể dục, mà cỡi jetski chạy 80kmph có khi chỉ là đi lại. Mà đã không thể, không có cách phân biệt, thì đừng đặt thành khái niệm luật pháp!

VT ferry

Xuất bến từ Tắc Xuất, Cần Thạnh, Sài Gòn, ra tới bến Sao Mai, Vũng Tàu sau 30 phút, quãng đường 15 km vượt vịnh Gành Rái. Tới nơi rồi loay hoay, xoay tới xoay lui thêm hơn 30 phút nữa mới cập được vào bến, sau khi ủi gãy một cây trụ đèn!

đức

Báo chí Việt Nam chuyên lặp lại cái câu “để đức cho con”, mà nói cho ngay, vừa mở miệng là đã biết không hiểu “Đức” là gì! Dần dần, vì thiếu sự minh định nên nhiều người cho rằng “đức” là một thứ tài sản vô hình, một loại may mắn, một kiểu kết quả có thể để lại cho con cháu. Hiểu như thế sai hoàn toàn, tra từ điển là thấy ngay, chữ “đức” dịch sang tiếng Anh là: “merit” hay “virtue”, tiếng Việt hiểu là: phẩm chất, phẩm hạnh.

Thời của Khổng tử, chữ “đức” chỉ hiểu đơn giản là phẩm chất của con người: làm việc siêng năng là đức, nói năng thật thà là đức, đối đãi chân thành là đức, .v.v. “Đức trị” hiểu nôm na tức là “lead by example”, dùng bản thân làm gương để người khác noi theo! Thế thì quay về tự vấn bản thân đi chứ làm sao mà “để đức cho con” được!? Chính vì không hiểu “đức” là gì nên tìm cách lái nó sang khái niệm vật chất là… “công đức”!

turtle graphics

Cái này, ai chuyên về Computer Graphics sẽ biết gọi là: Đồ hoạ con rùa (turtle graphics), tập API chỉ có 2 lệnh căn bản: moveBy và rotateBy, ví dụ: tiến 3 bước, xoay 45°, lại tiến 5 bước, xoay tiếp 90°, etc… hệ toạ độ hoàn toàn tương đối. Đây là kiểu API tự nhiên, phù hợp để vẽ Hình học Fractal.

Một thời, đám lưu manh cũng kiểu “ta đây biết rồi, chuyên đi đọc vị người khác”, đọc thấy trên blog tkxuyen.com được đúng 1 chữ Computer Graphics nên cũng bô lô bô la: ah, em cũng đồ hoạ máy tính nè, em xài Photoshop, Illustrator… Nhiều kiểu ngu đến mức không tự hiểu ra được ngu chỗ nào!

chèo đêm

Sẽ nối lại những buổi chèo đêm, một trãi nghiệm thú vị và khác thường. Phía trên Q7 còn có chút ánh sáng, về Nhà Bè vẫn còn le lói, ra tới Tiền Giang là rơi vào hũ mực đen luôn, bốn bề không thấy gì, ngay trước mũi thuyền cũng không, mở mắt hay nhắm mắt cũng đều như nhau, chỉ chèo theo bản đồ trong trí nhớ. Không có ánh sáng, không còn hình ảnh gì để mà xao nhãng, chỉ có chính mình tự đối diện với lo lắng và sợ hãi, với tất cả những nhiễu loạn khác trong tâm trí mà thôi!

Về con cá trong hình: đang chèo thuyền đi, bỗng nghe tiếng lao xao như cơn mưa rào đến từ phía sau lưng, ngoảnh lại trông thì một đàn cá hàng ngàn con nhỏ xíu vọt mình lên khỏi mặt nước, bay qua thuyền như một cơn mưa phi tiêu, chắc đang bị cá lớn rượt, lặp lại nhiều lần như thế, cá đâm rát cả mặt, tưởng tượng như cảnh mưa tên quân Tần trong bộ phim “Anh hùng” của Trương Nghệ Mưu vậy, cá nhảy vào lòng thuyền cả vài chục con, búng tanh tách, phải bắt thả lại xuống nước…

hạng cân

Ngày đi học ĐH, chắc chỉ ở hạng ruồi (fly weight ~ 50kg) hoặc hạng gà (bantam weight ~ 53kg), sợ là còn chưa tới. Thế rồi leo dần dần lên hạng lông (feather weight ~ 56kg), hạng nhẹ (lightweight ~ 60 kg). Vì leo rất chậm nên tưởng là dừng ở đó, nhưng không, qua vài năm tập luyện, leo tiếp thêm vài hạng nữa lên hạng trung, ngấp nghé qua hạng siêu trung (super middle weight ~ 76kg), cứ đà này nghĩ rằng hạng dưới nặng (light heavy weight ~ 79kg) là hoàn toàn có thể, lên nữa chắc không thể, trừ khi bị béo phì! Phải tháo bỏ cái ghế ngồi trên xuồng, không vừa nữa rồi!

serenity – 1, p22

Cuối năm làm gì? đi chèo thuyền! Đầu năm làm gì? cũng đi chèo thuyền! Làm quen cảm giác với “người yêu mới”, mỗi chiếc xuồng mới đóng đều có cảm giác khác trước, nên phải vừa làm quen, vừa chỉnh sửa tí: chỉnh lại ghế ngồi, vị trí pedal, etc… cho phù hợp, thoải mái hơn.

Cảm giác ban đầu là xuồng có khả năng chịu sóng tốt, tốt hơn chiếc S3, nhưng dĩ nhiên cần phải thử nghiệm thêm trong điều kiện dòng chảy, sóng gió phức tạp mới biết rõ được. Mới chỉ làm những đoạn chèo ngắn lòng vòng quanh nhà, chưa đi xa hơn 10km.

Sẽ làm một chiếc ghế mới cho Serenity, cái ghế cũ đã bắt đầu có cảm giác chật hẹp (phần cũng vì tôi đã tăng lên đến 75kg, mập hơn trước). Ngoài ra cũng chỉnh sửa thêm một số chi tiết linh tinh khác! Sẽ tiếp tục vừa chỉnh sửa, vừa thử nghiệm chiếc xuồng trong vài tuần đến!

surf boats

Xem mãi không chán, video của Ken Preston về những chiếc thuyền nan tre, be gỗ ở Xuân Hải, giáp ranh giữa Quy Nhơn và Sông Cầu, Phú Yên, thuyền chạy tốt trong sóng bờ cỡ 2 mét, hơn nữa thì chưa biết. Xem cái cách nó surf trên sóng thật mê ly. Có nhiều điều ngay trên chính quê hương VN mà ta chưa biết, những chiếc thuyền cong vút như “vầng trăng khuyết”, lần nữa khẳng định chính xác, mấy cái “đường cong” đó mới là chịu đựng sóng gió tốt! Anh nào cứu hộ, cứu nạn VN, cho ra đây học kỹ năng!

serenity – 1, p21

Hôm nay hạ thuỷ, chèo 1 đoạn ngắn xem sao, cảm giác ban đầu là hài lòng. Độ ổn định nằm giữa hai chiếc S2 & S3, đây là điều chính yếu muốn đạt được. Thứ đến nữa, cái này dể giải thích, xuồng dể điều khiển, các động tác nhẹ nhàng, vì kích thước nhỏ hơn các chiếc trước.

Có thể đi rất thẳng không cần bánh lái (lái chỉ dùng trong sóng gió nhiễu loạn phức tạp, còn không sẽ cất lên để giảm bớt sức cản nước). Chỉ nghiêng người dịch trọng tâm (edge-turning) là nó cua, chưa cần phải đạp lái hay chèo một bên. Tính “responsive” xem như đạt yêu cầu!

Chỉ mới là cảm giác ban đầu, cần phải thử nghiệm thêm trong điều kiện đầy tải, sóng lớn và đường dài, và đo số liệu với Garmin thì mới biết rõ được. Với kích thước hơi nhỏ như thế này, biết trước là việc sắp xếp hàng hoá đủ cho 1 hành trình dài sẽ là việc… nhức đầu!

bris

Nhiều người sẽ thấy khó hiểu, có chiếc kayak thôi sao lại phức tạp đến thế!? Nhưng kayaking dần biến thành 1 thú chơi với vô số “micro optimization” – tối ưu hoá li ti. Vì nó là như thế mà, để làm ra “tow-line”, dây “lai dắt” cứu kéo 1 chiếc kayak bị nạn, có hẳn nhóm “nghiên cứu” làm việc này, nhiều năm thử nghiệm mới đi đến thiết kế tối ưu. Hay như hệ thống dây nâng/hạ bánh lái trong hình, phải làm 2, 3 lần mới tìm ra cách tốt nhất.

Ý tưởng về “dự án” kế tiếp, chế tạo Bris Sextant – “kính lục phân” kiểu Bris, là thiết bị đo góc siêu nhỏ, kích thước 2x3cm, không có bộ phận chuyển động nào (no moving part), nhưng về căn bản thay thế được kính lục phân truyền thống. Đã tìm hiểu sơ về nguyên tắc thiết kế, cực kỳ đơn giản, chỉ có 3 miếng kính ghép lại với nhau, có thể làm từ lam kính hiển vi, quan trọng là không cần đến “cơ khí chính xác” như các dụng cụ quang học khác!

serenity – 1, p20

Hoàn tất những công việc cuối cùng với chiếc xuồng. Đầu tiên là cái bánh lái, thiết kế và chế tạo mới hoàn toàn khác với cái trước, và do đã có những “bài học”, nên chuyển động nhẹ nhàng, êm hơn nhiều! Có 4 sợi cáp thép bọc nhựa điều khiển cái bánh lái!

2 sợi nối vào bàn đạp (pedal) để điều khiển xoay trái, phải, 2 sợi nữa để điều khiển nâng lên hạ xuống, khi không dùng đến, bánh lái nâng lên, xếp gọn vào hộp phía sau đuôi! Cũng tương đối mất thời gian cân chỉnh mọi thứ để cho mọi hoạt động của bánh lái được trơn tru, nhẹ nhàng!

Vẫn còn ít việc nho nhỏ nữa mới có thể xem là thật sự hoàn tất, test xem máy bơm nước hoạt động thế nào, test xem tấm pin năng lượng mặt trời có sạc điện đúng hay không, lắp đặt, thử nghiệm thêm một vài thiết bị linh tinh khác! Sẽ xuống nước trong 1 vài ngày đến!

serenity – 1, p19

Rất nhiều công việc linh tinh, lắt nhắt trong khâu hoàn thiện chiếc xuồng: khoan lỗ và buộc dây đầu mũi và cuối lái (tay cầm dùng để nhấc, kéo thuyền), đóng cái xe đẩy mới có thể thảo rời thành 3 phần và xếp gọn vào khoang một cách nhanh chóng, tiện lợi hơn!

Chế tạo các chi tiết nho nhỏ của hệ thống điều khiển bánh lái, hệ thống bánh lái nói vậy chứ khá phức tạp, có 4 sợi dây cáp, 2 sợi dùng để điều hướng trái, phải, và 2 sợi để nâng, hạ bánh lái lên xuống. Ngoài ra còn có các bộ phận dùng để cân chỉnh độ căng dây, cân bằng trái phải!

Dặm thêm một lớp sơn bóng trên toàn bộ đáy thuyền, dặm thêm 2, 3 lớp sơn bóng phủ lên trên để bảo vệ các miếng decals, kiểm tra 2 cái nắp khoang có hoàn toàn kín nước hay không! Sẽ cố gắng tranh thủ hoàn thành mọi công việc để xuống nước trước năm mới!

cơ yếu

Facebook nhắc ngày này năm ngoái, đạp 240km cả đi lẫn về thăm chiến khu D, lần đạp xe mệt mỏi nhất cho đến nay, đường dốc, trời nắng, phần nữa cũng vì tuần trước đó bị ngã xuống sông, bàn chân bong gân vẫn còn đau! Trong chiến khu D, học được 2 chữ mới, “cơ công” là người phụ trách vô tuyến, hữu tuyến, máy móc, đường dây, “cơ yếu” là người nắm mật mã, chuyên mã hoá / giải mã thông tin truyền đi / nhận được!

Về nguyên tắc, hai bộ phận này độc lập, không được liên hệ với nhau, anh mã hoá thì không truyền tin, anh truyền tin thì không được biết mình gởi / nhận cái gì! Thế nhưng, trong thực tế chiến tranh, trai gái cơ công / cơ yếu cưới nhau nhiều vô số! Nói về tầm quan trọng thì anh “cơ yếu” là quan trọng bậc nhất, đi đâu cũng có vệ binh kè kè đi theo “bảo vệ”, nói cho chính xác là bảo vệ cái mật mã chứ chẳng phải bảo vệ gì anh cơ yếu!

serenity – 1, p18

Dặm thêm 1 lớp sơn bóng trên toàn bộ phần thân trên của xuồng, đi dây bungee, dặm thêm mấy lớp sơn bóng để bảo vệ bên trên các decals, gắn ghế ngồi, gắn cứng 2 cái bóng đèn LED, kiểm tra lại hệ thống điện: đèn, máy bơm và gắn nhiều thiết bị linh tinh khác!

Và ta chọn một ngày tốt nhất của năm, khi sao Thổ gióng thẳng hàng với sao Mộc, tắm gội sạch sẽ, trai giới không gần nữ sắc, để chuẩn bị hạ thuỷ chiếc thuyền! Sự kiện Hành tinh đôi – Double planets ngày 21/12 vừa qua là sự kiện đặc biệt, 400 năm mới có một lần.

Sao Thổ và sao Mộc xuất hiện gần như thẳng hàng trên bầu trời, cách nhau chỉ 0.1 độ! Thật sự thì vẫn còn 1 số công việc nữa, quan trọng nhất là hệ thống bánh lái và hệ thống hộp điện trung tâm, chắc sẽ không kịp hạ thuỷ dịp Giáng Sinh nhưng sẽ trước thềm năm mới!

serenity – 1, p17

Dán những miếng decal trang trí, dĩ nhiên đầu tiên không thể thiếu là cặp mắt thuyền Việt Nam đặc trưng. Một câu motto (khẩu hiệu) chạy vòng quanh cái la bàn: Fortitudine Vincimus, phía sau là tên thuyền và thông tin liên hệ của chủ nhân nó!

Bắt vít các anchor point (điểm neo) vào thân thuyền, và đi dây bungee (dây thun buộc hàng), những sợi dây này dùng để mắc, kẹp rất nhiều trang thiết bị linh tinh khác nhau! Các con ốc vít đều là loại inox chịu được nước biển, nhưng để chắc chắn hơn, tôi phết 1 lớp gelcoat lên trên!

Phải nói thêm là gelcoat có độ cứng, bền tốt hẳn các loại sơn mà tôi từng biết, và còn có 1 ưu điểm nữa là có khả năng dính vào kim loại, nhựa khá tốt, không chỉ riêng vật liệp xốp như gỗ, nên có lẽ sẽ chuyển sang dùng gelcoat cho hầu hết các thao tác sơn phủ trên thuyền.

serenity – 1, p16

Công đoạn hoàn thiện xuồng, lắp đặt thiết bị, thực sự là có rất rất nhiều việc không tên, linh tinh và rất tốn thời gian. Đầu tiên là đúc 2 cái roăn chống thấm nước cho nắp khoang, silicone lỏng pha chất xúc tác, đổ vào khuôn, chỉ 1 tiếng sau là thành hình!

Chế tạo và lắp đặt các “anchor point”, các “điểm neo” dùng để bắt dây, dây giằng nắp, dây thun bungee, các điểm neo này được bắt vít chặt vào thân thuyền. Tôi chọn giải pháp đơn giản là bắt vít, chứ không làm điểm neo “âm” phức tạp như ở các chiếc xuồng trước.

Máy bơm nước được sử dụng lại từ chiếc xuồng trước, chỉ đơn giản là tháo và gắn qua, ghế ngồi cũng thế, để giảm bớt thời gian thi công, một số chi tiết được tận dụng lại! Tuy vậy, vẫn còn rất rất nhiều công việc linh tinh phải hoàn thành trước khi có thể “xuống nước”!

serenity – 1, p15

Gelcoat, đúng như tên gọi, mua về có dạng sệt gần đông như thạch, muốn quét bằng cọ phải pha thêm dung môi, thường là styrene, nhưng tôi xài xylene thấy cũng ok. Các loại sơn phủ giờ giống như lớp nhựa bọc lấy vật thể. Phần đáy quét 3 lớp, phần trên quét 2 lớp, cách nhau vài tiếng.

Để qua đêm sờ vẫn thấy hơi dính, hoảng hồn tưởng gel không đông. Suy nghĩ một hồi thì biết đây là lớp wax – sáp, nhà sản xuất pha vào trong gel, khi quét lên vật thể, lớp sáp này nổi lên bề mặt, tạo môi trường kín khí. Gelcoat mà tiếp xúc với không khí có oxy là nó sẽ không đông.

Nếu mua đúng loại gelcoat không có pha sẵn sáp thì sau khi quét lớp trên cùng xong, dùng bình xịt PVA hoặc silicone phủ một lớp mỏng lên trên tạo môi trường kín khí. Để qua đêm, lấy khăn, giẻ lau sạch lớp sáp này đi là sẽ đến lớp “nhựa” bảo vệ đã đông cứng!

gelcoat

Thông tin đáng lưu ý cho anh em đóng thuyền. Gelcoat được dùng phổ biến dần vài năm gần đây trong làng composite. Trong tiếng Anh thì gelcoat và paint là 2 loại khác nhau, trong tiếng Việt thì cái nào cũng là “sơn” cả, chính là loại chị em dùng để sơn móng tay bền hơn tháng!

Gelcoat bền và rẻ hơn các loại sơn chống hà, sơn bóng đắt tiền. Điểm trừ là khó pha màu và độ bóng không cao (muốn bóng phải thêm topcoat). Quyết định thử trên chiếc Serenity xem sao. Người bán: oh nó bền lắm, gọi là “áo mưa” mà! (raincoat – gelcoat) Haiza, người bán cũng ko biết gì, mệt!