thuốc súng

Từ góc độ kinh tế, bất kỳ điều gì cũng có thể mang lại lợi ích, kể cả, nói xin lỗi, là… cứt! Do có muốn làm hay không mà thôi! Tình trạng ô nhiễm do chăn nuôi quy mô lớn là đáng báo động, hầu như tỉnh nào cũng gặp vấn đề này, gây ra vô số phiền nhiễu, nhưng chẳng thấy ai xử lý! Ngược dòng lịch sử, nói chuyện xa xôi… châu Âu đã xử lý chất thải chăn nuôi gia súc như thế nào?! Người Trung Quốc phát minh ra thuốc súng, thành phần chính bao gồm diêm tiêu (kali nitrat – KNO3) và than (Carbon)! Than thì dễ rồi, nhưng diêm tiêu lấy ở đâu ra!? Người TQ lấy trong các hang động, nơi những loài dơi cư ngụ thành những quần thể lớn, phân dơi sau thời gian phong hoá, rửa trôi hàng trăm năm chứa rất nhiều KNO3, với khối lượng rất lớn lên đến cả chục ngàn tấn! Nhưng châu Âu mới là người hoàn thiện quy trình sản xuất thuốc súng trên quy mô công nghiệp!

Người Đức từ thế kỷ 16 đã có những trang trại lớn, sử dụng chất thải của gia súc để sản xuất kali nitrat. Tro than từ gỗ (chứa nhiều kali carbonate – K2CO3) được trộn với phân, được ủ cho hoai trong thời gian một năm, sau đó đun để chiết tách ra KNO3! Về hoá học, đây là phản ứng khá phức tạp, dù tại thời điểm đó chưa hiểu rõ bản chất, nhưng người Đức mày mò làm được bằng kinh nghiệm! Như thế họ sản xuất ra lượng lớn KNO3, thời chiến thì dùng làm thuốc súng, thời bình thì dùng làm phân bón! Năm 1561, nước Anh có chiến tranh với TBN nhưng bị cạn nguồn cung thuốc súng, họ đành phải bấm bụng chi 150 kg vàng để đi mua “bí mật công nghệ” này từ một sĩ quan Đức! Nên học hoá theo kiểu công thức ở nhà trường là một chuyện, hiểu nó có ý nghĩa thực tế thế nào lại hoàn toàn khác! Chuyện từ một cái mà người ta rất kinh thường, thậm chí cho là tào lao như… phân Bắc, nhưng lại mang ý nghĩa hệ trọng như thế!

bất vong sơ tâm

Một trong nhiều điểm thú vị của các phim Thanh xuân Trung Quốc là các trò chơi tập thể! Bạn bè ngồi lại với nhau, ăn uống lai rai, thường là chơi “Nói thật hay thử thách”, người chơi phải chọn: hoặc kể ra một sự thật của bản thân, hoặc là phải làm một điều gì đó khó khăn! Có rất nhiều trò chơi khác nhau, như “Đương nhiên rồi” là một ví dụ: dù đối phương nói có khó nghe thế nào cũng vẫn phải trả lời “Đương nhiên rồi”, nếu không muốn/không dám thì phải uống một ly! Hay là trò “Tôi có, bạn không có” này, ai thua phải ăn một miếng chanh như hình thức phạt! Đã thấy vô số phim có cách xử lý những trò chơi rất sáng tạo!

Nếu như ở là ở Việt Nam, những trò chơi này rất dễ nhanh chóng leo thang, biến tướng thành những chuyện nhảm nhí, thô bỉ, thiếu tế nhị và vô bổ! Làm sao để giữ cho vẫn “chơi được”, thể hiện sự thông minh, tinh tế, điều phối sự phức tạp trong các mối quan hệ, đó chính là phim TQ! 不亡初心 – Bất vong sơ tâm – Đừng quên tâm nguyện lúc ban đầu, cái thông điệp này, phim TQ nó lặp đi lặp lại mãi đến mức nhàm chán, nhưng quả thực là người ta dám tin như thế, vì tin cho nên đã làm được rất nhiều chuyện lớn lao, phức tạp! Còn như ở VN, sau cái sự cố “chui vào tay áo” xưa kia là éo ai còn dám làm phim Thanh xuân nữa!

radio clock

Radio clock, là loại đồng hồ được tự động đồng bộ qua sóng radio! Đồng hồ (hiểu theo nghĩa rộng) có vô số hình thức và công năng khác nhau: đồng hồ công cộng ở sân bay, bến xe, đồng hồ trong các thiết bị điều phối giao thông đường bộ, đường sắt, đồng hồ trong các thiết bị cảm ứng đo lường (khí tượng, thuỷ văn, thời tiết…) hàng triệu đồng hồ này đều có sai số nhất định.

Hãy tưởng tượng điều gì sẽ xảy ra nếu thiết bị bẻ ghi – điều hướng tàu hoả bị sai giờ!? Cần có các tháp / trạm phát tín hiệu thời gian để những đồng hồ này tự chỉnh lại cho đúng! Như Nga và Mỹ, mỗi nước có 11 trạm phát sóng, Trung Quốc có 5 trạm, Đức có 3, Nhật Bản có 2, Anh, Pháp, Đài Loan mỗi nước có 1 trạm… phần lớn những vùng còn lại trên thế giới, ví dụ như Ấn Độ, không có trạm nào!

thầy bói

Thế kỷ nào rồi mà vẫn còn những loại mị dân thô sơ, ngu xuẩn như thế này!? Do dân trí quá thấp nên nói vẫn có người nghe, vẫn có hàng triệu view (chắc là ảo!?)! Chỉ cần tâng bốc, phỉnh nịnh, đánh vào cái tâm lưu manh vặt là gì cũng nghe, cái gì cũng làm! Nỗi khổ của một dân tộc mãi không chịu lớn, tư cách chưa định hình hoàn chỉnh, chỉ vài ngôn từ sáo rỗng, bịp bợm là thao túng được!

1.     Giọng điệu rất lịch sự, dùng nhiều kính ngữ, rào trước đón sau, đây là bài của mấy cha Cố, nói năng hết sức tròn trịa, làm cho người nghe cảm thấy được vuốt ve, câu từ có khi hơn 1/2 là “kính ngữ, rào đón” rồi. Kiểu như các phim về lính Nguỵ xưa, mô tả tuy thô nhưng thật, những nhân vật cứ mở miệng là lễ phép quá mức cần thiết, vừa “lễ phép”, vừa “nham nhở” cùng lúc, tự bộc lộ cái nội tâm bất ổn!

2.     Phát ngôn kiểu thầy bói: nằm mơ / điềm / triệu này chứng tỏ, ngày xưa có những câu sấm ký, tiên đoán như thế này thế kia, TQ, CS sắp sụp rồi, lụn bại là điều chắc chắn! Cái giọng thầy bói này thì quá quen, gặp không biết bao nhiêu lần! Là thời buổi nào rồi mà vẫn còn dùng những thứ “huyền học”, “bấm đốt ngón tay”, lúc nào cũng “ta đây thấu rõ thiên cơ”! Đúng là… “số thầy ruồi bâu” mà!

3.     Nội dung có lẽ do nước ngoài chỉ đạo, một số chỗ đọc không đúng, ví dụ như “Hồ Hợi, Vương Mãng” thì đọc là “Ho Hoi, Vuong Mang”… là do thằng đọc đéo biết gì về lịch sử, chỉ đọc lại bài do bọn Tây soạn, bỏ dấu tiếng Việt không đúng! Cái này thì chúng nó soạn thành tài liệu dùng để huấn luyện nội bộ chứ chẳng chơi! Tình huống nào thì dùng chiêu gì, những kịch bản thường gặp, FAQ các kiểu!

4.     Chỗ nào không dùng sấm ký, bói toán để phán được thì chúng nó sẽ xạo sự, đơm đặt, ví dụ như Angkor Wat là do người ngoài hành tinh xây, chứ dân Khmer không thể nào xây được, vẫn là cái bài đánh vào cái tâm lý ranh vặt, nhược tiểu của người Việt! Nếu lung lạc một người không được, chúng nó sẽ tìm cách kích động nhiều người, tìm cách ly gián, tạo ra mâu thuẫn, đánh lên một vũng nước đục!

trịnh hoà

Trịnh Hòa, nhà hàng hải Trung Quốc, người dưới thời Minh – Vĩnh Lạc, Hồng Vũ, Tuyên Đức, trong khoảng 30 năm, đã hoàn thành 7 hành trình đi đến tận châu Phi, Ả-rập, Ấn Độ, Nam Á, etc… với đội tàu hơn 300 chiếc và khoảng hơn 28 ngàn nhân sự tham gia! Những chuyến hải hành này thường được mô tả chung chung như những sứ mệnh ngoại giao, mở rộng phạm vi ảnh hưởng của TQ! Nhưng không ai có thể giải thích cho rõ ràng: tại sao lại dùng một lực lượng lớn như thế, bỏ ra kinh phí rất lớn với những mục tiêu mơ hồ như thế?!

Có thể thấy mục đích những chuyến thám hiểm của Trịnh Hoà một cách dễ dàng nếu nhìn vào bức tranh lịch sử toàn cảnh! Thời nhà Nguyên trước đó đã chứng kiến tuyến đường thương mại mở ra với quy mô lớn giữa TQ và bán đảo Ả-rập! Lúc này, thế kỷ 12 ~ 14, hàng hải châu Âu vẫn còn chưa phát triển như thời gian sau này! Những người có kinh nghiệm chạy con đường tơ lụa trên biển không ai khác chính là người Ả-rập! Tuyến đường này đã có rất lâu từ trước, có thể ngay từ thời Hán, nhưng chỉ trở nên thịnh vượng dưới thời đế chế Mongol.

Nhà Nguyên ở TQ và Y-Nhi hãn quốc ở Iraq, Iran, Thổ… là 2 đồng minh thân cận có nhiều quan hệ qua lại, 2 quốc gia khởi nguồn từ Kublai Khan và Hulagu Khan – 2 anh em ruột, cháu của Genghis Khan! TQ chứng kiến sự thay đổi lớn do giao thương hàng hải mang lại: hàng hoá, văn hoá, khoa học, kỹ thuật! Người Mông Cổ không thạo hàng hải, họ chỉ đơn giản là… ra lệnh cho người khác làm điều đó! Đến khi nhà Minh lật đổ nhà Nguyên thì tuyến thương mại quan trọng này tạm thời bị gián đoạn, và Vĩnh Lạc đế – Chu Đệ phái Trịnh Hoà đi chính là để tìm cách nối lại (không thành công) con đường!

Vài ghi chép còn sót lại: lượng cobalt oxide (thời đó xem như “đất hiếm”) đem về từ Iran đủ dùng làm men xanh cho đồ sứ Cảnh Đức đến mấy chục năm sau! Đây chính là phiên bản cổ xưa của “Nhất đái nhất lộ – Một vành đai một con đường”! Ngày nay người ta không thống nhất được tại sao TQ lại ngừng đội tàu, đóng cửa sau 7 chuyến đi? Giải thích khả dĩ nhất là giới quan lại Nho giáo sợ những cơ hội thương mại, sợ tầng lớp thương gia giàu có làm bất ổn xã hội!

cổ phong

Chán nhất khi xem phim cổ trang, dã sử Trung Quốc là mới chỉ nghe… tên là đã biết quá nhiều thứ rồi! Nữ, tên “Chiết chi”, đích thị sẽ là ca nương (lấy từ câu “Mạc đãi vô hoa không chiết chi” – Kim lũ y, Đỗ Thu Nương). Nữ chính tên “Cảnh Cảnh” thì nam chính sẽ tên là “Tinh Hà” (lấy từ câu: “Cảnh cảnh tinh hà dục thự thiên” – Trường hận ca – Bạch Cư Dị). Nam chính tên “Bạch Ngọc” (viên ngọc trắng) thì nữ chính sẽ tên là “Vô Hà” (không tì vết)… Cứ như kiểu nếu một bên là “Thanh Phong” thì bên kia chắc chắn sẽ là “Minh Nguyệt” vậy, mấy cái công thức cũ kỹ!

“Tái thượng phong vân” là tên phim lấy từ một câu trong bài Thu hứng – Đỗ Phủ, “Hiệp khách hành” là tên bài của Lý Bạch, “Nhất phiến băng tâm” là lấy từ bài Phù Dung lâu tống Tân Tiệm”, “Tần thời minh nguyệt” là bài Xuất tái, đều của Vương Xương Linh… Đúng nghĩa là vô vị, nhàm chán, coi chủ yếu để giải trí, giết thời gian! Phim ảnh phổ thông – phân khúc thấp của TQ cũng tồn tại vô số vấn đề, nhu cầu giải trí, thể hiện của khán giả thời hiện đại quá lớn mà! Nhưng ít ra nó cũng có chút nội dung chứ không nhảm, xàm như khá nhiều thể loại phim Việt!

bao thanh thiên

Tại sao Bao Công – Bao Thanh Thiên lại sống vào thời Tống!? Câu hỏi có vẻ ngây ngô nhưng lý giải nó cũng có thể cho đáp án thú vị! Phim ảnh Đài Loan, Hồng Công, Đại lục đều đã làm quá nhiều về Bao Chửng rồi, nào là Công Tôn Sách, Triển Chiêu, Trương Long, Triệu Hổ, Vương Triều, Mã Hán .v.v. Đầu tiên, Bao Chửng là một nhân vật lịch sử có thật, làm quan nổi tiếng thanh liêm, và thực sự đã “xử” khá nhiều tham quan ô lại, kể cả hoàng thân quốc thích. Bao Chửng sống dưới triều Tống Nhân Tông, đây là giai đoạn cực thịnh của thời Bắc Tống, có thể nói đây là giai đoạn thịnh vượng nhất trong suốt lịch sử Trung Quốc!

Nhưng trước đó, triều Tống khởi đầu từ đống tro tàn. Trung Quốc sau loạn An – Sử cuối thời Đường dân số đã chết hơn 60, 70%, nhiều vùng 10 phần đã chết 9! Chiến loạn dẫn đến di dân hàng loạt, Hà Bắc, Hà Nam vĩnh viễn không thể phục hồi như trước! Thủ phủ của nghề trồng dâu nuôi tằm chuyển xuống phía Nam về Chiết Giang, Giang Tô. Chính khởi đầu gian khó như thế nên đẻ ra thứ Lý học của Chu Đôn Di, Chu Hy, Trình Di, Trình Hạo, một phiên bản khắt khe của Nho giáo! Đầu thời Tống, chính vì phải xây lại từ đống đổ nát nên xã hội đặt rất nặng vấn đề luân lý cá nhân: tam cương, ngũ thường, tam tòng, tứ đức .v.v.

Nhưng rồi họ vực dậy thành công, giống lúa mới du nhập từ Chăm-pa và Giao Chỉ đã tăng sản lượng lương thực lên nhiều lần, lượng dự trữ trong kho đủ cho toàn dân ăn trong… hơn 50 năm! Công, thương nghiệp phát triển như vũ bão, lượng của cải thặng dư vô cùng lớn! Triều Tống chứng kiến sự bùng nổ về dân số (tăng hơn gấp đôi), về khoa học kỹ thuật và văn hoá! Xã hội TQ chưa bao giờ giàu có như thế, nhưng giàu có cũng có mặt trái: con người ta trở nên ưa hưởng thụ, tham sống sợ chết, về mặt võ bị, quân sự, triều Tống cực kỳ yếu đuối, đây là tiền đề của việc mất nước về tay người Kim, người Mông Cổ sau này!

Mặt trái nữa là khoảng cách giàu nghèo, bất công xã hội tích tụ! Và mặt trái nghiêm trọng nhất chính là xã hội dung dưỡng lòng tham của con người, người dân nói chung và quan lại nói riêng, dẫn tới sự tha hoá về đạo đức! Quan lại thì mưu mô, xảo trá, tư lợi, nhà Tống vong quốc cũng vì những viên quan như Giả Tự Đạo, nhưng quan… thì thực ra cũng từ dân ra mà thôi! Xã hội đô thị, đời sống tập trung, dân số quá đông, nhiều sinh hoạt phức tạp, đương nhiên sẽ nảy sinh nhiều tranh chấp, mưu mô, thủ đoạn. Và lẽ tự nhiên là vì thực trạng xã hội như thế nên người dân có nhu cầu… công lý, và cái nhu cầu ấy rất bức thiết!

Chính giai đoạn chuyển đồi từ nghèo đói, khó khăn, khắc nghiệt sang có dư, sung túc… là giai đoạn đổ vỡ các giá trị xã hội! Cái văn hoá sinh tồn đầu thời Tống vô cùng khắc nghiệt, con người được yêu cầu phải đáp ứng những chuẩn mực về kỷ luật cá nhân, về giá trị cộng đồng! Nhưng đến khi no đủ rồi thì nôm na gọi là “rửng mỡ”… xuất hiện vô số hình thức tư lợi, gian manh, xuất hiện hàng loạt các loại án mà trước đây hiếm gặp! Xuất hiện nhiều kiểu tâm lý bệnh hoạn đến mức phi nhân tính, nhiều vấn nạn xã hội quái dị, kỳ quặc, những điều trước đây vốn không hề có, hoặc có nhưng đã bị cái kỷ luật sinh tồn kia trấn áp!

Nên Bao Công chính là đại diện cho cái nhu cầu công lý, công bằng và tiến bộ xã hội vô cùng lớn đó! Không phải chỉ là công lý chung chung, thời Tống nổi tiếng là một giai đoạn tư pháp phát triển, phát triển về luật lệ, xuất hiện nhiều kỹ thuật điều tra, phá án mới, ngay cả ngành pháp y cũng có nhiều tiến bộ! Đó là kết quả của một xã hội… nhiều tội phạm, từ dân cho đến quan! Thấy thấp thoáng bóng dáng xã hội VN hiện tại trong nhưng bài học lịch sử đó, nhưng e là nghiêm trọng hơn nhiều, vì VN thì chỉ có cái tâm lưu manh dẫn đến tội phạm, chứ kỹ năng xây dựng kinh tế, xã hội, văn hoá như người ta thì… không thấy có!

akaso

Con cam cũ đã xài… 10 năm rồi, vẫn còn xài được nhưng đã quá cũ, công nhận hàng bền, dù pin đã hơi chai! Còn hàng mới, từ GoPro, Insta360 cho đến Garmin đều có những model mới, tính năng xịn sò, cân nhắc mãi vẫn không biết phải lựa chọn như thế nào, vì quá nhiều tính năng mới hấp dẫn, vẫn chưa biết nhu cầu ở đâu!

Nên trong lúc đang phân vân, trù trừ đó thì quyết định lâm thời là cứ mua một cái hàng TQ xài tạm đã, với tầm giá này thì không phải suy nghĩ nhiều, mà tính năng thì cũng không hề tệ! Thử chèo mấy đoạn ngắn trên sông, cộng với roll – lăn lộn dưới nước mấy vòng thấy khá ổn! Sẽ tiếp tục cập nhật, đăng vài video trong vài tuần tới!

hạnh hoa thôn

Đêm qua ngủ, nằm mơ thấy câu: Tá vấn tửu gia hà xứ hữu? Mục đồng dao chỉ Hạnh Hoa thôn – 借問酒家何處有?牧童遙指杏花村。 – Hỏi thăm quán rượu nơi đâu? Mục đồng chỉ hướng thôn đầu Hạnh Hoa! (Thanh minh – Đỗ Mục). Sáng dậy lên net tìm tư liệu thẩm tra lại, hoá ra, Trung Quốc có cả vài chục cái “Hạnh hoa thôn” khác nhau, nhưng không thể khẳng định “Hạnh hoa thôn” mà Đỗ Mục nhắc tới chính xác là chỗ nào! Nhưng chỉ cần vin vào một câu thơ như thế mà ngày nay, Hạnh hoa thôn – Phần Dương – Sơn Tây đã trở thành kinh đô của ngành công nghiệp rượu TQ, danh tiếng thậm chí có phần còn vượt qua cả Mao Đài. Cũng tương tự như bài Đào Nguyên hành – Vương Duy vậy: Cư nhân cộng trú Vũ Lăng nguyên, Hoàn tùng vật ngoại khởi điền viên – 居人共住武陵源,還從物外起田園。。。

Không ai có thể khẳng định Đào nguyên – Vũ Lăng nguyên mà Vương Duy nói đến là ở đâu, là địa danh có thật hay chỉ là nơi chốn tưởng tượng! Nhưng lại vin vào câu đó thơ nên ngày nay, Trương Gia giới – Vũ Lăng nguyên có được cái tên rất đẹp! Rất lâu về trước, mới nghe đến khu du lịch nổi tiếng này là tôi đã luận ra được tên được lấy từ đâu ra! Nên cái quan trọng của văn chương, văn hoá viết nó là như thế, lịch sử, cư dân biến đổi, thành quách, thiên nhiên đều có thể hư hoại, nhưng chữ nghĩa thì còn đó! Và đôi khi những thứ tưởng tượng, hư cấu lại trở ngược lại thành hiện thực! Nên bảo Trung Quốc nó bẻ một vài chữ cũng ra tiền, quả không sai, văn hoá nó đẻ ra tiền, điều ngược lại chưa chắc đã đúng! Chỉ có thiểu năng mới nghĩ rằng có thể cứ đầu tư tiền để đẻ ra văn hoá!

sevastopol waltz

Chương trình âm nhạc cuối tuần: “Điệu valse Sevastopol”, bài rất cổ điển, rất Nga, và đặc biệt là rất “trưởng”, bàng bạc một không khí opera! Để “trưởng” được như thế thì người ngoài đâu có hiểu rằng, họ đã có những giai đoạn rất “thứ”, quay vào trong đối diện nội tâm để tự vấn, làm sao để thay đổi con người, làm sao để thay đổi xã hội! Ở đâu đó, có một thái cực ngược lại: nó vào nhà người ta, thấy người ta ăn cơm bằng cái gáo dừa: mày phải ăn bằng chén vàng nó mới đúng!

“Chén vàng” mới là dân chủ, gáo dừa là không dân chủ, blabla… Thế rồi nó đập nát cái chén cơm của người ta đi, bắt phải đi kiếm một cái “chén vàng” hoang tưởng nào đó! Đương nhiên, nhà người ta đang ăn cơm bằng gáo dừa thì cùng lắm chỉ có thể nghĩ đến chén sành, chén sứ thôi, còn cái chén vàng “bánh vẽ” kia không biết đến bao giờ mới có!? Và cứ như thế, nó đi ăn cướp toàn thế giới để đem về góp phần tạo dựng nên “chén vàng” nhà nó, vừa ăn cướp vừa la làng như thế!

thuyền sắp đắm

Trí nhớ, ký ức của “người già” ấy mà, đôi khi không thể nào lý giải cho tỏ tường được. Đây là một truyện rất hấp dẫn, khi còn nhỏ xíu mê truyện này lắm! Nhưng lớn lên rồi thì chẳng còn nhớ được mấy, thậm chí còn không nhớ tác giả là ai! Mấy lần cố ý lần mò các hàng sách cũ tìm lại, nhưng chả có cách nào tìm được!

Mà trên internet thì những truyện như thế này không có đâu, thật đúng là mò kim đáy bể! Ấy thế mà nay tìm được, chẳng phải người hoài cổ gì, đôi khi còn cố tình quên quá khứ, nhưng có nhiều cái đọc rồi không quên! Và cái tên Bùi Đức Ái thực ra là một bút danh khác của nhà văn Anh Đức, tác giả tiểu thuyết Hòn Đất!

ngập

Chỉ cần căng bạt, bôi đất sét là nước sẽ không tràn vào nhà, còn nước từ hố ga tràn lên thì lấy cái bô úp lại, bôi mỡ bò xung quanh! Chưa nói các nước văn minh nhé, đến Lào, Cam mà đọc mấy dòng này cũng sẽ coi VN như “mọi”. Là ngu thật hay ngu giả, tuỳ mọi người phán xét! Nên một là dân trí nó còn tự ý thức, tự luận ra được, tự bảo nhau, thì phần “thiện” còn khả năng thắng!

Hai là phải có một cá nhân kiệt xuất nào đó áp đặt ý chí, thay đổi tình thế, dùng bàn tay sắt “pháp trị” để thay đổi nhận thức, vừa nắm tóc, vừa quất roi vào mông lôi đi ra khỏi đêm trường Trung cổ, chứ “giáo dục”, “ý thức” các kiểu… không ăn thua đâu, còn không nữa thì chỉ cạp đất mà ăn thôi! Kiểu như đốt đống lửa dưới đất, nấu nồi cơm treo trên ngọn cây cao, hỏi bao giờ cơm chín?!

Ebm

Chương trình âm nhạc cuối tuần, Ebm – E flat minor là một trong những chỉ dấu đặc trưng – signature của âm nhạc Nga, rất nhiều nhạc sĩ Nga từ thời các Sa hoàng hàng trăm năm trước cho đến tận thời hiện đại ngày nay: Korsakov, Rachmaninoff, Prokofiev, Myaskovsky, Tchaikovsky… đều viết rất nhiều nhạc theo cung “mi giáng thứ”, điều này rất hiếm khi thấy ở các nước Tây phương khác! Mi giáng thứ thường được xem là “key / scale” u tối đến mức cực đoan nhất trong âm nhạc, khơi gợi cảm giác u độc, quay vào trong hồi tưởng, tự vấn!

Dân tộc lớn, họ luôn có những cái đấu tranh, tự vấn nội tâm như thế! Mà trong trường hợp của người Nga đôi khi đạt tới mức cực đoan, cả châu Âu sợ hãi với cái tâm thức tạm gọi là: “tội ác & trừng phạt”, “chủng nhân & đắc quả” của người Nga! Ở đầu phía bên kia của “tâm phổ” là cái dân tộc đụng đâu cũng cười hềnh hệch như thằng thiểu năng, cứ hở ra là giở trò lưu manh vặt dù chẳng lừa được ai, nhưng vẫn lặp lại mãi những bài nhàm chán như thế! Lúc nào cũng “ta đây biết rồi”, chưa bao giờ thể hiện được sự tự suy xét, tự phản ánh!

xe máy

Lảm nhảm cuối tuần, nói chuyện xe máy… Tuổi teen, cái tuổi “nổi loạn”, có rất nhiều trò “vui” không cưỡng được, đơn giản là do cái tuổi đó như thế, khí huyết phương cương! Hồi cỡ năm 17, 18 tuổi gì đó, bọn bạn bè chúng tôi có cái trò đang chạy xe máy thì… đổi tài, thằng ngồi trước đứng lên nhích qua một bên, thằng ngồi sau chồm lên giữ tay lái, trong nháy mắt là người ngồi sau thành người ngồi trước, và xe vẫn chạy không dừng! Và trong nháy mắt là tông phải một bà già, thế là phải chở bà ta đi bệnh viện, khám từ trên xuống dưới phát hiện… gãy 1 ngón chân út! Làm phải mất công 1, 2 lần đi viện “thăm nuôi” cho nó đủ “lễ”!

Sau 20 thì tuyệt đối không còn những trò bốc đồng nữa, sau 25 thì không bao giờ chạy quá 60 kmph, đến sau 30 thì không bao giờ quá 50 kmph và con số vẫn còn tiếp tục giảm theo năm tháng! Tôi đi xuyên Việt bằng xe máy tổng cộng 3 chuyến, hơn 25 ngàn km hành trình, không dính một cái vé phạt nào, đơn giản là tuân thủ luật giao thông tuyệt đối! Khi có được sự tự chủ trong người rồi thì người ta không làm những chuyện dại dột nữa! Đương nhiên xã hội mà, vẫn luôn có người này người kia, vẫn có những thành phần già đầu rồi vẫn không lớn, suốt ngày loanh quanh cũng chỉ có mấy chuyện: nhậu, bolero và đua xe!

just my 2 cents

Theo em, đây là cách làm đúng đắn, nếu không MXH sẽ tự nó trở thành cái hố đen sâu thẳm không đáy, càng lúc càng tệ hại! Theo em là cứ mạnh tay thu tiền theo số view, người ta phải trả tiền cho số view – số tác động xã hội mà người ta mong muốn có! Ví dụ như em là người nói nhiều, một năm viết khoảng 100 posts, danh sách “Friends” của em có chưa tới 50 người, như vậy là khoảng 5000 views, cứ 1 view trả 1 cent là ok, em đồng ý cả 2 tay! Hoặc cũng có thể làm theo hướng ngược lại, muốn xem một mục nội dung gì thì người xem phải trả 1 cent.

Như thế, người xem phải cân nhắc cái nào đáng giá! Chứ không những con bots, rồi các nội dung rác rưởi, xàm xí, độc hại vẫn cứ mãi tràn ngập! Còn không nữa thì thu tiền cả hai đầu, thu cả của người sản xuất thông tin (producer) lẫn người tiêu thụ thông tin (consumer)! Chỉ là cái chợ thôi mà, người bán và người mua đều phải đóng phí, như thế nó mới công bằng, thế mới tạo ra giá trị thặng dư chứ! Đến khi chán rồi không muốn dùng tiền để “chế tài” nữa thì dùng cách của Trung Quốc, cứ xác minh nhân thân, có report là sẽ bị xử lý! Chính là thời đại 3 xu!

async/await is a big scam

L
âu lắm mới có hứng nói về vấn đề kỹ thuật, lần này mạnh dạn đưa ra một nhận định: async/await là một trò bịp lớn trong các ngôn ngữ lập trình – async/await is just a big scam in programming languages! Mọi người chờ 5, 10 năm nữa xem nhận định này đúng không nhé! Lâu về trước có làm một chút với async/await trên C# và JavaScript, là đã thấy nó không được đúng lắm! Gần đây làm với async/await trên Swift lại thấy càng không đúng! Những cái về threading – process – synchronization – tiến trình, tiểu trình và đồng bộ hóa là phải đọc giữa các dòng chữ – read between the lines! Còn cái mindset của những người làm ra async/await nó giống kiểu bắt chết vào ngôn từ hình thức, họ chấp vào ngôn từ bề mặt!

Async/await chỉ là vấn đề, và cũng chỉ là giải pháp của… riêng JavaScript! Khởi thuỷ xa xưa, JavaScript chỉ được phép có đúng một thread, nên để không block thread này thì họ đã tìm cách offload các hàm sang thread background của hệ thống, và vì làm việc này theo kiểu tuỳ tiện nên phải sinh ra cái async/await để “đánh dấu”, thuận tiện hơn cho việc đồng bộ hoá! Vấn đề này đơn giản là của riêng JavaScript, các ngôn ngữ khác… không thấy có! Async/await khi đem một cách khiên cưỡng sang những ngôn ngữ khác không tạo ra lợi ích nào đáng kể, ngược lại làm phức tạp hoá vấn đề và hiệu suất – performance… rất tệ! Những newbie chưa hiểu sự phức tạp của hệ thống mới thần thánh hoá và cho rằng async/await là cái gì đó siêu việt!

Async/await nó mang cái mindset 2 threads: foreground & background, xuất phát từ hạn chế chỉ được phép có một thread của JavaScript! Với những ngôn ngữ như C, C++, Obj-C, etc… thì bản thân cái không gian tính toán nó đã là n-thread, từ ngàn xưa là đã dã man, phức tạp và đa năng rồi! Chuyện với async/await không biết phải nói làm sao… nó giống như câu: “màn hình cong (curved monitor) có rất nhiều vấn đề, mà vấn đề đầu tiên là nó… cong”! Tương tự vậy, async/await không đúng đầu tiên là ở chính 2 từ khoá đó, một kiểu chấp niệm vào hình thức khi cho rằng nếu tôi là sync, thì những code viết ra trước đây là async! Đây là kiểu chấp niệm, thực ra code block bản thân nó không sync, cũng chẳng async, là do cách xài mà thôi!

Tại sao nói async/await là vấn đề của riêng JavaScript!? Với các ngôn ngữ khác, tuyệt đại đa số các lời gọi hàm hệ thống là sync về mặt bản chất, điều này nhằm giúp cho coder hiểu rõ cái cost – chi phí gọi hàm! Chỉ một số ít hàm hệ thống là async, và coder phải hiểu rõ điều đó khi sử dụng! Trong trường hợp có nhu cầu không block main thread thì họ sẽ chạy code block trong một thread khác, chuyện này y hệt như vai trò của Task vậy! Nên async/await không đưa ra được một điều gì mới, càng không phải là cách giải quyết vấn đề mới! Nó đơn giản là cách vá lỗi lầm cũ của quá khứ, bằng cách đặt ra một cú pháp, và cú pháp này… rất thừa thải trong nhiều ngôn ngữ khác ngoài JavaScript, thêm phức tạp mà không giải quyết được chuyện gì!

Nên async/await là vấn đề của riêng JavaScript, thứ mà một lập trình viên nghiêm chỉnh còn… chưa xem là ngôn ngữ lập trình! Khi đem sang các ngôn ngữ khác, bản thân người thiết kế tính năng này chắc chắn là không hiểu được cơ bản về điều phối tiến trình, tiểu trình, đặt ra một thứ hoàn toàn không cần thiết! Async/wait hoàn toàn không phải là công cụ dùng để điều phối tiểu trình, tuyệt đối không có tính năng thay thế mutex, semaphore, critical sections, locks, etc… và do đó không thể dùng để giải các bài toán đồng bộ phức tạp như Producer/Consumer, Dining Philosophers, Sleeping Barber, etc… Đừng nhầm lẫn giữa một cú pháp “lảm nhảm” với các bài toán đồng bộ vốn rất phức tạp, và nên đầu tư thời gian học về căn bản!

80kg

Ku Tom nhảy lên được 5kg tròn, nhưng rồi ham chơi, chấn thương, viêm nhiễm lại giảm xuống còn 4.7kg… Giống hệt chủ nhân của nó, tăng lên chạm mốc 80kg, rồi ốm một trận giảm xuống còn 78kg! Thực ra lên hay xuống thì cũng là chuyện thường, có lên thì có xuống, có xuống mới có lên, 80kg mà toàn “mỡ” thì không khó, “nạc” nhiều mới khó! Cố lên, đường vẫn còn dài phía trước…

pyrotechnic

Một kỹ thuật rất quan trọng của ngành hàng không vũ trụ, cũng như kỹ thuật vũ khí nói chung, gọi là Pyrotechnic – tiếng Việt thường dịch (chưa được đúng lắm) là Hoả thuật: sử dụng thuốc nổ với liều lượng nhỏ, có kiểm soát! Ví dụ như 2 tầng của tên lửa được ghép lại với nhau bằng những con ốc đặc biệt có nhồi thuốc nổ bên trong! Tại thời điểm xác định, máy tính trung tâm sẽ kích nổ những con ốc này, phá vỡ các mối liên kết và làm cho tên lửa tách tầng! Những quả đạn phòng không nằm trong ống phóng hàng chục năm, nhưng khi cần là vẫn có thể khai hoả được ngay lập tức một cách rất đáng tin cậy!

Một van đặc biệt khoá chặt bình nhiên liệu, cần một liều nổ nhỏ để bật từ chế độ khoá sang mở, liều nổ thứ hai được lập trình ngay sau đó sẽ tạo áp suất bơm nhiên liệu vào buồng đốt và khai hoả! Xe tăng, máy bay giữa thời tiết âm 20, 30 độ vẫn có thể khởi động nhờ pyrotechnic: nhét viên đạn đã chuẩn bị trước, chỉ có thuốc nổ không có đầu đạn vào một cái lỗ được làm sẵn, gõ cái kịch là viên đạn nổ, luồng hơi sinh ra đẩy piston xoay trục khởi động động cơ! Pyrotechnic cũng được dùng rất nhiều trong kỹ thuật dân sự, ví dụ như túi khí an toàn của xe hơi: khi xe va chạm, cảm ứng sẽ kích liều thuốc nổ nhỏ bơm phồng túi khí!

bột nở

Thời điểm là từ 75 đến khoảng 85, tình hình là… đói. Liên Xô viện trợ cho rất nhiều bột mì, nhưng lính thì ăn bột mì luộc, luộc nguyên cục bột đặc cứng, độ cứng nằm đâu đó giữa bánh bột nếp và kẹo mạch nha. Kiến thức thời hiện đại bà nội trợ nào cũng biết là phải thêm bột nở – baking soda – natri bicarbonat thì bánh nó mới tơi xốp, dễ ăn! Thêm ít thì thành giống bánh bao, thêm nhiều thì thành giống… bánh mì! Khi không có bột nở thì người ta phải ủ bột cho nó hơi lên men, thì khi nướng, hấp nó mới phồng, xốp!

Chuyện tưởng chừng siêu đơn giản như vậy là nằm trong tay một số tiệm bánh mì gốc Hoa, hay đâu đó ở các thành phố người ta mới biết cách làm! Còn lính ở các tỉnh vùng biên thì vẫn ăn bột luộc, đặc quánh hơn cả bánh nếp, và ăn trường kỳ nhiều năm như thế, mà không biết cách chế biến thành các loại bánh cho nó đúng! Bột mì mà ăn như thế nó nặng, sình bụng, tức anh ách, khó tiêu hơn cả ăn nhiều bánh bột lọc! Học Hoá, học Lý, học khoa học thường thức cho lắm vào, không biết để làm cái gì!?

knots

Nút (knots) không khó, nhưng quan trọng là biết tình huống nào nên xài cái gì, có nhiều kiểu áp dụng rất sáng tạo và hiệu quả, quan trọng nữa là thao tác cho nhanh lẹ, chính xác! Kinh nghiệm mỗi người mỗi khác nên lúc nào dùng cái gì là do mỗi cá nhân đúc kết kinh nghiệm mà thành! Cột dây neo, buộc lưỡi câu, căng góc lều, chằng buộc hàng hoá, nối dây, etc… Đơn giản như căng sợi dây phơi quần áo sao cho không bị chùng khi đồ phơi nặng cũng không phải là quá dể đâu!

Cũng chỉ cần biết khoảng chục loại nút phổ biến là cũng đủ xài rồi, nhưng ứng dụng, biến hoá thì vô số. Cũng phải biết tính chất khác nhau của các loại dây (chất liệu khác nhau), có dây trơn, dây nhám, dây hay giãn, có loại dây vô nước thì giãn ra, cũng có loại dây vô nước thì co lại… để điều chỉnh nút cho phù hợp! Rảnh rỗi ngồi thực tập lại cho nó quen tay, “ngâm cứu” các thể loại nút, kẻo không lại quên, thậm chí có lúc đến thắt một nút số 8 đơn giản nhất thế nào cũng lơ ngơ…