lại nói về chính danh

| Categories: social-media, Vietic

Tin giả thời nay nghe có vẻ còn thật hơn cả tin thật, vì nó được thiết kế ra như thế! Nó được thiết kế để đánh vào thói quen “nhận dạng, khớp mẫu ngay lập tức” của đám đông, đánh vào cái “tôi biết, tôi hơn người, tôi có quyền phán xét” của vô số thành phần dân trí lè tè ngọn cỏ! Thay vì tìm cách giải thích, đưa ra vô số luận điểm logic và toán học, thay vì tìm cách thuyết phục đám “điêu dân” vốn dĩ từ trong bản chất đã là ngu xuẩn, thì cứ đơn giản là thi hành “chính danh” cho nó thật nghiêm chỉnh…

Là sẽ dẹp được hơn 80 ~ 90% vấn nạn lừa đảo, bịp bợm, truyền thông bẩn ngay thôi! Nhưng không, không làm được, nói ra rả từ bao năm qua nhưng SIM điện thoại “chính – chủ – đểu” vẫn tràn lan đến hàng triệu cái, vì chính cả cái xã hội đang có vô số những nhu cầu “mờ ám”, “nặc danh”, nguyên cái cộng đồng nó như thế! Haiza, cái xứ sở mà khoa học, công nghệ kiểu… cờ – lê – tua – vít, còn sản xuất, thương mại thì kiểu… đầu – dê – thịt – chó, luôn “nhân danh”, luôn “chiêu bài”, toàn bịp bợm cả thôi!

vnexpress.net – Bài toán Linda và bẫy tư duy

đại nhân, tiểu nhân

| Categories: Chinese, movies, Vietic

Tôi đã từng thấy những ông bố trong cuộc sống, ngay trong nhà, ngay cả với người nhà, ngay với bà con họ hàng đã làm đủ thứ trò lưu manh, tiểu xảo, suốt cả cuộc đời chưa bao giờ làm được điều gì cho đúng đắn, thấy chuyện lưu manh, đĩ điếm, bịp bợm thì lại lờ đi, xem như không biết. Nhưng cứ mỗi lần thấy thằng con đi ra khỏi phòng quên tắt đèn là liền trừng mắt, nạt nộ: “tao dạy mày đi ra khỏi phòng là phải tắt điện, phải biết tiết kiệm, nghe chưa”. Thế rồi suốt ngày chỉ đi canh me xem có tắt đèn không, vì rảnh quá mà, đâu có làm gì khác! Khi thằng con còn nhỏ nó chưa hiểu vấn đề, nhưng lớn lên chút thì nó hiểu ra rằng, những “bài học mẫu” đó chẳng qua chỉ là một cách để chứng tỏ, áp đặt “cái tôi” mà thôi, thực tâm người lớn không hề muốn làm những điều đúng đắn! Những vụ án gần đây cũng giống y hệt thế, cố đưa ra những “án mẫu” để tìm cách chứng tỏ điều gì?!

Cố chứng tỏ “tôi đúng” trong những chuyện cỏn con, còn những chuyện hệ trọng thì xem như không biết! Kiểu vậy chỉ lừa con nít 3 tuổi thôi, và người dân bất mãn, dù về lý thì họ sai, nhưng suy cho cùng cũng có nguyên nhân của nó. Thể hiện ra những chi tiết vặt vãnh như vậy là đặc trưng của kẻ không chịu lớn, không lớn trong suy xét nhân – quả, không chịu lớn trong quan hệ giữa người với người. Người mà suốt ngày chỉ chăm chăm chứng tỏ “tôi đúng” trong vô số những điều nhỏ nhặt, thì tức là đã có một cái gì đó… sai rất lớn! Nhiều người quan ngại án sai, máy móc sẽ ảnh hưởng đến công bằng xã hội, nhưng tôi cho rằng quan trọng hơn nữa chính là sự méo mó, lệch lạc, thiếu trưởng thành trong tính cách con người! Xem phim TQ, “đại nhân” – dịch ra tiếng Việt tức là “người lớn”, vậy “tiểu nhân” dịch ra tiếng Việt chính là “người không chịu lớn” rồi!

tự khổ hàn lai

| Categories: Chinese, Vietic | Tags:

Facebook nhắc ngày này năm trước, Tết năm đó dạo “chợ chữ” – Văn miếu, Hà nội, quan sát các thứ… “nhân sâm thì ít, củ cải lại nhiều”! Nhiều người ghét TQ, ghét cay đắng từ trong một nỗi sợ hãi ngàn năm trước. Từ ghét sinh ra suy nghĩ tầm bậy, ví dụ như cố tìm cách phê phán Khổng tử và Nho giáo này nọ. Tôi nói: không có chút xíu “vinh dự và tự hào” nào trong chuyện đem những thứ cũ xì đã 2500 năm trước ra phê phán chỉ để tỏ ra ta đây là “tiến bộ” hay “cao cấp” cả! Dòng chảy lịch sử nó như thế, đã 2500 năm qua đi, mà vẫn có những kẻ cố tình bắt dòng thời gian phải chảy ngược để “ta đây” có được chút “giá trị”, có những người phải tạo ra cho riêng họ một “cuộc chiến” để có thể chứng tỏ “bản lĩnh anh hùng”.

Và cứ như thế, đao to búa lớn trên trời dưới đất mà không thể (hay không muốn) nhận ra rằng, trong từng việc nhỏ, văn hóa TQ rất sâu dày, công phu của họ rất khủng khiếp, làm việc kỹ lưỡng, nghiên cứu sâu xa, mưu tính dài lâu. Thiểu năng và trống hoác nhưng lại đi chê một thứ “thâm Nho”, điều đó chỉ phản ánh một điều duy nhất: vì bản thân trống hoác nên bất kỳ điều gì khác lạ là chúng nó đều “sợ và ghét”! Nếu không có TQ ở đó cho chúng nó ghét, thì chúng nó lại càng quay sang ghen ghét và nói xấu lẫn nhau, giở đủ trò bịp bợm và tạo ra cái xã hội như ngày nay! Đến một lúc phải nói rõ như thế, tất cả những thứ Chân – Quý trong cuộc đời đều là… “Tòng ma lệ xuất – Tự khổ hàn lai” – 从磨砺出 – 自苦寒来!

rara avis

| Categories: green-clean, Vietic | Tags: ,

Rara avis – rare bird, hay là câu chuyện về “một giống loài hiếm có trong sở thú“… Nếu là ở nước Anh, tất cả người nuôi chim đều phải đăng ký, dù là nuôi với mục đích gì, nuôi cảnh, nuôi lấy thịt, etc… Trước đây luật không khắt khe như vậy, nhưng đã được xiết chặt từ sau các vụ cúm gia cầm. Người dân đơn giản là đăng ký online, điền thông tin vào một cái form, nhấp chuột submit, mất chỉ một phút! Điều này nghe có vẻ… bất khả thi với một nơi như VN, xã hội nông nghiệp, chuyện người dân nuôi chơi một con chim cu cườm, hay một con chích mào là rất phổ biến, làm sao kiểm soát hết được!? Đặt ra luật mà không có phương cách, công cụ để bảo đảm thực thi hiệu quả thì cũng giống như… chỉ nói đằng mồm vậy!

Sau khi đăng ký, phần lớn các trường hợp chỉ nuôi chơi 2, 3 con chim thì không vấn đề gì, không ai đến tận nhà kiểm tra đâu, nhiều người như thế làm sao mà kiểm tra hết được!? Nhưng những ai nuôi trên 50 con sẽ phải qua một quy trình kiểm tra kỹ càng hơn. Đương nhiên là khó có thể kiểm soát tuyệt đối tình trạng mua bán động vật hoang dã, nhưng từ cái hành động bắt buộc phải khai báo thông tin này thì mới có cơ sở để điều tra các hành động phạm pháp. Đặt ra luật mà không thực hiện được là chuyện tối kỵ, nói mà không làm được thì dân nó nhờn. Sâu xa hơn, dù luật có khắt khe chi tiết đến đâu cũng không thể bao quát hết mọi trường hợp được, cuối cùng cũng quay về trông cậy vào… “dân trí”!

Mà dân ta thì… không trông cậy được, nói cho ngay là thế! Bài báo nói đúng về tinh thần xử lý vụ việc, nếu thiếu các công cụ hiệu quả, thì đành phải… xem như chuyện nhỏ thôi, không thể phí phạm công sức của nhiều người chỉ để xử lý một việc cỏn con! Vì không thể phí phạm nguồn lực xã hội, mà xã hội thì lại quá nhiều chuyện nhiễu nhương không thể xử lý hết, nên lâu lâu lại sinh ra một cái “án mẫu” vô cùng máy móc! Trước mắt, không nên rập khuôn copy luật từ nước ngoài, đặt ra luật mà không làm được sẽ sinh vô số chuyện oái oăm! Ở hướng ngược lại, nếu làm tốt các công cụ kỹ thuật, cụ thể là các nền tảng công nghệ thông tin, số hóa, thì đến một lúc, ngay việc nhỏ cũng có thể xử lý được dễ dàng và hợp lý!

Nhiều ý kiến về vụ việc trên internet vẫn kiểu “thú rừng, chim trời, cá nước”, là tự do muốn bắt bao nhiêu thì bắt. Ở các nước văn minh, điều đó đã là ký ức rất xa xưa từ nhiều trăm năm trước rồi, đến nay VN mới bắt đầu thực hiện là đã muộn. Một vài nơi hiếm hoi vẫn còn thực hiện “chim trời cá nước” được đôi chút là các vùng biển quốc tế, hay ở một số “khu tự trị, dân tộc” bảo tồn lối sống xưa cũ, chứ ở những nơi đất chật, người đông, tài nguyên cạn kiệt thì không thể tiếp tục tùy tiện được. Ngay cả đánh bắt cá trong lãnh hải VN sớm muộn rồi cũng phải có luật “đánh bắt theo mùa“, kiểm soát chặt chẽ! Đã là thời đại nào rồi, không thể tiếp tục “săn bắt và hái lượm” như thời “công xã nguyên thủy” được nữa đâu! :(

Nhưng cái “ý thức cộng đồng”, hay nói cho đúng hơn là “sự vô thức tập thể” của dân ta thì nó sâu rộng đến kinh hoàng, không tự luận ra được, muốn thay đổi e là khó hơn lên trời! Làm tôi nhớ đến những chiếc ghe “vạn đò” đậu ở các cửa sông… nằm vắt chân chữ ngũ đợi nước xuống đi đặt lợp, đặt xong về nằm bật TV (xài điện bình), đến sáng thì ra xem được bao nhiêu cua, cá đem đi đổi gạo! Hôm nay cắm neo ở cửa sông này, mai lại ngược về nhánh sông khác, cuộc sống “săn bắt và hái lượm” tự do tự tại như hàng trăm năm trước. Không biết chữ, không giấy tờ, không kỹ năng, không nghề nghiệp, họ cứ sống bên lề xã hội một cách tạm bợ như thế, đụng đến thì bảo: là tôi lênh đênh hay là vì thời cuộc bấp bênh!?

vnexpress.net – Vụ án gà lôi trắng

programming

| Categories: cs & it, mac-ios

Rất lâu về trước, dễ đã đến nhiều thập kỷ, có một thời mà, khi mở một cuốn “Cẩm nang lập trình” tiêu biểu ra, câu đầu tiên nó nói cho bạn biết là… Lập trình là một nghề cao quý! Nhưng các cuốn cẩm nang của thời hiện đại bây giờ, theo đà lạm phát giá trị, đã không còn thấy có câu đó nữa! :) Thay vì tập trung vào các “logic nhỏ”, hiểu vấn đề cho thấu đáo, các “cẩm nang” hiện đại chuộng dùng từ “công nghệ” hơn, cứ toàn ở trên mây!

Thay vì tìm niềm vui trong những điều căn bản, nhỏ nhặt, các “cẩm nang” hiện đại gieo ảo tưởng rất hàm hồ về những trào lưu mới trên bề mặt… Một trong khá nhiều game tự viết để… tự chơi, trò gỡ mìn xưa cũ với các ô thay vì hình vuông kiểu truyền thống thì có thể tùy chọn là các hình tam giác, ngũ giác, lục giác, bát giác, etc… Đến giờ vẫn chơi Minesweeper, vẫn xài Norton Commander và Winamp như thời… muôn năm cũ!

Tri thức bản địa

| Categories: Vietic

Nhiều khi thấy vô cùng nản với các kiểu báo chí la liếm, cóp nhặt từ nước ngoài về, ngôn từ sượng như cơm sống, không chỉ cho thấy đầu óc thiếu vận động, không tự nghĩ ra được nội dung, mà còn bộc lộ rõ sự bàng quan, vô can, vô tâm với thực tại! Báo chí nước ngoài dùng từ ngữ, nội dung như thế nào là báo trong nước cũng lặp lại y như con vẹt vậy! Ví dụ như “tri thức bản địa – indigenous knowledge”, nước ngập thì chạy lên đồi cao, đói ăn rau đau uống thuốc, đó là “bản năng” con người, là người ai cũng thế chứ gì mà “bản địa” với “không bản địa”!? Lặp mãi cái từ cụm “tri thức bản địa” đến một lúc thì bản thân anh cũng tự cảm thấy như mình không phải là người bản địa, cứ như là đã ở trong một thế giới khác rồi ấy nhỉ!?

Đúng ngây ngô, mông muội, không tự luận ra được! Đặc trưng của loại không có công phu suy nghĩ gì là cứ… bám víu vào ngôn từ, không tự tạo ra được nội dung. Và rồi cứ như thế, bọn Tây nó thảy ra từ nào là bắt đầu bu vào đánh nhau chí chóe chỉ vì cái “từ” đó, và cũng chỉ đánh nhau trên bề mặt ngôn từ thôi chứ không có nội dung thực chất gì! Thêm một ví dụ nữa, mấy chục năm trước, đã có một đống cxx “triết học, chủ nghĩa hiện sinh”, haiza, đã làm hỏng cả một thế hệ, mấy ông già “tri thức ngáo ngáo”! Triết học, như thường được hiểu, chính là “suy nghĩ về suy nghĩ”, còn chưa thực sự có “suy nghĩ”, vấn đề nho nhỏ còn nghĩ chưa được, câu từ đơn giản viết còn chưa thông, ấy thế mà lại cứ ưa bày đặt “trít học”!

redsvn.net – Tri thức bản địa là gì, có tầm quan trọng như thế nào?

tàu hơi nước

| Categories: boat-related, history

Tàu hơi nước có một lịch sử phát triển rất lâu dài và phức tạp, Pyroscaphe có thể xem là tàu hơi nước đầu tiên, đóng ở Pháp năm 1783 như một sự thử nghiệm ý tưởng, tàu chạy được một lúc nhưng sau đó thân thuyền bị nứt và máy bị xì hơi. Cả Anh và Pháp đều tích cực thử nghiệm phát triển tàu hơi nước nhưng mãi đến năm 1813 thì người Anh mới đóng được chiếc Experiment, được xem là tàu hơi nước đi biển đầu tiên, dù mới chỉ đi một đoạn ngắn. Tiếp sau đó, xuất hiện nhiều tàu hơi nước đi xuyên Đại Tây Dương, nhưng chủ yếu là vẫn đi buồm, phần đi bằng động cơ hơi nước khá ít, và mãi đến năm 1838 thì chiếc SS Great Western mới chính thức được xem là tàu hơi nước xuyên Đại Tây Dương thật sự (dù vẫn còn trang bị buồm, xem hình).

Nên viết: Gia Long có trong tay mấy chiếc tàu chạy bằng hơi nước mua của người Pháp từ lúc còn tranh hùng với nhà Tây Sơn là hoàn toàn nhảm nhí! Gia Long thắng nhà Tây Sơn, và lên ngôi năm 1802, lúc đó thì toàn thế giới hãy còn chưa biết tàu hơi nước là gì, mới chỉ là một vài thử nghiệm lẻ tẻ ở Anh và Pháp. Lại viết: năm 1838, vua Minh Mạng chỉ thị cho Võ khố bắt chước tàu hơi nước của Tây Dương cũng hoàn toàn láo toét, lúc đó tuy châu Âu và bắc Mỹ là đã có tàu hơi nước, nhưng phần còn lại của thế giới, cả Trung Quốc, cả Việt Nam còn chưa nhìn thấy tàu hơi nước bao giờ, vì tàu hơi nước dùng than đá làm nhiên liệu, và lúc đó chưa có những trạm cung ứng than rải rác khắp nơi để tàu có thể hoạt động toàn cầu!

Sự bịa đặt vô lý đến mức, tại thời điểm năm 1838, có thể khẳng định chắc chắn là: khắp cả phần phía Đông của quả địa cầu chưa nhìn thấy một con tàu hơi nước bao giờ. Thực vậy, con tàu hơi nước phương Tây đầu tiên đến Singapore là chiếc Lady Mary Wood vào năm 1845, và năm sau đó, 1846 thì tàu này đến Thượng Hải, là con tàu hơi nước đầu tiên đến TQ! Còn chưa làm được đinh ốc, đinh vít mà nói phét chế tạo tàu và động cơ hơi nước! Có những thể loại suốt ngày vẽ rắn thêm chân những chuyện láo toét, huyễn hoặc, xàm xí, không biết là với ý đồ gì!? Đây chính là kiểu “sử gia – giả sư”… đào lên không thấy gì cả nên kết luận… tổ tiên chúng ta đã xài mạng không dây, nhăng cuội, trân tráo đến mức không biết ngượng!

Và như ta thường thấy, với những thể loại trí thức giả cầy cùng những kiểu lưu manh khác, thủ thuật chung chính là: đảo lộn trình tự sự việc, xáo trộn trật tự thời gian, sắp xếp lại các quan hệ nhân – quả theo cách chúng nó muốn! Cuộc sống, cũng như lịch sử, vốn dĩ là một chuỗi sự kiện rất phức tạp theo dòng thời gian, có cái này mới có cái kia! Đương sơ, có thể chỉ là do đầu óc bị một khiếm khuyết nào đó khiến cho họ không nhận ra được những chuỗi nhân – quả này, nhưng suốt một quá trình dài bị cái tâm vọng động sai khiến, làm cho họ chỉ muốn nhìn nhận sự việc theo cách họ muốn thấy mà thôi. Và đến sau nữa thì phát triển thành những thủ thuật thiểu năng, nhăng cuội chỉ cốt để đi lừa bịp người khác!

Loại như thế rất dễ nhận biết: suy nghĩ rất công thức, máy móc, phát ngôn mang tính chất phản xạ nhất thời, không chịu lùi lại một bước suy nghĩ cho kỹ, bởi vì “ta đúng, ta hơn người” là động cơ thôi thúc cao nhất! Đặc điểm thứ hai là: ít vận động, thể chất yếu ớt, không hiểu cách thế giới vật lý vận hành, chỉ ưa ngồi một chỗ suy diễn nhảm, và thường là… suy diễn sai! Đặc điểm thứ ba là: rất thiếu nhạy cảm, khả năng thông hiểu, đồng cảm với người khác kém, đời sống EQ rất có vấn đề, không phân biệt được nhạc hay, nhạc dở mặc dù cũng cố làm ra vẻ này nọ! Vì sao phải nói nhiều như vậy, vì một bộ phận rất rất lớn người Việt là như thế, thâm căn cố đế, cái “dân tộc tính” đó không sửa được sẽ cản trở phát triển!

oysterman 16′

| Categories: boat-related, sailing

Không hiểu vấn đề về luật như thế nào, nhưng những người sống bằng nghề nuôi hàu ở Anh hiện đã bị cấm dùng thuyền có gắn động cơ dưới mọi hình thức, kể cả động cơ điện. Đây là một chuyện khá kỳ lạ, vì các loại luật thường phải ưu tiên những thứ công nghệ, tiện lợi, có hiệu suất cao, nhưng trong trường hợp này là hoàn toàn… ngược lại! Luật như vậy có nghĩa là những người nuôi hàu chỉ có thể dùng chèo hoặc buồm để làm nghề mà thôi! Cũng vì lý do đó, những thiết kế xưa cũ từ hàng trăm nước bổng nhiên sống lại! Oysterman 16′ do Paul Gartside thiết kế là một chiếc thuyền thú vị, dài 4.8m, rộng 1.9m, tải trọng 1.36 tấn, tải giằng 0.952 tấn!

Đây là kiểu thiết kế rất “cứng – stiff”, 70% tải trọng hữu ích của chiếc thuyền là dành cho cục chì bên dưới. Nhưng cũng vì giằng đến 70% nên nó chạy buồm trong sóng to gió lớn rất xịn! Đến một lúc, ngay lúc này đây ta có thể tưởng tượng ra được, Vì phía trước biết đâu mọi thứ đảo ngược…, lại canh tác kiểu “chọc lỗ tra hạt”, lại nai lưng ra chèo thì thuyền mới chạy! :) <3 Vì “dân trí” (tuy là dùng chữ “trí”, nhưng trong vô số ví dụ mà ngữ dụng học có thể cho ta thấy rõ: nghĩa của từ vốn dĩ chỉ là một quy ước) nói cho cùng “dân trí” không phải là chuyện biết được cái gì, thông minh tới đâu, mà là vấn đề khống chế, điều độ được… “tâm”!

thân tâm điên đảo

| Categories: Chinese, fitness

Mấy năm trước, tôi vào một cửa hàng bán thiết bị thể thao rất lớn tìm mua dàn tạ. Cả một cái show-room lớn mà chỉ có lèo tèo vài cái máy đạp xe, còn lại 90% diện tích là bày bán mấy cái ghế mát-xa, hỏi thằng ku bán hàng cái gì cũng không có, nhưng lấp liếm là phải chuyển từ kho ở xa sang mất thời gian. Nhìn là biết người Việt éo tập cái gì, chỉ thích nằm ườn ra đó cho ghế nó rung, mua cái xe đạp thì cũng chưa bao giờ phải thay xích líp…

Suốt ngày tìm đồ ăn thức uống, sơn hào hải vị, mong được như Kim Dung mô tả trong truyện chưởng, vì ăn được một loại nhân sâm, tuyết liên ngàn năm mà công lực tăng tột bực. Thật đúng là: “Thân tâm điên đảo tự bất tri, Cánh thức nhân gian hữu chân vị – 身心顛倒自不知, 更識人間有真味“- Cái điên đảo bên trong thân, tâm của bản thân còn chưa tự biết, không tự luận ra được, Thì làm sao biết được điều chân thật của thế gian?!

seabike

| Categories: biking, boat-related, fitness | Tags:

Dành cho những ai vừa thích đạp xe mà lại vừa thích bơi lội… :) <3 Đây thực chất là một giải pháp hỗ trợ bơi đường dài cho hiệu quả, đương nhiên hiệu quả tới đâu thì vẫn còn phải xem xét kỹ, nhưng trước mắt thấy cách vận hành trong clip thực sự khả thi, rất thú vị, động tác “đạp xe” thực sự hiệu quả về mặt năng lượng! Sự sáng tạo của con người thật không giới hạn!

động lực

| Categories: boat-related

Có lần tôi chèo kayak trên sông, định vị GPS báo tốc độ đến 12+ kmph, tốc độ không tưởng với một con thuyền chèo, thuyền lướt đi băng băng như bay vậy, một trãi nghiệm tuyệt vời. Thực ra trong số đó, chỉ có 5~6 km là do sức người chèo, 6~7km còn lại là do sức của dòng chảy. Đó là xuôi, còn nếu đi ngược nước, thì đó sẽ là một trãi nghiệm… vô cùng đau đớn, nhiều giờ liền nỗ lực kinh hoàng, mà chiếc xuồng cứ lê lết 1~2 kmph, rất khó thắng dòng nước! Thủy triều và dòng chảy trên các con sông ở miền Nam tuy không phải là lớn so với thế giới, nhưng.. cũng không hề nhỏ!

Nhất là vùng cửa sông, nơi dòng chảy gặp biển tạo ra nhiều nhiễu động. Các xà lan vận tải trên sông miền Nam hiếm khi đi ngược nước, thực chất vì máy tàu thường không thắng được dòng chảy 6~7+ kmph! Gắng gượng chạy sẽ rất hao dầu, mà không đi được bao xa. Từ đó hình thành một tác phong vận tải trên các sông ngòi ở miền Nam: tàu đợi nước, chế độ bán nhật triều mỗi ngày lên xuống 2 lần, chỉ đi khi nước thuận, còn không thì tấp vào bờ, ăn nhậu ngủ nghỉ. Cũng chính vì cách vận hành hàng chục năm qua như vậy nên các con tàu sông đều có máy… vô cùng yếu!

Như con tàu Vịnh Xanh 58 tải trọng 120 tấn, mà máy chỉ có 150CV, nếu là một con tàu đi biển kích thước tương đương thì máy phải đến 500CV. Tốc độ dòng chảy, thủy triều, giông gió, nhiều thứ cộng lại, nếu máy tàu không đủ lực để chống lại từng đó nhiễu động thì sẽ dẫn đến mất động lực, mất tự chủ phương hướng. Máy đã yếu, chất lượng lại kém, ép nó quá sẽ chết máy rất nhanh, mà chết máy giữa biển thì không tấp vào bờ ăn nhậu ngủ nghỉ được đâu! Hoán cải các con tàu sông chất lượng kém, thiết kế không phù hợp để đi biển thì tai nạn là điều không thể tránh khỏi!

đăng kiểm

| Categories: boat-related

Từ khi chuyển lên con Mac M1 là không chạy được máy ảo VirtualBox vì không hỗ trợ kiến trúc ARM! Loay hoay một hồi thì chạy được với Wine, chạy rất mượt và chính xác như một ứng dụng Mac thật sự, không phải cài Windows! Cũng vẫn là cái chương trình Free!Ship cũ xì và miễn phí này thôi, quan trọng là đủ xài, chứ thiết kế tàu thuyền hiện đại đa số đều dùng SolidWorks mắc quá là mắc. Vấn đề với hầu hết các chương trình ảo hóa là tốc độ và độ chính xác của con chuột không đạt yêu cầu, mà cái này thì lại rất quan trọng với các phần mềm thiết kế. Thỉnh thoảng, vẫn cứ loay hoay với các mô hình tàu thuyền như một kiểu vừa giải trí, vừa tìm tòi thêm!

Suy nghĩ linh tinh về cách phân loại của Đăng kiểm VN, hoàn toàn không giống ai, một mình một kiểu! Thậm chí, cách hiểu những khái niệm rất cơ bản như đường thủy nội địa (inland waterway), tải trọng tàu (tonnage) của VN cũng hoàn toàn không giống ai, VN ta là cứ phải khác biệt vậy! Khái niệm đường thủy nội địa – inland waterway của thế giới là chỉ có ao, hồ, sông ngòi, hoàn toàn không có biển. Nhưng VN thì mở rộng khái niệm “đường thủy nội địa” đến những… 12 hải lý. Ngoài ra các phân loại VRSI, VRSII, VRSB, VRH1… rất cảm tính, không có một yếu tố kỹ thuật vững chắc nào. Đây là sự méo mó của đăng kiểm khi đứng trước thực tế!

Thay vì áp các tiêu chuẩn kỹ thuật và bắt thực tế phải thay đổi, thay đổi từ từ, thì Đăng kiểm sửa luật, đặt ra các khái niệm kỳ quặc để làm cho các tàu đang có trở thành… sử dụng được, tìm cách hợp thức hóa hiện trạng, mà hiện trạng thì ôi thôi rồi luôn! Phân chia các cấp sóng: 1.2m, 2m, 2.5m là rất tào lao, cách vài tấc sóng cũng trở thành một cấp đăng kiểm!? Tự mình đặt ra một mớ lùng bùng, rồi tự mua dây buộc mình. Theo em, nếu không tự giải thoát ra được mớ lùng bùng đó thì hãy xây một cái “wave pool” – hồ tạo sóng như các công viên nước, tạo ra các con sóng 2~3m và thảy các con tàu vào đó, thằng nào qua được thì cho nó chạy! :D

thiên đạo luân hồi

| Categories: Chinese, movies | Tags:

Một phim TQ siêu dễ thương.. cô sinh viên tỉnh lẻ lên Đại học, chuyên ngành hóa, cuộc sống ĐH sớm bước một chân vào đời có nhiều bỡ ngỡ khó khăn, mâu thuẫn với bạn bè, quan hệ với vô số kiểu người khác nhau ngoài xã hội, chương trình học nhiều chuyện khó khăn phức tạp. Gặp bất kỳ khó khăn nào cô ấy cũng ra cầu nguyện, không phải với Chúa hay Phật mà là với… Dmitri Mendeleev lão sư, một trong những tổ sư của ngành Hóa.

Thi qua môn cũng ra tâm sự, được học bổng cũng ra tường thuật, quen bạn trai cũng ra báo cáo, còn đặt 2 quả táo lên bệ để làm lễ vật… mỗi lần xin cái gì cũng hứa, ví dụ như xin cho được học bổng sẽ học thuộc bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học để báo đáp! Gọi là “ngôn tình” nhưng cái “ngôn” này không phải là kiểu phù phiếm, ba láp, ngáo ngáo, nhảm nhảm kiểu VN, mà là cái “ngôn” có chiều sâu khiến người ta phải suy nghĩ.

Năng lượng và vật chất

| Categories: green-clean | Tags:

Từ năm ngoái, khi các clip kim cương tự nhiên tràn ngập cõi mạng VN, là em đã biết chúng nó vẫn cố tìm cách bịp thêm một lần cuối. Kim cương nhân tạo hiện đã hơn kim cương tự nhiên về mọi mặt: độ lớn, chất lượng, giá thành… Vẫn cố bám vào cái “tự nhiên” đó chẳng qua là một cách “làm giá” giả hiệu mà thôi, không kéo dài được bao lâu! Nó như cái đồng hồ nhái của TQ rẻ hơn vài chục lần và giống thật đến 99.99%, đến một lúc người ta sẽ tự hỏi, phải chăng bỏ ra hơn 90% tiền hoang phí chỉ cho một cái “thương hiệu” mà không thật sự có khác biệt kỹ thuật hay chất lượng nào!?

Thêm một cái nữa, tương lai không xa, có thể cũng sẽ đến từ Trung Quốc, chuyện biến thủy ngân thành vàng hoàn toàn không phải là trò “phù thủy”. Hiện vẫn phải xem hiệu suất của các lò phản ứng hợp hạch kiểu Tokamak như thế nào nên vẫn chưa thể kết luận ngay được. Đến một lúc, tất cả sẽ rõ ràng, vật chất như kim cương, vàng thực ra đều là… năng lượng cả, E = mc^2, là hao tốn bao nhiêu năng lượng để tạo ra vật chất mà thôi! Cái câu “tiền tài chính là năng lượng” hóa ra cũng có ý nghĩa của nó! :D Nhân loại đang đứng trước những đổi thay… vô tiền khoáng hậu!

vnexpress.net – Dùng lò nhiệt hạch biến thủy ngân thành vàng

epirb và plb

| Categories: boat-related

EPIRB và PLB là 2 thiết bị cứu hộ, cứu nạn đã được sử dụng tương đối phổ biến hiện nay, EPIRB dùng cho tàu và PLB dùng cho người. PLB cần người dùng kích hoạt thủ công, còn EPIRB thường được gắn vào tàu và kích hoạt tự động khi ngập nước (có một cái công tắc thủy tĩnh đo áp suất nước và nếu ngập trên một vài mét thì sẽ tự động thả cái EPIRB này ra, nổi lên trên mặt nước và bắt đầu phát sóng lên vệ tinh). Cái kích hoạt tự động này là rất quan trọng vì nhiều tai nạn xảy ra nhanh đến nổi không có thời gian phản ứng, không đủ thời gian để gởi tín hiệu cấp cứu. Khi được kích hoạt, thiết bị sẽ gởi tín hiệu lên các vệ tinh thuộc hệ thống COSPAS-SARSAT!

Đây vốn là hệ thống do Liên Xô thiết kế, nhưng hiện đã là một chương trình quốc tế do nhiều nước đóng góp! Hệ thống vệ tinh sẽ chuyển tiếp tín hiệu tới văn phòng điều phối ở mỗi quốc gia để họ có hành động cứu hộ, cứu nạn! Ở một số nước, những người đi dã ngoại sẽ được cơ quan quản lý cho mượn một thiết bị PLB đeo trên người và trả lại khi kết thúc. Với một con tàu, cần cả 2 thiết bị EPIRB và PLB, một gắn với tàu, và một do thủy thủ đoàn đem theo nếu quyết định bỏ tàu. Hầu hết các thiết bị này đều có GPS và giá thành không quá mắc. Có thể dùng cặp thiết bị EPIRB + PLB như một dạng thẻ bài, được cấp thì mới có quyền xuất bến!

tumlaren 27′

| Categories: boat-related

Một số thông tin thường thức về thuyền… trong ảnh là Tumlaren 27′, một mẫu thuyền buồm huyền thoại, dài 8.3m, rộng 1.9m, phần mạn ướt 1.3m, tải trọng 1.800kg, tải giằng 925kg. Nhìn phần phía trên mặt nước thì trông rất khiêm tốn, nhưng khi cẩu nó lên bờ sẽ thấy phần chìm nó cao gần gấp đôi phần nổi, với một cục chì nặng hơn 900kg gắn ở dưới cùng. Đóng ra một con tàu tải trọng 1.8 tấn mà phải hy sinh hơn 900kg (51.36%) cho một cục chì, phần tải trọng hữu ích (chở người, chở hàng) chỉ còn chưa đến một nửa! Vâng, đó là cái giá phải trả cho sự an toàn, cục chì này sẽ giữ cho con thuyền cân bằng trong sóng to gió lớn. Vì đây là thuyền buồm, khi gió thổi, phần trên con thuyền sẽ bị tác động một lực rất lớn…

Nên phần dưới cần phải rất nặng để đối trọng lại, với thuyền máy, không cần phải làm nặng và sâu đến thế! Nhưng như thế không có nghĩa là ta có thể thiết kế một con tàu mà phần trên thì gấp 4, 5 lần phần dưới, và phần dưới thì bằng phẳng, không có đối trọng gì. Các kiểu tàu truyền thống VN, và ngay cả một phần rất lớn các tàu cá hiện đại, đáy gần như là bằng và không có tải giằng, hoàn toàn trông đợi vào tài khéo, sự nhạy cảm của người thuyền trưởng! Đôi lúc nổi cơn ngông cuồng lên thì chúng ta nói rằng người Việt chinh phục đại dương, nhưng thực tế là… chưa từng thực sự đi ra sóng to gió lớn bao giờ, nên các thiết kế thuyền vẫn theo kiểu ngây thơ vô số tội như vậy, phần đông vẫn bám lấy các mẫu xưa cũ…

Lạc hậu đến mức nguy hiểm, vì chưa từng đi trong sóng to gió lớn thực sự, nên chưa thể hiểu ra được, còn số đã có cơ hội hiểu ra được sự thiếu sót, yếu kém thì có khi đã không trở về để kể lại câu chuyện và làm rõ nguyên nhân! Đặc biệt một số vùng như trong vịnh Bắc bộ, vì chế độ nhật triều với biên độ triều khá lớn, nên người dân rất thích kiểu thuyền đáy bằng, dễ tiếp cận các vùng nước nông, thuyền vừa dễ đóng, rẻ tiền, lại chở được nhiều hàng hóa trong một kích thước vừa phải. Còn thuyền đáy sâu thì phức tạp, cần đầu tư bến bãi, cầu cảng thích hợp mới neo đậu và khai thác hiệu quả được. Mà để thay đổi những thói quen, cách làm ăn đã ăn sâu nhiều đời trong tâm thức người dân không phải là chuyện dễ dàng!

fastnet, 1979

| Categories: boat-related

Một ví dụ về cách suy nghĩ và phản ứng máy móc dẫn đến tai họa, không phải là với những người không có kinh nghiệm sóng nước, mà cả với những tay chơi lão luyện. Cuộc đua Fastnet 1979, 1.120km từ Anh đi Ireland và quay trở lại, có 303 thuyền tham gia, đến ngày thứ 3 xuất hiện một cơn bão cấp 11~12, 75 tàu bị lật, 54 trong số đó là bị lật úp hoàn toàn, cột buồm cắm xuống nước. Cơn bão trong cuộc đua Fastnet 1979 này tuy “không quá lớn” theo tiêu chuẩn ngày nay, nhưng khá đặc biệt khi gió đổi chiều tạo ra hai luồng sóng giao thoa với nhau, làm những con sóng cao lên đến 15m. Nhiều tàu bị lật theo chiều dọc chứ không phải lật theo phương ngang, sóng nhấc đuôi thuyền lên và cứ thế cắm mũi xuống nước!

Có lẽ vì bị choáng bởi sức mạnh sóng và gió quá dữ dội này, 24 đội quyết định “bỏ tàu – abandon ship” để lên các bè cao su cứu sinh. Nhưng trong số 24 con tàu bị rời bỏ, chỉ có 5 chiếc chìm vì nhiều nguyên nhân khác nhau, 19 chiếc vẫn bình yên vô sự, dù có một số thiệt hại như bị bão đánh gãy cột buồm. Một chiến dịch cứu hộ rất lớn được tổ chức, với hơn 4000 người và nhiều tàu tham gia, cứu được 125 người, nhưng vẫn có 15 người thiệt mạng. Điều tra sau tai nạn kết luận: chính cái suy nghĩ máy móc nếu bão to quá thì phải rời thuyền lên bè cứu sinh là nguyên nhân gây ra số thiệt mạng! Nó dẫn đến cái câu: “Always step UP into the liferaft” – Hãy luôn bước LÊN bè cứu sinh, không phải là bước… XUỐNG!

Câu đó có ý là nếu con tàu vẫn còn dùng được thì cứ ở lại đó, chỉ đến khi tàu đã chìm xuống còn thấp hơn cả chiếc bè cứu sinh thì mới bước LÊN bè, không có lý do gì để từ bỏ một chiếc thuyền to lớn, vẫn còn dùng được, vẫn còn an toàn để đổi lấy… một miếng cao su mỏng manh nguy hiểm cả, và phải ở lại chiến đấu (heave to) với cơn bão đến phút cuối cùng có thể! Đương nhiên ngay cả câu này cũng có hai mặt, không thể suy nghĩ và áp dụng nó một cách máy móc được, biển cả biến động vô thường như thế, khi nào thì bước “xuống”, khi nào thì bước “lên”, lúc nào là “phút cuối cùng” bắt buộc phải rời tàu không thể chậm trễ, không có điều gì là nhất định đúng, hành động dựa trên suy nghĩ và cân nhắc của bạn!

Block coefficient

| Categories: boat-related | Tags:

Chỉ làm vài phép tính nhẩm là nhìn ra điểm bất hợp lý trong thiết kế tàu, tàu dài 20.8m, rộng 5.91m, phần mạn ướt sâu 1.2m, lượng choáng nước 120 tấn. Hình dung một cái hộp hình khối chữ nhật kích thước 20.8 x 5.91 x 1.2 = 147.5 m3, thì hệ số Cb (block coefficient) = 120 / 147.5 = 0.81, đây là giá trị quá cao cho một con tàu đi biển. Chỉ trừ những loại tàu kích thước siêu lớn (như tanker, bulk – carrier), lớn đến nổi những con sóng đến 10 ~ 12m không làm gì được nó, chỉ mới khiến nó hơi lắc lư một tí, thì mới có hệ số Cb cao đến 0.7 ~ 0.85, còn lại, tất cả những loại tàu khác đều có hệ số Cb < 0.7. Và các tàu chở khách thường có hệ số Cb nằm trong khoảng 0.58 ~ 0.67, và các loại phà chở khách tốc độ cao sẽ có Cb còn nhỏ hơn nữa!

Nói đơn giản thế này, so một con tàu đi biển với một chiếc xà lan chạy sông cùng kích thước, cùng chiều dài, rộng, và phần mạn ướt, thì lượng choáng nước thiết kế của tàu đi biển chỉ bằng khoảng 50 ~ 60% của xà lan đi sông. Các bạn sẽ tự hỏi thế gần 1/2 còn lại đã đi đâu!? Chính là phải bù cho phần đáy sâu, tải giằng và dành phần dự trữ để đề phòng các biến động do sóng to gió lớn gây ra, biển hoàn toàn khác với sông, không thể ăn gian 1/2 này, không thể khai thác con tàu đến hết tải trọng hình học tối đa của nó được. Nên nếu Cb = 0.81 thì đây chính là… một chiếc xà lan chạy sông, thậm chí còn chưa thể xem là tàu đi biển gần bờ. Đó là còn chưa nói đến phần kiến trúc 2 tầng vô cùng hoành tráng ở phía trên.

dantri.com.vn – Lật tàu trên Vịnh Hạ Long: Tìm thấy 34 thi thể

Mobilis in mobili

| Categories: boat-related | Tags:

Vốn không muốn nói, nhưng có một số thành phần “gian manh” nhân vụ việc này mà gieo rắc thông tin sai lạc, nên phải nói. Kiểu suy nghĩ máy móc và thảm hoạ, đầu tiên là cái suy nghĩ… bắt buộc phải mặc áo pháo, hơn 80% nạn nhân đưa ra ngoài là có mặc áo phao, trong một không gian hẹp, ngập nước, mặc áo phao là cản trở khả năng vận động. Một số người sống sót được là nhờ chủ động cởi bỏ áo phao để lặn ra ngoài. Nên áo phao thì phải có, nhưng mặc lúc nào là tùy tình huống. Suy nghĩ máy móc thứ hai, cái này vô cùng khó sửa, cho rằng thuyền đáy bằng là ổn định nhất. Cái này thì có thể cả người thiết kế tàu cũng nghĩ chưa thông chứ chưa nói đến người không có chuyên môn. Thuyền đáy bằng chỉ ổn định trên mặt nước tĩnh lặng mà thôi, ổn định hiểu theo nghĩa là khó lắc cho nó rung nhất.

Nhưng trong môi trường biến động, sóng to, gió lớn mà mình tĩnh quá, không biết cách biến động theo, thì sẽ bị rung lắc dữ dội, lắc đến một lúc nào đó… sẽ lật! Ngoại trừ một số ít tàu siêu lớn, như các tàu container, tàu ro-ro… là có đáy bằng và ổn định được do kích thước khổng lồ của nó, còn lại hầu hết tàu đi biển đều có đáy chữ V, kèm theo trọng tải giằng bên dưới. Không chỉ giúp cắt qua các con sóng, đáy chữ V giúp đưa một đối trọng nặng sâu xuống dưới đáy, như một con lắc giúp ổn định tàu. Đến tận ngày nay, phần lớn các tàu cá, tàu chở khách VN vẫn là đáy bằng, vẫn y như thời xưa chỉ đi trên sông ngòi, kênh rạch vậy! Có thể nói, đáy bằng tạo ra một sự ổn định giả tạo, đến lúc phát hiện ra là giả thì đã muộn!

Thiết kế đáy chữ V, cùng với tải giằng… thi công phức tạp hơn, làm giảm tải trọng hữu ích của con tàu, làm tiêu hao thêm nhiên liệu, khiến nó khó cập vào các bờ nước nông, chưa kể thuyền trưởng không phải ai cũng biết cách dùng tải giằng cho đúng, khi nào thì bơm nước vào, khi nào thì bơm nước ra. Cái sự ổn định trong một hình hài bất ổn này hơi khó để hình dung, chỉ những ai có kinh nghiệm sóng nước nhiều mới hiểu được, ví dụ như người mới chơi kayak thường chèo những chiếc bề ngang 80~90cm, nhưng người chơi chuyên nghiệp chỉ chèo một chiếc bề ngang 44~52cm mà thôi. Dùng một thành ngữ để diễn tả điều này, câu châm ngôn của thuyền trưởng Nemo trong tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển – Jules Verne: “Mobilis in mobili – linh hoạt trong môi trường linh hoạt”.

dantri.com.vn – Lật tàu trên Vịnh Hạ Long: Tìm thấy 34 thi thể

escape hatch

| Categories: boat-related | Tags:

Có 2 thứ mà các chủ tàu VN rất sợ: một là đáy sâu, và hai là tải giằng! Đáy sâu tăng ổn định, nhưng giảm khả năng tiếp cận các vùng nước nông, cần phải có bến bãi đàng hoàng. Và tải giằng giảm tải trọng hữu ích của con tàu, tăng lượng tiêu hao nhiên liệu. Thực ra, đó chỉ là một sự cân bằng giữa lợi nhuận và… an toàn thôi, tăng cái này thì đương nhiên sẽ giảm cái kia! Mà cái tâm lý “ưa tiện lợi và vì lợi nhuận” này của người Việt thì… “thâm căn cố đế”! Cũng có thể thiết kế tàu đã sai sót ngay từ đầu, cũng có thể do trong quá trình sử dụng, thêm cái này cái kia, lúc thì gắn bồn nước, lúc thì thêm tủ lạnh… để tăng giá trị khai thác của con tàu. Mà người Việt thì ý thức về quy luật vật lý, về an toàn vô cùng kém, cứ vô tư, hồn nhiên thêm như vậy, đến một lúc nào đó, trên nặng dưới nhẹ thì… lật thôi.

Các tai nạn trong những năm gần đây cho thấy rất nhiều tàu không đạt chuẩn: kéo lưới cá nặng là lật, gió mạnh tí cũng lật. Lật xong rồi nằm phơi bụng ngửa lên trời không tự lật lại được. Vấn đề lật úp không tự lật lại được thì phức tạp, nhưng vấn đề về độ ổn định ban đầu (initial stability) là có thể được kiểm tra được một cách đơn giản, là có làm đàng hoàng hay không mà thôi! Nếu dân trí kiểu “ưa nhanh chóng, hám lợi nhuận” không sửa được thì tạm thời có thể khuyến khích phát triển tàu chở khách hai thân (catamaran)! Đến khoảng dưới 1500 tấn, tàu hai thân có những ưu điểm nhất định về tải trọng, mớn nước, trên nữa thì tàu hai thân dần mất lợi thế! Tàu hai thân có đặc điểm thú vị là… có thể làm cửa bên hông (phần nối hai thân) để nếu có lật úp thì vẫn mở cửa chui lên được!

dantri.com.vn – Lật tàu trên Vịnh Hạ Long: Tìm thấy 34 thi thể