học thuộc lòng

2025/09/10 | Categories: Vietic | Tags: giáo dục

Lối học thuộc lòng và lợi ích của nó… Thời xa xưa, sách vở rất khó khăn, giấy bút không có đủ, nhiều người tập viết trên cát để nhớ mặt chữ. Chính vì phương tiện khó khăn như vậy, nên thiên về học thuộc lòng, nhất là ở lứa tuổi nhỏ, những bài văn vần câu ngắn, kiểu Tam tự kinh, cứ như thế mà tụng. Vừa để nhớ mặt chữ, vừa để nhớ ý tứ, cứ như thế mà học. Các tôn giáo cũng truyền tải bằng các hình thức “tán” và “tụng”, những văn bản được truyền miệng từ đời này sang đời khác, lặp đi lặp lại nhiều lần với mục đích ghi nhớ, ví dụ như: Đệ tử chúng con từ vô thủy, Gây bao tội ác bởi lầm mê…

Thậm chí là: nhớ cái đã, hiểu để sau, nhiều câu chữ phải nhớ để còn dành… cả đời mà nghiền ngẫm!!! Thế rồi… thời đại đổi thay, phương tiện đủ đầy, thông tin thừa mứa! Cũng từ đó mà xuất hiện những loại “học” theo kiểu: gì cũng “có vẻ biết”, nhưng hỏi đến câu chữ thì cứ “mờ mịt như người sương khói phủ”, không nhớ được, không hành văn được, đầu óc tư duy cứ gọi là… nhộn nhạo! Tôi gọi đó là loại học mà “chữ chưa kịp dính vào đầu”, chữ chưa dính được, học rồi thời gian ngắn sau rơi rụng hết, thì lấy cái gì mà suy nghĩ, lấy gì mà tư duy, càng chưa nói đến tự phản ảnh, tự vấn!

Với những dân tộc mà công phu nông cạn thì đây thực sự là vấn nạn, éo nghĩ cái gì cho sâu xa được, gì cũng “đuổi hình bắt chữ”, vô cùng thiểu năng! Học thuộc lòng xem như là bắt buộc với lớp vỡ lòng, và vẫn tiếp tục nhiều năm sau đó. Cái câu “sáng tạo quan trọng hơn kiến thức” là nói cho thành phần cao xa nào đó, chứ với con người phổ thông thì trước hết cứ phải nhớ đã! Thế rồi từ học thuộc lòng xuất hiện học vẹt, tuy cũng nhớ được một số câu chữ ít ỏi, nhưng không hiểu nghĩa lý sâu xa, tự cho mình thông minh, cứ lặp như vẹt một số ngôn từ và dùng nó để đi bịp người…

chính

2025/09/09 | Categories: Chinese | Tags: 2-columns, languages & linguistics

Lảm nhảm về chính – chánh… Gia chính – 家政 (nữ công gia chánh): quản lý việc nhà cho ngay ngắn. Học chính – 学政: chức quan trông coi việc học hành ngày xưa. Bưu chính – 邮政: cơ quan phụ trách việc truyền tin. Diêm chính – 盐政 – chức quan quản lý khai thác, buôn bán muối. Dân chính – 民政: cơ quan quản lý dân số, hộ tịch. Công chính – 工政: quản lý công trình công ích nói chung. Hành chính – 行政: bộ phận quản lý giấy tờ, sự vụ… Từ việc nhỏ như “gia chính” cho đến việc lớn “trị chánh – chính trị”, thì đều dùng từ 政 cả, từ này nguyên nghĩa là khuôn phép, quy tắc, pháp lệnh, là từ phái sinh của chính – 正 nghĩa là ngay thẳng. Tiếng Việt mượn rất nhiều từ như thế: chấp chính, chất chính, tập chính, nhiếp chính, tham chính, nghị chính, tòng chính, trình chính, bố chính, thị chính, địa chính, nội chính v.v…

Một trường hợp đặc biệt là tài chính – 财政, người Việt thường hiểu chưa đúng từ này, đánh đồng nó với finance trong tiếng Anh, chính vì có chữ “ chính” nên “tài chính” nguyên gốc chỉ mang ý nghĩa quản lý tiền bạc, tài sản công (public finance) mà thôi, không mang nghĩa cá nhân hay tư nhân! Dùng từ “chánh – chính” khắp từ việc lớn đến việc nhỏ như vậy, nhưng có “chính” thật được hay không thì còn phải xem văn hóa và dân trí! Chứ cái dân lưu manh, gian vặt khắp từ việc nhỏ đến việc lớn, còn mãi ngồi cãi vã, đấu đá với nhau: tôi là trắng, anh là đen, nhưng dù là trắng hay là đen thì thực chất, đều cùng một giuộc, đều giống y hệt như nhau, chẳng anh nào chịu đi bắt chuột! Ưa lý luận trên bề mặt ngôn từ hình thức, hay là sự bất lực không tự thay đổi được bản thân, đó cũng chỉ như 2 mặt của một đồng xu mà thôi!

vô tiền khoáng hậu

2025/09/08 | Categories: Russian

Người Nga, họ rất khoái các “khoảnh khắc Sputnik”, làm ra thứ chưa ai làm, nghĩ ra điều chưa ai nghĩ. Thực ra cuộc đua chế tạo vaccine chống “mọi loại ung thư” đã nóng lên từ nhiều năm nay, Anh, Mỹ, Nga, etc… đều có nghiên cứu, nhưng ku Nga đang là người chạm đích đầu tiên. Tuy chạm đích đầu tiên chưa chắc sẽ ra được thương phẩm đầu tiên hay loại thuốc tốt nhất…

Nhưng người Nga đã lên ngựa và ném găng tay ra rồi, thách thức đã được đưa ra, cuộc đua sẽ bắt đầu nóng… Thử tưởng tượng, trong một tương lai gần, chỉ vài năm nữa thôi, những loại bệnh mà trước đây xem là “bó tay”, “vô phương” thì giờ đây đơn giản chỉ cần tiêm phòng giống như BCG mà thôi! Nhân loại lại đứng trước những đổi thay… vô tiền khoáng hậu!

dantri.com.vn – Cơ chế diệt mầm bệnh đặc biệt trên vaccine ung thư Nga

chào mào

2025/09/07 | Categories: green-clean

Với dân Huế, chim chích mào, sáo, nhồng là… cả một thú chơi ăn sâu hàng trăm năm và rất khó bỏ. Nhớ năm đó về làng, hồi mới chỉ là cậu bé 6, 7 tuổi, các “bô lão” ở đám tiệc ra đề: mày mà đọc được 200 câu Kiều liên tục thì sẽ có thưởng. Một lời nói chửa kịp thưa…

Có “đề” tất sẽ có “thuyết”, thằng bé nhân lúc người lớn còn chưa đổi ý, đứng ra đọc một mạch 200 câu và xách phần thưởng, cái lồng chim chào mào đi về thẳng. :D Thời đại đã thay đổi, đã khác xa trước, nhưng tâm thức người dân thì vô cùng khó đổi!

dantri.com.vn – 136 con chim chào mào bị giấu trên xe khách

100 bmp

2025/09/02 | Categories: misc | Tags: clip

Mừng quá, đã gần đạt được nhịp chuẩn cỡ 95~100 bmp (beat per minute), vẫn chưa tới mức 106 bmp như đã quảng cáo! Suốt buổi lễ là em ngồi đếm nhịp, đạt cỡ 100 với các khối tốt nhất, và cỡ 95 với các khối kém hơn. Như đã từng nói, nhịp là một cái gì đó rất nền tảng, rất căn cơ, phải có rèn luyện thể chất thực sự mới bảo đảm được, kiểm soát nhịp nói thì đơn giản, làm thì rất khó. Người Nga thường đi ở nhịp 120 bmp, rất mạnh mẽ và sôi động, người TQ thường đi với nhịp 110 bmp, vô cùng chuẩn chỉnh, và VN nếu cố gắng thì vẫn có thể đi đều và đẹp ở nhịp chẵn 100 bước/phút!

Đừng nghĩ đây chỉ là chuyện đi đứng, không có gì quan trọng, người ngoài trông vào người ta nhìn thấy hết! Đây cũng không phải là chuyện thể hình “thấp bé, nhẹ cân”, tuy nhỏ nhưng vẫn phải khỏe mạnh! Như các bạn Lào, Cam, dáng đi cong, người không thẳng, chứng tỏ ít tập luyện, thậm chí có thể còn chưa được ăn uống đầy đủ. Các đội hình VN đến hiện tại đã khắc phục được phần nào, động tác đầy đặn, dứt khoát, dáng đi nhìn thẳng và đều, nhưng vai, lưng và đầu vẫn còn lắc lư, nhấp nhô nhiều, thấy rõ là cơ thể vẫn chưa đủ cứng cáp, vững chắc, vẫn chưa tập luyện đúng mức!

tử sa

2025/08/29 | Categories: Chinese, Vietic | Tags: clip

Nếu nói về công phu thì làm một cái ấm trà không đáng gì, người TQ có nhiều công phu còn kinh hoàng hơn thế. Nhưng một người thợ học việc làm đồ gốm tử sa TQ sẽ bắt đầu làm một mẫu ấm duy nhất suốt… hai năm. Hai năm liền chỉ làm một mẫu đơn giản nhất, sau đó mới chuyển sang những mẫu phức tạp, cao cấp hơn. Kế đến là chạm nổi, điêu khắc, thư pháp, thư họa trên gốm, v.v… Học xong cơ bản nghề chắc phải hơn 10 năm. Phải có công phu thì mới trì định được tri kiến, con người mới định hình được giá trị!

Con người kiên định được giá trị thì xã hội mới kìm hãm được lạm phát. Lạm phát chẳng qua là mất giá trị thôi, mà ở nơi như VN thì mất giá trị chủ yếu là do lưu manh và gian lận! Một cái bánh nhân dừa, năm nay bớt dừa đi chút, năm sau lại bớt thêm một chút, sau mười năm thì tên vẫn là bánh nhân dừa, nhưng, kỳ lạ thay… hoàn toàn không có chút dừa nào! Không công phu, gì cũng quèn quẹt, tâm thì muốn hơn người, đẻ ra vô số trò gian manh, xảo trá. Xã hội, dân trí, lòng tin như thế, không loạn mới lạ!

Bất định và tất định

2025/08/24 | Categories: cs & it | Tags: books

Hơn 20 năm trước có đọc một cuốn sách tựa là “Fooled by randomness – Bị làm cho khùng bởi tính ngẫu nhiên” – Nassim Nicholas Taleb, sách rất hay! Tác giả phê phán vô số kiểu Xác suất thống kê – XSTK dùng trong kinh tế, xem đó như là một thứ giả-khoa-học – pseudo-science! Muốn biết nó giả như thế nào thì cứ xem báo cáo GDP – PPP hàng năm của VN sẽ rõ, xem các bác ấy làm “pháp thuật” với các con số một cách vô cùng ảo diệu!

Tuy XSTK cơ bản vẫn là một nhánh của toán học, vẫn có tác dụng mô tả thế giới thực, nhưng cần phải nói là, phần nhiều các công thức XSTK dùng trong kinh tế chỉ có tính chất mô tả, gần đúng, xấp xỉ rất thô, thậm chí, nhiều trường hợp vẫn còn là… giả định, giả thuyết, nên dùng được tới đâu còn tùy ngữ cảnh. Mà một đặc tính tâm lý mang tính chất “cố hữu” của con người là: càng nghĩ nhiều về chuyện gì thì… càng thấy mình đúng!

Vì càng ngày tôi càng phải đúng, “cái tôi” càng lúc càng trở nên “tuyệt đối”, nên càng nghĩ nhiều thì càng đi vào bế tắc tâm lý! Phần nhiều các vị dùng XSTK cũng y như vậy, xài công thức, công cụ, lý thuyết xác suất thống kê gì càng nhiều thì… càng tự thuyết phục mình rằng nó đúng, nó phải đúng! Đó là một kiểu sai lầm chết người mà tác giả Taleb đã chỉ ra rất rõ, tuy cách nói năng của ông ta rất gay gắt, không khoan nhượng!

Từ đó đến nay hơn 20 năm, không ai phản bác được Taleb câu nào, dù cách nói năng của ông ta làm nhiều người ghét. Cứ như thế, cái tranh cãi rằng thế giới này vận hành theo những quy luật “tất định” (determinism) có thể đoán biết trước, hay tất cả chỉ là những sự kiện “bất định” (Trẻ Tạo hóa đành hanh quá ngán, Chết đuối người trên cạn mà chơi) mãi mãi vẫn sẽ là tranh cãi, như đã được chỉ rõ bởi Hệ thức bất định Heisenberg!

Nhưng… con người mà, the matter of randomness is too important to be left to chance – vấn đề các sự kiện ngẫu nhiên là quá quan trọng để có thể phó thác nó… cho sự ngẫu nhiên (!!!) :D Con người vẫn tìm cách nắm bắt nó theo một cách nào đó. Nào là VaR – value at risk, nào là LaR – Liquidity at Risk, và tất cả những phương pháp XSTK khác đều có một số “giả định” ban đầu, là giả… định đấy, đừng cố chấp tin là thực!

từ nguyên: viên

2025/08/19 | Categories: Chinese | Tags: languages & linguistics, từ nguyên

Tối qua sắp đi ngủ thì tự dưng nghĩ đến một hiện tượng “đồng âm” hơi lạ trong tiếng Việt: viên – 園 – vườn (khu vườn) và viên – 猿 – vượn (con vượn)… không làm sao cắt nghĩa được cho rõ ràng. Suy nghĩ ban đầu cho rằng đây là cách phiên âm xưa cũ đã du nhập ngay từ thời Hán – Đường, vì Phiên thiết Hán – Việt thì thực ra mãi đến sau thời Tống mới được nghĩ ra!

Rất nhiều người tìm cách đưa ra một lý giải khác, cố đi tìm “từ nguyên” cho các từ trong tiếng Việt, nào là gốc Mon-Khmer, nào là gốc Nam-Á, nhưng những ví dụ đó rất thiếu sức thuyết phục, thậm chí là khiên cưỡng. Đến hơn 90% trường hợp mà ta chưa tìm được nguồn gốc, vô số những từ ta nghĩ 100% là “thuần Việt” thì hầu như… cũng là gốc Hán đó thôi!

đại nhân, tiểu nhân

2025/08/17 | Categories: Chinese, movies, Vietic

Tôi đã từng thấy những ông bố trong cuộc sống, ngay trong nhà, ngay cả với người nhà, ngay với bà con họ hàng đã làm đủ thứ trò lưu manh, tiểu xảo, suốt cả cuộc đời chưa bao giờ làm được điều gì cho đúng đắn, thấy chuyện lưu manh, đĩ điếm, bịp bợm thì lại lờ đi, xem như không biết. Nhưng cứ mỗi lần thấy thằng con đi ra khỏi phòng quên tắt đèn là liền trừng mắt, nạt nộ: “tao dạy mày đi ra khỏi phòng là phải tắt điện, phải biết tiết kiệm, nghe chưa”. Thế rồi suốt ngày chỉ đi canh me xem có tắt đèn không, vì rảnh quá mà, đâu có làm gì khác! Khi thằng con còn nhỏ nó chưa hiểu vấn đề, nhưng lớn lên chút thì nó hiểu ra rằng, những “bài học mẫu” đó chẳng qua chỉ là một cách để chứng tỏ, áp đặt “cái tôi” mà thôi, thực tâm người lớn không hề muốn làm những điều đúng đắn! Những vụ án gần đây cũng giống y hệt thế, cố đưa ra những “án mẫu” để tìm cách chứng tỏ điều gì?!

Cố chứng tỏ “tôi đúng” trong những chuyện cỏn con, còn những chuyện hệ trọng thì xem như không biết! Kiểu vậy chỉ lừa con nít 3 tuổi thôi, và người dân bất mãn, dù về lý thì họ sai, nhưng suy cho cùng cũng có nguyên nhân của nó. Thể hiện ra những chi tiết vặt vãnh như vậy là đặc trưng của kẻ không chịu lớn, không lớn trong suy xét nhân – quả, không chịu lớn trong quan hệ giữa người với người. Người mà suốt ngày chỉ chăm chăm chứng tỏ “tôi đúng” trong vô số những điều nhỏ nhặt, thì tức là đã có một cái gì đó… sai rất lớn! Nhiều người quan ngại án sai, máy móc sẽ ảnh hưởng đến công bằng xã hội, nhưng tôi cho rằng quan trọng hơn nữa chính là sự méo mó, lệch lạc, thiếu trưởng thành trong tính cách con người! Xem phim TQ, “đại nhân” – dịch ra tiếng Việt tức là “người lớn”, vậy “tiểu nhân” dịch ra tiếng Việt chính là “người không chịu lớn” rồi!

tự khổ hàn lai

2025/08/16 | Categories: Chinese, Vietic | Tags: 2-columns

Facebook nhắc ngày này năm trước, Tết năm đó dạo “chợ chữ” – Văn miếu, Hà nội, quan sát các thứ… “nhân sâm thì ít, củ cải lại nhiều”! Nhiều người ghét TQ, ghét cay đắng từ trong một nỗi sợ hãi ngàn năm trước. Từ ghét sinh ra suy nghĩ tầm bậy, ví dụ như cố tìm cách phê phán Khổng tử và Nho giáo này nọ. Tôi nói: không có chút xíu “vinh dự và tự hào” nào trong chuyện đem những thứ cũ xì đã 2500 năm trước ra phê phán chỉ để tỏ ra ta đây là “tiến bộ” hay “cao cấp” cả! Dòng chảy lịch sử nó như thế, đã 2500 năm qua đi, mà vẫn có những kẻ cố tình bắt dòng thời gian phải chảy ngược để “ta đây” có được chút “giá trị”, có những người phải tạo ra cho riêng họ một “cuộc chiến” để có thể chứng tỏ “bản lĩnh anh hùng”.

Và cứ như thế, đao to búa lớn trên trời dưới đất mà không thể (hay không muốn) nhận ra rằng, trong từng việc nhỏ, văn hóa TQ rất sâu dày, công phu của họ rất khủng khiếp, làm việc kỹ lưỡng, nghiên cứu sâu xa, mưu tính dài lâu. Thiểu năng và trống hoác nhưng lại đi chê một thứ “thâm Nho”, điều đó chỉ phản ánh một điều duy nhất: vì bản thân trống hoác nên bất kỳ điều gì khác lạ là chúng nó đều “sợ và ghét”! Nếu không có TQ ở đó cho chúng nó ghét, thì chúng nó lại càng quay sang ghen ghét và nói xấu lẫn nhau, giở đủ trò bịp bợm và tạo ra cái xã hội như ngày nay! Đến một lúc phải nói rõ như thế, tất cả những thứ Chân – Quý trong cuộc đời đều là… “Tòng ma lệ xuất – Tự khổ hàn lai” – 从磨砺出 – 自苦寒来!

rara avis

2025/08/14 | Categories: green-clean, Vietic | Tags: link, luật pháp

Rara avis – rare bird, hay là câu chuyện về “một giống loài hiếm có trong sở thú“… Nếu là ở nước Anh, tất cả người nuôi chim đều phải đăng ký, dù là nuôi với mục đích gì, nuôi cảnh, nuôi lấy thịt, etc… Trước đây luật không khắt khe như vậy, nhưng đã được xiết chặt từ sau các vụ cúm gia cầm. Người dân đơn giản là đăng ký online, điền thông tin vào một cái form, nhấp chuột submit, mất chỉ một phút! Điều này nghe có vẻ… bất khả thi với một nơi như VN, xã hội nông nghiệp, chuyện người dân nuôi chơi một con chim cu cườm, hay một con chích mào là rất phổ biến, làm sao kiểm soát hết được!? Đặt ra luật mà không có phương cách, công cụ để bảo đảm thực thi hiệu quả thì cũng giống như… chỉ nói đằng mồm vậy!

Sau khi đăng ký, phần lớn các trường hợp chỉ nuôi chơi 2, 3 con chim thì không vấn đề gì, không ai đến tận nhà kiểm tra đâu, nhiều người như thế làm sao mà kiểm tra hết được!? Nhưng những ai nuôi trên 50 con sẽ phải qua một quy trình kiểm tra kỹ càng hơn. Đương nhiên là khó có thể kiểm soát tuyệt đối tình trạng mua bán động vật hoang dã, nhưng từ cái hành động bắt buộc phải khai báo thông tin này thì mới có cơ sở để điều tra các hành động phạm pháp. Đặt ra luật mà không thực hiện được là chuyện tối kỵ, nói mà không làm được thì dân nó nhờn. Sâu xa hơn, dù luật có khắt khe chi tiết đến đâu cũng không thể bao quát hết mọi trường hợp được, cuối cùng cũng quay về trông cậy vào… “dân trí”!

Mà dân ta thì… không trông cậy được, nói cho ngay là thế! Bài báo nói đúng về tinh thần xử lý vụ việc, nếu thiếu các công cụ hiệu quả, thì đành phải… xem như chuyện nhỏ thôi, không thể phí phạm công sức của nhiều người chỉ để xử lý một việc cỏn con! Vì không thể phí phạm nguồn lực xã hội, mà xã hội thì lại quá nhiều chuyện nhiễu nhương không thể xử lý hết, nên lâu lâu lại sinh ra một cái “án mẫu” vô cùng máy móc! Trước mắt, không nên rập khuôn copy luật từ nước ngoài, đặt ra luật mà không làm được sẽ sinh vô số chuyện oái oăm! Ở hướng ngược lại, nếu làm tốt các công cụ kỹ thuật, cụ thể là các nền tảng công nghệ thông tin, số hóa, thì đến một lúc, ngay việc nhỏ cũng có thể xử lý được dễ dàng và hợp lý!

Nhiều ý kiến về vụ việc trên internet vẫn kiểu “thú rừng, chim trời, cá nước”, là tự do muốn bắt bao nhiêu thì bắt. Ở các nước văn minh, điều đó đã là ký ức rất xa xưa từ nhiều trăm năm trước rồi, đến nay VN mới bắt đầu thực hiện là đã muộn. Một vài nơi hiếm hoi vẫn còn thực hiện “chim trời cá nước” được đôi chút là các vùng biển quốc tế, hay ở một số “khu tự trị, dân tộc” bảo tồn lối sống xưa cũ, chứ ở những nơi đất chật, người đông, tài nguyên cạn kiệt thì không thể tiếp tục tùy tiện được. Ngay cả đánh bắt cá trong lãnh hải VN sớm muộn rồi cũng phải có luật “đánh bắt theo mùa“, kiểm soát chặt chẽ! Đã là thời đại nào rồi, không thể tiếp tục “săn bắt và hái lượm” như thời “công xã nguyên thủy” được nữa đâu! :(

Nhưng cái “ý thức cộng đồng”, hay nói cho đúng hơn là “sự vô thức tập thể” của dân ta thì nó sâu rộng đến kinh hoàng, không tự luận ra được, muốn thay đổi e là khó hơn lên trời! Làm tôi nhớ đến những chiếc ghe “vạn đò” đậu ở các cửa sông… nằm vắt chân chữ ngũ đợi nước xuống đi đặt lợp, đặt xong về nằm bật TV (xài điện bình), đến sáng thì ra xem được bao nhiêu cua, cá đem đi đổi gạo! Hôm nay cắm neo ở cửa sông này, mai lại ngược về nhánh sông khác, cuộc sống “săn bắt và hái lượm” tự do tự tại như hàng trăm năm trước. Không biết chữ, không giấy tờ, không kỹ năng, không nghề nghiệp, họ cứ sống bên lề xã hội một cách tạm bợ như thế, đụng đến thì bảo: là tôi lênh đênh hay là vì thời cuộc bấp bênh!?

vnexpress.net – Vụ án gà lôi trắng

programming

2025/08/08 | Categories: cs & it, mac-ios

Rất lâu về trước, dễ đã đến nhiều thập kỷ, có một thời mà, khi mở một cuốn “Cẩm nang lập trình” tiêu biểu ra, câu đầu tiên nó nói cho bạn biết là… Lập trình là một nghề cao quý! Nhưng các cuốn cẩm nang của thời hiện đại bây giờ, theo đà lạm phát giá trị, đã không còn thấy có câu đó nữa! :) Thay vì tập trung vào các “logic nhỏ”, hiểu vấn đề cho thấu đáo, các “cẩm nang” hiện đại chuộng dùng từ “công nghệ” hơn, cứ toàn ở trên mây!

Thay vì tìm niềm vui trong những điều căn bản, nhỏ nhặt, các “cẩm nang” hiện đại gieo ảo tưởng rất hàm hồ về những trào lưu mới trên bề mặt… Một trong khá nhiều game tự viết để… tự chơi, trò gỡ mìn xưa cũ với các ô thay vì hình vuông kiểu truyền thống thì có thể tùy chọn là các hình tam giác, ngũ giác, lục giác, bát giác, etc… Đến giờ vẫn chơi Minesweeper, vẫn xài Norton Commander và Winamp như thời… muôn năm cũ!

Tri thức bản địa

2025/08/06 | Categories: Vietic

Nhiều khi thấy vô cùng nản với các kiểu báo chí la liếm, cóp nhặt từ nước ngoài về, ngôn từ sượng như cơm sống, không chỉ cho thấy đầu óc thiếu vận động, không tự nghĩ ra được nội dung, mà còn bộc lộ rõ sự bàng quan, vô can, vô tâm với thực tại! Báo chí nước ngoài dùng từ ngữ, nội dung như thế nào là báo trong nước cũng lặp lại y như con vẹt vậy! Ví dụ như “tri thức bản địa – indigenous knowledge”, nước ngập thì chạy lên đồi cao, đói ăn rau đau uống thuốc, đó là “bản năng” con người, là người ai cũng thế chứ gì mà “bản địa” với “không bản địa”!? Lặp mãi cái từ cụm “tri thức bản địa” đến một lúc thì bản thân anh cũng tự cảm thấy như mình không phải là người bản địa, cứ như là đã ở trong một thế giới khác rồi ấy nhỉ!?

Đúng ngây ngô, mông muội, không tự luận ra được! Đặc trưng của loại không có công phu suy nghĩ gì là cứ… bám víu vào ngôn từ, không tự tạo ra được nội dung. Và rồi cứ như thế, bọn Tây nó thảy ra từ nào là bắt đầu bu vào đánh nhau chí chóe chỉ vì cái “từ” đó, và cũng chỉ đánh nhau trên bề mặt ngôn từ thôi chứ không có nội dung thực chất gì! Thêm một ví dụ nữa, mấy chục năm trước, đã có một đống cxx “triết học, chủ nghĩa hiện sinh”, haiza, đã làm hỏng cả một thế hệ, mấy ông già “tri thức ngáo ngáo”! Triết học, như thường được hiểu, chính là “suy nghĩ về suy nghĩ”, còn chưa thực sự có “suy nghĩ”, vấn đề nho nhỏ còn nghĩ chưa được, câu từ đơn giản viết còn chưa thông, ấy thế mà lại cứ ưa bày đặt “trít học”!

redsvn.net – Tri thức bản địa là gì, có tầm quan trọng như thế nào?

tàu hơi nước

2025/08/03 | Categories: boat-related, history

Tàu hơi nước có một lịch sử phát triển rất lâu dài và phức tạp, Pyroscaphe có thể xem là tàu hơi nước đầu tiên, đóng ở Pháp năm 1783 như một sự thử nghiệm ý tưởng, tàu chạy được một lúc nhưng sau đó thân thuyền bị nứt và máy bị xì hơi. Cả Anh và Pháp đều tích cực thử nghiệm phát triển tàu hơi nước nhưng mãi đến năm 1813 thì người Anh mới đóng được chiếc Experiment, được xem là tàu hơi nước đi biển đầu tiên, dù mới chỉ đi một đoạn ngắn. Tiếp sau đó, xuất hiện nhiều tàu hơi nước đi xuyên Đại Tây Dương, nhưng chủ yếu là vẫn đi buồm, phần đi bằng động cơ hơi nước khá ít, và mãi đến năm 1838 thì chiếc SS Great Western mới chính thức được xem là tàu hơi nước xuyên Đại Tây Dương thật sự (dù vẫn còn trang bị buồm, xem hình).

Nên viết: Gia Long có trong tay mấy chiếc tàu chạy bằng hơi nước mua của người Pháp từ lúc còn tranh hùng với nhà Tây Sơn là hoàn toàn nhảm nhí! Gia Long thắng nhà Tây Sơn, và lên ngôi năm 1802, lúc đó thì toàn thế giới hãy còn chưa biết tàu hơi nước là gì, mới chỉ là một vài thử nghiệm lẻ tẻ ở Anh và Pháp. Lại viết: năm 1838, vua Minh Mạng chỉ thị cho Võ khố bắt chước tàu hơi nước của Tây Dương cũng hoàn toàn láo toét, lúc đó tuy châu Âu và bắc Mỹ là đã có tàu hơi nước, nhưng phần còn lại của thế giới, cả Trung Quốc, cả Việt Nam còn chưa nhìn thấy tàu hơi nước bao giờ, vì tàu hơi nước dùng than đá làm nhiên liệu, và lúc đó chưa có những trạm cung ứng than rải rác khắp nơi để tàu có thể hoạt động toàn cầu!

Sự bịa đặt vô lý đến mức, tại thời điểm năm 1838, có thể khẳng định chắc chắn là: khắp cả phần phía Đông của quả địa cầu chưa nhìn thấy một con tàu hơi nước bao giờ. Thực vậy, con tàu hơi nước phương Tây đầu tiên đến Singapore là chiếc Lady Mary Wood vào năm 1845, và năm sau đó, 1846 thì tàu này đến Thượng Hải, là con tàu hơi nước đầu tiên đến TQ! Còn chưa làm được đinh ốc, đinh vít mà nói phét chế tạo tàu và động cơ hơi nước! Có những thể loại suốt ngày vẽ rắn thêm chân những chuyện láo toét, huyễn hoặc, xàm xí, không biết là với ý đồ gì!? Đây chính là kiểu “sử gia – giả sư”… đào lên không thấy gì cả nên kết luận… tổ tiên chúng ta đã xài mạng không dây, nhăng cuội, trân tráo đến mức không biết ngượng!

Và như ta thường thấy, với những thể loại trí thức giả cầy cùng những kiểu lưu manh khác, thủ thuật chung chính là: đảo lộn trình tự sự việc, xáo trộn trật tự thời gian, sắp xếp lại các quan hệ nhân – quả theo cách chúng nó muốn! Cuộc sống, cũng như lịch sử, vốn dĩ là một chuỗi sự kiện rất phức tạp theo dòng thời gian, có cái này mới có cái kia! Đương sơ, có thể chỉ là do đầu óc bị một khiếm khuyết nào đó khiến cho họ không nhận ra được những chuỗi nhân – quả này, nhưng suốt một quá trình dài bị cái tâm vọng động sai khiến, làm cho họ chỉ muốn nhìn nhận sự việc theo cách họ muốn thấy mà thôi. Và đến sau nữa thì phát triển thành những thủ thuật thiểu năng, nhăng cuội chỉ cốt để đi lừa bịp người khác!

Loại như thế rất dễ nhận biết: suy nghĩ rất công thức, máy móc, phát ngôn mang tính chất phản xạ nhất thời, không chịu lùi lại một bước suy nghĩ cho kỹ, bởi vì “ta đúng, ta hơn người” là động cơ thôi thúc cao nhất! Đặc điểm thứ hai là: ít vận động, thể chất yếu ớt, không hiểu cách thế giới vật lý vận hành, chỉ ưa ngồi một chỗ suy diễn nhảm, và thường là… suy diễn sai! Đặc điểm thứ ba là: rất thiếu nhạy cảm, khả năng thông hiểu, đồng cảm với người khác kém, đời sống EQ rất có vấn đề, không phân biệt được nhạc hay, nhạc dở mặc dù cũng cố làm ra vẻ này nọ! Vì sao phải nói nhiều như vậy, vì một bộ phận rất rất lớn người Việt là như thế, thâm căn cố đế, cái “dân tộc tính” đó không sửa được sẽ cản trở phát triển!

thân tâm điên đảo

2025/08/02 | Categories: Chinese, fitness

Mấy năm trước, tôi vào một cửa hàng bán thiết bị thể thao rất lớn tìm mua dàn tạ. Cả một cái show-room lớn mà chỉ có lèo tèo vài cái máy đạp xe, còn lại 90% diện tích là bày bán mấy cái ghế mát-xa, hỏi thằng ku bán hàng cái gì cũng không có, nhưng lấp liếm là phải chuyển từ kho ở xa sang mất thời gian. Nhìn là biết người Việt éo tập cái gì, chỉ thích nằm ườn ra đó cho ghế nó rung, mua cái xe đạp thì cũng chưa bao giờ phải thay xích líp…

Suốt ngày tìm đồ ăn thức uống, sơn hào hải vị, mong được như Kim Dung mô tả trong truyện chưởng, vì ăn được một loại nhân sâm, tuyết liên ngàn năm mà công lực tăng tột bực. Thật đúng là: “Thân tâm điên đảo tự bất tri, Cánh thức nhân gian hữu chân vị – 身心顛倒自不知, 更識人間有真味“- Cái điên đảo bên trong thân, tâm của bản thân còn chưa tự biết, không tự luận ra được, Thì làm sao biết được điều chân thật của thế gian?!

a nostalgic nomad

je viens d'un pays qui n'existe plus, je viens d’un paradis perdu