Đậu phụ làng cắn đậu phụ chùa

Haizza, do dân trí quá thấp nên mới dẫn đến tình trạng như vậy, chuyện không có gì lại trở thành những thanh âm vang vọng qua lại giữa những cái tôi “trống hoác” giống như nhau, cứ như là gió lùa qua hang trống vậy! Chuyện này phải nói làm sao cho rõ… Một mặt, tinh thần Phật giáo chính là không chấp nhất vào bất kỳ một con đường, một phương thức nào, một vị hòa thượng 50 năm tu hành chưa chắc đã được công đức như một đệ tử tục gia bình thường. Nhưng mặt khác, đã là con người thì phải có đoàn thể, luật lệ, và những giới luật của Tăng đoàn đã được đặt ra ngay từ thời Đức Phật còn sống chứ không phải bây giờ mới có, một số là do chính Đức Phật đặt ra! Sâu xa hơn, cái tranh luận giữa “đốn ngộ” và “tiệm ngộ” là một sự tranh luận xưa nay chưa có điểm dừng. Sự giác ngộ có thể đến, tại bất kỳ một giây phút nào, nhưng cũng có thể là phải trên căn bản của tinh tấn, của kỷ luật, cũng phải có một quá trình “hóa duyên” nào đó! Nên Đại thừa và Tiểu thừa, tuy khác nhau chút đỉnh về hình thức và phương pháp, nhưng tinh thần chung thì vẫn là… “bất nhị”! Quay trở lại với cái xã hội đã bị lưu manh hóa thời Mạt Pháp, chính vì không thể đánh đồng tất cả, nên cần phân biệt ra các kiểu lưu manh khác nhau! Em xin lỗi, nhưng cứ phải dùng đúng từ, đúng nghĩa, thẳng thắn như thế!

Kiểu lưu manh lớn: tổ chức thành công ty, kinh doanh vì lợi nhuận, đi theo con đường mê tín, tà đạo! Cái này vô cùng dễ thấy, ai ai cũng có thể nhìn thấy! Nhưng ở hướng ngược lại, có vô số sự lưu manh nhỏ mà người ta khó thấy hơn! Phần nhiều ở Nam tông, do giới luật lỏng lẻo, nên có vô số thành phần lười lao động, cũng bày đặt khoác y cầm bát, khất thực qua ngày, ở chùa rảnh rỗi nhàn cư sinh ra vô số tệ nạn! Đây là thực trạng khá phổ biến của Nam tông mà có vị từng thú nhận: suốt mấy chục năm đã tìm mọi cách nhưng vẫn không thể nào chấn chỉnh được! Trở lại một quan điểm trung dung, đã là người thì đều phải có hội đoàn, luật lệ, đều phải có quá trình! Như xưa mà dưới 10 năm hành trì thì chỉ gọi là “chú Tiểu”, 10 ~ 20 năm mới gọi là Đại Đức, từ 20 ~ 50 năm mới gọi là Thượng Tọa, và trên 50 năm tuổi Hạ mới mang danh Hòa Thượng! Chứ không phải bất kỳ một đứa thần kinh, tay cầm cái nồi cơm điện nào cũng có thể gọi là Sư được! Hoàn toàn không có ý phê phán ông Minh Tuệ gì đó, ông ta có đủ mọi quyền làm những gì mình muốn theo pháp luật! Chỉ là ở đây thấy rõ: những sự lưu manh nhỏ (của một xã hội dân trí thấp lè tè) đang tìm cách “mượn” ông ấy, “leo” sự kiện để bất mãn với những lưu manh lớn, nói một cách nôm na, hài hước thì chính là: đậu phụ làng cắn đậu phụ chùa!

Viết tiếp ý, vì ngôn từ vắn tắt, nên có thể tạo ra cái nhận định thiên lệch là mình có thành kiến với ông Minh Đức gì đó! Đầu tiên nói rõ là việc “hành thiền” như thế này là một bài tập phổ biến trong Phật giáo, đã từng có rất nhiều người làm, thậm chí có người từng làm theo kiểu đau khổ hơn nhiều: đi 2 bước, lạy 1 bước, lạy đến khi sấp toàn bộ cơ thể xuống mặt đường, và lặp lại như thế suốt nhiều năm cho đến hết hành trình! Đây là 1 hình thức tu tập tương đối phổ biến, nhưng do các con ranh trên MXH chưa từng thấy, nên lấy đó làm điều kỳ diệu rồi tán tụng này nọ! Ma chướng xem ra vẫn còn nhiều lắm, kiếp nạn không phải chỉ có 72 lần! Mà ma chướng đến từ đâu!? Đầu tiên chính những thành phấn xưng tụng, bốc thơm là một dạng ma chướng, mục đích là tạo sự kiện, là câu view trên MXH! Tiếp nữa là vô số dạng ma chướng khác, vài năm trước, với 1 vị “hành giả” khác, từng xảy ra hiện tượng có nhóm người xăm trổ, hò hét dẹp đường cho “sư phụ”, thậm chí đánh người khác bị thương! “Hành giả” vẫn im lặng không nói, không thanh minh bất kỳ điều gì cho đến khi người ta hiểu ra đám “đệ tử” dẹp đường đó không biết là phường lưu manh ở đâu, chả có liên hệ gì với vị “hành giả”, nhưng dàn cảnh như đúng rồi vậy! Vụ việc tuy không đáng gì, nhưng xem ra lại là 1 phép thử đối với dân trí! Phải hành xử làm sao cho đúng với tinh thần: Bồ đề bản vô thụ, Minh kính diệc phi đài!

lưu manh hóa

Vì sao Trung Quốc làm được những điều… không tưởng? Bởi vì họ bắt đầu làm từ những việc nhỏ, thế thôi! Quay lại bối cảnh Việt Nam, người ta sẽ ngay lập tức tìm một con dê tế thần, lỗi là ở tại giáo dục, v.v… Nhưng thực ra lỗi không ở giáo dục, toàn xã hội đều như thế, giáo dục làm gì được!? Lỗi đơn giản chỉ là ở một nền văn hóa chưa đủ sâu dày! Nói câu tiếng Việt đơn giản không thông, hành văn trúc trắc, tối nghĩa, ý tưởng nhộn nhạo, càn quấy! Đến một cái suy nghĩ, lập ngôn trong tiếng mẹ đẻ còn chưa thành hình, thì làm sao ngoại ngữ cho thông thạo được?! Mấy người mà tiếng Việt viết/nói kiểu ngớ ngẩn thì y như rằng ngoại ngữ cũng tương, và chắc chắn là còn tệ hơn! Đầu tiên là chuyện lập ngôn, kế đến là chuyện lập hành, làm việc không thấy có công phu gì, lúc nào cũng loẹt quẹt cho xong! Cái gì cũng lên Google tra, đọc 5, 7 dòng là vỗ ngực: ah ta biết rồi, nó là như thế này, nó là như thế kia!

Một chút kiên nhẫn để tìm hiểu, học hành cho thấu đáo vấn đề cũng không có, lúc nào cũng cầm đèn chạy trước ô tô, luôn tỏ ra ranh vặt! Từ trong mỗi cá nhân đã như thế, thì đương nhiên, ra đến xã hội là thành một đống cxx mà thôi! Lúc nào cũng ta đây thế này, người khác thế kia, suốt ngày cạnh khóe, đấu tố nhau, muôn kiểu tâm lý bệnh hoạn! Muôn kiểu lừa bịp, lừa đảo, thậm chí chả lừa được ai, nhưng vẫn cứ bám riết vào những kiểu thủ đoạn thiểu năng như thế! Kết quả là cộng đồng rối loạn, không tạo dựng nổi lòng tin, không tạo dựng được giá trị! Giá trị nó éo phải là thứ từ ngoài đem vào được, nó là thứ từ bên trong xây dựng nên! Dần trở thành những kiểu đồng dạng – tự tương tự, tự nó lặp đi lặp lại, những “cái tôi” mãi không chịu lớn, 70 tuổi rồi vẫn cứ như con nít vậy, không tự hiểu ra được mình chưa lớn chỗ nào, chưa định hình tính cách, tư cách! Thế nhưng ai nói khác mình là không được!

Dùng biện pháp nghiêm nhặt để chấn chỉnh là phản ứng, rồi biện minh Tây thế này, Mỹ thế kia! Haiza, từ những cái não trạng còn đang ở thời kỳ bán khai, nói thẳng ra là mọi rợ, còn đang ở thời kỳ công xã nguyên thuỷ mà nói chuyện trời Tây nghe nó thậm buồn cười! Điều cần thiết là làm sao dẹp những “cái tôi” lao nhao, manh động đi, bớt những trò lưu manh vặt lại, mà tập trung học hành cho nghiêm chỉnh, chịu khó làm việc cho có công phu, đặng làm lấy được một nghề có thể cạnh tranh với thiên hạ! Khi tạo dựng được giá trị bản thân rồi thì cộng đồng tự khắc nó vững mạnh. Nhưng không, trống hoác thế kia thì ai ném cxx vào là nghe theo thôi, rồi cộng đồng trở thành những kiểu phản chiếu qua lại của những “cái tôi” trống hoác như nhau, sự vô minh cứ thế được khuếch đại lên, như âm thanh dội vào khoảng trống, tới mức trở thành những hiện tượng “lưu manh hóa” vô cùng sâu rộng!

Mọi người có thể không để ý, nhưng nếu nhìn kỹ, sẽ thấy sự lưu manh hóa của gần như toàn xã hội! Đầu tiên là các lũ đa cấp, đám này ngoài một số ngôn từ thiểu năng lặp đi lặp lại thì chả có gì khác! Kế đến là các kiểu lưu manh “giang hồ mạng”, các nhóm bay lắc và nghiện, những hội nhóm gắn kết tạm bợ trên mạng xã hội, chúng hợp tác với nhau để đi dàn cảnh, diễn kịch, tung hứng giống như đúng rồi luôn! Kế đến nữa là các nhóm lưu manh của các tôn giáo, một số dạng “tà đạo” mới sau này, nhưng có cả các Tôn giáo truyền thống như Thiên chúa, Tin lành, Phật giáo, lại thêm một mớ những ngôn từ, lý luận thiểu năng nữa. Kế đến nữa là các nhóm lưu manh báo chí, luôn ảo tưởng quyền lực, tìm cách dùng thông tin để gây ảnh hưởng, “tống tiền” cá nhân và doanh nghiệp! Kế đến nữa là các nhóm lưu manh IT, cho rằng mình có một số hiểu biết về kỹ thuật máy tính, chuyên la liếm, rình mò khắp nơi!

Kế đến nữa là các nhóm lưu manh showbiz, lúc nào cũng “thần thái”, “kịch”, “hài”, làm như đóng vài bộ phim nhảm, hát vài bài nhạc xàm là hiểu thấu lòng người vậy! Thậm chí có cả những nhóm lưu manh “nhà nước”, các nhóm dân vận, thời buổi nào rồi, nâng cấp kỹ thuật tuyên truyền đi, lảm nhảm những điều đơn giản quá người ta cười cho! Và cả những nhóm lưu manh nước ngoài, đám này nói chung không đáng ngại vì những hiểu biểt rất nông cạn với văn hóa sở tại! Đa dạng nhất, có nhiều khuôn mặt nhất tại VN là các nhóm “đĩ điếm, mại dâm”! Đây là nhóm có ảnh hưởng sâu rộng nhất, và có khả năng liên kết, len lỏi vào những nhóm khác, đồng thời có khả năng ẩn danh, biến hình tốt nhất, và cũng có số lượng đông đảo nhất! Còn vô số những dạng hội nhóm lưu manh khác chưa kể ra ở đây, nhưng tựu trung, chúng đều giống nhau: xài những kiểu ngôn từ ngu xuẩn, đặc trưng cho từng nhóm!

Các kiểu nói năng, lý luận càn quấy, xàm xí, những ngôn từ dạng thiểu năng chỉ cốt “cả vú lấp miệng em”, nói cho lấy có lấy được, những kỹ thuật tuyên truyền thấy rõ là “rập khuôn, máy móc”, được thiết kế để đánh vào số đông, đánh vào những kiểu thị hiếu thấp kém và đánh vào tính bầy đàn của mạng xã hội! Mỗi nhóm đều có những đặc điểm nhận dạng khác nhau mà một người quan sát tinh tế nhìn vào có khi chỉ vài phút là phát hiện được, còn người đã từng trãi qua là sẽ nhìn rõ được ngay. Cái sự lưu manh hóa đã và đang diễn ra trên quy mô toàn xã hội, bất kể vùng miền, bất kể quan điểm chính trị, tôn giáo, bất kể ngành nghề, lứa tuổi, thậm chí là bất kể trình độ, học vấn, học nhiều cũng chưa chắc đã có văn hóa tốt hơn! Đâu đâu cũng thấy sự lưu manh hóa đáng báo động như thế! Haiza, thực trạng dân trí lè tè ngọn cỏ, xã hội lưu manh hóa như thế, chưa nên nói tới chuyện Trung Quốc thì hơn…

thăng long đệ nhất kiếm

Đó là một cái thời vô cùng chậm rãi, như trong phim Hà Nội trong mắt ai vậy, chậm đến chảy nước, và điện ảnh thì lèo tèo, nghèo nàn chỉ vài ba bộ phim, và cũng đủ loại thượng vàng hạ cám khác nhau trong đó: Đêm hội Long Trì, Sơn ca trong thành phố, Phạm Công Cúc Hoa, Tráng sĩ bồ đề, Thăng Long đệ nhất kiếm… Vâng chính là muốn nói đến cái phim “kiếm hiệp dã sử” Thăng Long đệ nhất kiếm này…

Ấn tượng nhất chính là kiếm khách đệ nhất đất Thăng Long, do diễn viên Lý Hùng thủ vai, cỡi trên lưng một con ngựa to lắm, to bằng… con chó béc-giê ấy, ngồi trên lưng ngựa mà hai chân gần như chạm xuống tới đất! Công nhận giới trẻ giờ có điều kiện mọi mặt để tiếp cận nhiều thứ mới mẻ, hơn ngày xưa xa chừng! Ít nhất cũng có thể làm được phim lịch sử, cổ trang cho nó chân thực, sống động, hấp dẫn!

https://www.facebook.com/reel/1842064452914465

5 xu

Dần dà thì chúng nó cũng sẽ tìm ra những công thức để làm thức ăn công nghiệp sao cho hiệu quả, thu về trăm tỷ này nọ! Trực tiếp làm phim về cave, gái ngành thì đã nhan nhản rồi, sẽ trở nên nhàm chán, lại còn bị nói là hạ cấp! Nên, bí quyết chính là không làm phim kiểu 3 xu như thế nữa, thay vào đó, ta phải làm phim… 5 hoặc 7 xu! Cũng y hệt như kiểu nhạc bolero (và xa xưa hơn là vọng cổ) thôi. Nguyên tắc đầu tiên chính là khán thính giả không nghe lọt tai những cái khác biệt, xa lạ, phức tạp đâu! Phải trình diễn cái gì đơn giản, thậm chí tối giản càng tốt! Cốt yếu là phải phổ thông, phải quen thuộc, sao cho khán giả dễ nghe, dễ nhớ, đánh vào cái “ta biết rồi”, “mình nghĩ đúng mà”, phải đánh vào những cái phản xạ có điều kiện của họ, bổ trợ thêm vào đó là những tràng cười thiểu năng, những kiểu kích động giật gân của MXH bây giờ!

Cũng y như ngày xưa diễn cải lương thôi, khán giả đã thuộc nằm lòng từng tình tiết, họ có thể ngồi dưới vừa xem, vừa “thổn thức” lặp lại chính xác từng lời thoại! Đấy, thưởng thức nghệ thuật kiểu “nhai lại” như thế chính là công thức! Đưa ra những thứ xa vời, bắt khán giả phải suy nghĩ mệt óc là sẽ không thành công đâu! Ngay cả đạo lý muốn truyền tải cũng phải có tính “catch-phrase”, làm sao để cho khán thính giả có thể “nhại” lại được dễ dàng, trong một câu ngắn gọn lập tức trở thành “người khác”, ví dụ như “nghèo mà có tình thì cao quý hơn”! Đấy, phải lập lờ như thế, chữ “mà” nói ra phải thật trơn tuột, làm cho nó mất đi ý nghĩa “giả sử” thì mới tốt! Nói thẳng là ra là phải biết phỉnh nịnh, đưa ra vài cái giá trị bánh vẽ giản đơn, hạ cấp để khán thính giả cảm thấy được thỏa mãn, cảm thấy mình có quyền phán xét, có giá trị!

đầu tiên…

Đoạn nói về đồng đô-la của tổng thống Putin khá thú vị… Nếu nước Mỹ vẫn tiếp tục “vũ khí hoá” đồng tiền, in USD vô tội vạ, đổ hết lạm phát lên đầu USD. Mà nhiều nước lại dùng USD để tích trữ tài sản, thì hiểu theo nghĩa nào đó chính là đem lạm phát của nước Mỹ bắt toàn thế giới phải gánh! Hệ quả tất yếu là các nước sẽ giảm số lượng dự trữ bằng USD lại, mà quay sang dùng các loại tiền khác. Nhưng để bắt đầu, “đầu tiên” không phải là “tiền đâu” như các bác nhà ta thường nghĩ, mà đầu tiên là phải có sức mạnh cứng chống lưng cho đồng tiền cái đã!

Bài học muôn đời của lịch sử con người là thế, ý chí và sức mạnh cứng vẫn luôn là tiên quyết. Như khi Hulegu Khan dẫn quân Mông Cổ công thành Baghdad, người ta kể rằng toàn bộ thư viện khổng lồ của thành phố bị vất xuống sông, đến nỗi mực trong sách làm đen cả nước sông! Người cai trị Baghdad là Al-Musta’sim được đưa cho những miếng vàng và hỏi có ăn được không, không ăn được sao lại tích trữ nhiều đến thế?! Cuối cùng, Al-Musta’sim bị nhốt trong một cái lồng vàng bên cạnh những châu báu của mình và bị bỏ đó cho đến khi chết đói!

GMO

Nói chuyện ăn uống, tuy thô nhưng mà… thật! Xuất phát từ thực tế là hôm nào mà em đi nhậu thịt chó về là… code nó hiệu quả hẳn ra, suy nghĩ rành mạch, rõ ràng hơn hẳn! Tình hình chung mà mọi người dễ dàng nhận thấy là thức ăn công nghiệp giờ không có đủ hàm lượng dinh dưỡng: gà, heo, bò, cá, tôm, etc… những loại nuôi bằng phương pháp và thức ăn công nghiệp chỉ được cái mã bên ngoài và cân nặng mà thôi, đem về nấu xong “ngót” lại còn có một tí! Đó là chưa kể các thủ thuật của chợ, siêu thị bây giờ, ngâm nước, ngâm hoá chất, tăng cân nặng!

Một số hôm đạp xe về các miền quê như Tây Ninh, Long An, Bà Rịa… ăn uống ở các chợ quê thì nhận thấy heo, bò tự nhiên, cảm nhận mùi vị và dinh dưỡng hoàn toàn khác các loại bán trong siêu thị! Nên ăn uống thì đủ đầy nhưng năng lượng không đủ, các thành phần vi chất thiếu hụt! Từ nhiều năm trước Nga đã ra luật cấm tất cả các loại thực phẩm biến đổi gene, mặc dù không/chưa thể cấm các quy cách nuôi công nghiệp được! “You are what you eat”, thực sự là thế, một xã hội máy móc của những con người yếu ớt, giản đơn, dễ thao túng và điều khiển!

Smuglyanka

Chiều chiều vẫn đạp xe, dù tần suất ít hơn trước, đạp và quan sát ánh sáng thời gian, thời gian những ngày cuối năm sao mà trôi vội vã! Quán café ven đường vọng ra lời hát, nhận ra ngay bài Don’t cry (2) của Guns n’ Roses: If we could see tomorrow, what of your plans, Times that you took in stride, they’re back in demand… Vầng, chính là như thế: Nếu đoán trước được tương lai, thì chúng ta tính toán, kế hoạch để làm gì? Những quãng thời gian bạn đã bỏ lơ qua sẽ quay trở lại “báo hại” bạn một lúc nào đó… Thực ra từ rất lâu rồi đã “ngấy” thứ âm nhạc lắp ghép, không “nguyên bản” và kiểu triết lý nửa mùa của Guns n’ Roses, Metallica, etc.. Về nhà mở nhạc lên, dẹp ba cái thứ Guns n’ Roses, Metallica qua bên, chọn nghe đúng bài này, Smuglyanka, bài ca quen thuộc, qua một trình bày mới mẻ!

Nhạc này thì các thể loại rock phải gọi bằng… cụ! Smuglyanka, bài ca nói về các đội du kích – partisan Liên Xô cũ. Có sự khác biệt rất lớn giữa du kích Việt Nam và du kích Nga! Du kích Việt Nam thường chỉ tổ chức cao nhất đến vài chục, vài trăm người, thường chỉ hoạt động loanh quanh khu vực quê nhà, hiếm khi đi xa quá vài chục km, phần lớn là vì nhớ vợ, con và nhớ mồi, nhậu! Du kích Nga như trong Thế chiến lần 2 được tổ chức đến mức hơn quân đoàn, bao gồm đến cả hàng trăm ngàn quân, tổ chức thành căn cứ hoàn chỉnh, kiểm soát những vùng rộng lớn, có pháo binh, thậm chí cả máy bay, họ làm những chiến dịch dài, đi xa nhiều ngàn cây số! Nên tuy cùng gọi là “du kích” nhưng tầm vóc, phạm vi hoạt động, phương thức tác chiến, mức độ ảnh hưởng hoàn toàn khác biệt!

a fleet to be

Ngược dòng lịch sử, hải chiến Falkland, 1982. Ít nhất 4 chiến hạm hiện đại nhất của Anh quốc bị một nước tương đối lạc hậu như Argentine đánh chìm, mà đánh chìm bằng cách rất “sơ khai”, dùng máy bay, bay sát mặt nước biển rồi ném bom! Nên chuyện chiến hạm bị đánh chìm là thường xuyên, do từ lúc chế tạo, cho đến lúc thực chiến không có cơ hội thử lửa! Trừ khi chiến tranh lớn, kéo dài như Thế chiến 1, Thế chiến 2 thì người ta mới có cơ hội nghiên cứu, cải tiến, chứ đưa nó vào vị trí bất lợi gần bờ là luôn có khả năng bị đối phương tìm ra điểm yếu. Như các tàu Arleigh-Burke hiện đại của Mỹ cũng không an toàn, mới là tên lửa hành trình cận âm, chưa tấn công bão hoà mà đã như thế!

Thì các tàu Nga cũng không khá hơn, Hạm đội biển Đen đến giờ cũng đã thiệt hại kha khá, dù vẫn chưa ảnh hưởng đến sức mạnh cốt lõi. Về bản chất, đầu tư Hạm đội là một kiểu đầu tư mạo hiểm: chi phí lớn, rủi ro cao! Nhiều nước không có nguồn lực Hải quân quá mạnh như Ý, Đức… thì họ có chiến lược dùng hải quân rất rõ ràng gọi là “a – fleet – to – be”, mà tôi tạm dịch là “hạm – đội – để – đó (để ngó)”! Tức là xây hạm đội khá mạnh, nhưng tránh tối đa khả năng đụng độ, triệt để tránh va chạm! Mục tiêu là phòng vệ vùng biển nhà, “để đó” là phòng trường hợp đối phương muốn công thì sẽ phải trả giá, nhưng ngược lại, hiếm khi chủ động công người khác nếu không có lợi thế!

ethernet

Tương lai của hệ thống kết nối mạng trên các thuyền nhỏ, thuyền buồm có lẽ là đến từ một cái rất cũ, đó chính là cáp mạng Ethernet truyền thống (nôm na là cổng kết nối RJ-45)… Họ đã thử nghiệm rất nhiều thứ những nói tới nói lui, vẫn không có gì tốt hơn mạng Ethernet 10 / 100 / 1000. Nên nhớ rằng các chuẩn Ethernet được thiết kế để vừa truyền dữ liệu, vừa có thể cấp nguồn (công suất nhỏ) cho thiết bị được!

Có 2 chuẩn cấp nguồn khác nhau, chuẩn đầu cỡ 15 Watt, và chuẩn sau cỡ 30 Watt, như thế là đủ để chạy các loại IP – camera, máy đo gió, máy đo sâu, các thiết bị định vị, AIS, radar loại nhỏ và các loại laptop, máy tính trung tâm dạng mini, micro, vô số thiết bị IoT, etc… Chỉ một điểm nhỏ là đầu nối RJ-45 được thiết kế lại để chống thấm nước và để bền bỉ hơn, chịu đựng được môi trường khắc nghiệt của biển cả!

từ của năm

Những ngày cuối năm tương đối nhàn nhã, suy nghĩ lung tung… Báo chí phương Tây thường có chuyện bầu chọn “từ” điển hình của năm. Ngôn ngữ mà, luôn thay đổi, luôn nghĩ ra từ mới để phản ánh thực tế biến động! Nếu có bầu chọn từ điển hình trong năm của VN, tôi nghĩ nó sẽ là từ “tượng”, với định nghĩa: 1 tượng = 1 ngàn tỷ! Đây theo tôi là một từ rất hay, rất đắt, vô cùng… Vietic! Như chữ Hán cổ thì sẽ là: 萬,億,兆,京,垓,秭,穰,溝,澗,正,載,極 – vạn, ức, triệu, kinh, cai, tỷ, nhương, câu, giản, chính, tái, cực. Nhưng tiếng Việt hiện đại không có từ nên đành phải đặt ra từ mới thôi!

Chứ suốt 4 ngàn năm lịch sử dân tộc, chưa bao giờ, chưa từng có khi nào có nhu cầu phải dùng con số lớn đến như vậy! Và dùng số lớn quá, trăm ngàn tỷ này nọ sẽ gây ra nhiều bất tiện khi ghi chép, lại rất khó hình dung về độ lớn! Nói vụ Vạn Thịnh Phát gây thiệt hại chỉ có hơn 300 tượng à, nghe có phải là nhỏ nhắn và nhẹ nhàng hơn nhiều không?! Tương tự, các con số đầu tư, đề án này nọ cũng như thế, những dự án 350 tượng, 500 tượng, nghe nó nhẹ hẫng như thinh không vậy! Năm cũ sắp qua đi, năm mới sắp đến, cùng với những sự hoang đường ngày càng khổng lồ hơn!

… hiện thực

Viết tiếp post trước để nói rõ hơn về kỹ thuật và công nghệ! Công nghệ là quan trọng, nhưng nó cũng chỉ là tập hợp các giải pháp kỹ thuật từ nhỏ đến lớn trong đó! Không thể bỏ lơ công nghệ, nhưng muốn hiểu nó kỹ càng là phải đi từ đầu, tức là hiểu kỹ thuật, hiểu những nguyên tắc vận hành cơ bản bên dưới! Nên ai đó mà bảo rành công nghệ mà không rành kỹ thuật, điều đó tôi không tin, không hiểu chuyện nhỏ, làm sao hiểu chuyện lớn?! Chính những người không làm được chuyện nhỏ, nên cứ lấy chuyện lớn để khoả lấp, vung vít lên! Ngày xưa thì là các ngôn ngữ Visual, nào là XML, SOAP, etc… ngày nay thì AI, Blockchain, ChatGPT, etc… Cứ lặp đi lặp lại nhưng kiểu thiểu năng thấy phát chán, họ nghĩ rằng người ta không biết công phu của họ tới đâu hay sao!?

Chán nhất là những thể loại AI thế này thế kia… nói mãi mà chẳng có gì cụ thể cả! Cụ thể ví dụ như: thuật toán nhận dạng khuôn mặt của tôi có độ chính xác 99.9%! Hay AI của tôi giúp giảm 10% thời gian hàng hoá lưu kho, tiết kiệm chừng này chi phí logistics. Hay AI của tôi giúp tối ưu lộ trình shipper giao hàng, tiết kiệm chừng này thời gian, chừng này xăng dầu!

Nó phải đi vào từng bài toán cụ thể, chả ai lặp đi lặp lại mãi những từ AI – Trí tuệ nhân tạo mà éo nói được nội dung gì! Nói có thể mọi người không tin, nhưng em đã từng gặp rất nhiều coder VN, toán cộng trừ nhân chia đơn giản không làm được, chưa nói thuật toán gì cao siêu, làm cái vòng lặp tính tổng cũng chưa được: bảng cân đối trong ngày có 50 giao dịch con, mỗi giao dịch con lợi nhuận 1, 2%… tổng lợi nhuận trong ngày = 1 + 2 + … = 50%, tính kiểu này thì thành tỷ phú hết! Hoàn toàn không có một chút khái niệm toán cấp 1 nào trong đầu, viết đoạn code 5 ~ 10 dòng không được, nhưng công nghệ nào cũng biết cả đấy! Cái giáo dục nào đã tạo ra những loại như thế, giờ báo chí bắt đầu rên rỉ, nào là VN không tự sản xuất được, không tạo ra được sản phẩm gì!

Nói thì mọi người bảo là xỉa xói, cực đoan nhưng nhìn kỹ lại sẽ thấy: tất cả đều là nhân – quả hiển nhiên, khi bỏ lơ những điều nhỏ nhoi nhưng căn bản tất sẽ dẫn đến thảm trạng như vậy! Mà căn bản nhất của giáo dục chính là dạy cách làm người! Đương nhiên, thủ phạm không hoàn toàn là giáo dục, giáo dục thực ra cũng là nạn nhân của một xã hội suy đồi mà thôi!

mơ mộng …

Nghĩ lại thời còn đi học ở ĐH KHTN, mặc dù tôi học hành dạng không quá xuất sắc, nhưng nghĩ lại cái thời đó vẫn xem là một điểm sáng! Cái suy nghĩ cho rằng cần phải học công nghệ, “đi tắt đón đầu”, học các ngành có thể ứng dụng thực tế ngay, đó là một kiểu suy nghĩ không hoàn toàn đúng, có thể nói là nhiều sai lầm! Trị trường cần cái gì thì dạy cái đó, nó chỉ là một nửa của vấn đề! Một nửa còn lại là học hành cũng chính là không gian rộng mở đề phát triển cá nhân, để mơ mộng, chính vì thế nên học Bách khoa ra thì gọi là Bachelor of Science, mà học Tự nhiên ra thì gọi là Bachelor of Art, vì Art là nó… trên tầm Science, ít nhất trên danh định là như thế! Tôi thường nói là giáo dục là phải mơ mộng và tưởng tượng!

Nhưng như thế nào là giáo dục kiểu “mơ mộng”?! Đương nhiên đây là kiểu từ ngữ không chính xác, nhưng đại ý rằng: học không nhất thiết chỉ nhắm vào các ngành cần ứng dụng ngay, không nhất thiết phải quá nặng về công nghệ! Cần dạy thật kỹ về Toán Tin và về kỹ thuật lập trình, những lớp bài toán kinh điển, còn dùng ngôn ngữ công nghệ gì, thực chất không quá quan trọng.

Sinh viên mới ra trường thường choáng ngợp với số lượng tài liệu về công nghệ, cần phải có thời gian làm quen, cần phải có kỹ năng ngôn ngữ tốt! Nhưng khi đã hiểu rồi thì sẽ thấy nó lại quay về những điều rất cơ bản! Thực ra, “công nghệ” chính là một cách “nô dịch”, người ta làm ra công nghệ để cho những nơi có trình độ kém hơn xài, còn bản thân nơi kém hơn đó… không tự tạo ra được công nghệ! Muốn tự tạo ra được công nghệ thì phải có công phu, mà công phu đầu tiên là nắm cho thật kỹ kiến thức nền tảng và cách áp dụng nó! Nên cái thực trạng SV công nghệ VN hiện tại, cái gì cũng biết, công nghệ nào cũng rành, nhưng làm việc thực tế, giải quyết những bài toán thực tế thì… như gà mắc tóc!

Điều nguy hiểm là họ sa đà vào một mớ ngôn từ “đao to búa lớn” mà không hiểu thực chất bên dưới, để hiểu thực chất bên dưới cần phải có quá trình, cần nhất là dẹp ngay những thứ ngôn từ vô nghĩa lảm nhảm trên bề mặt và đi vào tìm hiểu bản chất, đi lại từ đầu những vấn đề đơn giản, cơ bản nhất! Giống như kiểu học võ: bài bản nào cũng biết, chiêu thức nào cũng hay, chỉ có điều… đứng tấn không vững!

ốc mượn hồn

Em mà nhìn vào thấy chính tả viết sai chi chít, “Founder” viết thành “Fouder”, “bộ môn” viết thành “bổ môn” là em đập ngay vào mặt chứ không có lèn èn gì! Giờ những thể loại “ốc mượn hồn” như thế này rất nhiều, ăn cắp nguyên CV, đóng giả thành một vai khác! Bấy lâu va chạm với toàn “người trong ngành” mà không bị phát hiện sớm, kể cũng lạ! Chuyện này em nghĩ các giáo viên chân chính chỉ cần hỏi mấy câu là phát hiện ra ngay, nhưng có dám tố giác từ sớm hay không mà thôi! VN thì vẫn bị cái bị bệnh cả nể, ngại va chạm, không biết ku này có ai chống lưng, kiểu như thế! Đến khi hiểu ra rồi thì sẽ biết nó chỉ là một ku lưu manh đứng giữa mọi người, đóng vô số vai diễn, dùng người này đánh người kia, anh A đã nói thế này, đồng chí B nói thế kia…

Chúng nó sống được bằng sự nhiễu nhương, vô minh của xã hội, của nền tảng dân trí quá thấp! Nói thực ra, học rồi lặp lại một vài “bài” phổ thông, xạo xạo với mọi người, thậm chí “đứng lớp” giảng dạy không quá khó! Nhưng chỉ cần hỏi vài câu, bài bản thì như thế nhưng áp dụng, biến hoá như thế nào là sẽ lòi ngay cái dốt thôi, vì chữ hiển nhiên là chưa kịp dính vào người! Còn thẩm tra trình độ trí tuệ lên đến mức sáng tạo, nghĩ ra được cái mới hay không thì bố nó cũng không giả được! Thời đại mà cái dốt, cái ác lộng hành, không ai dám làm gì… Các nhà giáo, nhà nghiên cứu chân chính cũng nên dần bước khỏi “tháp ngà” của mình, làm những việc thực tế, hữu ích, mà đầu tiên… là góp sức phân định rõ ràng “chân – nguỵ”, “ngay – gian”, “thật – giả”…

giao thông

Xem các clip camera ghi lại được các tai nạn giao thông, các thanh thiếu niên vì bốc đồng mà gây tai hoạ, tài xế xe tải thì 7, 8 phần nghiện ma tuý, bà con đi ra đường như đi vào chỗ… không người, thực trạng đúng là đau lòng! Nhưng suy nghĩ kỹ sẽ thấy: tăng động, manh động thực chất chính là… một mặt khác của sự ít vận động! Người vận động nhiều sẽ hiểu được các nguyên tắc vật lý, các tình huống nguy hiểm, từ đó nhận thức về an toàn, mặt khác cải thiện khả năng điều khiển cơ thể, từng bước khống chế, kiểm soát những xung động cảm tính! Đám trẻ chính vì ít vận động, thể trạng ù lỳ, tâm hồn nghèo nàn, nên đột nhiên, một lúc nào đó lại bộc phát trở thành manh động nhất thời, đây chính là 2 mặt của một đồng xu mà thậm chí có người còn nhầm, nhầm lẫn giữa tăng động với… khỏe mạnh, đâu có tự hiểu, tự ngộ ra được! Đến cả những tai nạn do nhầm chân ga, thắng xe hơi cũng y như vậy!

Là con người thì không ai có thể loại trừ 100% khả năng mắc sai lầm, nhưng bỏ chút thời gian, công phu tập luyện động tác cho nhuần nhuyễn sẽ giúp giảm tối thiểu khả năng gây tai nạn! Nhưng mà không, làm có được đâu, từ nhỏ đã lười vận động rồi, đến khi lớn, già có tiền mua xe, thì tập bao nhiêu cho đủ!? Đó là chưa kể suốt ngày lên mạng, xem những thứ tào lao, nghe các chuyện xàm xí, tranh hơn thua những chuyện vớ vẩn, cái tâm vọng động liên tục, không thể tập trung làm chuyện gì cho tử tế! Nói một câu có vẻ ngang: tất cả vấn đề nan giải của người Việt là do cái ý bất thành, cái tâm bất chính mà ra! Giáo dục luật lệ, mũ nón bảo hiểm, chỉ nói đằng mồm không thể giúp ích được gì đâu, trừ khi trị được cái “tâm”! Mà trị “tâm” thì vô cùng khó, phi thường khó, đầu tiên là phải trị được “nơi chứa” cái “tâm”, tức là cái “thân”, nói vòng vo nhưng quay lại, cụ thể tức là… thể dục và vận động!

phong sát

Cứ y như rằng khi có một nhân vật “nghệ sĩ” nào đó bị “phong sát”, “cấm sóng” ở Trung Quốc là đám báo chí rẻ tiền Việt Nam lại lên tiếng “than vãn, cạnh khoé, phẫn nộ, bất bình thay”… em đẹp như thế, em có nhiều tiền như thế, em là nghệ sĩ thành công như thế, sao lại bị đối xử bất công như thế, vâng vâng và vâng vâng!

Họ không hiểu quan điểm của nhà cầm quyền, thể hiện qua mấy câu: Quân tử ố kỳ văn chi trứ君子恶其文之着 – Người quân tử ghét cái vẻ loè loẹt bề ngoài (nhưng rỗng tuếch bên trong), và: Thánh nhân bất đắc dĩ dụng quyền圣人不得已用权 – Thánh nhân bất đắc dĩ mới phải dùng đến quyền lực (để uốn nắn, trấn áp)!

thuốc súng

Từ góc độ kinh tế, bất kỳ điều gì cũng có thể mang lại lợi ích, kể cả, nói xin lỗi, là… cứt! Do có muốn làm hay không mà thôi! Tình trạng ô nhiễm do chăn nuôi quy mô lớn là đáng báo động, hầu như tỉnh nào cũng gặp vấn đề này, gây ra vô số phiền nhiễu, nhưng chẳng thấy ai xử lý! Ngược dòng lịch sử, nói chuyện xa xôi… châu Âu đã xử lý chất thải chăn nuôi gia súc như thế nào?! Người Trung Quốc phát minh ra thuốc súng, thành phần chính bao gồm diêm tiêu (kali nitrat – KNO3) và than (Carbon)! Than thì dễ rồi, nhưng diêm tiêu lấy ở đâu ra!? Người TQ lấy trong các hang động, nơi những loài dơi cư ngụ thành những quần thể lớn, phân dơi sau thời gian phong hoá, rửa trôi hàng trăm năm chứa rất nhiều KNO3, với khối lượng rất lớn lên đến cả chục ngàn tấn! Nhưng châu Âu mới là người hoàn thiện quy trình sản xuất thuốc súng trên quy mô công nghiệp!

Người Đức từ thế kỷ 16 đã có những trang trại lớn, sử dụng chất thải của gia súc để sản xuất kali nitrat. Tro than từ gỗ (chứa nhiều kali carbonate – K2CO3) được trộn với phân, được ủ cho hoai trong thời gian một năm, sau đó đun để chiết tách ra KNO3! Về hoá học, đây là phản ứng khá phức tạp, dù tại thời điểm đó chưa hiểu rõ bản chất, nhưng người Đức mày mò làm được bằng kinh nghiệm! Như thế họ sản xuất ra lượng lớn KNO3, thời chiến thì dùng làm thuốc súng, thời bình thì dùng làm phân bón! Năm 1561, nước Anh có chiến tranh với TBN nhưng bị cạn nguồn cung thuốc súng, họ đành phải bấm bụng chi 150 kg vàng để đi mua “bí mật công nghệ” này từ một sĩ quan Đức! Nên học hoá theo kiểu công thức ở nhà trường là một chuyện, hiểu nó có ý nghĩa thực tế thế nào lại hoàn toàn khác! Chuyện từ một cái mà người ta rất kinh thường, thậm chí cho là tào lao như… phân Bắc, nhưng lại mang ý nghĩa hệ trọng như thế!

ngập

Chỉ cần căng bạt, bôi đất sét là nước sẽ không tràn vào nhà, còn nước từ hố ga tràn lên thì lấy cái bô úp lại, bôi mỡ bò xung quanh! Chưa nói các nước văn minh nhé, đến Lào, Cam mà đọc mấy dòng này cũng sẽ coi VN như “mọi”. Là ngu thật hay ngu giả, tuỳ mọi người phán xét! Nên một là dân trí nó còn tự ý thức, tự luận ra được, tự bảo nhau, thì phần “thiện” còn khả năng thắng!

Hai là phải có một cá nhân kiệt xuất nào đó áp đặt ý chí, thay đổi tình thế, dùng bàn tay sắt “pháp trị” để thay đổi nhận thức, vừa nắm tóc, vừa quất roi vào mông lôi đi ra khỏi đêm trường Trung cổ, chứ “giáo dục”, “ý thức” các kiểu… không ăn thua đâu, còn không nữa thì chỉ cạp đất mà ăn thôi! Kiểu như đốt đống lửa dưới đất, nấu nồi cơm treo trên ngọn cây cao, hỏi bao giờ cơm chín?!

just my 2 cents

Theo em, đây là cách làm đúng đắn, nếu không MXH sẽ tự nó trở thành cái hố đen sâu thẳm không đáy, càng lúc càng tệ hại! Theo em là cứ mạnh tay thu tiền theo số view, người ta phải trả tiền cho số view – số tác động xã hội mà người ta mong muốn có! Ví dụ như em là người nói nhiều, một năm viết khoảng 100 posts, danh sách “Friends” của em có chưa tới 50 người, như vậy là khoảng 5000 views, cứ 1 view trả 1 cent là ok, em đồng ý cả 2 tay! Hoặc cũng có thể làm theo hướng ngược lại, muốn xem một mục nội dung gì thì người xem phải trả 1 cent.

Như thế, người xem phải cân nhắc cái nào đáng giá! Chứ không những con bots, rồi các nội dung rác rưởi, xàm xí, độc hại vẫn cứ mãi tràn ngập! Còn không nữa thì thu tiền cả hai đầu, thu cả của người sản xuất thông tin (producer) lẫn người tiêu thụ thông tin (consumer)! Chỉ là cái chợ thôi mà, người bán và người mua đều phải đóng phí, như thế nó mới công bằng, thế mới tạo ra giá trị thặng dư chứ! Đến khi chán rồi không muốn dùng tiền để “chế tài” nữa thì dùng cách của Trung Quốc, cứ xác minh nhân thân, có report là sẽ bị xử lý! Chính là thời đại 3 xu!

“ý thức”

Kể chuyện “đuối nước”, mùa hè năm 19xx hồi đó, mấy cậu bé 12, 13 tuổi lang thang ra bán đảo Sơn Trà chơi, đó là cái thời còn nguyên sơ rừng núi, còn chưa có đường đi, phải vịn đá, vạch cây, băng rừng thì mới đến được những bãi cát, trạm kiểm lâm dọc theo bờ biển! Trong 6 thằng bé thì 2 đứa bơi khá, 2 đứa biết bơi, còn 2 đứa không. Nên trước khi xuống nước đã dặn kỹ rồi, tôi và ku Trung bơi tốt thì không nói, hai đứa biết bơi thì chỉ nên ra tới ngực thôi, còn hai đứa không biết bơi thì… cầm cái xô múc nước lên bờ mà tắm, cứ như thế cho lành! Ấy thế mà vẫn xảy ra chuyện. Ku An ra tới chỗ nước hơi sâu hụt chân, chới với, la hét, tôi và ku Trung đang leo lên chiếc tàu đánh cá đậu ngoài xa nhìn lại và… cười!

Cười vì nghĩ ku An đang diễn kịch, cách bờ có chút xíu, nước tới ngực mà kêu cứu cái gì!? Nhưng khi thấy ông già kiểm lâm đứng trên bờ la hét thì mới sững người ra, có khi không phải là đùa, 2 đứa liền đâm đầu xuống nước, cố hết sức quay lại cứu bạn, nhưng không nhanh hơn ông già kiểm lâm, ổng nhảy xuống vớt ku An lên! Mới có 12, 13 tuổi mà, ngồi khóc một lúc mới hoàn hồn lại, nếu không thì giờ đất nước đã bớt đi một KTS tài năng rồi! Nên “biết bơi” là một chuyện, bơi nhiều cây số trong điều kiện thực tế lại hoàn toàn khác! Ấy thế mà báo chí VN vẫn kiểu “đĩ miệng”: chỉ cần xây dựng “ý thức” về phòng chống đuối nước thôi, không cần cải thiện thể lực, kỹ năng bơi lội, “ý thức”… ccc!

tư duy hình thức

Nhân một tranh luận gần đây trên báo chí: “trẻ em như tờ giấy trắng là một suy nghĩ sai hoàn toàn”… nhân chuyện này bàn về kiểu tư duy máy móc, hình thức của người Việt! “Trẻ em như tờ giấy trắng”, câu cũng có phần đúng, chúng nó chưa biết gì và chỉ tiếp thu, tiêm nhiễm những gì được dạy, được thấy! Nhưng câu đó cũng không đúng hoàn toàn, trẻ em như một hạt giống mang thông tin di truyền, và biết đâu đó, có thể được thừa hưởng cả những “duyên nghiệp” từ kiếp trước (từ ngữ hơi duy tâm một tí)! Nên hành trình phát triển của một đứa bé, rất thường khi là nằm ngoài tiên liệu của phụ huynh và giáo viên! Trẻ em vừa là tờ giấy trắng, vừa không phải là tờ giấy trắng, đó đơn giản chỉ là những cách diễn đạt khác nhau, hình thức lý luận nhị nguyên, một điểm yếu cố hữu của tư duy con người!

Nhưng 99% người Việt (có khi là nhiều hơn) chấp vào cái hình thức nhị nguyên thô thiển, sơ khai đó! Họ chấp vào đó như “gà mắc tóc”, điều đó dẫn đến sự “đối kháng” giữa những “suy nghĩ” khác nhau! Theo tôi, ai còn mắc vào những lỗi “tư duy hình thức” như vậy là chỉ cho thấy tầm tư duy nông cạn, hời hợt trên bề mặt, không nghĩ ra được những nội dung sâu xa hơn, không thể đi hết độ phức tạp của vấn đề, nên đành đứng trên bề mặt trắng đen như thế. Bao nhiêu “học hỏi, tư duy”, lên mạng đọc này kia, biết được một vài “ngôn từ lảm nhảm” là đã tự cho mình giỏi, nghĩ rằng bao nhiêu đó là đủ rồi! Sự việc trở nên tồi tệ hơn khi họ ngày càng “chấp ngã”, bám vào những cái lý lẽ đó theo kiểu “take position” – giữ vị trí y như trong quân sự vậy, bên này là “ta”, bên kia là “địch”!

Các tranh luận ở VN đều mang tính “đối kháng”, “chiếm lĩnh vị trí” như thế, kiểu tư duy bên kia là “địch”, bên này là “ta”, trắng đen rõ ràng! Nhưng tiếc thay, kiến thức không phải 3D hay 4D như quân sự, nó là không gian n-D vô cùng phức tạp, bao gồm rất nhiều chiều kích, thay vì đối kháng, cần phải gợi mở, để cùng phát triển, đó mới là tranh luận thực sự. Trong giáo dục, “giữ vị trí”, cố sống chết bám vào một điểm thì cũng chẳng khác nào tự giới hạn mình! Chuyện này cũng như khác biệt giữa cờ vây và cờ vua vậy! Cờ vua có tính đối kháng rõ ràng, mục tiêu là ăn “hậu” của đối phương! Nhưng cờ vây không có tính “đối kháng, ăn quân” rõ ràng, mục tiêu là chiếm lĩnh càng nhiều “dư địa”, tạo ra càng nhiều “không gian phát triển” càng tốt, nói theo ngôn ngữ cờ vây là có thêm nhiều “khí” để “thở”.

Tôi rất sợ những kiểu người bám víu vào lý luận hình thức… Họ “take position, hold the line, take the side”, ngôn ngữ của họ cứ “điểm, tuyến & diện” như thế! Mọi cách diễn đạt đều tương đối, đều không chính xác hoàn toàn, dùng nó như thế nào là cả một sự cân nhắc! Phải bước qua được rào cản của ngôn ngữ thì mới hiểu được những nội dung khác truyền tải bên dưới! Nhưng không, họ bám víu vào mớ ngôn từ chết ấy, tìm cách “tranh tiên”, chiếm lấy một lợi thế nho nhỏ bằng ngôn từ, rồi mắc cứng luôn ở đó, sau đó bằng những kiểu: do đó, cho nên, vì vậy, suy ra… tìm cách chứng minh chỉ có tôi đúng và đối phương là sai! Tranh đấu với đối phương thực chất chỉ thể hiện những mâu thuẫn, lúng túng, hạn chế nội tại mà thôi, vẫn là kiểu “tôi đúng anh sai” chứ chưa phải là khai mở kiến thức!