Khi trong tay bạn chỉ có cái búa (là dụng cụ duy nhất) thì mọi vấn đề nhìn đều giống… cây đinh – When your only tool is the hammer, every problem looks like nails. Cũng tương tự như vậy, khi tất cả những công cụ bạn dùng là cờ-lê và tua-vít, thì mọi vấn đề đều nhìn giống bu-lông và ốc vít! Đây là dạng mà tôi gọi là “Công nghệ Đá lửa – Flintstones technologies”, ai từng ưa thích loạt phim hoạt hình này sẽ hiểu ý thế nào… :D
góc phần tư
Chiều hôm trước đạp xe cuối ngày, dừng chờ đèn đỏ ở một cái ngã tư, chú ý quan sát chỉ trong 1 góc phần tư chừng 20 m2 của cái ngã tư đó thì thấy có: 2 cây cột gắn biển báo tên đường, 2 cây cột đèn giao thông, 2 cây cột gắn biển báo giao thông, và 2 cây cột đèn chiếu sáng, tổng cộng 8 cây cột tại 1 góc phần tư của cái ngã tư, chưa kể thêm cả một cây cột điện!
Còn nếu tính hết cả 4 góc phần tư thì dễ có đến 30 cây cột. Nghĩ thầm 8 cây cột này, nếu làm khéo rút lại chỉ còn 1, cùng lắm 2 cây là đủ! Nhìn như một rừng chông luôn: Lớp lớp trùng trùng xanh thẳm giữa quê hương, Hãy vót đi em mũi nhọn kiên cường!
Đi đâu cũng cắm biển, đến lúc lại hỏi vì sao mua dây buộc mình!? :D Mà càng cắm lại càng loạn!
mạng xã hội
Cái Mạng xã hội hiện đại đầu tiên của con người, đó chính là… điện thoại cố định. Nhớ những năm 9x, ở nhà bắt điện thoại, là con em tôi nó ôm máy nói chuyện với bạn suốt hai, ba tiếng. Thế rồi cái thói quen nấu cháo điện thoại lan ra cả nhà, trừ… tôi. Đến tận giờ, bốc máy lên là nói chuyện vừa đủ, không dông dài, hiếm khi nào quá 15 giây. Các số điện thoại lừa đảo, quấy rối thời này chúng nó có chiêu là gọi tới nhưng không nói ngay, cứ để cho mình alo, alo vài tiếng đã, chừng 5, 7 giây sau chúng nó mới bắt đầu nói. Đó là thủ thuật, tiểu xảo để trước tiên đẩy “con mồi” vào tâm trạng lo lắng, không biết người gọi có ý gì, có thông tin gì mà không chịu nói!?
Nên kiểu tôi alo tới lần thứ 2 mà bên kia không ư hử gì là số đó sẽ bị block lập tức! Nhá máy tới lần thứ 2 là block, dùng brandname (tên đại diện) là block, bất kể brandname gì, gọi tới mà nghe giọng nói thu âm sẵn (synthesized) là block! Mời chào bảo hiểm, chứng khoán là block, đến giờ đã block hàng ngàn số. MXH đã ra không biết bao nhiêu là phiên bản: máy nhắn tin, SMS, điện thoại di động, IRC, ICQ, Yahoo Messenger, Skype, Zoom, Twitter, Facebook,… mà với phiên bản đầu tiên: điện thoại cố định, vẫn chưa có cách đáng tin cậy nào để báo cáo, ngăn chặn các số điện thoại quấy nhiễu, chưa có cách hữu hiệu nào để làm cho nó trong sạch!
xuân vận, p2
Xuân vận – 春运 – vận động nhẹ nhàng ngày xuân… Con người mình yếu nhất là mặt kỷ luật, rất dễ bị xao nhãng bởi vô số lý do! Lại thêm công việc kiểu… thời gian cao su, không hạn định lúc bắt đầu, kết thúc, chỉ cần thức khuya vài tiếng là hôm sau dậy trễ. Mà cái này trễ sẽ kéo theo cái khác trễ, hiện tại mới tập ở mức mỗi ngày 2 tiếng, đã liên tục được hơn 2 tháng, nếu tăng lên nữa không biết có giữ được nhịp độ không?!
Gym – corner, góc tập gym đã đầy đủ thiết bị, máy móc, tập xong phải dựng máy lên xếp vô góc tường cho nó bớt chiếm diện tích! Thực ra bao nhiêu đó là quá đủ rồi, chỉ sợ là không giữ được lịch trình thôi! Thời tiết năm nay khác hẳn mọi năm, đã qua tiết Nguyên tiêu rồi mà thời khí vẫn còn khá mát, tập không thấy mệt. Mùa xuân trở lại, lòng người cũng đổi mới, gặp ai cũng muốn nói: “Chào em nhé, nụ cười tươi thế…” :)
quản & cấm
Bỏ tư duy quản không được thì cấm, nói dễ nhưng làm không dễ. Vì thực ra, với những cái tâm nhiễu loạn thì lúc nào, chuyện gì nó cũng muốn quản hết trơn á: tôi biết, tôi đúng, ai khác tôi là không được. Do tâm nhiễu loạn nên không thể nhìn cho rõ vấn đề, thấy cái gì mới, lạ thì một là sợ, hai là ghét, đã là thời buổi nào rồi mà dân trí đa số vẫn như thế! Dần dần, toàn hệ thống luật pháp trở thành một kiểu phòng thủ, phòng thủ đến mức bảo thủ, tìm cách quản tối đa, đến mức tự mua dây buộc mình! Cho một anh công an chuyên điều tra tâm lý tội phạm đi theo dõi, “bảo vệ” một người tu hành (là nói cái người không tu chỉ hành, trái ngược lại với một số thành phần có tu mà không hành ấy). Mà anh công an này trình độ không cao lắm, thì ảnh nhìn đâu cũng chỉ thấy tội phạm mà thôi, người ta chỉ nhìn thấy cái mà “tâm” của họ muốn thấy, quả nhiên là như thế!
Mà nói về tu hành, học hành, tuy rằng việc học hành bắt đầu với hình thức lặp lại một số điều “ta đã biết”, nhưng nói cho đúng thì, mục đích sau cùng của học hành thực ra là để ứng phó với những điều mà… “ta chưa biết”! Có một số người, học được một số điều, rồi cứ lặp như vẹt một số khuôn mẫu, rồi bắt cả thế giới phải theo đúng những điều anh ta biết, có sự ngược ngạo nào lớn hơn vậy không!? Mà để ứng phó với điều “ta chưa biết”, thì đầu tiên, cứ phải nói thẳng là… ta chưa biết, giữ cho cái tâm “trống không” để có thể nhìn nhận sự việc cho chân phương, rõ ràng. Với tội phạm, đôi khi có thể áp dụng một vài bài bản, khuôn mẫu được, thậm chí là giở cả thủ đoạn, xảo thuật được, vì tội phạm thường tuân theo những mẫu nhất định. Nhưng với người đã muốn vươn ra cảnh giới “tứ đại giai không” mà làm vậy khác nào “Ban môn lộng phủ”, làm điều vô ích?
Bỏ tư duy quản không được thì cấm, không hiểu gì nhưng vẫn quản, vẫn cấm, nói dễ nhưng làm không hề dễ, vì muốn làm cho rốt ráo thì phải “nâng cấp” toàn bộ dân trí, việc khó hơn lên trời. Vì đa số người Việt, từ lúc sinh ra là đã có vô số vấn đề trong “tâm” rồi, “cố cùng” bám lấy điều “tôi biết, tôi đúng, ai khác tôi là không được”, không bao giờ chịu hé mắt nhìn ra xem thế giới như thế nào, chưa nói đến việc tự thay đổi bản thân, nhiều người thậm chí có những nét cá tính “tự hũy diệt”. Tôi dùng từ “tự hũy diệt” là nói những dạng bệnh tâm thần, tự làm mình bị thương, tự cào cấu bản thân (kiểu Chí Phèo rạch mặt ăn vạ cũng là dạng bệnh lý này), đã đến mức như vậy rồi muốn sửa đổi có được hay không? Đôi khi phải có một cái “tính không” vô cùng lớn để cho họ nhận ra rằng: thực ra không ai làm gì cả, là tự họ làm mình bị thương, tự họ tạo ra vấn đề thôi!
chính danh
Mỗi nền văn hóa đều có những mặt mạnh, yếu riêng, những mặt yếu thường khi là dễ thấy, nhưng những mặt mạnh đôi khi lại khó thấy hơn, dù nó… ở ngay trước mắt! Ví như Trung Quốc, từ hàng ngàn năm nay, tính “chính danh” là một yếu tố quan trọng, xuyên suốt. Xem phim cổ trang thấy rất nhiều: tù nhân là phải mặc áo có chữ “tù – 囚“, rõ ràng không sai được, binh lính đương nhiên phải mặc áo có chữ “binh – 兵“, người của nha môn, cơ quan công quyền thì mặc áo có chữ “nha – 衙“. Cảnh sát điều tra, truy nã tội phạm mặc áo có chữ “bộ – 捕” (bộ có nghĩ là truy bắt, như trong “bộ đầu”). Mặc áo có chữ “hà – 河” chính là cơ quan quản lý đường sông, đê điều… Xem phim cổ trang, giai đoạn Thanh triều thì thấy:
Mặc áo có chữ Binh – 兵 tức là lính triều đình, hàng ngũ Bát Kỳ giai đoạn đầu là những chiến binh chuyên nghiệp, thế tập, được tổ chức và trang bị tốt, nhờ sức mạnh đó nên lấy được “thiên hạ”. Nhưng tiếc thay, chưa đến 3 thế hệ chung sống với người Hán, bị đồng hóa đến mức quên luôn Mãn ngữ, và mất luôn sức chiến đấu ban đầu! Dũng – 勇 là thành phần tinh nhuệ, thiện chiến trong số binh, kiểu như đặc nhiệm, đặc công vậy! Tốt – 卒 về danh nghĩa cũng là binh sĩ, nhưng là lính địa phương, thường chỉ tham gia bảo đảm an ninh trật tự, hiếm khi bị điều động cho chiến tranh. Còn Đinh – 丁 đơn giản là thành phần phu phen khuân vác, hỗ trợ chiến đấu, lấy thẳng từ dân lên, không phải là binh sĩ chính thức.
Quan viên các triều Minh, Thanh trên triều phục đều có một hình ô vuông phía trước ngực (gọi là bổ tử – 補子, chữ bổ trong “bổ nhiệm”) thêu nhiều chi tiết trang trí khác nhau nhưng đều có ý nghĩa rất rõ ràng: chim hạc tức là quan văn nhất phẩm, chim trĩ vàng tức là quan văn nhị phẩm, chim công là tam phẩm, thêu hình nhạn (ngỗng trời) là tứ phẩm, v.v… Với quan võ, thay vì các loài chim, ô vuông này thêu các loài thú: kỳ lân tức là nhất phẩm, sư tử là nhị phẩm, báo là tam phẩm, hổ là tứ phẩm, v.v… Còn riêng con rồng (năm móng, bốn móng) thì dành riêng cho các thành viên Hoàng gia! Và ý nghĩa của tính chính danh là như thế: người nào, vật nào, chỗ đó; có trật tự, thứ bậc, có danh phận và trách nhiệm rõ ràng!
auto-pilot
Lâu mới đọc được một bài có nhiều thông tin hay như vậy, rất đáng để suy nghĩ. Rất nhiều người gọi là sống đó, thực ra chỉ “tồn tại qua ngày” mà thôi, mọi hoạt động đều dựa trên những thói quen: sáng ngậm đắng (cafe), chiều nuốt cay (nhậu), mỗi ngày làm đúng chừng đó việc máy móc! Không có sáng tạo thay đổi đã đành, mà mỗi khi cuộc sống có tình huống nào đó xảy ra thì họ lại bật ra đúng chừng ấy câu chữ, đúng chừng ấy mưu mẹo, như những khuôn mẫu đã định trước vậy! Vì cái “tâm” bên trong hoạt động theo những mẫu (pattern) đã cài đặt từ trước, nên những người như thế rất dễ bị giật dây, thao túng, sai khiến, cứ tạo ra vài “phản xạ có điều kiện”, kích hoạt tính “nhận dạng mẫu” bên trong là họ sẽ vận hành như robot luôn! Cứ như thế vài chục năm là sẽ mất khả năng tự thay đổi bản thân!
Tiếp đó, nó phát triển tới một mức độ cao hơn: ai khác người là không được, ai “khác tôi” là không được, bắt người khác phải sống theo “ý mình”, vì cái “tôi đúng, tôi biết” đó nó quá lớn, đâu có nhìn thấy gì khác nữa!? Sự áp đặt lên người khác ấy, ví dụ cha mẹ áp đặt cho con, thầy cô áp đặt cho học trò, vợ chồng áp đặt cho nhau, hay trong quan hệ giữa hai cá nhân bất kỳ, thoạt nhìn tưởng là cái “tôi ích kỷ”, thực ra chính là sự bất lực không tự thay đổi được bản thân mình! Bài nhiều thông tin nhưng cũng có chút tiếc nuối, những chuyện như vậy, sao cứ phải dựa vào nguồn tài liệu tiếng Anh, tự mình nghĩ ra có hay hơn không? Nhưng phần lớn “người sáng tạo nội dung” giờ cũng không có khả năng tự quan sát bản thân và xã hội mà ra được nội dung, chỉ kiếm nguồn nào đó dịch lại mà thôi!
tom, 11
Cháu nó lúc ở nhà “ngoan lắm”!!! Vấn đề là… cháu nó không mấy khi ở nhà! :D Từ lâu đã làm “trùm” của xóm, mấy con mèo khác thấy ku Tom là cong đuôi chạy, kể cả chó trong xóm mà ku Tom cũng không ngán, thỉnh thoảng còn cự lại, đúng là “hổ báo ở trường mẫu giáo” mà! :D
sở lai, sở quy
20 năm trước, tôi có cảm giác rất là không hài lòng mỗi khi có dịp phải đi vào quận 1, không gian trung tâm, văn minh của thành phố, thoang thoảng rất nhiều mùi nước hoa. Tuy vẫn còn là hương thơm “dễ chịu”, nhưng những loại mùi đó hoàn toàn thiếu tự nhiên, giả tạo, diễn đạt một cách nôm na là… hơi bệnh bệnh! 20 năm sau tôi càng sợ hãi hơn nữa mỗi khi phải đi vào quận 1, những loại nước hoa đã trở thành một kiểu “vũ khí”, nồng nặc gây váng óc, khó thở, chứng tỏ sự hiện diện của bản thân một cách thô bỉ!
Từ lâu tôi đã cảm nhận rằng đây không phải là “sở lai”, lại càng không phải là “sở quy” của tôi, cái không gian toàn những loại mùi vô cùng bệnh hoạn ấy, cứ nói thẳng ra là vậy! (Sở lai – 所来 – nơi từ đó ta đến, Sở quy – 所归 – nơi ta sẽ đi về). Sở lai và sở quy thật sự mà tôi mong muốn thực ra chính là “Hải âu phi xứ – 海鸥飞处 – Nơi chim hải âu bay”, mà nói rộng ra thì, cuộc đời con người mà, há cứ phải bó vào một nơi chốn nào đó, nói như Nguyễn Du thì là… “Đông tây nam bắc vô sở y – 东西南北无所依…“
lại… chính danh
Cái này mà đưa cho tụi Trung Quốc xem thì chúng nó cười khẩy, chính danh gì chúng mày, toàn bịp bợm cả thôi! Chính danh gì mà toàn số điện thoại ảo ma, chuyện “SIM chính chủ” mãi không làm được!? Ấy là vì cái bệnh “đa nhân cách”, những nhu cầu “ám muội” của cộng đồng nó quá quá lớn, từ cá nhân cho đến doanh nghiệp, từ tư nhân cho đến nhà nước, từ lưu manh cho đến cả người bình thường!!! Đây là vấn đề của “tâm”, không quyết liệt, không “nhất đao lưỡng đoạn – 一刀兩段” thì không làm được đâu!
Mới làm ra giống gạo ngon thi được giải thì toàn xã hội nó nhảy vào “hôi của” làm giả, giờ đi đâu cũng ST24/25 nhiều đến mức không dám mua! Bán được ít sầu riêng loại tốt thì bị giả xuất xứ địa lý, giả tràn lan trên quy mô lớn nhờ sự tiếp tay của cơ quan quản lý, xây nên cái nhà nghỉ hơi ăn khách, thì lưu manh nhảy vô giả mạo lừa vô số người! Nếu nói toàn xã hội nó lưu manh thì hơi quá, sẽ đúng hơn nếu nói là toàn bộ thời gian chỉ đề phòng lưu manh phá hoại, thì còn đâu công sức để làm điều gì hữu ích nữa!?
Lilliput
Chuyện giống như trong Gulliver du kí ấy, khi Gulliver đến đất nước của những người tí hon Lilliput, xứ sở của những con người mãi không chịu lớn, đất nước ấy bị chia làm 2 phe, một phe ăn trứng từ phía đầu to, và một phe ăn trứng từ phía đầu nhỏ, không ai chịu ai và thế là chiến tranh xảy ra, đánh nhau triền miên chỉ vì khác biệt về cách thức ăn một quả trứng, “như tôi” mới đúng, ai “khác tôi” là không được!!! Bản chất của con người vốn dĩ luôn có đôi chút khác biệt, luôn có tí khác nhau trong nhận định về các vấn đề. Và công việc của USAID là đi khắp nơi, kích động các mâu thuẫn khác biệt ấy, vô số chiêu bài được sử dụng: nữ quyền, phá thai, LGBT, đa dạng, hòa nhập, tôn giáo, tri thức… tạo ra thật nhiều cái “bánh vẽ” để bà con đánh nhau.
Với những nước dân trí cao, văn minh sâu dày thì người ta hiểu ra vấn đề, như ở Nga và TQ, đương nhiên vẫn luôn có những thành phần “đối lập”, nhưng đa số dân chúng biết cách gác những khác biệt nhỏ qua một bên để mà làm việc, tạo dựng giá trị. Đáng sợ là những nơi như VN, dân thì ngu, ưa đĩ miệng, thích nói không thích làm, thích hơn thua nhau bằng cách lưu manh vặt, đấu đá mãi, riết rồi không ai làm được cái gì nữa, đúng là cái xứ sở… Lilliput! Giờ thì đến tt. Trump cũng muốn dẹp USAID, đơn giản vì những chiêu như vậy không còn hiệu quả nữa, và cũng vì ông ta là dạng thẳng thắn: tôi muốn kênh đào Panama, tôi muốn đảo Greenland, bá quyền công khai chứ chẳng thèm trưng ra mấy cái “chiêu bài dân chủ” giả hiệu nữa.
prepaid
Cafe buổi sáng, có lần tôi hỏi cô nhân viên bán hàng, với tụi em thì hình thức thanh toán nào là nhanh nhất, cô ấy trả lời: tiền mặt! Không khó hiểu vì sao tiền mặt lại là phương thức nhanh chóng, tiện lợi nhất. Đầu tiên là các ứng dụng thanh toán trực tuyến qua ngân hàng quá mất thời gian, lề mề nhiều bước, đăng nhập, mã QR, mã OTP, etc… Còn các loại thẻ thông minh – smart-card hay Apple pay, Garmin pay… thì lại không tương thích với phần cứng, phần mềm thu ngân cũ, cần thêm một bước điền thông tin vào một thiết bị POS ngoại vi khác! Và các loại thẻ này đôi khi vẫn gặp vấn đề với kết nối mạng. Trên nguyên tắc, các loại thẻ thông minh có vẻ như là hình thức thanh toán tiện lợi và khá nhanh chóng. Nhưng trong một số trường hợp vẫn chưa đủ nhanh để đáp ứng nhu cầu thực tế.
Đó là lý do tại sao đến tận ngày nay, tại các nước tiên tiến nhất, đi tàu điện ngầm, đi xe buýt, taxi, đều dùng thẻ trả trước – prepaid! Người dùng mua thẻ rồi nạp trước một số tiền vào đó, mỗi lần dùng phương tiện giao thông là nó trừ tiền trong thẻ. Việc trừ tiền chỉ là thay đổi thông tin cục bộ ghi trên thẻ, không cần phải kết nối mạng, không truy vấn server mất thời gian Có như thế thì mới phục vụ hàng triệu khách đi metro mỗi ngày được, tưởng tượng giờ cao điểm mà mỗi người qua cửa cầm điện thoại trả tiền, mỗi người mất ít nhất 1, 2 phút, chuyện hoàn toàn không khả thi! Nên, với việc chung thì thẻ trả trước giúp tăng tốc độ qua cửa nhiều lần, mà với việc riêng thì thẻ trả trước… không lưu vết di chuyển. Ah, mà VN thì vẫn còn đang dùng vé giấy + tiền mặt mà, không phải lo! :D
unitree
Cứ tưởng tượng dùng con robot như thế này đi giao hàng là hàng triệu shipper sẽ trở thành thất nghiệp, tương lai nhãn tiền, chỉ vài năm nữa thôi, không xa xôi gì! Kế tiếp nữa có thể là các thành phần lái xe, taxi, lao công, bảo vệ và các loại lao động chân tay đơn giản khác!
Khả năng vận động, điều phối động tác phải nói là siêu đẳng, trên đủ loại địa hình đa dạng, phức tạp. Không biết có thể dùng cho chiến tranh, làm robot chiến đấu thay người được chưa, nhưng hỗ trợ tìm kiếm, cứu nạn, trinh sát, tải đạn, tải thương là dư khả năng…
thực chiến
Tại một số làng xã ven các kinh đô, cố đô xưa của VN, như một số tỉnh đồng bằng sông Hồng, hay những vùng quanh Huế, nhiều làng có truyền thống vật. Như hội vật làng Sình, làng Thủ Lễ (Thừa Thiên Huế) là những địa chỉ xa nhất về phương Nam vẫn còn giữ truyền thống vật! Khi nhỏ, tôi cho rằng “vật” không phải là đánh đấm thực sự, không phải là… “thực chiến”. Nhưng, như thế nào là “thực chiến” thì còn tùy bối cảnh, tùy thời đại. Như các lực lượng lính tráng chuyên nghiệp thời xưa, tức “lính triều đình”, phần đông đều trang bị giáp toàn thân. Mà đã mặc giáp thì đánh đấm bằng tay chân không ăn thua, chỉ có vặn, bẻ, tì, đè, quăng, quật, khóa, kẹp, etc… mới thật có tác dụng. Cũng vì lý do đó mà các võ sĩ samurai toàn học Judo và Aikido, những môn khá gần với môn vật, không ai học đấm đá như Karate cả. Các môn võ hiện đại như MMA dù sao cũng đấu theo luật, có hạn chế đòn đánh, đấu có găng (không dùng hai bàn tay mở)!
Đấu trong lồng như thế chủ yếu dựa vào sức mạnh, ai mạnh hơn, lỳ hơn thường là thắng! Nhưng MMA cũng chưa phải là “thực chiến”, một cuộc chiến trong thế giới thực sẽ leo thang nhanh chóng từ chân tay đến gậy gộc, đao thương, hay bất kỳ phương tiện nào khả dụng! Mà đấu bằng đao thương thì kết thúc vô cùng nhanh chóng, trong một tích tắc là đã chết người rồi! Như ngày xưa, leo thang một lúc sẽ đến trường thương, đại đao, cung tên và ngựa thì lúc đó… sức mạnh bớt đi vai trò mà kỹ năng lại trở nên quan trọng. Nên các môn võ cổ truyền họ ở trong một nội dung, bối cảnh hoàn toàn khác, không thể so sánh trực tiếp với MMA được, mặc dù đấu thượng đài, có găng, có luật thì họ có thể thua thật, nhưng đó cũng không chứng minh là võ cổ truyền vô dụng hay chỉ khoe mẽ, không thực chất. Rất nhiều người cứ bám víu vào những cái so sánh lầm lạc đó, mà không hiểu rằng, mọi so sánh đều phải đặt vào trong bối cảnh của nó!
xuân vận, p1
Xuân vận – 春运 – vận động nhẹ nhàng ngày xuân. Nhân tiện test lại thật kỹ càng lại con GPSMap79 đã xài từ vài năm nay. Đầu tiên là dù hơi to, hơi cồng kềnh (nổi được trên mặt nước), nhưng vẫn tiện dụng hơn các loại GPS dạng đồng hồ đeo tay nhiều, màn hình to, hiển thị rõ, thao tác nhanh lẹ! Điều này rất quan trọng khi bạn phải nhanh chóng đọc được thông tin và đưa ra phán đoán, quyết định khi đang ở trên thực địa!
Con Fenix7X của tôi, dù đắt tiền, nhưng màn hình nhỏ và máy chạy chậm, khó đọc nhanh thông tin, thao tác với nút bấm mất thời gian, màn hình không đủ độ phân giải để thể hiện chi tiết bản đồ. Thứ nhì là về cái gọi là “Expedition mode”, ở chế độ này, GPS chỉ ghi dữ liệu khoảng 15 phút một lần nên tiết kiệm pin, một cặp pin AA, 2 x 3500 mApmh (Li-ion, loại mới) đã sử dụng hơn 10 ngày nay, chạy liên tục không tắt máy!
gà và thóc
Nếu nghĩ kỹ sẽ thấy các hệ thống trí tuệ nhân tạo – AI có một khuôn mặt “nhị trùng” ẩn kín đằng sau. Như nhân viên các công ty VN, rồi cả các quan chức chính phủ, vì “trí năng hữu hạn”, nên hở cái gì cũng lên hỏi ChatGPT, khác nào nói cho người ta biết mình đang suy nghĩ, dự tính những gì!? Rồi các bí mật kinh doanh, những kế hoạch hành động, vì “năng lực suy nghĩ có hạn” nên cứ “thoải mái tâm sự” với ChatGPT hết, khác nào vạch áo cho người xem lưng!? Tung hô vạn năng, vạn tuế, không khéo lại là một chiêu bịp, tưởng mình là khách hàng, hóa ra chỉ là món hàng, ai là gà, ai là thóc!? Gì chứ những loại suy nghĩ vấn đề logic nhỏ không được, viết câu đơn giản không thông, “tâm” lúc nào cũng đầy “nhiễu sự”, những loại đó nhiều vô kể, không hiểu giáo dục thế nào lại tạo ra những kiểu như thế!
Bên trong không tự vận động được, nên tự biến mình thành công cụ của AI. Hiện còn quá sớm để nhận định về DeepSeek, mới là một chiêu “nhá hàng”, “ta đây cũng làm được nhé!” Nhưng để đối lại với sự độc quyền, bảo hộ thì cũng chỉ có cách dùng “open source” như thế! Mã nguồn mở, an toàn, giá thành rẻ, những phương thức vô cùng XHCN nhé! Chưa gì Hoa Kỳ đã cấm nhân viên, nhất là ở BQP sử dụng DeepSeek vì lo ngại về “an ninh quốc gia”, hơn ai hết, họ hiểu rõ bản chất loại công cụ đó, vì họ là người nghĩ ra đầu tiên mà! Suy cho cùng, chỉ bằng cách nâng cao năng lực vận động tư duy của bản thân thì mới thoát được những cái bẫy “phản khách vi chủ – 反客为主” như thế!
Từ một góc nhìn sâu xa hơn, diễn đạt theo một cách khá là “Phật giáo”, thì người ta ngộ ra sự thay đổi nhân quả từ trong tính “không”, không ai đi tìm chân lý trong sự “có”, nhất là một cái “có – làm sẵn, ăn ngay” như vậy! :D Về lâu dài, “giá rẻ” sẽ không còn mang hàm nghĩa “chất lượng thấp” nữa, mà sẽ mang ý nghĩa “hiệu quả cao”! Còn các định chế bảo hộ, độc quyền sẽ chết dần vì luôn tìm cách “nâng giá”, và trong cái nỗ lực “làm giá” đó, vô hình chung đánh mất đi tính hiệu quả, nếu không muốn nói, trong nhiều trường hợp là “tạo khống giá trị”, “tạo ra quá nhiều bánh vẽ”. Đương nhiên cái gọi là “giá rẻ” này không phải ai cũng làm được, vẫn phải là “dân trí” cao! Một xã hội vận hành hiệu quả không chỉ dựa trên chất lượng con người, mà sâu xa hơn, là làm sao đào luyện, khống chế được cái “tâm” con người, bằng văn hóa, giáo dục, bằng luật pháp!
Suy cho cùng, với hàng tỷ con người đang sinh sôi, và với tài nguyên ngày càng cạn kiệt, thì ai tối ưu, hiệu quả hơn thì sẽ có cơ hội sinh tồn tốt hơn! Nên một mặt, phương Tây vẫn đang dẫn đầu với xu hướng “tự do, khai phá”, luôn luôn thử nghiệm, tìm kiếm ý tưởng mới của họ! Nhưng mặt khác, việc giải quyết vấn đề sinh kế cho nhiều tỷ con người chen chúc trong cái vòng tròn Valeriepieris đó vẫn phải cần có một cách tiếp cận “down – to – earth”, làm sao thực tế và hiệu quả nhất, chứ ăn “bánh vẽ” mãi thì chỉ có… “cạp đất…”! Và cứ như thế, chỉ đến khi nào xử lý được cái “tâm” của con người thì cuộc cách mạng mới được xem là hoàn tất!
Quant trading
Một cái tên nghe có vẻ rất Việt, Lương Văn Phong – Liang Wenfeng, người Quảng Đông, đang tạo ra sự chao đảo nhất định trên thị trường chứng khoán. Ngay từ đầu, tôi đã nhận định cái gọi là “trào lưu AI – trí tuệ nhân tạo” thực chất vẫn có những thuộc tính rõ ràng của sự tuyên truyền, cố tình tạo ra cái ấn tượng rằng: “ta đây có một loại sức mạnh siêu nhiên nhé!!!” Một số bài toán lập trình, tự động hóa đơn giản cũng cố khoác lên mình cái áo AI nhằm gia tăng giá trị. Thế rồi cái AI đó hoành hành, với những dân tộc không có căn cơ suy nghĩ, nó thực sự tạo ra những “cơn sốt”!
Nhưng với những dân tộc có chiều sâu suy nghĩ mà nói, họ thừa hiểu rằng phải đi vào bài toán cụ thể, phải tối ưu hóa sản xuất, phải cải tiến tự động hóa, phải áp dụng AI vào những việc cụ thể. Thằng nào chỉ lu loa cái mồm AI chung chung mà không nói được việc cụ thể gì, thì chính là… bên trong éo có cái gì cả! Như DeepSeek vốn gốc là một công cụ để làm QuantTrading, kinh doanh chứng khoán sử dụng các kỹ thuật “phân tích định lượng”, High – Flyer Quant tăng tài sản được quản lý của mình gấp 10 lần trong 4 năm, một kỷ lục đáng mơ ước với bất kỳ quỹ đầu tư nào!
Đôi khi tôi tự hỏi, cái gì, điều gì hậu thuẫn, tạo tiền đề cho những sự phát triển như vậy!? Là ngôn ngữ, là văn chương, là nền tảng văn hóa, lịch sử!? Là gì thì chưa chắc đã biết rõ được, nhưng đầu tiên chính là văn hóa cộng đồng, phải dẹp các thành phần lưu manh gây bất ổn xã hội, phải dẹp cái tâm lau nhau suốt ngày ghen ăn tức ở, lưu manh lặt vặt đi, thì mới bắt đầu học cái gì đó cho ra hồn được! Còn không thì chỉ có mua gian bán lận, lừa bịp lẫn nhau, bịp quanh hết người này đến người khác, đến khi hết người để bịp rồi thì quay sang bịp ngay chính người trong nhà mà thôi!
sợ hãi, hoài nghi, khinh thị
Từ rất nhiều năm trước, tôi đã có những nhận định khá chính xác, như ở VN thì các đường dây bịp bợm, lừa đảo thường là do người Trung Quốc điều hành, các thể loại đĩ điếm, gái gú thường là do đám Hàn Quốc điều hành, người Việt chỉ là tiếp tay mà thôi, tất cả đều có những điểm chung, đó là có tính tổ chức cao, và có đào tạo bài bản. Vì có nhu cầu đánh vào số đông, “lùa gà” được càng nhiều càng tốt nên kịch bản của chúng nó được thiết kế để đánh vào những trường hợp phổ biến nhất, những kiểu cảm tính nhất!
Mà phần đông dân chúng VN thì dân trí vẫn kiểu thấp lè tè ngọn cỏ. Nhưng cũng chính vì kịch bản như thế nên phần lớn trường hợp rất máy móc, ngu xuẩn, nghe là nhận ra ngay! Căn nguyên không phải do lưu manh thông minh, thực ra chúng nó chẳng thông minh gì, lặp lại các “bài” được dạy như cái máy mà thôi, nhiều khi cứ lặp như thế mà còn chưa kịp hiểu ra phải tùy người, tùy bối cảnh. Lỗi là ở chúng ta, ăn ở như thế nào mà biến xã hội trở thành một cái môi trường: “sợ hãi, hoài nghi và khinh thị”!
Thực chất, có một bộ phận đã nhận ra rằng chúng nó có thể “tự động hóa, công nghiệp hóa” sự “lưu manh” để thu lợi trên quy mô lớn, đưa tất cả vào “dây chuyền, bài bản”. Nhưng những cái “bài bản” đó chúng nó lấy ở đâu ra, chính là học được từ trong xã hội chúng ta hiện tại mà thôi! Vô số sự lưu manh hóa lặt vặt nhưng rộng khắp nơi nơi suốt mấy chục năm qua được khuếch đại lên ở quy mô công nghiệp, vấn đề nó chỉ là như thế! Căn nguyên là dân trí vẫn kiểu trống hoác, không cách nào tự nhận ra được!
bàn tay năm ngón
Nói nhiều thì lại bảo là miệt thị dân tộc, nhưng là tình trạng vô cùng đáng báo động khi đại đa số xã hội là những thành phần không lớn, mãi không chịu lớn về tư cách, đủ thứ trò gian manh vặt vãnh. Một bộ phận lớn đã trở thành lưu manh ở mức chuyên nghiệp, tự nhiên như đúng rồi luôn! Những cái tôi lau nhau không chịu lớn đó gây ra vô số vấn đề, sống cho yên ổn cũng chưa được chứ đừng nói là phát triển con người, phát triển kinh tế!
Như trước tôi có nói đùa rằng: có những loại người vừa mới bắt tay xong là phải đếm lại xem bàn tay có còn đủ năm ngón hay không!? Chính là như thế, có những loại phải cách xa vĩnh viễn là tốt hơn, chứ để đến lúc xảy ra chuyện rồi lại hỏi Trời vì sao!? Giờ mà nói chuyện đạo đức, giáo dục con người là không ăn thua đâu, đã quá muộn rồi, chỉ có cách dùng Pháp trị đến mức khắc nghiệt, “bàn tay sắt” thì may ra còn chút hy vọng!
PM
Mỗi ngày chèo khoảng 45 ~ 60 phút, liên tục suốt một tháng qua mà chưa thấy hư hao gì, chỉ bôi thêm chút dầu mỡ cho nó chạy êm hơn! Cảm thấy rất hài lòng, xứng đáng công sức đã bỏ ra để chế tạo cho nó đàng hoàng, kỹ lưỡng! Luôn có khoảng cách rất xa giữa những loại “hàng tạm xài được” và “đồ xài chuyên dụng, chuyên nghiệp”, thực sự có rất nhiều loại hàng hóa trên thị trường mua về rồi đành bỏ phí vì không thể xài lâu dài được!
Hiện tượng đáng chú ý, MXH gần đây tràn ngập các nội dung TQ! Thôi kệ, cho dân trí nó mở mang, cho nó bớt “mọi” đi, chứ không suốt ngày lại “mông, vú, với gái ngành”. Chỉ xem những nội dung rất phổ thông, rất bình dân của TQ thôi là thấy dân trí hơn VN rất rất nhiều! Nhưng nghĩ lại, thực ra người ta chỉ thấy cái mà “tâm” người ta muốn thấy, học được cái “tâm” người ta muốn học mà thôi, cũng chưa chắc là sẽ cải thiện được gì đâu!
