spray

Joshua Slocum, như chúng ta biết, là người đầu tiên đi vòng quanh thế giới một mình bằng thuyền buồm, 1895 ~ 1898. Cả cuộc đời ông ta gắn với biển cả, lấy vợ và sinh ra 7 đứa con ở trên thuyền, không ai phủ nhận ông ấy là một thủy thủ lão luyện! Nhưng cuộc đời ông ấy, theo những nghiên cứu hiện đại, vẫn có những khía cạnh “kỳ lạ” khác ít được biết đến! Đầu tiên là suốt cả đời, ông ta… không biết bơi! Và dĩ nhiên ông ta, cũng như một số người khác, đã ngụy biện rằng biển rộng bao la như vậy, dù có biết bơi cũng không có lợi ích gì! Thứ nhì là chiếc Spray của ổng, theo các tính toán hiện đại, là quá rộng và quá nông, không có khả năng self – righting, tự lật lại nếu bị sóng đánh úp. Self – righting, tuy không khó về tính toán lý thuyết, nhưng khá khó trong thi công và kiểm nghiệm thực tế!

Tất cả cho thấy một người thiếu kinh nghiệm, liều lĩnh, bằng một cách kỳ lạ nào đó, lại toàn may mắn! Nhưng vận may không theo Slocum đến hết đời, ông ta biến mất giữa biển Caribbean, không ai thực sự biết điều gì đã xảy ra, đoán rằng một con tàu hơi nước lớn cán qua! Về self-righting, đây là một chủ đề khó, chỉ một số ít các thuyền đi biển có khả năng tự lật lại khi đã úp, đa phần là các xuồng cứu sinh, cứu hộ. Nhiều thuyền có khả năng tự cân bằng khi đã nghiêng đến hơn 90 độ nhưng vẫn chưa có khả năng self-righting, như vụ lật thuyền tháng 2-2022 tại cửa Đại, Hội An, lật úp xong rồi nằm đó luôn! Nhiều thuyền có tải giằng rất lớn, đến 40% mà vẫn không tự lật lại được! Self-righting không chỉ phụ thuộc vào tính toán lý thuyết mà còn tùy vào kỹ thuật đóng thuyền cụ thể…

toạ thực sơn băng – ngồi ăn núi lở

Bao nhiêu khai thác, xây dựng, phát triển kinh tế các kiểu, tạo ra bao nhiêu kiểu phồn vinh giả tạo, rồi cũng sẽ phải trả lại hết mà thôi, trả đủ cả vốn lẫn lời, không thiếu một đồng cân nào! Không ở đâu chạy thoát, khắp tất cả các vùng miền từ Bắc, Trung, Nam, từ thành thị cho đến nông thôn, vùng sâu vùng xa. Tất cả đều là do khai thác tài nguyên thiên nhiên và xây dựng cơ sở hạ tầng mà ra!

Trung Quốc cũng thiệt hại do bão Yagi, nhưng chỉ có 4, 5 người chết (ít nhất báo cáo là vậy), qua đó cho thấy hạ tầng, môi trường họ làm kỹ lưỡng hơn, nên ít thiệt hại hơn. Em lặp lại một ý đã nói từ mấy năm trước: tất cả đều là do… “ăn ở” thôi, 100 triệu dân, chỉ riêng vấn đề “ăn” với “ở” thôi là đủ: 坐食山崩 – toạ thực sơn băng – ngồi ăn núi lở! Tất cả chính là hiểu theo nghĩa đen trần trụi nhất!

retarded

Suốt cả chục năm qua, tôi đã nghe về cái “định luật Bernoulli” này không biết bao nhiêu lần! Vô số “chuyên gia mạng”, học lỏm được đúng 1 chữ “Bernoulli”, nhân dịp mưa bão này đưa ra vô số lời khuyên kiểu “xúi dại, nói ngược”: nên mở cửa để làm giảm “áp suất Bernoulli” để căn nhà an toàn hơn! Đây đúng phải gọi là những dạng “retarded”, lặp lại từ ngữ như vẹt mà không hiểu nội hàm bên trong, và cũng là một kiểu “xúi dại” hết sức nguy hiểm! Nếu đóng chặt cửa, cấu trúc căn nhà liền một khối, gắn kết vững chắc với nhau và với mặt đất thì sự “chênh lệch áp suất” do gió tạo ra không thể nào bứng nguyên tòa nhà lớn đi được! Ngược lại, mở cửa chính là làm yếu đi cấu trúc tổng thể, tạo ra một chổ hổng để gió lùa vào!

Lúc này gió có cơ hội phá từng phần, bắt đầu từ những phần yếu nhất, đó là phá vỡ cửa, tốc mái! Trong sự tác động của gió, phần lớn là lực trực tiếp của luồng khí di chuyển, nhưng quả thực, có một phần do “nguyên lý Bernoulli”, sự chênh lệch áp suất nội tại giữa những luồng khí có vận tốc khác nhau! Đây là loại áp suất “thủy động”, không có “động” thì không có áp suất này! Mà mở cửa tức là trực tiếp gây ra sự “động”!!! Đây là lập lờ cố ý, hay là ngu dốt, thiểu năng, bị con chữ “áp suất” (thủy tĩnh) đánh lừa, vì có “áp suất” nên phải “mở van”? Đúng là “vừa ngu, vừa bất lương”, trong lúc mưa bão đưa ra lời khuyên như thế! Với đa số các nhà bình thường, nên đóng, chốt cửa, chằng néo thêm bằng thanh gỗ và dây thừng!

Nhưng cũng có trường hợp, như các mặt tiền – facade, cấu trúc vốn đã không thể kín gió! Chính vì không thể tránh, nên cần cân nhắc mở vuông góc để chia nhỏ diện tích và chằng buộc cẩn thận! Các “chuyên gia mạng” đã loay hoay với “định luật Bernoulli” như thế cả chục năm nay, em thấy rút cuộc, chúng nó không có khả năng hiểu được đâu! Nên bỏ thời gian đọc về “thủy tĩnh – hydrostatic”, “thủy động – hydrodynamic”! Mà đừng đọc trên “mặt chữ”, không hiểu mà nhắc lại như vẹt là người ta biết ngay! Dù tiếng Việt dùng “thủy” để dịch chữ “hydro” thật, nhưng không có nghĩa là “nước” đâu nhé, dùng để chỉ những dạng vật chất tuôn chảy (bao gồm nước, khí, plasma), từ dùng theo nghĩa đối lập với thể “rắn”.

cao giao

Là Durov hay là Durak (durak – tiếng Nga – thằng ngốc), là thông minh hay là ngu xuẩn!? Trong cuốn “The spy who loved us” – Thomas Bass, tác giả có nói về một nhân vật khá đặc biệt, bạn của ông Phạm Xuân Ẩn, tên là Cao Giao, quá thông minh (hay quá ngu) nên sống ở thời nào thì cũng như cây thu lôi vậy, liên tục bị trời đánh! Cao Giao lân la chơi với người Nhật để dò la tin tức cho Việt Minh, nên bị người Pháp bắt bỏ tù.

Nhưng Việt Minh cũng không tin Cao Giao, bắt ông ta bỏ tù vì nghi ngờ cộng tác với Pháp. Đến sau năm 1954 ổng chạy vào Nam cũng bị họ Ngô bắt bỏ tù vì nghi là CS, đến năm 1978, lại bị CH XHCN VN bỏ tù thêm lần nữa nghi là điệp viên CIA, cứ như thế, bất kỳ chế độ nào cũng đều đơn giản là… bắt ông ta bỏ tù cả! Và sau rất nhiều lần tù tội như vậy, cuối cùng thì ông ta được cho xuất ngoại, sống lưu vong ở Bỉ!

thương mại điện tử, 1

Từ chuyện đi bơm 2 cái lốp xe… giá như người thợ sửa xe bảo ở đây không bơm xe thì chẳng có gì để nói, anh ta xách cái ống ra, nhìn nhìn rồi bảo: anh ơi, em mở không nổi 2 cái nắp van! Là mình biết nó cà khịa rồi, nhưng tính không thích nói nhiều, tự đi mở 2 cái nắp van cho nó bơm, xong đưa 5 ngàn, nó đút túi rồi bảo: 5 ngàn là em lấy rẻ đó! Mình cũng éo biết nói gì luôn, cứ như nhìn vào khoảng không trống hoác vậy, đi luôn chứ biết nói gì nữa!? Không phải chỉ là cái thái độ làm việc, thái độ vẫn là chuyện nhỏ, cái chính là tâm địa bất ổn, một tâm lý kiểu… Chí Phèo, chỉ có ăn và phá, không làm được cái gì cho ra hồn, nhưng cứ muốn làm cha thiên hạ! Nói thì mọi người bảo chỉ là một cái ví dụ cá biệt, không cá biệt đâu, đinh vẫn rải đầy đường đấy thôi, và muôn ngàn những kiểu tệ nạn, vừa ăn cướp vừa la làng vẫn tràn đìa khắp xã hội! Có vô số những thằng rảnh không làm gì, chờ chực cơ hội ai đó xúi bẫy để làm trò lưu manh vặt!

Đến chuyện thương mại điện tử… xưa các trang như Lazada, Shopee cũng đầy hàng kém chất lượng, nhưng ngày càng tốt hơn, đã có những người bán hàng gian bị khóa tài khoản! Đến một lúc người ta bỗng dưng nhận ra rằng, hóa ra suốt mấy chục năm nay toàn bị lừa bởi đám gian thương, nhập hàng TQ chất lượng thấp về bán với giá cao! Tuy không thể nói rằng các trang thương mại điện tử đã đủ tốt, đủ hài lòng, nhưng ít ra giá cả niêm yết công khai, mặt hàng nhiều chủng loại! Mười năm trước, tôi đi mua vải sợi carbon để đóng xuồng, loay hoay hơn 2 tháng chưa có hàng, giờ thì có khi chưa tới 2 ngày! Hàng giao từ Thượng Hải mất cỡ 5~7 ngày, từ Thâm Quyến mất khoảng 3~4 ngày, còn những mặt hàng phổ thông thì họ đã buffering – trữ sẵn ngay tại VN, giao trong ngày! Phải có ai đó giảng giải, áp đặt cách thức thì người Việt mới làm, còn không thì chúng nó còn bận đấu tố, tính kế nhau và làm nhiều trò khỉ khác!

olympic

Mặt cúi, mặt nghiêng, mặt ngoảnh sau,
Quay theo tám hướng hỏi trời sâu.
Một câu hỏi lớn, không lời đáp!
Cho đến bây giờ mặt vẫn chau!

Chính là khẳng định vị trí số 2, ngấp nghé vị trí dẫn đầu! Kỷ lục thế giới mà bị phá những 0.4 giây thì ai cũng phải tâm phục khẩu phục, mà đánh ngay vào chính điền kinh, bơi lội, những môn được xem là trọng yếu, cốt lõi của Olympic! Kiểu này, trong tương lai gần, chuyện Trung Quốc vươn lên dẫn đầu thế giới là hoàn toàn có thể dự báo được!

Thực tế đã ngang với Mỹ về số HCV, tạm giữ ngôi nhì do kém số HCB! Dân tộc như thế, nói được làm được, còn tại sao VN vẫn là con số 0 tròn trĩnh, còn không tự luận ra được ngu chỗ nào! Tại sao XH toàn loại bệnh hoạn, không bệnh thì cũng… hoạn! Haizza, mấy câu hỏi này, những pho tượng chùa Tây Phương không biết cách trả lời…

trùng thất

Tôi gọi đây là trào lưu “đĩ miệng”, tiếng Việt kỳ diệu cc!!! Những thể loại hư ảo, cứ dùng mãi những ngôn từ như thế sẽ mất đi nhận thức về cái thật mà chạy theo những thứ đồng bóng! Cũng giống phần lớn cái loại “nhà thơ” VN hiện tại vậy, huênh hoang một mớ rỗng tuếch, còn không tự luận ra được ngu chỗ nào! Dần dần nó hình thành nên một cái “nghiệp”: chữ nghĩa không có nội dung, và quan trọng hơn, là không thực hành được, không có sự trì định, công phu để biến nó thành giá trị thực!

Cứ mãi như thế, đến một lúc con người sẽ bị chẻ ra làm đôi: sau một hồi ngáo ngáo với những ý nghĩ vọng động, tào lao, họ sẽ quay về đối diện với con người thật xàm xí bên trong! Và cứ thế, tiếp tục hoang mang không biết bám víu vào đâu, ai nói gì cũng tin, nhưng không thực sự hiểu, làm và kiên định được điều gì! Vì thế nên ngay từ xưa, tôi đã luôn cho rằng, nói một lời đơn giản phải cho thật tường tận, đúng đắn, một từ, một câu mà còn không hiểu thì đôi khi không cần phải nói nữa!

maskirovka

Trung Đông là kiểu một nồi canh hẹ, không thể rối hơn, chia 5 xẻ 7 để cho thằng Do Thái và Mỹ nó lợi dụng, ám sát hết người này đến người khác! Đây căn bản là vấn đề của con người, không phải là vấn đề của vũ khí và công nghệ! Các bài bản “maskirovka” – nghi binh chắc là ku Nga đã dạy cho hết rồi, nhưng không hiểu sao khi áp dụng lại kém đến thế! Ví dụ như ở VN trước 75, chiến trường ở đâu có điểm nóng là TW lại gởi tướng Lê Trọng Tấn đến! Được xem như fire-fighter, lính chữa cháy, tướng VN giỏi nhất đương thời, những trận quan trọng, ông Tấn trực tiếp cầm quân, như chiến dịch Lam Sơn 719 / Đường 9 – Nam Lào.

Nhưng cũng có khi ông ta chỉ đóng vai trò giám sát, để cho các sĩ quan trẻ hơn thực hành! Chỉ cần biết tướng Tấn đang ở đâu, các sư đoàn chủ lực VN đang ở đâu là đã có thể đoán ra thế trận rồi! Nên chuyện nghi binh, bảo mật nó phải trở thành một nghệ thuật! Thế là hàng ngày vẫn có ô-tô đến đón tướng Tấn (giả) đi họp ở BQP, cuối giờ chiều, người qua đường vẫn nghe thấy Tấn (giả) chơi bóng chuyền với cảnh vệ, hò reo ý ới, gọi tên như đúng rồi luôn! Nhưng thực ra trong lúc đó, tướng Tấn thật đang nằm trên một con tàu không số nào đó, chạy lòng vòng trên biển Đông, tìm cách cập vào một bến bí mật nào đó ở miền Nam!

olympic 2024

Chúng nó đang tìm cách biến sự lố lăng, dị hợm, bệnh hoạn thành một kiểu “bình thường mới”! Đến cả những người phương Tây phóng khoáng, tự do nhất cũng cảm thấy cái lễ khai mạc này tởm lợm, có nhiều vấn đề! Riêng người VN chúng tôi thì cảm thấy rằng: những người đàn ông Pháp đích thực cuối cùng là đã chết hết ở Điện Biên Phủ rồi!

Mà chưa hẳn là đàn ông Pháp đâu, hơn phân nửa trong các binh đoàn Lê-dương là lính Đức! Đây là những lính Đức từ thời Chiến tranh thế giới 2 bị kết tội, vì muốn được giảm án nên tình nguyện đi lính cho Pháp, một kiểu đưa phạm nhân ra chiến trường, ‘lấy máu để rửa cho sạch sự xấu hổ’, một truyền thống xa xưa chẳng của riêng nước nào!

đùa

Nói thế nào thì nói, bên trong con người mình vẫn có những phần “thô” rất khó sửa, những kiểu đùa mà đôi khi vẫn gây ra tác dụng ngược hay hiệu quả phụ! Trời mưa, tấp vô lề đường để mặc áo mưa, một anh bên cạnh vừa mặc áo mưa vừa càm ràm: áo gì quái lạ, làm bằng nhựa đen nhưng hai cái ống tay áo thì làm bằng nhựa trong!

Mình chêm một câu: họ làm thế để lỡ như anh cầm dao hay súng thì người khác nhìn thấy cho rõ! Anh ta bật cười nhưng kiểu cũng có chút khó chịu! Một lần khác bước vào quán cafe, hôm đó 8/3: Sao, em đã thuê xe ba-gác chưa, hôm nay dự là hoa nhiều, làm sao chở hết về nhà!? Nói câu mà nó “giận” suốt từ đó đến giờ!

reverse polish notation

Trời mưa lâm thâm, kết thúc vòng đạp xe 50km cuối tuần như thường lệ, quán ven đường vọng ra bản nhạc, phải mất một phút mới nhớ ra được đây là nhạc của Scorpions: I climb the stage again this night, ‘Cause the place seems still alive, When the smoke is going down… Nhạc điệu có tâm trạng hồi tưởng rõ rệt: “When the smoke is going down”, smoke – khói này là nói về các hiệu ứng khói lửa, pháo hoa, hỏa thuật – pyrotechnic thường được dùng trên sân khấu trình diễn. Vâng, và khi lửa khói đã lắng xuống, sau những màn tung hô vạn tuế, vạn năng, và nhất là khi đã ra IPO (lên sàn Chứng khoán) thành công, thì Trí tuệ nhân tạo – AI, như chúng ta thấy hiện nay, còn chưa làm được toán lớp 1. Để biết được 9.9 hay 9.11 ai lớn hơn ai, thì phải lượng giá (evaluate) được biểu thức 9.9 – 9.11 > 0 có giá trị Đúng hay Sai, một điều mà máy tính làm được với Ký pháp Ba Lan ngược – Reverse Polish notation – RPN, đây là kỷ niệm khó quên của thời sinh viên.

Bài tập cuối môn CTDL1, điểm 10 tròn trịa hiếm hoi, vẫn là viết bằng Borland C++ 3.1, từ dấu nhắc lệnh, bạn gõ một biểu thức có độ phức tạp bất kỳ: (a + b) * (c – d) ^ e / ((f % g) * sqrt(h))… thì máy vẫn tính ra được kết quả đúng! Ký pháp Ba Lan ngược theo tôi, chỉ ở mức trung bình (thậm chí còn chưa tới mức trung bình) nếu nói về độ khó, nhưng ở mức rất cao về tầm quan trọng, nếu bạn muốn hiểu về cấu trúc dữ liệu, về cách sử dụng stack và heap… và về giao diện giao tiếp người-máy – human-machine interface nói chung. Nói một cách dễ hiểu thì, với con người, chúng ta nói “a nhân b”, nhưng để cho máy tính hiểu, thì ta phải nói “a b nhân”, đây là điều rất quan trọng, thứ tự các toán tử (operator) và toán hạng (operands). Nên các loại AI – LLM – Large language models, chúng chỉ lặp lại như con vẹt, một số quan hệ có tính thống kê giữa các cụm từ, thậm chí còn chưa có khả năng hiểu được cấu trúc ngôn ngữ đúng nghĩa!

dada, 1

Mỗi ngày viết thêm một chút về “Phòng chống ma thuật hắc ám – Defence against the dark arts – DADA”. Cái này nên gọi đúng tên là lưu manh có tổ chức, chứ gọi là “tà đạo” nghe hơi quá, đám này mới chỉ ở mức lưu mà thôi! Thủ thuật chung là la liếm, nghe trộm thông tin rồi dùng chính thông tin có được đó để dọa nạt, gây ảnh hưởng lên người khác. Kể chuyện từ kinh nghiệm của chính bản thân để thây dân trí VN nó đang ở mức độ nào! Chuyện là dùng mạng XH nên tôi thỉnh thoảng có nói chuyện với người này người kia! Thời mới chỉ vài năm trước, Messenger chưa bảo mật như giờ (thực ra đến tận bây giờ cũng chưa thể xem là bảo mật) nên thủ thuật của đám lưu manh là chúng nó tấn công cái router – cục wifi của các quán cafe mà bạn thường ngồi, để xem bạn nói chuyện với những ai!

Sau đó chúng nó sẽ tấn công Facebook, Zalo hay các tài khoản MXH khác của người đó, một là dụ dỗ, đe dọa phải hợp tác, hai là chiếm quyền điều khiển! Rồi dùng những tài khoản đó để nói chuyện với mình, đương nhiên cố khôn khéo không để lộ ra chân tướng! Nhưng tiếc thay, khả năng soi chữ, soi tâm lý của tôi nó như “kính chiếu yêu” vậy, nói tới nói lui 3, 4 câu là phát hiện ra ngay! Nhưng vẫn cứ giả bộ như không biết, phải để cho đám “chó dại” đó chạy quanh vài năm, cứ để cho chúng nó tự nghĩ rằng mình “thông minh”, chứ nói trắng ra thì sự việc nó mất đi sự “thú vị”! Những thể loại còn không tự nhận thức, không tự luận ra được mình ngu chỗ nào vẫn cứ chạy loanh quanh suốt cả hơn 15 năm nay như thế! Chỉ mấy cái chiêu “thiểu năng” vậy mà cũng lừa được rất nhiều người chứ chẳng đùa!

Thủ đoạn phổ biến nhất là làm giả tài khoản MXH, rồi dùng nhiều tài khoản giả kích động cho người này người kia đánh nhau: anh A nói thế này, anh B chửi anh C thế kia, không tỉnh táo là sa vào bẫy của đám lưu manh ngay! Cứ nhìn cái hình đại diện – avatar nhỏ xíu, chỉ cỡ 300 pixel, ảnh vỡ nát thiếu chi tiết là biết 90% khả năng là giả! Chúng nó vào các tài khoản thật, copy ảnh, nhưng do không click vào ảnh nên Facebook chỉ hiển thị cái thumbnail bé xíu, nếu click vào ảnh để load phiên bản đầy đủ thì hình đại diện sẽ lớn hơn nhiều! Vì sao một cái thao tác ngu như vậy vẫn cứ lặp đi lặp lại từ năm này qua năm khác mà đám lưu manh không biết tự nhận ra mà sửa chữa!? Đơn giản là vì chúng nó mỗi ngày thao tác hàng trăm profile giả, không có thời gian để mà làm giả cho kỹ càng đâu!

Sự việc chưa dừng lại ở đó, Việt Nam mà, có hàng ngàn vạn kiểu hội nhóm lưu manh khác nhau, mỗi nhóm có một cái mind-set, một kiểu ngôn từ khác nhau! Rất thường khi, ta thấy lưu manh này bày mưu lưu manh kia, lưu manh kia tính kế lưu manh nọ, và vô số những phản ánh qua lại như trong cái kaleidoscope – kính vạn hoa giữa những cái não trạng đều bệnh hoạn giống nhau như thế! Thằng nào cũng “ta biết”, “ta đúng”, “ta thông minh”, cùng một loại “thiểu năng trí tuệ” như nhau mà thôi, nhưng sự lưu manh ngu xuẩn nó được “đòn bẫy” lên qua nhiều cấp! Nếu không có “chính danh”, không có tinh thần pháp trị cao độ, thậm chí là hà khắc, thì không trị được bệnh đâu, vì bệnh đã “di căn”, đã ăn vào đến tận “cao hoang” rồi, những cái “tâm” đã đến mức ung nhọt, thối rữa, vô phương cứu chữa!

mxh

Một bức ảnh rất có tính biểu tượng! Nghi phạm có vẻ như bị cận thị nặng, cách cỡ 120 mét vẫn bắn trượt, dù chỉ trượt một vài cm. Ông Trump xem như cao số, và mật vụ Mỹ như thường lệ, phản ứng chậm chạp và rườm rà. Nhân sự việc nói về sự khác biệt của mật vụ Mỹ và mật vụ Nga. Mật vụ Mỹ, trông hầm hố từ cơ bắp cho đến trang bị, từ gọng kính đen cho đến gương mặt nhìn rất là “ngầu”! Nhưng người có kinh nghiệm nhìn vào là thấy, để có được vẻ ngầu đó là họ phải tập luyện rất nhiều, nhiều đến mức đã trở thành “nô lệ” cho cái “thần thái” đó từ lâu rồi, “ngầu” nhưng thực ra éo có sức sống, nhìn rất “plastic”, như đa số những gương mặt trên mạng xã hội hiện nay vậy! Cái chữ “nhựa – plastic” nói lên sự đơ cứng về thể xác lẫn xơ cứng của tâm hồn! Bạn nhìn các vệ sĩ của tt. Putin mà xem, họ mới thật sự có sức sống!

Như thủ tướng Hungary – Fico, người cũng vừa mới bị bắn xong, nhận định: các phe phái bây giờ hiếm khi trực tiếp nhúng tay vào vụ việc, nhưng họ kích động, bày mưu, dẫn đường cho người khác làm, mà số lượng những thằng khùng, điên bị xúi bẫy bởi MXH bây giờ thì vô số, những người từ lâu đã bị MXH khoét rỗng về phần hồn, trong một phút giây bột phát hành động để cảm thấy mình được làm người “có giá trị”! Qua vụ việc thấy chính trị Mỹ nó giống hệt mạng xã hội Việt Nam, suốt ngày nói chuyện gái gú, nhưng thoắt một cái, bỗng dưng “biến hình – transfigurate” trở thành chính chuyên, đường hoàng như đúng rồi vậy! Hoặc kiểu giống hệt đám ngáo làm clip, viết bài ca tụng Minh Tuệ, am hiểu Phật pháp này nọ, hôm sau post ảnh khoe bikini và du lịch sang chảnh, cũng thản nhiên như không vậy!

cccd, 1

Xưa đọc Hồng Lâu Mộng, thích nhất là cái câu: Trần trùi trụi đi về không vướng víu! Bây giờ đi ra đường phải “vướng” đủ thứ, nào là khóa nhà, khóa xe, nào là điện thoại, ví tiền, giấy tờ đủ cả… Trước không đánh giá đúng công nghệ NFC và CCCD, nghĩ rằng các đầu đọc NFC không đủ nhiều! Hiện tại hầu như smart phone nào cũng có đầu đọc NFC, từ iPhone 6 là đã có rồi, hầu hết các máy POS mới cũng có NFC! Tương lai khả kiến: chỉ 1 thẻ thay thế toàn bộ giấy tờ, hồ sơ, thẻ ngân hàng!

Thậm chí tiến tới mở khóa nhà, khởi động xe, mua bán, hợp đồng tất cả chỉ 1 thẻ! Thực ra thì đến đó rồi vẫn còn vướng víu nhiều lắm, chưa “trần trùi trụi” được đâu, hay có khi còn vướng hơn!? Nói xa xôi thì là vậy, nhưng nói gần gần là có thể cưỡng bức chính danh trên MXH: làm ơn làm ra luật phải xác minh nhân thân bằng CCCD trên Facebook!!! Bài báo này hiểu rất sai / đã có nhầm lẫn về sinh trắc – biometric, xác thực CCCD – thẻ chip – smartcard qua NFC không phải là sinh trắc!

tcotlt456@ctkmbbct789

Từ gần 20 năm trước, tôi đã làm việc trên những ứng dụng webcam theo dõi các cử động 3D của khuôn mặt, và phủ lên đó những lớp skin, mask, avatar, và làm hoạt hình 3D dùng DirectX mô phỏng các cử động, cảm xúc như thật của khuôn mặt! Đó là chuyện của 20 năm trước, giờ đã tiến bộ hơn không biết bao nhiêu lần! Nên qua mặt FaceID không phải là chuyện khó, chỉ cần 2, 3 tấm ảnh và một tay designer dùng Autodesk Maya loại khá là có thể phục dựng mô hình 3D khuôn mặt của một ai đó, thậm chí có thể animate cái mô hình nói năng như thật!

FaceID, phiên bản của Apple làm có thể xem là khá an toàn, là do iPhone / iPad có cảm biến LIDAR có thể dựng mô hình 3D của khuôn mặt rất chi tiết! Nhưng những loại FaceID khác, do những hãng khác hay do các bank tự làm thì chưa chắc nhé! Nói thật, tôi hoàn toàn không có lòng tin vào các loại FaceID. Nói thế này cho dễ hiểu: tôi thà đặt lòng tin vào một thứ ở trong đầu tôi (mật khẩu) là cái tôi biết, nó hiện diện vô hình, vô ảnh trong tâm trí tôi, còn hơn là đặt lòng tin vào những cái hữu hình mà ai ai cũng thấy, và vô cùng dễ làm giả!

Nên cứ để cho chúng nó, những loại thiểu năng cứ ưa tỏ ra nguy hiểm, thử dùng “độc tâm thuật” đọc mật khẩu trong đầu tôi xem có được không?! Việc tạo ra mật khẩu an toàn nhưng dễ nhớ không khó như mọi người nghĩ, dưới đây là một cái mẹo, giả sử bạn nhớ 1 câu thơ: Thiện căn ở tại lòng ta, Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài, thì lúc đó mật khẩu sẽ đặt ví dụ như: Tcotlt456@Ctkmbbct789, là chữ viết tắt của các từ trong câu thơ, thêm vào đó một số chữ số, chữ viết hoa hay ký tự đặc biệt tùy ý! Như thế sẽ có mật khẩu an toàn nhưng dễ nhớ!

Mà cái câu thơ tôi dùng để làm mật khẩu đó, trừ khi bạn đi đến Thư viện quốc gia, tìm đúng cuốn sách cổ đó, lật đúng trang đó, và bạn phải đọc được chữ Hán nữa, thì sẽ thấy nó nằm ở đó, chứ tìm khắp trên internet không có đâu! Nói dài dòng chút về quản lý mật khẩu, thực sự tôi cũng không có lòng tin với những thứ như LastPass, 1Password, ai đời lại lưu pass của mình ở trên cloud, có ai còn nhớ vụ rò rỉ dữ liệu của LastPass cách đây 2 năm!? Một cách khá hay là dùng công nghệ open – source đã được kiểm chứng kỹ là KeePassX để lưu mật khẩu!

Một phương pháp hiện đại phổ biến những năm gần đây là FIDO – Passkey, dùng khóa bí mật lưu trữ trên thiết bị. Đây là cách mới hứa hẹn rất tiện lợi, bạn thậm chí không cần phải nhớ gì cả! Nhưng một lần nữa, nếu thiết bị – nơi lưu passkey (usb-key, điện thoại) bị mất thì phải làm sao!? Không có giải pháp nào khác là phải có một cái nữa để dự phòng, một cái treo ở móc chìa khóa, một cái… bỏ trong két sắt ngân hàng! Nói tới nói lui, tôi chẳng tin cái gì khác ngoài cái thứ “lai vô ảnh, khứ vô hình” nằm trong đầu tôi, đó chính là… mật khẩu!

faceid

Vài năm trước, có một ku “hàng xóm” chạy đến nhờ cài giúp phần mềm điện thoại! Cầm cái điện thoại Android hàng Tàu lên là mình thấy nó có vấn đề rồi, đèn camera cứ chớp nháy đều đặn, chứng tỏ đang ghi hình! Mở điện thoại lên thì y như dự đoán, toàn ảnh, phim sex… Không phải là tôi không hiểu sự việc đâu nhé, cầm cái điện thoại là tôi đã biết tỏng rồi. Nhưng nói là làm, tôi vẫn giúp người ta cài phần mềm, cài xong còn bảo đừng chơi cái trò “quay lén” thiểu năng thế nữa, chẳng lừa được ai đâu! Còn chuyện chúng nó đem video về cắt ghép chỉnh sửa thế nào tôi cũng éo thèm quan tâm, chẳng chứng minh được cái gì! Về FaceID, đây là một công nghệ rất yếu về an toàn, dễ bị qua mặt! Vấn đề của các hệ thống ngân hàng VN hiện tại bao gồm 2 việc: #1: App và web quá kém về chất lượng, đầy lỗi, chưa có một cái ngân hàng nào ở VN tôi dùng app mà không tìm ra lỗi! #2: Khách hàng quản lý mật khẩu kém, và ngân hàng không có biện pháp nào hiệu quả để khắc phục việc này! Nói về các phương pháp xác thực, thì mật khẩu vẫn là cái sẽ không bỏ đi được trong tương lai khả kiến, ít nhất là trong các ứng dụng đại trà!

Nên không thể đi sửa một vấn đề yếu kém bằng cách dùng một công nghệ còn yếu kém hơn! Việc bùng nổ các thủ đoạn lừa đảo dùng FaceID là có thể dự đoán được! Thay vì đi sửa vấn đề cũ bằng cách tạo ra vấn đề mới, sai đâu sửa đó, sửa đâu sai đó, thì nên quay về làm những chuyện cơ bản cho nó đúng đắn?! Yếu quyết của việc bảo mật cá nhân, đó chính là tìm cách biến một bí mật lớn thành bí mật nhỏ, và làm cho bí mật nhỏ này trở nên dễ lưu trữ, dễ thao tác! Ví dụ như doanh nghiệp dùng USB-key lưu chữ ký số để chứng thực hợp đồng, cái USB chính là bí mật nhỏ! Hay như PIN, FaceID, TouchID cũng xem là bí mật nhỏ, có vai trò tạm thời thay thế cho mật khẩu! Tương lai xa không dám nói, nhưng trung hạn, các loại FaceID, TouchID sẽ không có nhiều ứng dụng lớn, mà hướng đi đúng theo tôi là dùng các App để quản lý pass, ví dụ như KeePassX, Apple đang đi dần từng bước tích hợp tính năng này vào hệ điều hành và tôi đoán là trong vài năm sắp đến, châu Âu sẽ ra luật bắt người dùng phải quản lý mật khẩu bằng app, và tìm cách “giáo dục – educate” người dùng có được thói quen tốt đó!

không tính, không tính!?

Xuất hiện nhiều sự việc quay lén, sử dụng hình ảnh cá nhân trái phép, sử dụng cho mục đích không trong sạch, số lượng vụ việc nhiều như thế, mà khắp cả các mặt báo, không thấy có bài nào nghe cho được. Về mặt luật pháp, chỉ có thể xử người vi phạm đến một mức độ nào đó, thứ nhất là xử phạt hành chính, thứ nhì là phạt tiền nếu chứng minh được hành động gây ảnh hưởng xấu đến cá nhân và xã hội. Nhưng đây cũng gần như là giới hạn của pháp luật. Đương nhiên cách diễn giải, mức độ ảnh hưởng thiệt hại sẽ khác nhau tùy từng người. Ví dụ như tôi, đàn ông, trên răng, dưới dép, tôi chả có gì phải sợ, kể cả khi hình ảnh riêng tư của mình rò rỉ đâu đó! Nhưng sâu xa hơn, đi qua ranh giới của pháp luật chính là đạo đức cộng đồng! Chính những thể loại bên trong trống hoác, không có gì khi tự soi rọi tâm hồn mình, nên họ sẽ luôn tìm cách đi soi người khác!

Người bình thường, trong một xã hội lành mạnh, sẽ dành phần lớn thời gian cho việc phát triển bản thân, chẳng ai rảnh hơi đi tìm sự “thỏa mãn” trong hành vi “soi mói”! Những gì chúng nó, đám lưu manh nhìn thấy, chỉ là cái mà “tâm” chúng nó muốn nhìn thấy mà thôi, chính là sự phản ánh của những cái tôi bệnh hoạn! Chúng nó không nhìn thấy được gì khác, những nhân cách đã “bần cùng hóa”, “lưu manh hóa”, “bị thối rữa”, chúng nó mắc cứng vào những cái bản năng máy móc như thế, phần “người” trong chữ “con người” vẫn chưa phát triển được mấy! Mạng xã hội là cái môi trường nơi ai ai cũng tranh thủ thể hiện, tôi là như thế này, tôi đã làm những điều này, v.v… Nhưng đạo đức xã hội, cái chúng ta cần, là những thứ ngược lại: tôi KHÔNG làm những điều này này, và tôi kiên định như thế! Mà để hiểu được cái tính KHÔNG này thì vô cùng khó, phi thường khó!

bên thắng cuộc

Giữa trưa 7-1-1979, khi nghe con rể là Giáo sư Hồ Ngọc Đại đánh thức báo tin quân ta đã vào Phnom Penh, ông Lê Duẩn chỉ ừ rồi ngủ tiếp… Đọc đến đây là tôi vất cuốn truyện qua một bên, không đọc nữa! Vì những tình tiết kiểu như thế nó xuất hiện quá quá nhiều! Tác giả viết giống như thể lúc đó, ông ta đang nằm ở dưới gầm giường của ông Lê Duẩn nên biết được sự việc vậy! Mặc dù một số tình tiết trong truyện tôi cũng muốn tin lắm, nó giống những truyền khẩu dân gian người ta thường kể cho nhau nghe lúc trà dư tửu hậu! Nhưng lịch sử mà viết theo lối “tiểu thuyết dã sử, giả sử” như thế không hề ổn một chút nào!

Lần cuối cùng người ta làm như thế có lẽ là từ thời của Homer (Trường ca Iliad và Odyssey) kia! Mà tất cả những kiểu như Đèn cù, Đêm giữa ban ngày, Bên thắng cuộc, etc… đều cùng một kiểu, cùng một giọng văn, cùng một phong cách: nói giống như là đúng rồi vậy, đưa tin theo kiểu “từ trên trời rơi xuống”, tìm cách nhào nặn những sự thật nhiều người biết, trộn thêm vào đó những tình tiết tưởng tượng theo cảm tính, tìm cách tô màu mức tranh theo ý của mình, hư hư thực thực đan xen vào nhau! Và có cơ sở để tin rằng tất cả những thủ pháp “sáng tác văn chương” như thế đã được đúc kết để dạy thành bài bản!

mượn hoa kính Phật

Vài câu hỏi sơ khai về Phật giáo, nhân sự việc có quá nhiều người “mượn hoa kính Phật”, mà ở VN, thường là “Tá hoa hiến Phật” thì ít, mà “Tá đao sát nhân” (mượn đao giết người) lại nhiều! Em dự là sau cơn hả hê, tất cả vẫn hoàn u mê như cũ! Theo dõi các clip, quan tâm ông MT thì ít mà xem cách Nhà nước xử lý sự kiện này thì nhiều! Các anh CA chìm bao quanh ông MT xem cách ăn nói cho thấy phần lớn là người có học, ít nhất cũng hiểu sơ về Phật giáo, xem ra Nhà nước đã khổ tâm huy động lực lượng có trình độ, như thế mới sàng lọc, đấu tranh được với đám “Giả hành tôn” để mà bảo vệ cho “Tôn hành giả”! Ngày xưa thì Tôn hành giả bảo vệ Đường tăng khỏi đám yêu ma, nhưng với đám yêu ma ngày nay thì ngay đến cả Tôn hành giả cũng cần phải được bảo vệ!

+ Khổ hạnh không phải là con đường đúng, Trung đạo mới là điều Đức Phật đề nghị! ==> Hầu hết những lối tu hiện đại, kể cả hạnh đầu đà, đều chưa phải là khổ hạnh hiểu theo nghĩa như thời của Đức Phật!

+ Đi như thế ích gì, ở nhà phụng dưỡng cha mẹ mới là chân tu. ==> Đức Phật bỏ nhà vào rừng tu khổ hạnh đúng vào cái ngày con ông ta là La-hầu-la sinh ra đời, mặc cho bao nhiêu ngăn cản từ gia đình.

+ Ông ta tu thế chỉ ích mỗi ông ta thôi, lợi gì cho XH!? ==> Đúng vậy, Phật giáo đầu tiên và trên hết là vấn đề cá nhân, những cái khác chỉ là hệ quả. Đến mình còn chưa tự giúp được thì sẽ giúp được ai!?

+ Khất thực là ăn bám, không tạo ra của cải vật chất gì! ==> Chừng nào XH còn có người tự nguyện cúng dường thì đó không thể xem là ăn bám. Không phải ai cũng “ăn bám” được vậy đâu, số này rất ít!

+ Nếu ai cũng bỏ nhà đi như vậy thì lấy đâu ra người sản xuất, phát triển XH? ==> Đúng vậy, viễn cảnh mọi chúng sinh đều nhập Niết bàn cả rồi thì XH sẽ “giải tán”, nhưng việc này không biết đến bao giờ.

tâm bệnh

Về chuyện cuối cùng ông Minh Tuệ gì đó phải dừng “bộ hành, khất thực”… Cảm thấy thất vọng vô cùng, một cái dân tộc gì mà què quặt, khuyết tật, yếu đuối, nhược tiểu, cuối cùng rồi cũng chọn những giải pháp như thế! Nó làm tôi nhớ đến hồi còn ở ngoài quê, có cặp vợ chồng hàng xóm, thường xuyên xích mích với nhau, nhưng không công khai, không chửi bới, không đập chén bát, mà chỉ xích mích ngấm ngầm, một kiểu bạo hành gia đình kín cứ âm ỉ suốt hàng chục năm! Cứ hễ có việc gì xảy ra mà một bên không bằng lòng, là bắt đầu… đau, bịnh, ốm, nằm liệt giường! Mà cả vợ, cả chồng đều hành xử như thế, những “cái tôi” cứ mãi không chịu lớn. Ban đầu chỉ là một cách tỏ thái độ, nhưng mấy chục năm sống với nhau mà cứ diễn mãi cái vở kịch nhàm chán như thế, riết rồi thì bệnh giả nó… trở thành bệnh thật!

Mà đây là “tâm bệnh”, không cách nào trị khỏi! Cái nhà không có sinh khí, đụng đâu cũng mệt, bệnh, dỗi, từ đó đẻ ra tâm lý ghét bất kỳ thứ gì vận động! Và MXH bây giờ cũng là dạng “không chịu lớn” y như thế, luôn nói ra nói vào, anh thế này, tôi thế kia, cứ y như con nít vậy, chỉ có im lặng, suy nghĩ, làm việc để trưởng thành thì không làm được mà thôi! Nói về các phương thức rèn luyện trong Phật giáo thì vô chừng, người ta đã làm rất nhiều chuyện “dời non lấp bể”, nhưng quay về gốc, Phật luôn là vấn đề của cá nhân, là do chính ta, và vì chính bản thân ta, không liên quan ai khác! Nên ông MT làm gì thì đó là việc của riêng ổng, là sự rèn luyện mang tính chất rất cá nhân! Còn đám MXH đạp lên mồ mả để quay phim chụp ảnh (như trong truyện Số đỏ – Vũ Trọng Phụng) thì đó là vấn nạn của thời đại!

Về chuyện những người đi theo ông MT có người “tử vong”, có người “ngất xỉu” do sốc nhiệt, chuyện như thế này trong giới chơi thuyền xảy ra vô số! Thấy người ta chèo thuyền vượt thác đẹp quá mà, cũng thả thuyền qua ghềnh, kết quả là đập đầu vô đá chết! Thấy người ta chạy jet – ski sướng quá mà, cũng leo lên phóng hết ga, không kiểm soát được tốc độ, đâm vô xà lan chết! Thấy người ta chèo SUP điệu nghệ quá mà, cũng nhảy lên SUP rồi bị sóng cuốn trôi chết! Và những cái chết lãng xẹt trong giới chơi thuyền và thể thao dưới nước có thể nói là… không thể đếm hết, và nó cứ lặp đi lặp lại, từ năm này qua tháng khác! Nguyên nhân do đâu!? Là do ngay từ nhỏ đã lười vận động, thiếu hiểu biết sơ đẳng về bản thân và môi trường xung quanh, nhưng tâm thì lại vọng động không có điểm dừng

Nhìn muốn được như người ta, nhưng không muốn cố gắng rèn luyện, không hiểu rằng việc gì cũng phải có quá trình! Nôm na và thẳng thừng thì ta nói: ngu thì chết thôi, ai vẹ?! Đây mới là chuyện đi bộ bình thường, chưa phải là vận động gì ghê gớm, chưa phải là cái gì khó khăn không tưởng! Nên, cho đến khi dân trí có thể tự hiểu ra rằng người ta vận động vì tìm kiếm một sự đổi thay trong “thân & tâm”, chứ không phải vì vài tấm hình chỉ để đăng lên Facebook, cho đến lúc đó thì vẫn tiếp tục chết thôi! Những chuyện như thế này, này pháp luật nên phải xử lý ra làm sao? Trong chừng mực các hoạt động không cố ý gây ảnh hưởng đến người khác thì không thể cấm được, vẫn cứ phải để cho sự vận động diễn ra, cần thiết phải như thế! Còn nghiệp của ai thì người đó gánh, đơn giản là như thế!