Tachanka

hương trình âm nhạc Xô-viết cuối tuần, bài hát Tachanka, là loại xe tứ mã, gắn thêm khẩu súng máy (Maxim) phía sau, đây là loại vũ khí quan trọng và phổ biến từ thời Nội chiến, thời mà kỵ binh vẫn còn đóng vai trò quyết định. Vẻ đẹp của nó không bao giờ cũ, những con ngựa, tốc độ và tác chiến di động… Đến tận giờ, tại Kherson thuộc Nga, vẫn còn một tượng đài Tachanka rất đẹp…

đầu tiên

gười Nga, họ cứ thích làm những chuyện “đầu tiên”, mà họ không hỏi “tiền đâu”! 😃 Bộ phim đầu tiên được quay trong không gian, “The Challenge – Vyzov – 2023”, đạo diễn Klim Shipenko và nữ diễn viên chính Yulia Peresild được đào tạo 4 tháng trước khi cỡi tàu Soyuz lên đóng phim trên trạm ISS, thêm 2 cosmonaut nữa cũng tham gia kịch bản!

Kịch bản chính: một phi hành gia bị tai nạn bất tỉnh trên trạm không gian, vì quá yếu để có thể quay về quả đất, nên một bác sĩ (Yulia Peresild) được đưa lên để tiến hành phẫu thuật tim ngay trên đó! Mấy năm trước, cũng chính Yulia Peresild là người vào vai nữ xạ thủ bắn tỉa huyền thoại Lyudmila Pavlichenko trong phim Battle for Sevastopol – 2015.

“Một số thành phần mạng xã hội rảnh rỗi nói rằng tôi đã dùng hết nước trên trạm không gian ISS để gội đầu, họ vẫn nghĩ như thế, cho rằng những người làm phim chúng tôi là chỉ biết có từ hồ bơi bước lên thảm đỏ, rồi từ thảm đỏ bước về hồ bơi! Tôi chỉ không muốn mọi người nhìn tôi như con bé mắt xanh tóc vàng ngu ngốc, đi ké lên trạm ISS mà không làm được việc gì… 😀

hồng lâu mộng

Đầy trang những chuyện hoang đường,
Tràn trề nước mắt bao nhường chua cay.
Đừng cho tác giả là ngây,
Ai hay ý vị chứa đầy bên trong!

hương trình âm nhạc cuối tuần… Khi xưa cực kỳ thích nghe bài này, Hồng Lâu Mộng phiến đầu khúc, nhưng không cách nào biết chính xác trong đó xài những nhạc cụ gì, âm thanh phức tạp, nghe ra được: đàn nhị, sáo, tì bà, cổ tranh, cổ cầm, và dương cầm, có thể còn những nhạc cụ khác (dương cầm tiếng Trung là cây đàn tam thập lục, còn piano tiếng Trung gọi là “cương cầm”). Post ở đây để lâu lâu nghe lại…

mongol

ảm nhảm cho timeline bớt trống… Đôi khi tôi nghĩ rằng chính Nga là người kế thừa văn hoá Mông Cổ xa xưa, đương nhiên chỉ trên phương diện tinh thần, tâm hồn mà thôi, chính là tâm hồn khoáng đạt của thảo nguyên bao la. Đế chế Mông Cổ ngày xưa không tự sản xuất ra được bất kỳ hàng hoá nào, trừ ngựa, gươm và cung tên…

Không lương thực, vải vóc, khoa học, kỹ thuật càng không! Nên Mông Cổ không duy trì được sự thống trị quá một vài trăm năm! Đế chế Nga ngày nay… hầu như chẳng có mặt hàng nào mà họ không tự làm được, và nhất là kỹ thuật, khoa học và tư tưởng thì lại càng là thế mạnh! Bài ca quen thuộc, trên nền clip 4K siêu đẹp, phim Sông Đông êm đềm…

bạch lạp truyền kỳ

gay từ thời Đường, Trung Quốc đã có “công nghệ” sản xuất nến với sản lượng thường niên đạt hàng chục ngàn, thậm chí có thể đã lên đến hàng trăm ngàn tấn, tạo nên một ngành kinh doanh lớn! Mọi người thường nghĩ nến làm từ sáp ong, nhưng bao nhiêu ong, bao nhiêu sáp cho đủ!? Cũng gần tương tự như trồng dâu nuôi tằm, thu hoạch kén tằm để ươm tơ dệt lụa vậy! Họ trồng một thứ cây, và nuôi một loại côn trùng giống như rận trên cây đó, côn trùng này sinh trưởng và tạo kén trên thân cây! Thu hoạch kén này sẽ có sáp trắng làm nến trắng! Và sau đó là xây dựng thành nông trại lớn, sản xuất ở quy mô công nghiệp!

Có cơm ăn, áo mặc rồi, lại có nến để ban đêm đọc sách, “thập niên đăng hoả – 十年燈火“, thời gian dài như thế thì dân trí nó mới lên được. Sản xuất được với số lượng lớn, giá thành rẻ thì mới tạo ra được hiệu ứng làm thay đổi xã hội: có thêm nhiều người thắp đèn đọc sách (hoặc có thêm nhiều người thức đêm đánh bạc 😀 ). Về loại cây, nguồn phương Tây ghi nhận: privet – nữ trinh – 女贞, nguồn Trung Quốc ghi nhận hai loại cây đều có thể dùng được: một là nữ trinh, hai là một loại tần bì (ash). Mà tần bì có tên tiếng Hoa là: Bạch lạp thụ – 白蜡树, riêng cái tên “Bạch lạp – sáp trắng” cũng đã nói lên việc cây trồng chủ yếu để làm gì!

cổ tranh, tân tranh

ẩm sắt vô đoan ngũ thập huyền, Nhất huyền nhất trụ tứ hoa niên – 錦瑟無端五十弦,一弦一柱思華年。。。 – Đàn chi năm chục dây bày, Mỗi dây một trụ, nhớ ngày xuân xanh… Mới đầu thì thích nghe Vương Phi hát, sau thì thích nghe âm “cổ tranh” hơn, sau nữa thì không nhất thiết phải là tiếng đàn, tiếng hát nào…

Từ “cổ tranh”, TQ hiện tại đã phát triển thành “tân tranh”, tính năng trình diễn tiệm cận, gần tương đương như piano, âm sắc cũng đầy và ấm hơn trước. Haiza, người ta viết câu nhạc dài 15, 16 nốt có dư, miên miên bất tuyệt như thế, tự nhìn lại những cái thể loại viết câu nhạc 4 ~ 6 nốt cụt lủn, ngô nghê y hệt như con nít ê a tập hát! 🙁

tàu bay giấy

ái này hay, y như con nít làm “tàu bay giấy”, cắt giấy làm đồ chơi chứ có gì đâu, đơn giản vô cùng, dùng hồ dán lại, dùng dây và băng keo buộc lại, rồi gắn thêm cái động cơ điện Lego, thêm cái mạch điều khiển Raspberry PI nữa là xong, bay xa đến 120 km! 😃 Đương nhiên mình “đơn giản hoá” vấn đề như thế, nhưng thực chất cũng… gần như vậy, không quá khó để chế tạo! Quan trọng là phải rẻ, có thể chế tạo nhanh với số lượng rất lớn, làm thành bầy “châu chấu” tấn công đối phương. Dĩ nhiên đây là thiết kế dã chiến, để có thể sản xuất trong điều kiện kỹ thuật tối thiểu của chiến trường, chứ nếu đã có máy móc, hạ tầng công nghiệp đầy đủ thì chả ai làm vậy, đúc nhựa nhanh hơn nhiều…

Cũng như bầy UAV tấn công căn cứ không quân Nga tại Syria mấy năm trước, Nga chặn được hết, nhưng nếu tấn công với hàng trăm UAV thì chắc cũng sẽ bó tay! Đó cũng là UAV tự chế, thô sơ do các nước phương Tây hỗ trợ chế tạo, sử dụng toàn các cấu kiện thương mại phổ biến trên thị trường, nên việc truy vết nguồn gốc rất khó khăn! Thế rồi chúng nó đi lu loa, vu vạ nước khác là “tài trợ khủng bố”! 😃 Cũng y như Palestine vậy, giờ xem như bị Israel kiểm soát toàn bộ, lâu lâu bắn vài quả đạn cối thì Vòm Sắt chặn hết, tầm bắn quá ngắn nên sẽ bị dò ra và tiêu diệt ngay! Nếu từ ngoài 100km mà phóng số lượng lớn UAV vào, dù là loại đơn giản nhất, ngu nhất, thì hình thái cuộc chiến đã khác!

yakov dzhugashvili

hương trình phim ảnh Xô-viết… cuối tuần… Yakov, con trai của Stalin không phải là một người có tài năng hay đức tính gì nổi bật, sống dưới cái bóng quá lớn của một người cha chính là một sự bất hạnh! Tuổi thơ Yakov trãi qua nhiều xung đột, có lần tự tử bằng súng nhưng chỉ bị thương, không chết! Biết chuyện, Stalin còn rủa: mịa cái thằng đến ngắm khẩu súng cho ngay cũng không làm được!

Chiến tranh thế giới lần 2 nổ ra, Yakov là đại uý, chỉ huy một đội pháo binh chiến đấu trong vòng vây ở Ukraine! Tình hình Hồng quân lúc này rất bi đát, liên tục thất bại, liên tục phải rút lui! Một đội biệt kích được tung vào chiến trường với nhiệm vụ tìm cho bằng được Yakov, tìm cách cứu anh ta, không để người Đức bắt được. Một chiến dịch mà lịch sử hiện đại giờ đây cho biết là cầm chắc thất bại…

peter the great, tv series

háng 3, 1697, phái đoàn ngoại giao Nga bắt đầu chuyến thăm qua nhiều nước châu Âu, dẫn đầu bởi đại sứ Franz Lefort, trong đoàn có anh đánh xe ngựa mang tên Peter Mikhailov, chính là Sa-hoàng giả danh, nhưng với chiều cao 2.03m của mình, đi đâu người ta cũng biết đó là ai! Lúc này, nước Nga hãy còn lạc hậu lắm, các thế lực bảo thủ, nhất là nhà thờ Chính thống giáo, không muốn Sa-hoàng của mình chịu ảnh hưởng quá nhiều bởi văn minh phương Tây. Một đoàn đông đảo dẫn đầu bởi các giáo sĩ chặn đường nhà vua, đứng đầy trên một cây cầu bắt ngang sông Moskva, họ thỉnh cầu Peter đừng xuất ngoại.

Việc một Sa-hoàng để trống ngai vàng, đi ra nước ngoài là điều chưa bao giờ xảy ra ở nước Nga trung cổ. Viên chỉ huy ngự lâm quân quay lại hỏi ý kiến và nhận được lệnh cán qua đoàn biểu tình! Hàng trăm con ngựa phi nước đại càn qua cầu, đè chết vài chục người và làm hàng trăm người bị thương khi cố nhảy từ trên cầu xuống sông! Ngồi chung xe với Sa-hoàng, người hầu Menshikov (sau này là Tể tướng) còn kịp ngoái lại để nhìn thấy chính cha ruột của mình, một trong những người dẫn đầu đoàn biểu tình, kịp nhảy xuống sông thoát thân! Nước Nga đã bước ra khỏi đêm dài Trung cổ để văn minh hoá, hiện đại hoá như thế đó!

Đôi khi tôi thật sự ngạc nhiên về văn minh Anglo – Saxon, làm tài liệu, tư liệu giỏi nhất thế giới chính là họ. Chịu khó thu thập hiện vật lịch sử, xây nên các bảo tàng rộng lớn chính là họ! Bỏ công sức đi khắp nơi nơi, nghiên cứu các nền văn hoá, biên soạn ra vô vàn sách vở, phim ảnh cũng là họ! Và xào xáo các tư liệu đó, trình bày nó theo cách có lợi cho mình, dùng chính những thông tin thu thập được để nhào nặn, suy diễn, áp đặt, vẽ nên những hình ảnh khác, theo một cách vừa láo toét vừa khéo léo, tuỳ thời điểm, tuỳ bối cảnh, cố tình chụp mũ, gán nhãn, định danh, “ta đây biết rồi, nó là như thế này thế kia”, cũng lại chính là họ!

đuổi hình, bắt chữ

ông phu kinh hồn… chữ này là giả chữ in mộc bản, vì xưa in kinh sách thường khắc âm bản trên ván gỗ, mà gỗ thì có sớ! Nên nét ngang khắc mảnh vì thuận sớ, mà nét dọc phải khắc đậm vì nếu không sẽ dễ bị gãy, mòn, nhoè. Tôi biết có nhiều người viết tay chữ Hoa y hệt như máy, kỹ năng đủ để làm giả giấy tờ mà người thường không phân biệt được. Công phu như vậy chưa thấy người Việt nào làm được, mặc dù “múa thư pháp” các kiểu để “loè người” thì “kinh hồn” lắm! Nhân tiện nói về “chữ nghĩa” và “công phu”… Chữ TQ, mặc dù đã giản lược đi nhiều so với trước, nhưng vẫn còn rất rất khó, phải mất nhiều thời gian học thuộc, ghi nhớ, nghiền ngẫm. Học sinh TQ tốt nghiệp cấp 3, thậm chí là cả ĐH, khả năng cao đưa cho một bài có nhiều chữ khó là… vẫn không đọc được! Thế nên tốt nghiệp ĐH rồi, vẫn phải chịu khó học hành, trau dồi thêm, mở rộng kiến văn, ngoài 30 tuổi mới dám phát ngôn chút đỉnh, chưa nói chuyện trở thành chuyên gia, nghiên cứu này nọ! Không như anh VN, mới học hết lớp 5 trường làng đã chém gió thành bão!

Cái sự khó ấy cũng có tác dụng của nó! Nó đẻ ra những thành phần dân cư “cẩn ngôn, thận hành”, tức là nói năng và làm việc “cẩn thận”. Từ dùng phải cho hết chiều sâu, câu nói ra phải có ý tứ! Cho nên gọi là “thâm Nho” là thế, trong các giao dịch xã hội, làm ăn buôn bán, và tất cả các hoạt động khác, không tính toán sâu xa, không “mưu sâu kế hiểm” thì không phải là người Trung Quốc! Có được điều đó đơn giản là từ… căn bản giáo dục mà ra! Nên nhiều khi đơn giản đến mức rỗng tuếch đi chửi người khác thâm nhọ thấy cũng hơi kỳ! Tự nhìn lại mình, tiếng Việt giống như kiểu một trò chơi “đuổi hình bắt chữ”, ngoài một số sự “nhanh trí, thông minh vặt”, còn thì nội dung trống hoác! Nên… làm ơn, đừng chơi cái trò “đuổi hình bắt chữ” nữa, lâu lâu bắt gặp một vài trường hợp thì còn thấy hài hài, chứ chơi nhiều người ta sẽ nghĩ mình bị “thiểu năng trí tuệ”, đầu óc không nghĩ ra được cái gì cho có nội dung, nội hàm nghiêm túc, toàn những câu chữ lảm nhảm, trơn tuột, nói sao cũng được, và cũng chỉ dùng để nói cho vui, chứ chẳng làm nên được tích sự gì!