Dưới một góc độ nào đó, ông Trạch tài năng hơn anh của mình là ông Trần Văn Khê nhiều (mấy anh em nhà này toàn đặt tên theo bộ “thuỷ”). Và tôi rất thích cách hoạt kê, tài tử của ổng… Xang xang xang xê hò xự xang, xê líu, xề xang líu líu hò hò hò…
100 watt
Một vài phép tính đơn giản… 1 người trung bình tiêu thụ 1 ngày hết 2000 kcal. 1 calorie = 4.2 joule, 1 ngày = 86400 giây, công suất = 2000 x 1000 x 4.2 / 86400 = 97.2 Watt. Trong biểu đồ dưới đây, phần mềm cho ta biết, năng lượng để chèo xuồng ở tốc độ 3 knot vào khoảng 100 Watt.
Và sự thật là chỉ ngang mức ấy, cái ngưỡng quan trọng 100 Watt này tương đương ở mức 23 kmph với xe đạp, và duy trì vận tốc này nguyên 1 ngày 10 ~ 12 tiếng không hề đơn giản chút nào. Nhiều năm tập luyện kiên trì cũng chỉ nâng lên được ở mức 100 ~ 125 Watt, rất khó khăn!!!
let’s go
Chương trình âm nhạc cuối tuần, thêm một bài hát siêu hay, siêu ấn tượng nữa của âm nhạc Xô-viết: В путь – V Put – Let’s go, 1954: Hãy để kẻ thù của chúng ta nhớ điều này, nói chả phải doạ, nhưng chúng tao sẽ đuổi theo tụi mày vòng quanh quả đất, và nếu cần sẽ làm thêm vòng nữa! Này em thương yêu, thư cho em đã gởi rồi, giờ phải lên đường đây!
Người Nga có một cái rất “dở”, họ toàn làm những chuyện lớn lao, kinh thiên động địa, mà không làm những chuyện nhỏ được! Và với tên lửa động cơ hạt nhân + đầu đạn hạt nhân “9M730 Burevestnik” có dự trữ hành trình không giới hạn, có thể bay hoài bay mãi từ ngày này sang tháng khác thì cái chuyện đuổi theo ‘n’ vòng này sắp thành hiện thực!
serenity – 1, p2
Loay hoay chỉnh tới chỉnh lui rất nhiều, tập trung vào phần drag (resistance)- sức cản nước. So với 3 chiếc kayak trước thì tại cùng 1 tải trọng danh định (120kg), chiếc Serenity này có sức cản thấp nhất, và Cp (Prismatic coefficient) cũng xuống rất thấp, tròn 4.8!
Thân thuyền “fine” hơn so với Serene – 3, nhưng “full” hơn so với Serene – 2, nên độ ổn định cũng nằm giữa của 2 chiếc đó. Tiếp tục cách thức của Serene – 3 là sử dụng độ cong (rocker) của thân thuyền để tăng độ ổn định, và dĩ nhiên cũng đồng thời tăng độ sâu của đáy chữ V.
Sau nhiều năm chèo, hiểu ra 1 chân lý đơn giản: tốc độ trung bình khi đầy tải, và khi chèo suốt ngày, chỉ loanh quanh trên dưới 3 knots, không hơn, ngay cả với các tay chèo “siêu nhân” của thế giới, vì công suất 1 người trong suốt 1 ngày trung bình chỉ vào khoảng 100 ~ 150 Watt.
jack london
Bài viết rất hay, cũng cấp nhiều dữ liệu lịch sử để cho chúng ta có thể hiểu đúng hơn về Jack London, tác giả của những cuốn tiểu thuyết, truyện ngắn đã quá nổi tiếng như: Tiếng gọi nơi hoang dã, Nanh trắng, Sói biển, Gót sắt, Nhóm lửa, Tình yêu cuộc sống, etc… Vâng, nếu chỉ đọc sách của ông thôi thì chúng ta sẽ dễ dàng tưởng tượng ra rằng Jack London là một con sói biển thật sự, ông ta dường như đến từ một thế giới hải hành xa xưa, kỳ bí nào đó, với tất cả những kinh nghiệm sống khôn ngoan, dầy dặn của nó. Sự thật… hoàn toàn không phải như thế!
Sự thật, Jack London sau khi đã viết khá nhiều sách mới bắt đầu đi biển. Ông ta đọc cuốn “Một mình vòng quanh thế giới” của Joshua Slocum, nhảy xuống thuyền với một đống sách hàng hải, vừa đi vừa học cách sử dụng kính lục phân! Giữa một cơn bão biển, Jack London gãi đầu gãi tai tự hỏi tại sao động tác “heave-to”, dằng thuyền bằng 2 lá buồm ngược nhau không hoạt động như trong sách mô tả. Sự thật là Jack London là một tay mơ đúng nghĩa, dong thuyền từ San Francisco đi Hawaii, tới đích rồi mà vẫn không hiểu vì sao còn sống!
panorama
Hồi đó, không nhớ là năm nào, xài cái iPhone 4S (dạng cũng rất hiện đại lúc đó) chụp ảnh panorama, chất lượng tệ, không hài lòng nên đi mua cái Sony NEX5R, chiếc máy ảnh không gương lật đầu tiên, chụp panorama khá tốt. Hôm nay thử dùng chỉ 1 cái iPhone 7 cũ rích chụp pano thử xem, cho ra một cái ảnh 15000 x 4000 pixel (chờ ảnh load hơi lâu), má ơi, đúng là mình lạc hậu về công nghệ thật rồi! Haiza, đúng là thời thế, công nghệ đi quá nhanh, đẹp hơn hẳn máy ảnh chuyên nghiệp ngày xưa!
P/S: nói có vẻ ngược đời, nhưng từ xưa giờ vẫn quan niệm rằng: tôi chẳng cần phải biết cái éo gì về công nghệ cả! Tôi chỉ biết về kỹ thuật (techniques) thôi! Vâng, nói rõ ràng như vậy! Tôi chỉ biết những mánh mẹo, kỹ xảo lập trình xa xưa, những thủ pháp cấu trúc dữ liệu, tối ưu hoá li ti, thời của “programming pearls” – những viên ngọc lập trình ấy! Coder giờ toàn ở “trên trời”, công nghệ này kia, AI, Machine learning, Big data, nói như vẹt, chỉ có điều mấy cái “căn bản” lại không biết!

Ảnh lớn, cuộn theo phương ngang để xem.
sợ nước
Chả riêng gì VN, hàng xóm là Đài Loan cũng gần giống thế, đến mức dân biểu tình phản đối, sử dụng những khẩu hiệu như: 還我海洋國家 – Hoàn ngã hải dương quốc gia – trả lại tôi một quốc gia biển, 水域解嚴 – Thuỷ vực giải nghiêm – không được cấm nước. Nói thay đổi không phải một sớm một chiều, đầu tiên là khắc phục tâm lý “sợ nước”.
Gần nhà tôi có một thằng, lần nào mình đi thả thuyền cũng chạy ra bảo: “để xem có nổi trên nước được không đã”! Nó thừa biết mình chơi xuồng đã 7, 8 năm nay, mà lần nào cũng giả vờ như không biết gì chỉ để “nói đểu”, “đĩ miệng” ! Haiza, tâm lý, tâm địa con người như thế, chỉ một việc nhỏ như thế, muốn thay đổi, e là phải mất vài thế hệ nữa…
polyushko polye, 1
Chương trình âm nhạc… đầu tuần, bài hát “Cánh đồng thương yêu” – Полюшко Поле – Polyushko-polye, nguyên gốc là một phần trong bản giao hưởng của Lev Knipper. Năm 1945, ngay sau WW2, một dàn đồng ca 6000 người biểu diễn bài này ở Anh, trở thành một hiện tượng văn hoá, gây ảnh hưởng sâu rộng, được đặt lời trong rất nhiều ngôn ngữ khác nhau, và truyền cảm hứng cho không biết bao nhiêu nhạc, phim khác!
Three Tankists
Chương trình âm nhạc cuối tuần, bài hát: “Ba anh em trên một chiếc xe tăng”! Bài hát nói về trận chiến Khalkhin Gol, năm 1939, giữa một bên là Liên Xô (và đồng minh là Mông Cổ), và bên kia là Nhật Bản (với đồng minh là Mãn Châu quốc). Đây là một trận chiến ngắn ngủi có ý nghĩa rất nhưng quan trọng. Lần đầu tiên trong lịch sử, chiến tranh cơ giới hoá (xe tăng, máy bay, pháo tự hành) quy mô lớn và học thuyết Xô-viết: tác chiến có chiều sâu (deep battle) được thử nghiệm.
Lần đầu tiên một chỉ huy “trẻ”, Georgy Zhukov, thượng tướng, quân đoàn trưởng đã chiến thắng một trận rất quan trọng, mở đầu cho chuỗi thành công của ông trong WW2. Trận chiến là kinh nghiệm rất tồi tệ với người Nhật, nên khi chiến tranh Xô – Đức xảy ra, Nhật quyết định sẽ không tham chiến cho đến khi có dấu hiệu rõ ràng Liên Xô sẽ thua. Điều này cho phép Stalin điều 30 sư đoàn Viễn Đông về bảo vệ thủ đô, hoàn toàn hở sườn Đông mà người Nhật không dám làm gì.
biking, 1
Mỗi tháng ít nhất 20 ngày, mỗi ngày ít nhất 20 km, tháng nào cũng đều đặn 400 ~ 500 km, liên tục hơn 3 ~ 4 năm qua. Không biết đã thay bao nhiêu lần xích, líp, đĩa! Có lần, trời mưa tầm tã, thấy một thằng nhóc chừng 9, 10 tuổi, bốc đầu xe đạp, đạp một bánh giữa đường! Tuy không khuyến khích, không an toàn, nhưng “tứ thập nhi bất hoặc” như chúng ta, khi nào cảm thấy tự do, thoải mái như thằng nhóc đó!?
con đường tây bắc
Bức tranh tựa đề: Con đường Tây Bắc – The northwest passage, người thuỷ thủ già, mệt mỏi, ngồi nghe con gái đọc lại Nhật ký hải hành. Bức tranh thể hiện một tham vọng dai dẳng, nhiều thế hệ liên tiếp tìm cách khai phá con đường Tây Bắc, biết bao nhiêu người đã chết, nhưng vẫn tiếp tục gieo ý chí, hy vọng cho thế hệ sau!
the northwest passage
Con đường Tây Bắc (the Northwest passage) là một ám ảnh của giới hàng hải suốt 300 năm qua. Nhiều chuyến thám hiểm đã tìm cách vượt qua vùng nước băng giá này, tìm ra lối đi ngắn hơn giữa Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, rất nhiều người đã chết, rất ít người thành công! Lần đầu tiên biết về Con đường Tây Bắc này khi còn nhỏ, chính là nhờ đọc truyện Chú bé thoát nạn đắm tàu của Jules Verne, có một chi tiết thú vị gần cuối truyện…
Khi con tàu Albatross chìm và Eric sống sót qua cơn bão nhờ chèo trên một chiếc xuồng kayak (Jules Verne đúng là có quá nhiều kiến thức thực tế về hàng hải và những điều liên quan). STS Sedov nguyên là một con tàu buồm chở hàng của Đức, đóng năm 1921, sau chiến tranh thế giới 2 chuyển sở hữu thành của Liên Xô như là chiến lợi phẩm, bây giờ vẫn tiếp tục là con tàu huấn luyện của các trường đại học Nga. Đến nay con tàu đã được 99 tuổi, và vẫn chạy tốt!
bolero và triết học
Như thế nào là “beloro và triết học”!? Nhớ lại một nhân vật lịch sử hơi xa xưa là Nguyễn Hải Thần (Việt Nam Quốc Dân đảng), làm cái gì cũng giở quẻ ra bói, xem hung cát thế nào rồi mới hành động, ai hỏi đến thì bảo đây là Kinh Dịch, là triết học của cổ nhân, rất sâu xa, các kiểu! Cũng trong lúc đó, ai kia đâu có bói, ai kia chỉ nói: ai có súng dùng súng, ai có gươm dùng gươm…
Một số đám “dân chủ cuội” bây giờ cũng y như thế, cứ hễ mở miệng là “triết học”, khoác lên mình một vẻ tri thức, đạo mạo, huyền bí giả hiệu. Nhưng việc làm thì toàn nói nhảm, bịa đặt, chửi bới, chụp mũ và khủng bố! Haiza, người ta chỉ cần nghe anh nói chưa đến 3 chữ, xem anh nghe nhạc gì, thưởng thức văn hoá gì, là đủ biết anh là người thế nào rồi, ấy thế mà vẫn cố… “trít học”!
giáo dục
Chân trái bước sang ngang rộng bằng vai, hai tay dang ngang, bàn tay ngửa… Ôi, má ơi, thể dục mà học từ sách thế này, không có ai ép phải tập thành nề nếp, thì có khác nào học võ công trên giấy!? Nếu chỉ đọc kinh mà thành Phật được thì thiên hạ vào Niết Bàn hết từ lâu rồi! Thể chất, âm nhạc, rồi mỹ thuật mà dạy kiểu này… haiza, rồi lại đẻ ra toàn mấy con “gà công nghiệp”, suốt ngày “bolero” và “triết học” cho mà xem! Dạy đạo đức cho HS cấp 1 tức là uốn nắn cách hành xử, phép tắc hàng ngày, thiết thực! Đạo đức không phải là mớ ngôn từ Nhân Lễ Nghĩa Trí Tín, đó không phải là “đạo đức”, đó là “ngôn từ về đạo đức”! Những người làm giáo dục hoàn toàn không có một khái niệm nào về kiến thức thực hành, chỉ huyên thuyên một mớ trừu tượng! Nên kết quả là học sinh không biết về “đạo đức”, mà chỉ xào xáo “ngôn từ đạo đức”, nôm na gọi là… “diễn”!
Trong một post trước, tôi có viết: nói nghe có vẻ bất hiếu hay vô lễ, nhưng thực ra, chúng ta đang sống trong một xã hội mà cha mẹ không thực sự yêu con cái, họ chỉ yêu cái “vai” làm cha mẹ mà họ phải diễn, thầy cô cũng không yêu học trò, họ chỉ yêu cái “vai” làm thầy mà họ phải diễn!
Tôi có nhiều bạn bè làm giáo dục, tôi biết họ không thích nghe điều đó, nhưng từ hồi cấp 2, tôi đã luôn nhìn nhận thực tế như vậy! Một số người đọc được ở đâu đó một số ngôn từ rồi tự cho mình hay! Tôi nói càng biết nhiều kiểu đó, càng xa rời sự thật, càng “ní nuận” càng lầm lạc! Nên căn bản với sự vận hành của XH toàn là các giá trị thực hành, chả ai cần “triết lý”, hay ít nhất là 99.99% con người ta sống tốt hơn khi không có “triết học”. Chính những kẻ huyênh hoang chữ nghĩa, xa rời thực tế, lười vận động đã đẻ ra nền giáo dục và xã hội như ngày hôm nay!
boat designing
Có mấy vấn đề về “thiết kế thuyền” từ xưa đến giờ không nói, vì biết nói ra cũng không có ai chia xẻ. Nhân tiện nói ra đây để khuyến khích, nếu ai đó đi vào “thiết kế thuyền”, vâng, chữ dùng quá là to, thực ra nó cũng đơn giản, chẳng có gì lớn lao. “Thuyền” ở đây hiểu là dạng recreational boat nhỏ chứ không nói về ship, ship chắc chắn là có nhiều chuyện phức tạp.
Đầu tiên hết là về phần mềm Free!Ship, đây là một phần mềm open-source gốc từ Nga, rất dể học và sử dụng, viết bằng ngôn ngữ Delphi. Vâng, cái anh Nga là chúa trùm chơi trò “cộng sản chủ nghĩa”, nếu không có những kiến thức về “thiết kế thuyền” đóng gói trong cái phần mềm này thì còn lâu chúng ta mới tiếp cận được cách làm, dù chỉ là ở mức độ sơ đẳng…
Kế đến là mấy độ đo (measure) vật lý: Cp (prismatic coefficient), Cb (block coefficient), Cm, Cw, Kmt, S, LCB, LCF, etc… Cần có thời gian để hiểu các độ đo này, và biết được tại sao Cb < 0.3 thì thuyền sẽ khó giữ hướng đi thẳng, cần phải lắp thêm rudder hay skeg, tại sao Cp < 0.5 thì thuyền hiệu quả ở tốc độ thấp, nhưng sẽ hao tốn nhiều năng lượng ở tốc độ cao, etc...
Tiếp đến là độ ổn định tĩnh & động (static & dynamic stabilities), tại sao 1 số chiếc xuồng đi vững trên nước êm, ra đến vùng sóng gió lại lắc mạnh, và tại sao 1 số chiếc mới ngồi lên có cảm giác “bất ổn” nhưng ở trong sóng to gió lớn lại thấy “êm”. Xuồng làm cho khách du lịch đều là dạng đầu, còn dân “chuyên nghiệp” lại thích dạng sau, tất cả đơn thuần chỉ là vật lý!
Cuối cùng là sức cản nước (resistance), phần mềm có thể tính ra lực cản là bao nhiêu. Ví dụ như ở 3 knot là 8 Newton, ở 4 knot là 15 Newton, và tính ra được công hao tốn, ví dụ như 1 người chèo bình thường thì công sinh ra ở trong khoảng 50 ~ 100 Watt. Với khả năng tập luyện thể chất như vậy, như vậy thì bạn có thể chèo tốt ở tốc độ nào, trong bao lâu, etc…
serenity – 1, p1
Đã quyết định đặt tên chiếc kayak kế tiếp là Serenity, chính thức là 1 “danh từ” chứ không còn là “tính từ” như trước (Serene – x). Tiếp tục công việc design đã làm từ post trước, mỗi lúc làm một tí. Thay đổi quan trọng nhất là chiều dài xuồng giảm còn 15.5 feet!
Dự tính ban đầu chiều dài khoảng 16 feet, nhưng nếu giảm xuống chút nữa (15.5 feet) thì vừa vặn chiều dài của 2 tấm ván ép nối lại (tấm plywood có chiều dài 2.44 m), sẽ dễ hơn cho việc thi công rất nhiều, vì thân xuồng chỉ còn có 1 mối nối, thay vì phải 2 mối nối như trước!
Thân xuồng có thêm nhiều “rocker” – cong hơn trước 1 chút, cũng chỉnh lại phần “stern” – đuôi xuồng 1 chút, chỗ “rudder post” – trục bánh lái, dự định là buộc dây theo kiểu Wharram, các đường cong của xuồng cũng được làm “mềm mại” hơn nhiều so với phiên bản trước.
xuân tình
sapa – 3
Sáng hôm đó ở Sapa, quán cafe bàn bên cạnh, cô gái trẻ ôm cái máy ảnh, bắt chuyện với mình, “mở bài” rất Tây nhé: cái ngày đó sắp đến rồi anh à! Tôi ngạc nhiên hỏi lại: ngày gì hả em? Cô gái trả lời: cái ngày mà em sẽ chụp được một bức ảnh để đời về Sapa, sẽ nổi tiếng thế giới! Tôi “đứng hình” một lúc: ừ, em nói như thế thì anh phải tin thôi! Đến tận bây giờ vẫn phân vân, ko biết ra làm sao, trên Face nhìn cũng có vẻ xinh đẹp, học thức…
xuân quỳnh
khát vọng mùa xuân
Nghe bài này khoảng chừng cấp 1, còn nhỏ lắm, và dĩ nhiên là nghe bằng tiếng Việt, có lời Việt đặt riêng cho bài nhạc Mozart này, nhưng ngay từ lúc đó đã cảm thấy rằng nhạc này… “không đến từ VN” nhưng dĩ nhiên về sau lớn lên rồi mới biết đích xác từ đâu…
























