nguyên hùng

Lại nói về văn và sử, sử và văn, hư và thực, thực và hư… Có nhưng thứ văn chương nghe có vẻ hư cấu, nhưng lại cực kỳ thực. Và có những thứ sử tưởng chừng thực, kỳ thực lại rất hư. Văn mà mô tả đầy đủ chi tiết về văn hóa, cuộc sống đương thời, từ địa lý, sắc tộc cho đến ngôn ngữ, ẩm thực, ăn mặc, v.v. thì đó là lối văn cực kỳ thực, không có hiểu biết, từng trãi cuộc sống thì không thể nào viết ra như vậy được. Sử mà chỉ gồm toàn những cái gạch đầu dòng giản đơn, tìm cách máy móc kết nối các điểm lại với nhau, kỳ thực là một lối sử rất là hư! Lại nói về những nhân vật trong các cuốn sách của nhà văn Nguyên Hùng: Lê Văn Viễn có cha là người Triều Châu, mẹ người Việt, là một tướng cướp lừng danh. Huỳnh Văn Trí cũng là một tay anh chị khét tiếng, cả 2 vào tù ra khám không biết bao nhiêu lần, quen nhau trong tù, nhiều lần vượt ngục cùng nhau và kết nghĩa làm anh em.

CMT8 nổ ra, cả hai tổ chức những đơn vị vũ trang đầu tiên chống Pháp, cả 2 đều là đàn em dưới trướng của Dương Văn Dương, thủ lĩnh “nghĩa quân” Bình Xuyên, người ngay từ năm 1948 đã được truy phong Thiếu tướng! Nhưng Mười Trí đi kháng chiến đến cùng, còn Bảy Viễn như ta biết, trở về làm ông trùm Chợ Lớn. Không thuyết phục được người anh em kết nghĩa, Mười Trí bày tỏ nỗi lòng qua một bài thơ, lối văn dân dã Nam bộ. Hư hay là thực thì để cho người đọc suy nghĩ, nhưng lối văn này, dù người ta cũng đã tìm cách giả, nhưng tối hậu vẫn không thể nào giả được: Thế là hết, tôi với anh đành đoạn tuyệt, Vì anh ơi, đời hồ hải hết tung hoành. Anh giam mình vào lưới sắt, bả hư danh, Thân lồng chậu, anh mong nằm trên nệm ấm. Anh có biết tay quân thù còn đỏ thắm, Máu đồng bào ngùn ngụt lửa căm thù. Kiếp tôi đòi, anh nhớ lại mùa Thu, Mùa lịch sử đã mở tù cho dân tộc…

người bình xuyên

Thực ra ở VN, cũng có nhiều người viết văn theo lối “nửa thực, nửa hư” như thế (và họ nói rõ ràng đây là văn, không phải sử), viết để trình bày một dạng sử ít chính thức hơn. Ví dụ thú vị là nhà văn Nguyên Hùng, tác giả những cuốn Người Bình Xuyên, Nguyễn Bình – huyền thoại và sự thật, Thi tướng Huỳnh Văn Nghệ… những sách nói cho độc giả biết về các nhân vật kháng chiến, tôn giáo, quân phiệt miền Nam 1945 ~ 1975, một giai đoạn cũng gần giống như thời Dân quốc bên TQ vậy! Sách của ông nói cho chúng ta về những góc ít biết của lịch sử: Huỳnh Phú Sổ, Phạm Công Tắc, Lê Văn Viễn, Dương Văn Dương, Nguyễn Bình…

Nhưng khác là Nguyên Hùng thực sự là người trong cuộc, tham gia kháng chiến từ đầu đến cuối! Vì là người trong cuộc nên Nguyên Hùng có khả năng phác họa chân dung con người với những hiểu biết sống động: ngôn ngữ, giáo dục, văn hoá, tâm lý, và nhiều chi tiết khác liên quan đến đời sống, xã hội đương thời! Còn với trường hợp Huy Đức, ông ấy chỉ là người đến sau, mãi về sau, tìm cách hình dung lại lịch sử qua những gì được nghe kể lại, hay qua những gì mình tưởng tượng ra, tìm cách lắp ghép, sắp xếp thông tin thu nhặt được theo những định kiến có sẵn, nên sách nghe rất khiên cưỡng, máy móc và vô hồn…

bên thắng cuộc

Giữa trưa 7-1-1979, khi nghe con rể là Giáo sư Hồ Ngọc Đại đánh thức báo tin quân ta đã vào Phnom Penh, ông Lê Duẩn chỉ ừ rồi ngủ tiếp… Đọc đến đây là tôi vất cuốn truyện qua một bên, không đọc nữa! Vì những tình tiết kiểu như thế nó xuất hiện quá quá nhiều! Tác giả viết giống như thể lúc đó, ông ta đang nằm ở dưới gầm giường của ông Lê Duẩn nên biết được sự việc vậy! Mặc dù một số tình tiết trong truyện tôi cũng muốn tin lắm, nó giống những truyền khẩu dân gian người ta thường kể cho nhau nghe lúc trà dư tửu hậu! Nhưng lịch sử mà viết theo lối “tiểu thuyết dã sử, giả sử” như thế không hề ổn một chút nào!

Lần cuối cùng người ta làm như thế có lẽ là từ thời của Homer (Trường ca Iliad và Odyssey) kia! Mà tất cả những kiểu như Đèn cù, Đêm giữa ban ngày, Bên thắng cuộc, etc… đều cùng một kiểu, cùng một giọng văn, cùng một phong cách: nói giống như là đúng rồi vậy, đưa tin theo kiểu “từ trên trời rơi xuống”, tìm cách nhào nặn những sự thật nhiều người biết, trộn thêm vào đó những tình tiết tưởng tượng theo cảm tính, tìm cách tô màu mức tranh theo ý của mình, hư hư thực thực đan xen vào nhau! Và có cơ sở để tin rằng tất cả những thủ pháp “sáng tác văn chương” như thế đã được đúc kết để dạy thành bài bản!

rú chá

Nhiều năm trước, thấy mọi người nói nhiều về Rú Chá, chụp ảnh thấy cũng đẹp, “khu rừng” ngập mặn, hệ sinh thái đầm phá ven biển Thừa Thiên. Nghe danh mà đến, trên đường chạy xe máy xuyên Việt, tôi ghé qua thử xem sao, ghé rồi mới chạy quanh vài phút thì hết mịa nó cái Rú Chá! Nói cho đúng, đó chỉ là mảnh đất rộng 5 hecta, trong khi một cái khu dân cư nho nhỏ ở SG có thể rộng đến hơn 50 hecta. Chưa đi thì cứ tượng tượng ra cả một khu rừng rộng lớn, nhưng tới rồi thấy một mảnh vườn con con! Nên MXH là tác nhân chính tạo ra những hình ảnh sai lệch về thực tại! Nhưng đó vẫn chưa phải là điều nguy hiểm nhất! Nguy hiểm nhất là MXH tạo ra những cái tôi méo mó về tính cách, lệch lạc về nhận thức! Nó tạo ra những “phiên bản thay thế”, các “hình ảnh đại diện”, những “bộ lọc lung linh”…

Toàn những thứ ảo giác giả tạo, để cho con người ta lạc vào đó, tự đánh mất chính mình lúc nào không hay! Đó chính là một sự “đánh tráo”, mà người ta dùng đến thủ thuật đánh tráo chỉ khi nào muốn lừa bịp hay cướp đoạt cái gì đó mà thôi! Con người ta sinh ra trong đời có hai mối kết nối quan trọng, cái đầu tiên là kết nối với tự nhiên, khi chỉ cần thảy ra một cây phượng, một cây vông “cô đơn” cho bà con bu vào chụp ảnh, là ta đã thấy nó rất kỳ cục, vô duyên rồi, họ không tắm rừng, tắm biển thực sự, tất cả những gì họ muốn là có cái hình post Facebook! Và cái kết nối thứ hai là giữa con người với nhau, một môi trường sống nơi người ta còn cảm nhận thấy sự chân thành, tử tế, dù chỉ là nhỏ nhoi, nhưng cái kết nối này cũng đã đứt gãy từ lâu! Khủng hoảng xã hội là điều không thể tránh khỏi!

ma tăng

Quê hương của Đức Phật, tiểu quốc Ca-tỳ-la-vệ (Kapilavastu) ngày nay nằm ở Nepal, chồng lấn lên biên giới với Ấn Độ, là vùng cận nhiệt đới chịu ảnh hưởng bởi gió mùa, khí hậu có thể được xem là tương đối ôn hòa, và đất đai thì phì nhiêu màu mỡ. Đây là cơ sở khiến cho đời sống dân chúng không đến nổi quá khó khăn, việc xin một bát cơm, mỗi ngày ăn một bữa, là việc có thể chấp nhận được, để có thể dành thời gian cho việc tu tập! Nhưng khi Phật giáo truyền lên phía bắc, vào Tây Tạng, Mông Cổ, Trung Quốc… thì lại hoàn toàn khác, đây phần lớn là những nơi có khí hậu lạnh giá. Ở những xứ ôn đới, hàn đới, không có quần áo ấm thì chưa chắc sống được qua vài giờ, không có giày mũ bảo vệ đầy đủ thì khó sống qua vài ngày. Còn không có dự trữ lương thực thì không thể sống qua mùa đông.

Do điều kiện như thế nên hình thành văn hóa, người phương Bắc có “bản năng” tích trữ, phòng xa lớn hơn so với người phương Nam. Ở những nơi như thế, ngửa tay xin một bát cơm là người ta nhìn anh như kẻ từ trên trời rơi xuống vậy, đây không phải là chuyện đúng hay sai, chỉ là văn hóa nó thế! Nên khi Thiền tông thành lập ở TQ, họ chủ trương “bất tác bất thực – không làm thì không ăn”, sư cũng làm việc như những người khác! Tuy như vậy nghĩa là thời gian dành cho việc tu tập phải bớt lại, nhưng có thế thì Phật giáo mới hòa nhập được vào với xã hội! Nên khất thực hay không khất thực đều do điều kiện thực tế cụ thể, chứ không mang tính đúng sai gì cả! Còn cái thể loại đi khất thực mà chỉ nhận tiền, không nhận đồ ăn (khất: xin, thực: thức ăn) thì chỉ có thể là ma-tăng mà thôi!

mượn hoa kính Phật

Vài câu hỏi sơ khai về Phật giáo, nhân sự việc có quá nhiều người “mượn hoa kính Phật”, mà ở VN, thường là “Tá hoa hiến Phật” thì ít, mà “Tá đao sát nhân” (mượn đao giết người) lại nhiều! Em dự là sau cơn hả hê, tất cả vẫn hoàn u mê như cũ! Theo dõi các clip, quan tâm ông MT thì ít mà xem cách Nhà nước xử lý sự kiện này thì nhiều! Các anh CA chìm bao quanh ông MT xem cách ăn nói cho thấy phần lớn là người có học, ít nhất cũng hiểu sơ về Phật giáo, xem ra Nhà nước đã khổ tâm huy động lực lượng có trình độ, như thế mới sàng lọc, đấu tranh được với đám “Giả hành tôn” để mà bảo vệ cho “Tôn hành giả”! Ngày xưa thì Tôn hành giả bảo vệ Đường tăng khỏi đám yêu ma, nhưng với đám yêu ma ngày nay thì ngay đến cả Tôn hành giả cũng cần phải được bảo vệ!

+ Khổ hạnh không phải là con đường đúng, Trung đạo mới là điều Đức Phật đề nghị! ==> Hầu hết những lối tu hiện đại, kể cả hạnh đầu đà, đều chưa phải là khổ hạnh hiểu theo nghĩa như thời của Đức Phật!

+ Đi như thế ích gì, ở nhà phụng dưỡng cha mẹ mới là chân tu. ==> Đức Phật bỏ nhà vào rừng tu khổ hạnh đúng vào cái ngày con ông ta là La-hầu-la sinh ra đời, mặc cho bao nhiêu ngăn cản từ gia đình.

+ Ông ta tu thế chỉ ích mỗi ông ta thôi, lợi gì cho XH!? ==> Đúng vậy, Phật giáo đầu tiên và trên hết là vấn đề cá nhân, những cái khác chỉ là hệ quả. Đến mình còn chưa tự giúp được thì sẽ giúp được ai!?

+ Khất thực là ăn bám, không tạo ra của cải vật chất gì! ==> Chừng nào XH còn có người tự nguyện cúng dường thì đó không thể xem là ăn bám. Không phải ai cũng “ăn bám” được vậy đâu, số này rất ít!

+ Nếu ai cũng bỏ nhà đi như vậy thì lấy đâu ra người sản xuất, phát triển XH? ==> Đúng vậy, viễn cảnh mọi chúng sinh đều nhập Niết bàn cả rồi thì XH sẽ “giải tán”, nhưng việc này không biết đến bao giờ.

tâm bệnh

Về chuyện cuối cùng ông Minh Tuệ gì đó phải dừng “bộ hành, khất thực”… Cảm thấy thất vọng vô cùng, một cái dân tộc gì mà què quặt, khuyết tật, yếu đuối, nhược tiểu, cuối cùng rồi cũng chọn những giải pháp như thế! Nó làm tôi nhớ đến hồi còn ở ngoài quê, có cặp vợ chồng hàng xóm, thường xuyên xích mích với nhau, nhưng không công khai, không chửi bới, không đập chén bát, mà chỉ xích mích ngấm ngầm, một kiểu bạo hành gia đình kín cứ âm ỉ suốt hàng chục năm! Cứ hễ có việc gì xảy ra mà một bên không bằng lòng, là bắt đầu… đau, bịnh, ốm, nằm liệt giường! Mà cả vợ, cả chồng đều hành xử như thế, những “cái tôi” cứ mãi không chịu lớn. Ban đầu chỉ là một cách tỏ thái độ, nhưng mấy chục năm sống với nhau mà cứ diễn mãi cái vở kịch nhàm chán như thế, riết rồi thì bệnh giả nó… trở thành bệnh thật!

Mà đây là “tâm bệnh”, không cách nào trị khỏi! Cái nhà không có sinh khí, đụng đâu cũng mệt, bệnh, dỗi, từ đó đẻ ra tâm lý ghét bất kỳ thứ gì vận động! Và MXH bây giờ cũng là dạng “không chịu lớn” y như thế, luôn nói ra nói vào, anh thế này, tôi thế kia, cứ y như con nít vậy, chỉ có im lặng, suy nghĩ, làm việc để trưởng thành thì không làm được mà thôi! Nói về các phương thức rèn luyện trong Phật giáo thì vô chừng, người ta đã làm rất nhiều chuyện “dời non lấp bể”, nhưng quay về gốc, Phật luôn là vấn đề của cá nhân, là do chính ta, và vì chính bản thân ta, không liên quan ai khác! Nên ông MT làm gì thì đó là việc của riêng ổng, là sự rèn luyện mang tính chất rất cá nhân! Còn đám MXH đạp lên mồ mả để quay phim chụp ảnh (như trong truyện Số đỏ – Vũ Trọng Phụng) thì đó là vấn nạn của thời đại!

Về chuyện những người đi theo ông MT có người “tử vong”, có người “ngất xỉu” do sốc nhiệt, chuyện như thế này trong giới chơi thuyền xảy ra vô số! Thấy người ta chèo thuyền vượt thác đẹp quá mà, cũng thả thuyền qua ghềnh, kết quả là đập đầu vô đá chết! Thấy người ta chạy jet – ski sướng quá mà, cũng leo lên phóng hết ga, không kiểm soát được tốc độ, đâm vô xà lan chết! Thấy người ta chèo SUP điệu nghệ quá mà, cũng nhảy lên SUP rồi bị sóng cuốn trôi chết! Và những cái chết lãng xẹt trong giới chơi thuyền và thể thao dưới nước có thể nói là… không thể đếm hết, và nó cứ lặp đi lặp lại, từ năm này qua tháng khác! Nguyên nhân do đâu!? Là do ngay từ nhỏ đã lười vận động, thiếu hiểu biết sơ đẳng về bản thân và môi trường xung quanh, nhưng tâm thì lại vọng động không có điểm dừng

Nhìn muốn được như người ta, nhưng không muốn cố gắng rèn luyện, không hiểu rằng việc gì cũng phải có quá trình! Nôm na và thẳng thừng thì ta nói: ngu thì chết thôi, ai vẹ?! Đây mới là chuyện đi bộ bình thường, chưa phải là vận động gì ghê gớm, chưa phải là cái gì khó khăn không tưởng! Nên, cho đến khi dân trí có thể tự hiểu ra rằng người ta vận động vì tìm kiếm một sự đổi thay trong “thân & tâm”, chứ không phải vì vài tấm hình chỉ để đăng lên Facebook, cho đến lúc đó thì vẫn tiếp tục chết thôi! Những chuyện như thế này, này pháp luật nên phải xử lý ra làm sao? Trong chừng mực các hoạt động không cố ý gây ảnh hưởng đến người khác thì không thể cấm được, vẫn cứ phải để cho sự vận động diễn ra, cần thiết phải như thế! Còn nghiệp của ai thì người đó gánh, đơn giản là như thế!

tôn hành giả, giả hành tôn…

Trong vùng núi Bỉ Duệ (比叡山 – Hiei) Nhật Bản, có một nhánh Phật giáo Thiên Thai tông mang tên Hồi Phong Hành (回峰行 – Kaihōgyō). Họ có hình thức tu tập rất độc đáo: trong 7 năm, các “hành giả – người đi” sẽ phải làm 1000 ngày hành trình vòng quanh núi, 40 km mỗi ngày trong 100 ngày với năm đầu tiên, tăng dần lên 84 km mỗi ngày trong 100 ngày ở năm cuối cùng. Điều đáng nói là hành trình đi qua những vùng núi non hiểm trở, không phải 84 km trên đất bằng, trong mọi điều kiện thời tiết! Các hành giả không chỉ có đi mà vẫn phải tham gia hoạt động trong chùa, làm việc, học kinh sách, với chế độ ăn uống đạm bạc.

Đến năm cuối cùng, cuộc marathon trường kỳ này tăng lên đến mức chỉ có thể ngủ khoảng 2 tiếng mỗi ngày, liên tục như thế 100 ngày! Tổng hành trình hơn 40 ngàn km, hơn một vòng quanh quả đất! Người tham gia sẽ phải tự ép mình đến giới hạn của thể chất… Chạm đến ranh giới giữa sự sống và cái chết! 100 ngày đầu tiên, hành giả có quyền bỏ cuộc, nhưng kể từ ngày 101 trở đi, những ai bỏ cuộc, theo luật sẽ phải tự sát. Dọc theo con đường mà các hành giả đã đi trong suốt mấy trăm năm, rải rác hàng chục ngôi mộ những người đã tham gia nhưng thất bại, không thể kết thúc hành trình! Và họ cứ đi như thế, trên người dắt sẵn một con dao và một dải lụa trắng, chọn kết thúc theo cách nào là tùy ý!

Mãi đến sau này, một sắc lệnh Hoàng gia mới chấm dứt cái giới luật tự sát khắc nghiệt đó. Cho đến ngày nay, có chưa đến 50 người đã hoàn tất thử thách 1000 ngày này! Nên các nhà sư Phật giáo trên thế giới (và cả VN, như Thích Quảng Đức) đã từng làm nhiều chuyện vượt qua sự tưởng tượng của con người, đi bộ vài ngàn km đã là gì!? Nên khi ta thấy cái Báo Bồn Cầu – BBC bỗng dưng xưng tụng nhảm nhí “là người được chọn” này nọ… Ta lại bỗng thấy nó giống hệt như ngày xưa, mấy chục năm trước, tờ Times giật tít: “Thích Trí Quang, người làm rung chuyển thế giới”, v.v. và v.v. thì ta biết rằng chúng nó lại đang tìm cách ném ra một cái “bánh vẽ”!

Có những nỗ lực của đám truyền thông bẩn, sự giật dây của các thành phần tuyên truyền nước ngoài tìm cách biến một sự việc, một hoạt động mang tính cá nhân bình thường trở thành dậy sóng, siêu phàm, được khuếch đại lên qua cái lăng kính của sự vô minh, của dân trí thấp lè tè! Xưng tụng giả tạo, hão huyền là chúng nó, rồi tìm cách vấy bẩn, dàn cảnh, gán ghép, chụp mũ… cũng chính là chúng nó, cũng một đám, tự phân chia thành các “vai” chứ không ai khác! Ở đây ta sẽ thấy có đủ các thể loại “hành giả”: Tôn hành giả, Hành giả tôn, Giả hành tôn, Hành tôn giả, .v.v. truyện Tây du ký, đoạn viết về các loại “hành giả” này thật là thú vị!

Czardas – Monti

Khi đã bước qua ngưỡng 4x, những khoảnh khắc như vầy… sẽ không còn tới nhiều nữa, những điều rất thường gặp khi ta 20 và bớt dần theo năm tháng, khi mà mức năng lượng nội sinh của bạn bỗng dưng chợt nhảy lên một quỹ đạo mới, mọi thứ bỗng trở nên tuôn chảy, nhẹ nhàng, tự nhiên, tươi sáng. Khi mà người khác nhìn vào bạn mà cứ tưởng như người mất trí…

Đang nhìn xa xăm, cười vô lý, dường như vẫn đang ở đây, hay là đã ở chỗ nào khác?! Nên âm nhạc thực chất là sự vận động, âm nhạc không tách rời âm thanh, nhưng âm nhạc éo phải là âm thanh, cũng như tình yêu không tách rời tình dục, mà tình yêu éo phải là tình dục. Khi nhạc trưởng chỉ tay vào đồng hồ, nghĩa là thời gian đang hết, phải chảy nhanh hơn nữa!

Đậu phụ làng cắn đậu phụ chùa

Haizza, do dân trí quá thấp nên mới dẫn đến tình trạng như vậy, chuyện không có gì lại trở thành những thanh âm vang vọng qua lại giữa những cái tôi “trống hoác” giống như nhau, cứ như là gió lùa qua hang trống vậy! Chuyện này phải nói làm sao cho rõ… Một mặt, tinh thần Phật giáo chính là không chấp nhất vào bất kỳ một con đường, một phương thức nào, một vị hòa thượng 50 năm tu hành chưa chắc đã được công đức như một đệ tử tục gia bình thường. Nhưng mặt khác, đã là con người thì phải có đoàn thể, luật lệ, và những giới luật của Tăng đoàn đã được đặt ra ngay từ thời Đức Phật còn sống chứ không phải bây giờ mới có, một số là do chính Đức Phật đặt ra! Sâu xa hơn, cái tranh luận giữa “đốn ngộ” và “tiệm ngộ” là một sự tranh luận xưa nay chưa có điểm dừng. Sự giác ngộ có thể đến, tại bất kỳ một giây phút nào, nhưng cũng có thể là phải trên căn bản của tinh tấn, của kỷ luật, cũng phải có một quá trình “hóa duyên” nào đó! Nên Đại thừa và Tiểu thừa, tuy khác nhau chút đỉnh về hình thức và phương pháp, nhưng tinh thần chung thì vẫn là… “bất nhị”! Quay trở lại với cái xã hội đã bị lưu manh hóa thời Mạt Pháp, chính vì không thể đánh đồng tất cả, nên cần phân biệt ra các kiểu lưu manh khác nhau! Em xin lỗi, nhưng cứ phải dùng đúng từ, đúng nghĩa, thẳng thắn như thế!

Kiểu lưu manh lớn: tổ chức thành công ty, kinh doanh vì lợi nhuận, đi theo con đường mê tín, tà đạo! Cái này vô cùng dễ thấy, ai ai cũng có thể nhìn thấy! Nhưng ở hướng ngược lại, có vô số sự lưu manh nhỏ mà người ta khó thấy hơn! Phần nhiều ở Nam tông, do giới luật lỏng lẻo, nên có vô số thành phần lười lao động, cũng bày đặt khoác y cầm bát, khất thực qua ngày, ở chùa rảnh rỗi nhàn cư sinh ra vô số tệ nạn! Đây là thực trạng khá phổ biến của Nam tông mà có vị từng thú nhận: suốt mấy chục năm đã tìm mọi cách nhưng vẫn không thể nào chấn chỉnh được! Trở lại một quan điểm trung dung, đã là người thì đều phải có hội đoàn, luật lệ, đều phải có quá trình! Như xưa mà dưới 10 năm hành trì thì chỉ gọi là “chú Tiểu”, 10 ~ 20 năm mới gọi là Đại Đức, từ 20 ~ 50 năm mới gọi là Thượng Tọa, và trên 50 năm tuổi Hạ mới mang danh Hòa Thượng! Chứ không phải bất kỳ một đứa thần kinh, tay cầm cái nồi cơm điện nào cũng có thể gọi là Sư được! Hoàn toàn không có ý phê phán ông Minh Tuệ gì đó, ông ta có đủ mọi quyền làm những gì mình muốn theo pháp luật! Chỉ là ở đây thấy rõ: những sự lưu manh nhỏ (của một xã hội dân trí thấp lè tè) đang tìm cách “mượn” ông ấy, “leo” sự kiện để bất mãn với những lưu manh lớn, nói một cách nôm na, hài hước thì chính là: đậu phụ làng cắn đậu phụ chùa!

Viết tiếp ý, vì ngôn từ vắn tắt, nên có thể tạo ra cái nhận định thiên lệch là mình có thành kiến với ông Minh Đức gì đó! Đầu tiên nói rõ là việc “hành thiền” như thế này là một bài tập phổ biến trong Phật giáo, đã từng có rất nhiều người làm, thậm chí có người từng làm theo kiểu đau khổ hơn nhiều: đi 2 bước, lạy 1 bước, lạy đến khi sấp toàn bộ cơ thể xuống mặt đường, và lặp lại như thế suốt nhiều năm cho đến hết hành trình! Đây là 1 hình thức tu tập tương đối phổ biến, nhưng do các con ranh trên MXH chưa từng thấy, nên lấy đó làm điều kỳ diệu rồi tán tụng này nọ! Ma chướng xem ra vẫn còn nhiều lắm, kiếp nạn không phải chỉ có 72 lần! Mà ma chướng đến từ đâu!? Đầu tiên chính những thành phấn xưng tụng, bốc thơm là một dạng ma chướng, mục đích là tạo sự kiện, là câu view trên MXH! Tiếp nữa là vô số dạng ma chướng khác, vài năm trước, với 1 vị “hành giả” khác, từng xảy ra hiện tượng có nhóm người xăm trổ, hò hét dẹp đường cho “sư phụ”, thậm chí đánh người khác bị thương! “Hành giả” vẫn im lặng không nói, không thanh minh bất kỳ điều gì cho đến khi người ta hiểu ra đám “đệ tử” dẹp đường đó không biết là phường lưu manh ở đâu, chả có liên hệ gì với vị “hành giả”, nhưng dàn cảnh như đúng rồi vậy! Vụ việc tuy không đáng gì, nhưng xem ra lại là 1 phép thử đối với dân trí! Phải hành xử làm sao cho đúng với tinh thần: Bồ đề bản vô thụ, Minh kính diệc phi đài!

ma tâm

Mao chủ tịch viết thư tay cho các học giả, như Quách Mạt Nhược, viết bằng lối “cuồng thảo”, loại chữ nếu không có hàng chục năm tập luyện thì không đọc được, người bình thường không thể hiểu nổi, những bức thư pháp như thế giờ bán đấu giá hàng chục triệu tệ! Thế rồi trong thư, bằng cái loại giun dế phức tạp trời đánh ấy, ông ta than phiền: chữ TQ khó quá, bình dân đại chúng không cách nào học nổi, phải có cách nào đó cải tiến cho đơn giản hơn! Nhìn qua VN xem, đáng ngưỡng mộ xiết bao, mới có mấy năm áp dụng loại chữ ký âm Latin mà đã phổ cập giáo dục, toàn dân hầu như ai cũng biết đọc, biết viết!

Các học giả trả lời, người thì đồng ý cải cách, người thì phản đối, và vẫn có một số chọn giải pháp trung dung hơn, chữ thì không thể bỏ được, như thế làm gián đoạn mạch nguồn mấy ngàn năm văn hóa TQ, nhưng có thể cải tiến cho đơn giản hơn. Và thế là TQ đã đi con đường “trung dung”, đơn giản hóa phồn thể thành giản thể chứ không chọn con đường chữ ký âm! Cho đến ngày hôm nay cho thấy đó là một sự lựa chọn đúng! Cái sự khó khăn đến mức vô lý khi học chữ ấy, thực chất cũng là một biện pháp để “mài tâm – ma tâm – 磨心“, làm sao để loại bớt những thành phần lao nhao, không có cố gắng, công phu gì đi!

the king maker

Hơn 60 năm trước, có một người tên là Edward Lansdale, thiếu tướng CIA, biệt danh “The king – maker” – Kẻ buôn vua, ông ta đã dựng lên (và đạp đổ) vô số “ông vua” tại Philippine, tại Việt Nam và nhiều nơi khác! Chính ông này là cha đẻ của chiến dịch “Chúa vào Nam”, đưa gần 1tr người Công giáo di cư năm 1954. Một trong những người giỏi nhất của CIA, tiểu sử của ông ta đầy ắp sự kiện, vô số “chiến công” lẫy lừng! Và thế là 1tr người ra đi, Em theo đoàn lưu dân, bờ vai thơm nồng bông bí nụ… Nhưng 1tr người này số phận không giống nhau. Số có xuất xứ, quan hệ tốt (với chính quyền Diệm) thì được phân về Sài Gòn, Đồng Nai.

Số khác thì phải xuống Kiên Giang, số thì lên Buôn Ma Thuộc! Cư-Kuin là một cái huyện đặc biệt về thành phần, nếu như các bạn còn nhớ, đây là nơi xảy ra vụ bạo loạn hãi hùng mới vừa qua! Nơi đây có một cộng đồng khá lớn Bắc 54 di cư từ thời trước, và những người dân miền Bắc, miền Trung di cư lên sau này, và cả những người dân bản địa đã sống ở đó từ xưa! Địa bàn dân cư phức tạp như vậy, đương nhiên sẽ xảy ra nhiều chuyện! Nhưng căn bản là luật không nghiêm, dân không biết tin vào đâu, dân trí thấp, không bảo nhau được, tự sống với nhau vốn đã không ổn, người ngoài bày mưu, xúi dục là thành chuyện thôi!

lưu manh hóa

Vì sao Trung Quốc làm được những điều… không tưởng? Bởi vì họ bắt đầu làm từ những việc nhỏ, thế thôi! Quay lại bối cảnh Việt Nam, người ta sẽ ngay lập tức tìm một con dê tế thần, lỗi là ở tại giáo dục, v.v… Nhưng thực ra lỗi không ở giáo dục, toàn xã hội đều như thế, giáo dục làm gì được!? Lỗi đơn giản chỉ là ở một nền văn hóa chưa đủ sâu dày! Nói câu tiếng Việt đơn giản không thông, hành văn trúc trắc, tối nghĩa, ý tưởng nhộn nhạo, càn quấy! Đến một cái suy nghĩ, lập ngôn trong tiếng mẹ đẻ còn chưa thành hình, thì làm sao ngoại ngữ cho thông thạo được?! Mấy người mà tiếng Việt viết/nói kiểu ngớ ngẩn thì y như rằng ngoại ngữ cũng tương, và chắc chắn là còn tệ hơn! Đầu tiên là chuyện lập ngôn, kế đến là chuyện lập hành, làm việc không thấy có công phu gì, lúc nào cũng loẹt quẹt cho xong! Cái gì cũng lên Google tra, đọc 5, 7 dòng là vỗ ngực: ah ta biết rồi, nó là như thế này, nó là như thế kia!

Một chút kiên nhẫn để tìm hiểu, học hành cho thấu đáo vấn đề cũng không có, lúc nào cũng cầm đèn chạy trước ô tô, luôn tỏ ra ranh vặt! Từ trong mỗi cá nhân đã như thế, thì đương nhiên, ra đến xã hội là thành một đống cxx mà thôi! Lúc nào cũng ta đây thế này, người khác thế kia, suốt ngày cạnh khóe, đấu tố nhau, muôn kiểu tâm lý bệnh hoạn! Muôn kiểu lừa bịp, lừa đảo, thậm chí chả lừa được ai, nhưng vẫn cứ bám riết vào những kiểu thủ đoạn thiểu năng như thế! Kết quả là cộng đồng rối loạn, không tạo dựng nổi lòng tin, không tạo dựng được giá trị! Giá trị nó éo phải là thứ từ ngoài đem vào được, nó là thứ từ bên trong xây dựng nên! Dần trở thành những kiểu đồng dạng – tự tương tự, tự nó lặp đi lặp lại, những “cái tôi” mãi không chịu lớn, 70 tuổi rồi vẫn cứ như con nít vậy, không tự hiểu ra được mình chưa lớn chỗ nào, chưa định hình tính cách, tư cách! Thế nhưng ai nói khác mình là không được!

Dùng biện pháp nghiêm nhặt để chấn chỉnh là phản ứng, rồi biện minh Tây thế này, Mỹ thế kia! Haiza, từ những cái não trạng còn đang ở thời kỳ bán khai, nói thẳng ra là mọi rợ, còn đang ở thời kỳ công xã nguyên thuỷ mà nói chuyện trời Tây nghe nó thậm buồn cười! Điều cần thiết là làm sao dẹp những “cái tôi” lao nhao, manh động đi, bớt những trò lưu manh vặt lại, mà tập trung học hành cho nghiêm chỉnh, chịu khó làm việc cho có công phu, đặng làm lấy được một nghề có thể cạnh tranh với thiên hạ! Khi tạo dựng được giá trị bản thân rồi thì cộng đồng tự khắc nó vững mạnh. Nhưng không, trống hoác thế kia thì ai ném cxx vào là nghe theo thôi, rồi cộng đồng trở thành những kiểu phản chiếu qua lại của những “cái tôi” trống hoác như nhau, sự vô minh cứ thế được khuếch đại lên, như âm thanh dội vào khoảng trống, tới mức trở thành những hiện tượng “lưu manh hóa” vô cùng sâu rộng!

Mọi người có thể không để ý, nhưng nếu nhìn kỹ, sẽ thấy sự lưu manh hóa của gần như toàn xã hội! Đầu tiên là các lũ đa cấp, đám này ngoài một số ngôn từ thiểu năng lặp đi lặp lại thì chả có gì khác! Kế đến là các kiểu lưu manh “giang hồ mạng”, các nhóm bay lắc và nghiện, những hội nhóm gắn kết tạm bợ trên mạng xã hội, chúng hợp tác với nhau để đi dàn cảnh, diễn kịch, tung hứng giống như đúng rồi luôn! Kế đến nữa là các nhóm lưu manh của các tôn giáo, một số dạng “tà đạo” mới sau này, nhưng có cả các Tôn giáo truyền thống như Thiên chúa, Tin lành, Phật giáo, lại thêm một mớ những ngôn từ, lý luận thiểu năng nữa. Kế đến nữa là các nhóm lưu manh báo chí, luôn ảo tưởng quyền lực, tìm cách dùng thông tin để gây ảnh hưởng, “tống tiền” cá nhân và doanh nghiệp! Kế đến nữa là các nhóm lưu manh IT, cho rằng mình có một số hiểu biết về kỹ thuật máy tính, chuyên la liếm, rình mò khắp nơi!

Kế đến nữa là các nhóm lưu manh showbiz, lúc nào cũng “thần thái”, “kịch”, “hài”, làm như đóng vài bộ phim nhảm, hát vài bài nhạc xàm là hiểu thấu lòng người vậy! Thậm chí có cả những nhóm lưu manh “nhà nước”, các nhóm dân vận, thời buổi nào rồi, nâng cấp kỹ thuật tuyên truyền đi, lảm nhảm những điều đơn giản quá người ta cười cho! Và cả những nhóm lưu manh nước ngoài, đám này nói chung không đáng ngại vì những hiểu biểt rất nông cạn với văn hóa sở tại! Đa dạng nhất, có nhiều khuôn mặt nhất tại VN là các nhóm “đĩ điếm, mại dâm”! Đây là nhóm có ảnh hưởng sâu rộng nhất, và có khả năng liên kết, len lỏi vào những nhóm khác, đồng thời có khả năng ẩn danh, biến hình tốt nhất, và cũng có số lượng đông đảo nhất! Còn vô số những dạng hội nhóm lưu manh khác chưa kể ra ở đây, nhưng tựu trung, chúng đều giống nhau: xài những kiểu ngôn từ ngu xuẩn, đặc trưng cho từng nhóm!

Các kiểu nói năng, lý luận càn quấy, xàm xí, những ngôn từ dạng thiểu năng chỉ cốt “cả vú lấp miệng em”, nói cho lấy có lấy được, những kỹ thuật tuyên truyền thấy rõ là “rập khuôn, máy móc”, được thiết kế để đánh vào số đông, đánh vào những kiểu thị hiếu thấp kém và đánh vào tính bầy đàn của mạng xã hội! Mỗi nhóm đều có những đặc điểm nhận dạng khác nhau mà một người quan sát tinh tế nhìn vào có khi chỉ vài phút là phát hiện được, còn người đã từng trãi qua là sẽ nhìn rõ được ngay. Cái sự lưu manh hóa đã và đang diễn ra trên quy mô toàn xã hội, bất kể vùng miền, bất kể quan điểm chính trị, tôn giáo, bất kể ngành nghề, lứa tuổi, thậm chí là bất kể trình độ, học vấn, học nhiều cũng chưa chắc đã có văn hóa tốt hơn! Đâu đâu cũng thấy sự lưu manh hóa đáng báo động như thế! Haiza, thực trạng dân trí lè tè ngọn cỏ, xã hội lưu manh hóa như thế, chưa nên nói tới chuyện Trung Quốc thì hơn…

test loa

Bản nhạc test loa… Mỗi khi có cái headphone / loa mới (chưa có cái nào công suất quá 15W) là tôi lại dùng một số bản nhạc để test, đầu tiên phải là bản này, âm thanh phần nhiều mid-range, tiếng bass phong phú. Nếu test kỹ thì phải dùng đến nhiều loại âm thanh khác nữa, chủ yếu vẫn là acoustic và cổ điển, từ cello cho đến flute.

Nhưng phải qua được bước đầu tiên đã, phải đúng là bản ghi âm do NSUT Đức Thuyết trình bày, đài Tiếng nói VN thu âm cách đây đã rất lâu. Âm nhạc không tách rời âm thanh, nhưng âm nhạc éo phải là âm thanh, ấy thế mà rất nhiều người vẫn hay lẫn! Tiếng trống Paranưng, luôn là một bản nhạc lôi cuốn và bí ẩn…

45

Mọi người chắc cũng sẽ có chút ít ngạc nhiên khi thấy lúc nào tôi cũng hô hào: vận động, thể dục! Vâng, hô hào thì nhiều, nhưng tự làm thì… vẫn chưa đủ nhiều, phần lớn là vì công việc của một coder nó cứ phải bám vào cái bàn phím và màn hình máy tính mãi thôi! Từ sau 35 tuổi, chắc hẳn ai cũng sẽ dần thấy rõ, sức khỏe chầm chậm tuột khỏi tầm tay, nhiều cái không còn “tự nhiên” như trước! Nhưng cũng tùy thể trạng mà mỗi người sẽ cảm nhận về cái quá trình lão suy này khác nhau! Với riêng cá nhân tôi thì nó là như thế này… “Ba tôi là nông dân, và tôi thì sinh ra ở nông thôn”, vâng, cái câu của Nguyễn Huy Thiệp đơn giản vậy, nhưng có ý sâu xa! Nó đã được quy định từ trong di truyền rồi, mỗi ngày mà không “cày bừa”, không làm việc cho đến kiệt sức, không cảm thấy tận lực, thì không có ngủ ngon được đâu! Từ nhiều ngàn năm nay, thể trạng của một người nông dân là đã được “đào tạo” theo kiểu: làm việc từ sáng sớm cho đến tối mịt không ngừng nghỉ! Nên không vận động thể chất tới mức cao độ thì giấc ngủ không đến dễ dàng đâu!

Hiểu theo một cách nào đó, con người sinh học và con người xã hội hiện đại tiến hóa theo những cách lệch pha nhau! Huống gì thời bây giờ, công việc chỉ đơn giản “tay cầm bút, chân đút gầm bàn”, thêm vào đó bao nhiêu thứ phân tâm, xao nhãng, xàm xí của mạng xã hội! Thực ra thì từ lâu chúng ta đã “vong bản”, đã đánh mất chính mình, đã trở thành “nô lệ” cho những vọng tưởng của bản thân, đã như thế từ lâu lắm rồi! Từ những khuôn mặt cứng như plastic vì phẫu thuật thẩm mỹ, đến những thân hình chuẩn chỉnh 6 múi, cho đến tất cả những cái được tán tụng là “thần thái”, những biểu cảm đơ cứng đầy chất tự mãn, tự tôn, “tôi mới đúng”, tất cả thực ra đều đã mắc kẹt trong “cái tôi”, đã chết cứng trong những chấp niệm của bản thân từ lâu lắm rồi, chỉ là họ không muốn nhận ra, chỉ là chưa đem đi chôn mà thôi! Muốn thoát ra á, muốn “chữa lành” á, muốn “kết nối với bản ngã” á, đâu có dễ như thế, ngôn từ cứ lảm nhảm trơn tuột, trừ phi phải có nghị lực, kiên trì thật lớn! Hình chụp cách ít ngày trên đường đạp xe chiều tối…

sinh nhật

Ngày xa xưa, sinh nhật từng là một chuyện rất đơn giản, như trong nhà tôi, con nít được mua cho vài cái bánh ngọt nhỏ dạng cupcakes, vài loại trái cây, vài chai nước ngọt, cho nó ngồi chơi tám chuyện với 2, 3 đứa bạn thân, như thế xem như là sinh nhật rồi! Còn người lớn thì quên đi, có khi còn chẳng nhớ và không tổ chức sinh nhật của mình! Thế rồi, thời buổi thay đổi, giờ đây người ta chăng rạp, tràn ra trọn con đường, nhậu nhẹt, hét hò ầm ĩ, tưng bừng như mấy con “linh trưởng” – primate thiểu năng vậy, một năm có khi cả chục cái sinh nhật ấy! Người có ý thức đi ngang qua chỉ biết nói đúng một câu: “LŨ MỌI”!! Chúng ta sinh ra trên đời này, có khi chỉ để phí thêm một lượng oxy vô ích – just an oxygen – wasting creature! Nên trên Facebook cũng vậy, những cái thao tác chúc mừng này nọ thôi thì ta cứ giản lược đi, không nhất thiết cứ phải chúc tụng qua lại phiền phức!

Còn dưới đây là quà sinh nhật… mọi năm đều tự tặng quà sinh nhật cho mình, khi thì là chiếc xe đạp, khi thì là cái laptop, nhưng chỉ những vật dụng cần thiết thôi! Năm nay khác chút, Garmin Fenix 7X Pro Sapphire Solar, vâng, cái tên nó dài như thế, kích cỡ X – 51mm, phiên bản Pro, mặt kính Sapphire kiêm tính năng sạc pin mặt trời (tăng đáng kể thời gian sử dụng)! Dù dùng ở chế độ GPS rất hao pin thì vẫn có thể đến 120h một lần sạc, nếu xài ở mode “Expedition” thì có thể kéo đến hơn 2 tháng, hoặc nếu chỉ xài như cái đồng hồ bình thường thì đến một năm! Và tính năng vẽ bản đồ của nó thật tuyệt với một cái máy đeo tay nhỏ xíu như thế! Và vô số tính năng cần thiết khác cho một “nhà thám hiểm” thực thụ: la bàn, máy đo cao, đo áp suất không khí, dự báo bão, nhiệt kế, đèn chiếu sáng, đèn tín hiệu, lịch mặt trăng, lịch thủy triều, đo nhịp tim, đo oxy máu, etc…

poltava

Trong phát biểu nhậm chức, Belousov đem tính mạng ra bảo đảm hoàn thành trách nhiệm được giao! Như ngày xưa Vasily Chuikov được giao nhiệm vụ bảo vệ Stalingrad vậy… Hỏi: anh nhận thức như thế nào về nhiệm vụ này? Đáp: hoặc là hoàn thành nó, hoặc là chết khi làm điều đó!

Người Nga là dân tộc rất, rất nghiêm túc, nói thế nào thì làm đúng như thế! Xem ra lần này ku Nga đã quyết tâm chơi lớn! Mạnh dạn dự đoán là họ sẽ không dừng lại cho đến khi tới được Poltava, là nơi 300 năm trước, Peter-the-great đã làm nên chiến thắng!

telecentric

Mỗi ngày biết thêm một tí, trong video là một loại ống kính rất đặc biệt – telecentric lens, vật thể nằm trong trường nhìn của nó có kích thước giống nhau dù ở xa hay gần! Tức nó không tạo ra một phép chiếu phối cảnh (perspective projection) mà kỳ lạ thay, có thể tạo ra một phép chiếu đẳng cấu (isometric projection)! Điều này có vẻ khá là khó tin nhưng phép chiếu đẳng cấu thực ra không xa lạ như mọi người nghĩ! Thậm chí tôi còn cho rằng, bản năng đầu tiên của chúng ta khi diễn họa cấu trúc một vật thể là đẳng cấu chứ không phải phối cảnh. Xem thêm về một bức tranh vẽ trong không gian đẳng cấu ở đây!

Nhưng cụ thể, ống kính này được dùng để làm gì? Nó được dùng trong các ứng dụng đo lường, kiểm định, các ứng dụng computer vision, pattern recognition, etc.. sẽ tránh được nhiều lỗi sai về kích thước, vì dù có chụp gần hay chụp xa thì kích thước vẫn y như thế, xem như đã chuẩn hóa đầu vào! Một ví dụ khác là in vi mạch bằng phương pháp quang khắc đều dùng loại ống kính này để tránh sai số! Một chút suy luận là sẽ thấy ngay, ống kính không thể nhìn thấy được vật thể to hơn nó (lớn hơn đường kính ống), nên quên chuyện dùng để chụp phong cảnh đi, chỉ dùng để chụp những vật thể nhỏ và macro mà thôi!

bilge pump

Mới cách đây độ 5 ~ 7 năm, cần mua một cái bơm chìm (bilge pump) để bơm nước cho chiếc xuồng, đây là loại tương đối đơn giản, chạy điện AC 12V và không cần phải có chất lượng quá cao ngoại trừ việc có thể đặt chìm trong nước! Nhưng tìm khắp Sài Gòn không có, phải lên Amazon đặt hàng, mà Amazon lúc đó thì không ship thẳng về VN! Và thế là quy trình để có được cái bơm như sau, lòng vòng nhiều bước: trước hết là đặt hàng trên Amazon, hàng bắt đầu được gởi đi từ… TQ sang Mỹ, đến một cái địa chỉ ở Mỹ! Tất cả những bước này, Amazon nó thể hiện ra chi tiết quá trình vận chuyển hàng cho mình biết! Địa chỉ này thực chất là một công ty logistics nhỏ, do một số người bạn tôi làm trong ngành logistics hùn hạp với nhau mở ra, xem như việc kinh doanh phụ thêm cho công việc chính! Công ty này sẽ gom nhiều đơn hàng và chuyển về VN một lần cho giảm chi phí! Về VN rồi vẫn chưa hết chuyện, còn phải ra Hải quan nhận hàng! Là cái công ty logistics kia có đường dây làm việc với Hải quan luôn, hàng giao nếu không có gì đặc biệt thì sẽ tính phí theo trọng lượng!

Còn nếu là dạng hàng hóa gì đặc biệt, lạ mắt, mà Hải quan nó để ý, thì sẽ còn phiền phức nữa! Và thế là lòng vòng mất hơn 2tr VND cho một cái bơm nhỏ xíu mà giờ đây lên Shoppee mua mất 200K kể cả tiền ship! Mà mới có mấy năm thôi, cái xứ gì mà thủ tục nhiêu khê, tác phong lề mề, làm gì cũng thấy bụi bay mù trời chứ chẳng thấy tiến triển! Thấy cái gì mới lạ thì phản ứng đầu tiên là sợ: ah, “nước ngoài” họ làm được chứ “ta” làm không được đâu, lúc nào cũng chỉ chực cơ hội “gian” và “ăn”, tự bản thân không muốn vận động, còn hễ mà thấy ai làm được cái gì là ghét và tìm cách phá! Thế nhưng ai phỉnh nịnh một vài câu chữ rẻ tiền đánh vào “cái tôi” là lấy làm sướng, có bao giờ tự nhìn cho rõ mình đâu!? Kỳ rồi đặt mua 2 miếng nhựa giá tổng cộng 20K, đặt xong mới để ý công ty nó ở Thượng Hải, ấy thế mà 7 ngày sau nó ship về tới nơi, không chê cả cái đơn 10 xu (cents), người ta làm ăn như thế thì mình chỉ có nước đi bán muối! Về thành ngữ “đi bán muối”… ở các thành phố ven biển miền Trung, muối là thứ gì đó rất rẻ, phổ biến, thừa thãi, nên làm cái công việc đi bán muối dạo, tính từ góc độ hiệu quả làm ăn là hết sức kém, vô cùng kém!

overclock

Thuê con server của Amazon EC2 cấu hình 32 vCPU, 64 GB RAM, so với con Aquarium-PC của mình: 36 vCPU, 64 GB RAM, con của Amazon chạy nhanh hơn một chút, vì dù sao 2 con CPU Xeon của mình là đời cũ lắm rồi. Nhưng khi ép xung – overclock từ 2.3 lên 3.8 GHz thì con Aquarium-PC cho máy của Amazon “ngửi khói” lập tức! Nhưng ép xung cũng có nghĩa là tăng nhiệt, từ 60°C nhảy lên 75°C thường trực, và cũng phải tăng tốc độ quạt, tăng tiếng ồn. Đây là điều đành phải chấp nhận thôi, hoặc là phải có giải pháp tản nhiệt tốt hơn!

Giải pháp thì có, nhưng… kỳ công, phải học thêm nhiều kỹ năng nữa, nhất là cơ khí và CNC, mà tôi hiện tại chỉ có mấy kỹ năng làm mộc quèn mà thôi! Nói chung, xác nhận là tản nhiệt dầu vẫn có thể chạy tốt với máy ép xung được, nhưng thiết kế khâu tản nhiệt phải thật sự thông minh, thật sự hiệu quả! Viết một cái script nhỏ để bật / tắt việc ép xung cho Linux, chạy script là overclock + overvolt, tăng điện thế cấp cho các thành phần máy, chạy lần nữa là tắt tính năng này đi! Mới có mấy hôm mà kỹ năng viết shell-script của mình tăng lên thấy rõ!