tình cờ

Điệu valse nhẹ nhàng cuối tuần, một cuối tuần đầy bẩn bụi và mồ hôi do làm mộc, làm thêm vài thiết bị cho cái xưởng và đóng thêm cái bàn làm việc… Bài ca nổi tiếng từ năm 1943: “Tình cờ (gặp gỡ)”. Trên đường phố đổ nát sau trận bom, anh lính nghe thấy có tiếng âm nhạc và tìm đến, có cô gái đánh đàn trong căn nhà hoang đổ nát.

Và họ nhảy với nhau điệu một valse tình cờ, giữa hai người chưa hề quen biết. Có điều gì đó siêu thực – surreal – thoát hẳn ra khỏi cái hiện thực chiến tranh tàn nhẫn, siêu thực như chính cái giai điệu bài ca vậy. Mới chỉ tiếp cận được qua phương diện âm nhạc, còn ca từ, văn chương Nga là cả một thế giới sâu thẳm, phức tạp khác nữa.

theremin

Nhiều năm trước đã viết về thiết bị nghe lén “the Thing – cái đó” này… Được Liên Xô tặng như món quà khai trương Đại sứ quán Mỹ tại Moscow, thiết bị có hình dạng quốc huy nước Mỹ, cái đầu đại bàng bằng gỗ, treo trang trọng trong phòng làm việc của Sứ quán. Đương nhiên người Mỹ họ cũng không ngây thơ, đã thử tìm hiểu, dò xét các kiểu, nhưng không phát hiện được điều gì, vì thiết bị không có dây điện, không có pin, không phát ra bất kỳ tín hiệu gì, nó chỉ hoạt động một cách bị động khi có nguồn vi ba chiếu vào ở đúng một tần số nhất định!

Khi đó, nó mới cộng hưởng và dội lại âm thanh, trong đó có lồng ghép các âm hội thoại trong phòng! Con bọ nghe lén nằm đó suốt nhiều năm trước khi bị phát hiện một cách tình cờ! Ngày hôm nay, chúng ta đi siêu thị, quẹt nhẹ là trả tiền, qua cửa khẩu hải quan, cũng quẹt nhẹ là kiểm tra CCCD, những dạng chip điện tử NFC, RFID… chính là xuất phát từ phát minh đầu tiên này! Đây là phát minh của Leon Theremin, nhạc công cello, người đã chế tạo rất nhiều nhạc cụ điện tử khác! Chiến tranh đã “tài trợ” cho công nghệ tương lai như thế đó!

ngựa

Chương trình âm nhạc cuối tuần, bài ca hiện đại, nhẹ nhàng, đơn giản, rộng mở: Tôi sẽ phi ngựa ban đêm trên thảo nguyên, đôi khi cũng được gọi bằng cái tên ngắn gọn hơn, chỉ đúng một từ: Ngựa! …Hãy để tôi thắng ngựa và phi qua đồng cỏ bao la! Hãy để tôi đi về phía chân trời, đi đến nơi thảo nguyên gặp ánh bình minh rực cháy, ôi cái chốn màu dâu tây tươi đỏ ấy, dù cho là có thật hay không…

Tình hình là trên các mạng xã hội Việt Nam, các hội, nhóm “Yêu nước Nga”, “Tâm hồn Nga”, “Tính cách Nga”… mọc lên như nấm sau mưa! Từ ngữ cứ kêu chan chát, đủ các kiểu đao to búa lớn… Nhưng có một điểm nhận dạng, rất đơn giản, rất dễ biết, một điểm đặc trưng, đặc hữu, cố hữu của đám ba láp: chúng nó không phân biệt được nhạc hay với nhạc dở, vì chúng nó làm éo gì có khả năng ấy!

screensaver

Nhớ lại những năm ĐH, có những lúc chả học hành gì, suốt ngày chăm chăm đi viết screen-saver! Giải thích chút về screen-saver, ngày xưa màn hình phổ biến là CRT, nếu hiển thị một điểm ảnh thời gian lâu sẽ bị “lưu vết”, đến khi tắt màn hình, hay thể hiện nội dung mới, nhưng nội dung cũ vẫn còn lưu lại mờ mờ ở đó! Nhằm tránh cho các điểm ảnh của màn hình hiển thị duy nhất một giá trị trong thời gian quá lâu, người ta đẻ ra cái gọi là screen – saver, để “save – cứu” cái màn hình đó!

Thế là chả học hành gì, chỉ chăm chăm đi viết screen-saver, là một file SCR (thực chất là một file exe) viết bằng Visual C++, trực tiếp với Win API hay dùng MFC. Chủ yếu là các dạng đồ hoạ fractal, vẽ cây, vẽ lá, vẽ hoa, vẽ tuyết, rồi các dạng kaleidoscope, và rất nhiều những dạng đồ hoạ biến ảo khác! Tự viết dễ có hơn 20 cái screen-saver, viết rồi cho nó chạy, ngồi dòm màn hình mà… “tự ngưỡng mộ mình”, cứ như thằng khùng vậy! Nhưng đằng sau đó cũng học được khá nhiều… Toán!

tom, 6

Dạo gần đây ku Tom đi chơi về rất hay bị thương, những vết thương lặp đi lặp lại trông rất giống như do người cố tình gây ra! Mình giả vờ “suỵt, suỵt” là ku Tom quay lại ôm chân, cắn, gào, phản đối một cách đầy bất mãn, vì bắt chước tiếng “suỵt” chó, mà nhà thì không có chó!

Đúng nghĩa là: một lần bị rắn cắn, mười năm sợ dây thừng! Đi đâu về cái mặt sưng một cục, theo đúng nghĩa đen! Một bên mắt sưng vù, may thị lực không ảnh hưởng gì! Thế rồi leo lên chổ ưa thích (là cái ghế xếp) nằm dài ra đó, cố liếm vết thương, mà không cách nào liếm tới được!

wind of change

Lảm nhảm cuối tuần… sau một số biến động thì Prigozhin đã sang Belarus đăng ký kinh doanh, ngành nghề là Bất động sản, chuyên… giải phóng mặt bằng và thu hồi cưỡng chế! Ở mặt trận Ukraine, sau nhiều tháng đầy nỗ lực và toàn chỉ thấy chết chóc đẫm máu, cuối cùng cũng đã chạm đến được… tuyến phòng thủ đầu tiên của quân Nga! Xe tăng Nato rất tốt, ý là cháy rất tốt và rất nhiều!

Ở một phương diện rộng lớn hơn, những tàn dư của chủ nghĩa thực dân (cũ và mới) đang được dọn dẹp sạch sẽ! Lybia đã yêu cầu được Nga “bảo kê”, giống như trường hợp của Syria, đưa lực lượng Nga vào để đẩy hết quân ngoại xâm ra khỏi lãnh thổ! Hàng chục nước châu Phi cũng nổi lên hưởng ứng “Làn gió mới” đổi thay này… Dựa vào sức mạnh cứng chống lưng đó, BRICS sẽ là sức mạnh mềm đáng kể mới!

tom, 5

Bữa gặp nhà kia có con mèo đúng nghĩa… quý tộc, lông trắng, mắt xanh, béo tốt và sạch đẹp không chê vào đâu được! Nhưng chỉ nằm một chỗ, không làm gì, ai đụng tới cũng mặc, nhẽo ra một đống, nhìn như cục bột công nghiệp đúng nghĩa!

Phải tinh nghịch, bướng bỉnh, khó chiều, nó mới đúng là con mèo! Ku Tom này có một kiểu ngủ rất hãi, ngủ kiểu Trương Phi: nằm ngữa thẳng cẳng, duỗi 4 chân ra, lưỡi lè ra cả centimeter, mắt mở trừng trừng… nhưng chính là ku cậu đang say giấc!

Song of the Plains

Chương trình âm nhạc cuối tuần… phiên bản tiếng Anh của Polyushko-polye – Cánh đồng yêu thương, do Paul Robeson trình bày, ông ta hát bằng tiếng Anh, nhưng đoạn giữa thì chuyển sang hát tiếng Nga, ngay khi chuyển sang tiếng Nga… Thì bài ca liền nghe có vẻ đáng sợ ngay lập tức, y hệt như khi đến những đoạn nghe tiếng hành tinh Klingon trong phim Star Trek vậy! Polyushko-polye, Polyushko, shiroko polye. Yedut po polyu geroi, Eh, da Krasnoi Armii geroi…

Oh rolling green open field
Rolling plain wide open prairie
Heroes go riding ‘cross the prairie
Yes with the Red Army go the heroes

Oh maidens fair raise your eyes
Gaze upon the road we follow
Far and away the road goes winding
Look and see how merrily the road goes

Ooo-oo-oooh, Ooo-oo-oooh
Oh far and away the road goes winding
Look and see how merrily the road goes

Oh maidens fair raise your eyes
Maidens wipe away the teardrops
Now lets all sing together louder
Sing with us our battle song united

O, Polyushko, pole, Polyushko, shiroko pole,
Yedut po polyu geroi, Ekh, da Krasnoy Armii geroi.

Eee-ee-eeekh, Eee-ee-eeekh,
Ekh, yedut po polyu geroi, Ekh, da Krasnoy Armii geroi.

Ekh, yedem my, yedem, Yedem, a krugom kolkhozy,
Nashi, devushki, kolkhozy. Ekh, da molodyye nashi sela.

Eee-ee-eeekh, Eee-ee-eeekh,
Ekh, nashi, devushki, kolkhozy. Ekh, da molodyye nashi sela.

Ekh, polyushko, pole, Polyushko, shiroko pole,
Yedut po polyu geroi, Ekh, da Krasnoy Armii geroi.

vịnh lan hạ

Lúc mình ở đó, đã nghe thằng chủ tàu càm ràm rằng: làm éo có cái gì gọi là “vịnh Lan Hạ”, về mặt địa lý thì chỉ có duy nhất một vịnh Hạ Long mà thôi, nhưng bên phía thành phố Hạ Long thì gọi là vịnh Hạ Long, bên phía thành phố Hải Phòng thì gọi là… “vịnh Lan Hạ”, cố tình “ngăn sông cấm chợ” hay là “chiêu thức marketing”, cố bịa ra một cái không có thật!

Nhưng cái tính cục bộ, địa phương thì rất thật, thật đến mức tự gây ra đủ thứ phiền nhiễu và thiệt hại… Nên chưa bao giờ hết ngạc nhiên với kiểu cách, tâm tính của người Việt, họ có thể lảm nhảm suốt đời về những cái tưởng tượng, bịa đặt, không thật, và họ sẽ cứ mãi “diễn”, cố sống cố chết bám vào cái “vai” của mình như thế!!!

hoại tử

Lâu lâu mới đọc được bài nói lên đúng vấn đề, mặc dù cũng chỉ mới loay hoay ở vài hiện tượng đơn giản, phần nổi của xã hội, chưa đi sâu vào trong thực tế sinh động, muôn màu muôn vẻ cuộc sống! Phải viết cho thật sâu cay, chua chát như Nguyễn Huy Thiệp, viết để gây sốc, thì mới có thể tác động, đánh thức con người!

Phải quan sát, suy nghĩ thấu đáo nhiều chi tiết, góc cạnh, lật ngượt lật xuôi vấn đề… chứ vẫn còn ở trên tầng ngôn từ trừu tượng chung chung thì không xi-nhê! “Hoại tử”, hay nói cách khác là “thối rữa”, những vết thương thối hoắc của XH Việt, những “cái tôi” bầy nhầy, méo mó, đĩ điếm và lưu manh vặt vặt, éo ra hình thù gì …

văn

Tình trạng đáng báo động về giáo dục, viết một câu đơn giản không làm được, chưa nói đến việc viết một đoạn ngắn cho có ý tưởng trôi chảy! Từ trong cái “tuyệt vọng sâu thẳm” về diễn đạt đó, họ vớ lấy những câu từ sáo rỗng, vô nghĩa, và nghĩ rằng đó là “nội dung”! Nó dẫn đến một tình trạng… “éo biết phải nói thế nào”, vì có tự nhận thức được yếu, thiếu chỗ nào đâu, là một khoảng không trống hoác như thế! Nên bất kỳ nội dung bá láp, vớ vẩn nào lấp vào cái khoảng trống đó cũng trở nên “đúng đắn”, bất kỳ thứ gì có thể giúp thể hiện được “cái tôi”!

Văn không nhất thiết, không cần thiết là kỹ năng duy nhất của con người, nhưng đó là cái đầu tiên, là thể hiện cái khả năng cơ bản: tự phán ánh bản thân và thể hiện suy nghĩ về thế giới xung quanh! Trống rỗng và ngây ngô như thế đúng là siêu nguy hiểm: ai xúi gì cũng làm, ai nói gì cũng nghe, cái gì cũng có vẻ đúng, chỉ là bên trong bản thân… không tự biết được cái gì đúng! Thế rồi, vì số đông như thế nên dần hình thành nên khủng hoảng giá trị xã hội: những cái tôi bầy đàn không chịu lớn, suốt ngày vin vào câu chữ lảm nhảm: tôi thế này, anh thế kia!

Khủng hoảng giá trị xã hội là điều rất thật, đã bắt đầu từ rất lâu rồi, và không biết bao giờ mới hết! Đến lúc phải nhận thức rõ ràng về những chuyện như vậy! Lảm nhảm những câu chữ vô nghĩa, không phát triển được cá nhân đã đành, mà còn phá luôn những giá trị cộng đồng! Và phải bắt đầu từ đâu!? Tất cả những luận bàn về kinh tế, chính trị, xã hội… “lú thuyết này, trít học kia”, chừng nào còn chưa quay về những điều căn bản: tư cách và phẩm chất của con người, giá trị và luật lệ của cộng đồng, thì chỉ xem như là hoa ngôn xảo ngữ, nói cho vui mà thôi!

IMO

Tại Olympic Toán học Quốc tế 2023, dẫn đầu là các đội tuyển Trung Quốc và Hoa Kỳ! Thành phần của tuyển Trung Quốc bao gồm: Shi, Wang, Liang, Zhang, Sun và Chang. Đội hình Mỹ bao gồm: Lin, Liu, Lu, Shen, Wang và Zhao!

Planimeter

Mấy chục năm KHMT và CNTT, đôi khi tôi cảm thấy cần phải cho đi lại từ đầu, chưa đi vội về sau, đôi khi cần phải hiểu lại những điều rất rất cơ bản! Ví dụ như vẫn có nhiều người có thể đã học hết 12 năm phổ thông nhưng chưa chắc đã hiểu một “phép nhân” đơn giản!

Dưới đây là ví dụ vế Planimeter, một cái “máy” rất chi là “hấp dẫn và kích thích suy nghĩ”, máy tính “cơ học”, máy tính “analog”, dùng để tính diện tích của một hình bất kỳ, đó là thời đại trước khi máy tính, với tất cả những phần mềm CAD, CAM xuất hiện…

Quatorze Juillet

Hôm qua Quatorze Juillet, tức là ngày Quốc khánh Pháp 14/7… Như thường lệ dẫn đầu đoàn diễu binh là các đại diện của Binh đoàn Lê-dương, mang tạp dề da và vác rìu, trang phục gợi nhớ đến gốc gác thợ mộc xa xưa, thực ra nhìn giống đao phủ hơn! Có thể mọi người chưa biết, nhưng chính thức thì chỉ có 20 ngàn người bị kết án “phản cách mạng” và bị chặt đầu trong Cách mạng Pháp!

Còn con số “đơn thuần là tử vong” trong bạo loạn, chiến tranh thì lên đến hàng triệu! Trở lại với Binh đoàn Lê-dương, tất cả đều để râu quai nón, và đây là đơn vị duy nhất có được cái đặc quyền để râu trong quân đội Pháp! Tất cả giống như mô tả trong: Tháng bảy nóng bụi mờ và nắng ngập… vậy! Có một thời châu Âu cũng mạnh mẽ và dã man như ku Nga bây giờ, nhưng thời đó đã qua rồi… ;)

âm nhạc

Lảm nhảm giữa tuần… trích đoạn: Thực sự thì âm nhạc được tạo nên từ cảm hứng và tính tổ hợp! Cảm hứng chính là đến từ nguồn Slav (Nga), và tính cấu trúc tổ hợp là một yếu tố Germanic (Đức). Phải tổng hoà được cả hai yếu tố này trong một con người thì mới có thể có được âm nhạc đích thực! Các cấu trúc trong nhạc của Bach thật tuyệt diệu, và chắc chắn ông ta không có chút máu Slav nào! Và chỉ cần nhìn khuôn mặt của Beethoven thôi là cũng đã biết ông ta đến từ một chủng tộc hoàn toàn khác! Không có gì ngạc nhiên khi người Anh không thể sinh ra được nhạc sĩ vĩ đại nào, vì họ chỉ là một nhánh của tộc Germanic thuần chủng…

Trích đoạn phát ngôn của một nhân vật lẫy lừng trong lịch sử, vâng, đó chính là… A.Hitler, 1942, ông ta kêu gọi phải sát nhập vào nước Đức tính “cảm hứng” của các dân tộc Slav, như Ba Lan, Belarus, Nga… để tạo ra thứ âm nhạc cao cấp, tuyệt đẹp hơn nữa! Là người ta đang nói về “nhạc” nhé, còn các thể loại “nhẽo” thì không cần phải kể đến! Và thế là cái châu Âu “thượng đẳng” kia lại rên rỉ não nề khi thấy Anna Netrebko xuất hiện trên tay cầm lá cờ Novorossiya: Ôi không thể như thế được, ôi công chúa, ôi người yêu của tôi, lẽ nào lại thế!? Chuyện này đơn giản là không thể, không thể nào, vạn vạn bất khả…

biking, 5

Các kiểu ánh sáng huyền ảo trên đường đạp xe! Giờ thì leo cầu Phú Mỹ 4 lần, đạp qua rồi lại đạp về, 2 lần như thế cũng không thành vấn đề! Tổng cộng mới leo có 200 mét độ cao, nhìn xuống thì là như thế, còn nhìn lên thì… chỉ cần đạp qua một con đèo “con con” như Hải Vân là đã hơn 600 mét độ cao rồi!

tom, 4

Ban đầu chỉ là một chấm vết thương nhỏ, không hiểu sao lại trở thành cái áp-xe (abcès) lớn, ku Tom bỏ ăn liên tục 5 ngày, người xọp lại chỉ còn chút xíu. Hoảng quá bèn phải đem đi thú y. Bác sĩ cho người mà như thế này là em đập vào mặt rồi, nhưng vì chỉ là thú y nên phải nhịn, giả ngu ngơ để nó chích cho mũi kháng sinh mà em biết là sẽ có công hiệu!

Chích một mũi, hôm sau đã đòi ăn, chích mũi thứ hai… ăn xong, ku cậu bèn bỏ đi chơi nguyên ngày không về! Từ lâu đã biết ku Tom nó sống một cuộc sống hai mặt: đến giờ ăn là bò về ăn, đi đâu đánh nhau bị thương là mò về để được chăm sóc! Nhưng phần lớn thời gian là ku cậu cứ lảng vảng ở đâu đó, nhưng như thế nó mới đúng là… mèo!

m113

Quy luật muôn đời là thủ dễ hơn công nhiều, công cần phải có tối thiểu gấp 3 lần lực lượng của đối phương nếu muốn thành công (đây là điều kiện cần, chưa phải điều kiện đủ)! Nên bí quyết luôn là nằm trong chữ “phản”, là trò chơi tâm lý, phải làm cho đối phương nghĩ rằng họ mạnh, đánh vào cái ý muốn chiến thắng nhanh chóng của họ, để đẩy họ vào thế công, công trong cái địa bàn và kế hoạch mình đã chuẩn bị sẵn. Ví dụ như trận Kursk, WW2, chính là cái lý tính lạnh lùng của Zhukov đã thắng cái nóng nảy của Stalin. Phải làm cho người Đức nghĩ rằng họ mạnh, tự nôn nóng muốn chiến thắng thì cũng chính là tự chuốc lấy tai hoạ. Nên Nato ép Ukraine phải phản công bằng mọi giá, con chuột đi công con voi, không thất bại mới là chuyện lạ! Nếu đây là chiến tranh tổng lực kiểu cổ điển thì Nga sẽ tổng phản công sau vài tháng nữa…

Tức là… sẽ không còn nước Ukraine. Nhưng có lẽ Putin sẽ bằng lòng với những mục tiêu khiêm tốn hơn đã đặt ra! Những điều này, tướng tá Nato không phải là không hiểu, nhưng có phải máu họ đổ xuống đâu mà biết xót. Thường thì khi bắt đầu, người ta sẽ ném vào 1/3 lực lượng, 1/3 tiếp theo dùng để khai thác, phát triển tình huống, 1/3 còn lại là dự bị và thu dọn tàn cuộc! Đến hiện tại đã tiêu hao hơn 1/3 rồi mà không đạt được gì, chiếm được vài mảnh đất chưa đủ rộng để xây nghĩa trang mới! Ukraine sẽ phải quay về thủ, nhường thế chủ động cho Nga! Thực tế, Nga đã bắt đầu thử nghiệm tấn công một số vị trí! Tình hình này dự là sẽ có biến động chính trị, có thể là Nato sẽ… “thay ngựa giữa dòng”, và có lẽ cũng sẽ tìm cách thay khéo léo chứ không thẳng thừng dùng xe thiết giáp M113 như mấy chục năm về trước…

khủng bố

Kaka, nói thẳng éo nể nang gì luôn: là tổ chức khủng bố có trụ sở tại Mỹ, nhận lệnh (của ai?) xâm nhập VN! Ngay từ đầu em đã nhận định, đây là động thái “trả đũa”, vì VN đã bỏ phiếu trắng, không tỏ thái độ chống Nga. Mọi người nhớ lại, vài ngày sau cuộc chiến Ukraine, Mỹ triệu tập đủ 10 nước Asean, yêu cầu bỏ phiếu chống Nga, nhưng VN không nghe theo, nói rõ ràng là: không chọn phe!

Đương nhiên, theo định luật 2 Newton thì mọi hành động đều sẽ có hành động ngược lại, nên… chuyện này biết ngay chả có gì lạ! Thời buổi thông tin nhiễu nhương, nhưng đôi khi cũng thú vị là có nhiều sự ngã bài trắng trợn, nhiều sự thật nó cứ “lồ lộ” ra đó. “Dân chủ” gì chúng nó, là chiêu bài giả hiệu thôi, thực tế là tài trợ, tổ chức, âm mưu, xúi giục, kích động, gây ra bất ổn, đấu đá khắp toàn cầu!

Homo Sovieticus

Kakaka, bài vui vui, những giả định về chiến tranh tương lai, khi phần lớn con người đã trở thành zombie – xác sống, rút cáp mạng là chết phần hồn, cắt wifi là thành thực vật. Nói không xa, tại các đô thị Việt Nam, những thành phần “xác sống” nhiều vô số, suốt ngày tranh cãi ngôn từ hình thức lảm nhảm, ai nói gì cũng tin, chỉ cần đánh vào “cái tôi” là chuyện gì cũng làm! Nguy hiểm hơn cả là họ trở thành vừa là nạn nhân, vừa là thủ phạm của chính mình, của cái “tâm” vọng động, hoang tưởng!

Cuộc sống của những thể loại cosplay, chỉ có cái mã ngoài chứ nội tâm bên trong trống hoác! Theo em, cứ bắt hết mấy thể loại này cho vào gulag, đem đi cải tạo lao động cưỡng bức, đem trở lại với thực tế! Thế giới chưa bao giờ là “phẳng” cả… Dự là sau vụ này, Liên bang Nga sẽ thành lập nước Nga xanh (Siniy rus), bên cạnh nước Nga trắng (Bela rus) và nước Nga vốn có (chính là nước Nga đỏ – Krasno rus) cho đủ với 3 màu trên lá cờ! Rồi sau đó sẽ tạo ra một giống loài mới gọi là Homo Sovieticus