bạo hành gia đình

Đương nhiên, sự việc mới dừng lại ở mức tạm gọi là “chấp cổ, nệ cổ” mà thôi, nhưng có thể nhiều người ở đây không biết, ở nhiều làng quê, nhiều gia đình, đi ra đi vào, đóng cái cửa, bật tắt cái bóng đèn, bày biện lư hương, hoa quả trên bàn thờ, những việc lặt vặt như vậy cũng trở thành cái cớ để chì chiết, mạt sát nhau, tình trạng căng thẳng kéo dài hàng chục năm. Rồi các đám hội, các ông già khăn đóng áo dài ngồi cãi nhau: anh học ở đâu cái “lễ” đó, phải như tôi mới là đúng nè…

Chuyện như thế phải gọi đúng bằng cái tên “bạo hành gia đình”, dai dẳng đến mức thành “tâm thần”, chả ai sống được! Có vô số hình thức, có thể công khai, rõ ràng, cũng có thể là nhiều kiểu kín đáo, xảo trá khác, dù thế nào thì cũng chỉ là những “cái tôi” bé như hạt cát chuyên dở trò lưu manh vặt! Nếu thực sự là vì tinh thần Trần Hưng Đạo thì nghiên cứu tư liệu, điền dã khảo cổ tìm lại văn bản “Binh thư yếu lược” (đã thất truyền) đi, ví dụ thế, đừng cãi chuyện cái lư hương mãi!

bác sĩ Khoa

Vụ này có vẻ “chìm xuồng”, bởi nếu làm rõ ra, khả năng là dính tới nguyên một đám “báo chí bẩn”, chính đám báo chí ba-xu là người nuôi những loại như “Bác sĩ Khoa” chứ không ai khác! Cần phải nói rõ ra để bà con “nhận mặt” đám lưu manh bây giờ, thực tế chúng nó chính là những loại giang hồ mạng thời hiện đại, chuyên sống bằng cách tống tiền, khủng bố cá nhân & doanh nghiệp! Vì bản chất như thế, nên một cách tự nhiên, chúng nó sẽ tìm cách che đậy bằng các thể loại chuyện “cảm động, lấy nước mắt”, sẽ tìm cách tô vẽ bằng các thứ “đạo lý, lương tâm giả cầy”, thậm chí còn tìm cách đóng vai “lương thiện, chính nghĩa” nữa kia!

Đám báo-chí-bẩn kiêm giang-hồ-mạng này, nghiệp chướng chúng nó không xa đâu, người thế nào thì sẽ gặp được loại y chang như thế, từ đám này xuống tới đám đĩ điếm, ma-cô, tội phạm thật sự chả xa mấy… vì thực ra về bản chất, chúng nó cũng một kiểu người giống nhau mà thôi, éo có khác cái gì: ưa hơn người bằng cách đĩ miệng, kiểu học đòi, loay hoay với 3 cái thói vẽ chuyện hư ảo (và trình vẽ đạt đến mức siêu hạng), chỉ thích ăn cướp và phá hoại chứ không thích làm! Nên nói “nồi nào úp vung nấy”, “ngưu tầm ngưu, mã tầm mã” là như thế! Thời buổi đảo điên, thật giả lẫn lộn, mọi người phải nhìn thật kỹ để nhận diện rõ chúng nó!

Có người hỏi: nhà báo ăn tiền doanh nghiệp là chuyện “thường”, nhà báo cũng phải sống chứ! Em trả lời: “thợ may ăn giẻ, thợ vẽ ăn hồ”, em không cực đoan đến mức bắt bẻ mọi thứ! Nhưng riêng đám lưu manh này là rất không bình thường, có lẽ chúng nó đã làm quá nhiều chuyện xấu, đã quen vẽ chuyện để che dấu bộ mặt thật! Như trong Harry Potter, mỗi khi làm chuyện cực ác là tâm hồn con người bị “chẻ làm 2” ấy! Bản năng thôi thúc, không thể cưỡng lại, phải “vừa là lưu manh, vừa là chính nghĩa”, “vừa ăn cướp, vừa la làng”, “vừa là đĩ điếm, vừa là thánh nữ” mới chịu! Chúng nó có thể chạy thoát nhiều thứ, nhưng không thể chạy thoát “nghiệp”!

ut glory

Sáng đọc tin thấy buồn quá, “UT Glory” là người “bạn vong niên” của em từ nhiều năm nay, chèo trên sông lúc nào cũng gặp, gặp thường hay nói chuyện qua bộ đàm, từ khắp SG ra đến VT! Hoá ra là nó có vai trò như thế! Đúng ra em phải sớm đặt câu hỏi nó cứ loanh quanh mãi như thế để làm gì, chả thấy chở hàng gì! Từ những ngày giãn cách, em nấu ăn bằng hai cái bếp, một bếp cồn và một bếp xăng là đã thấy bất thường, xăng để lại quá nhiều muội than, nhiều một cách kinh hoàng!

Ôi, Việt Nam, đất nước của một triệu lẻ một trò lưu manh, gian dối! Vụ làm giả xăng dầu này e là tinh vi và quy mô hơn nhiều so với vụ Trịnh Sướng! Việt Nam, đất nước của hơn 13,000 (mười ba ngàn) tiêu chuẩn kỹ thuật, môi trường, đủ cả chả thiếu cái gì! Một đống hỗn tạp, vừa là thủ phạm, vừa là nạn nhân, vừa ăn cướp vừa la làng, vừa là thánh nữ, cũng đồng thời là đĩ điếm, vừa tự tạo nghiệp, vừa tự chịu đựng! Tất cả đều là những “cái tôi” méo mó, quái dị, éo ra hình thù gì!

giãn cách, 17

Cho dù công nghệ phát triển tới cỡ nào đi nữa, thì các sân chơi mạng xã hội (MXH) như hiện tại, hiện nguyên hình như cõi hồng hoang, nguyên thuỷ, như thời còn là vượn người vậy! Trong các vấn đề nó đẻ ra, thì big-data, thao túng dữ liệu người dùng vẫn là chuyện nhỏ, những chuyện lớn hơn như tính chính danh, tin giả, bắt nạt xã hội, quảng cáo, lừa đảo mới là những vấn đề lớn! Ở tầm vĩ mô, có thể ví dụ vài cá nhân nào đó đưa tin giả, được hỗ trợ bởi một số cty ở VN, các cty này có cty mẹ ở Hồng Kông, đến lượt cty mẹ này do Hoa Nam tình báo giật dây! Một ví dụ khác, một tay ‘oligarch’ Nga, thông qua mạng lưới chân rết chằng chịt, chi tiền tạo quảng cáo và tin giả để tìm cách ảnh hưởng kết quả bầu cử Mỹ! Nói chuyện vĩ mô nó xa xôi quá, giờ quay lại chuyện vi mô ở ngay VN.

Hiện có khá nhiều nhóm lưu manh (thường là cho vay nặng lãi, lô đề) cũng lập nhóm “Từ thiện” trên MXH, cũng đi phát vài tạ gạo, vài chục thùng mì (có bao nhiêu tiền đâu), tạo cái vỏ bọc lương thiện như thế! Bà con chỉ biết ảo thôi, chứ có hiểu trong cuộc sống thực chúng nó toàn những thứ đầu trộm đuôi cướp thế nào đâu, có tới tận nơi xem tận mặt, hiểu rõ sự việc thế nào đâu?! Chính MXH đã dạy chúng nó những chiêu như thế. Kinh nhất hiện nay là các nhóm tự xưng “hiệp sĩ”, luôn rình mò, “biết rồi”, luôn ra vẻ ta đây vì “việc nghĩa”, can thiệp chuyện “bao đồng”, trên Face vẽ bao nhiêu chuyện “tốt đẹp”, thực chất, chúng nó sống bằng cách tống tiền cá nhân & doanh nghiệp! MXH giúp cho tội phạm xây dựng thêm vài bộ mặt, trong số muôn ngàn khuôn mặt của chúng!

Làm nhớ đến một công án Thiền tông kinh điển: Nếu như cái xe bò không chạy, thì ông đánh cái xe, hay đánh con bò!?

Nên xã hội càng phát triển, mà bản chất mông muội của con người chỉ càng trầm trọng thêm mà thôi! Ngày xưa thời của báo in, giấy viết, tin giả cũng có nhưng ít và hạn chế, toà báo mà đưa tin sai, người ta còn biết chỗ mà đến ném cà chua, trứng thối để phản đối! Giờ một thằng ku lưu manh bá vơ, núp đâu trên núi, không ai biết nó là ai, mà vẫn có thể tác động đến con người và xã hội được! Nên chuyện này (sự vụ của Facebook), tôi đoán mới chỉ là khởi đầu mà thôi! Công bằng mà nói, Face chỉ là cái chợ để người ta buôn dưa lê, cái xấu của MXH là cái xấu chung của con người, chứ không phải của riêng gì Face! Rồi phương Tây cũng sẽ nhận ra, “tự do ngôn luận” vẫn có quá nhiều mặt trái, vấn đề căn bản đầu tiên là tính “chính danh” trên MXH, giải quyết được chuyện đó rồi thì mới tính tiếp những chuyện khác được!

Nói túm lại, MXH khiến cho đa số dân chúng trở thành “một con người khác”, riết rồi không ai quan tâm thực chất là như thế nào nữa, đó mới là cái nguy hại lớn nhất! Một cái ổ “nhảm nhí”, “dối trá”, “giả danh”, “ảo hoá”… mà chuyện đó vẫn chưa quan trọng, quan trọng là con người ta quên mất mình là ai, cái gì là thực, cái gì làm mình hạnh phúc, cái gì có lợi cho sức khoẻ và tâm hồn. Nhất là khi vô số hội nhóm, tổ chức lưu manh ảnh hưởng, phụ thuộc, tác động lẫn nhau, tạo nên một cái “hệ sinh thái – eco-system”, tự nó nuôi sống bằng chính những cái “ảo giác” phản ánh qua lại giữa những “não trạng bệnh lý” giống nhau đó! Khi con người không còn biết mình là ai, không có mục đích xây dựng cá nhân gì nữa, không còn khả năng “hướng thiện”, thì tất cả những điều khác xảy ra chỉ là hệ quả tất yếu!

giãn cách, 16

Thơ thì kiểu “cháu lên 3”, nhạc thì kiểu “cháu đi mẫu giáo”, còn hài thì kiểu “cô khen cháu vì cháu không khóc nhè”! Em dùng từ “ngô nghê, trì độn” là vẫn còn rất nhẹ! Thế nhưng lại vô cùng mặt dày và liều lĩnh, vì đã có những “bầu sô” chỉ bài cho diễn, cứ như thế khoác lên cái mẽ học thức, nghệ sĩ, cũng “thi ca nhạc hoạ” như ai… “cũng bởi thằng dân ngu quá lợn”…

ngáo, 2

Ngáo, từ này đã trở thành tiếng Việt chính thống nhiều năm nay, nhưng như thế nào là ngáo!? Một ku lưu manh dùng hàng đá khiến cho: động tác dứt khoát, miệng nói tay làm, kể chuyện như đúng rồi, hết sức thuyết phục! Một con điếm ghẻ, diễn vở kịch đầy nước mắt, động tác điệu bộ cũng rất là thảm thiết, có như thế mới gạt được người xem! Các bạn phải chứng kiến tất cả những cảnh đó rồi, thì mới hiểu, như thế nào là ngáo!

“Ngáo”, tức là tác động “chemical – hoá học”, đúng chữ “chemical” thường dùng trong bình luận phim ảnh hiện tại! Cái chemical này có thể là hoá chất trực tiếp, các loại hàng đá, ma tuý, chất gây nghiện! Nhưng chemical này cũng có thể là dạng “ma tuý ảo”, các clip đạo lý, lưu manh dạy đời đầy rẫy trên mạng! Cứ tiêm nhiễm ngày này sang tháng khác, nó có tác động rất lớn đối với người xem, nhất là đám trẻ, kinh nghiệm sống không có!

“Ngáo” hay “Chemical” thể hiện cái nội hàm bên trong, dùng một biện pháp kích thích nhân tạo, để truyền tải thứ kịch bản nhảm nhí, những thứ “đạo lý” rẻ tiền, những trò “tiểu xảo” thô thiển, mục đích là làm sao phải tạo được ấn tượng và thuyết phục người xem một cách nhanh chóng nhất! Dần dà, nó tạo nên một lớp người cái gì cũng muốn “thoả mãn ngay lập tức”, cái gì cũng “diễn như đúng rồi”, cái gì cũng mang tính chất “thể hiện”!

Càng lậm vào “văn hoá ngáo”, chúng ta càng xa rời những tính cách đã giúp con người tồn tại qua dông bão, đó là tính resilience – kiên cường: phải biết chất vấn nguồn thông tin, phải biết hoài nghi các giá trị, phải có năng lực phân định thật – giả, phải có bản lĩnh vượt qua những thứ “dễ dãi, ăn liền, rẻ tiền”! Đã qua rồi cái thời diễn viên truyền đi những thông điệp, nội dung sống thực sự, “diễn viên” bây giờ phần lớn cũng chỉ “ngáo” mà thôi!

Nói thì dễ nhưng giải quyết không dễ! Tại sao “ngáo” vẫn tồn tại, lan truyền rộng rãi trên MXH?! Cũng như nuôi heo, các nhãn hàng, thương hiệu nuôi một đội quân “ngáo”, dễ kích động mới dễ bán hàng! Các thế lực xã hội xài “ngáo” như cách tác động đám đông, kiểu như “ông vua” phải có “thằng hề” đi theo! Các thế lực chính trị xài “ngáo” như cách tác động địa chính trị, có ai còn nhớ “Chiến tranh nha phiến” bản chất thực sự là gì không nhỉ?!

giãn cách, 9

Sách mà đọc 10 trang / phút! Kể cả là trang A6 đi nữa cũng không đọc nổi, và đọc như vậy không lưu lại được cái gì, cũng giống như nước chảy lá khoai mà thôi! “Nhà tiên tri Vanga và vũ trụ huyền bí”, “Đọc vị bất kỳ ai”, cái cứt gì thế!? Văn hoá đọc ccc! Mịa, cái thời sách vở toàn ba thứ hàng chợ, tạp nham, hạ cấp, vớ vẩn khoác vẻ trí thức, đạo mạo! Giọng điệu của một thằng “con buôn, bán giấy lộn” rẻ tiền chính hiệu! Nên đúng là phải sợ cái mạng xã hội, người ta tìm cách chứng minh sự hiện diện của mình, bằng những cách ngu xuẩn nhất có thể! Mà thường là như thế, thùng rỗng kêu to, còn đúng đắn nó thường giản dị và im lặng! Ví dụ như đám “y tế mạng” giờ khôn lắm, không dám viết sai sự thật vì sợ bị nắm đầu. Có nhiều bài rất khôn, nói nhăng cuội, nhưng nội dung trống rỗng, đọc xong éo hiểu muốn nói gì, lòng vòng không có một tí thông tin nào!

Rồi những đám buôn bán tào lao là trùm viết những nội dung trống rỗng như vậy. Đọc không có thấy cái gì quá sai đến mức hiển nhiên, phi lý, nhưng cũng chẳng có thông tin gì xài được! Mà nói đến nội dung, ý tưởng, thì đám tào lao đó làm gì có, bố chúng nó cũng không tự nghĩ ra được, vì bại não gia truyền mà! Nên chúng nó chỉ cóp nhặt đâu đó một vài tin giật gân, một số nội dung kiểu “tào lao thiên địa” về xào xáo lại mà thôi! Đôi lúc nghĩ vẩn vơ, cái con Covid này rất quái đản, một mặt, nó gây tác hại cho kinh tế rất nhiều, nhưng mặt khác, nó không gây hậu quả chết người, hậu quả XH thật thảm khốc như các đại dịch trăm năm trước! Thế nên người dân không sợ, không rút ra được bài học gì, không có gì thay đổi gì, cách suy nghĩ, cách sống! Dịch rồi sẽ qua đi, nhưng XH không tiến bộ được, tiến bộ có chăng là ở phương Tây, chứ như VN rồi cũng y như thế!

Rồi vẫn sẽ tiếp tục sống bằng tin giả, tin bá vơ thất thiệt, bằng những nội dung nhảm nhí, buôn bán sợ hãi, và lừa gạt nhau, éo có một cái tinh thần nào cho nó sáng sủa! Cái cần thay đổi là tâm tính, phẩm chất con người thì quá khó, người ta cần cái gì đó dễ thôi, ăn liền được! Lên net hóng hớt để thoả mãn cái tôi phán xét, “tôi là một cái gì đó”, hùa theo những trào lưu, ah ta biết rồi, thằng A là như thế này, con B là như thế kia! Nói gì thì nói, thời gian dịch bệnh là một quãng tĩnh lặng để nhận ra xã hội VN vốn đang bệnh, và thực ra là bệnh trầm kha, kinh niên từ nhiều chục năm nay! Về thể chất thì lên net tìm mua thuốc chống béo phì cho bản thân, rồi chống béo phì cho cả con chó nuôi trong nhà! Về tinh thần thì suốt ngày chỉ hóng hớt toàn mấy cái nhảm nhí, xàm xí! Con người nó yếu đuối từ thể chất cho tới tinh thần, là hậu quả hiển nhiên của cách sống vậy!

BS Khoa

Em vẫn rất cay vụ “BS Khoa”, nói thật là như thế, không chỉ vì với vài chiêu đơn giản mà lừa được quá nhiều người, kể cả một số nhân vật có máu mặt, mà cũng vì em đã chứng kiến 1001 vụ tương tự xảy ra với em, cũng y như thế! Tiến sĩ giả bị lừa, mà tiến sĩ thật cũng bị lừa, thằng tào lao, ngu xuẩn bị lừa mà anh tư cách đàng hoàng cũng bị lừa! Chính vì khủng hoảng giá trị xã hội nên lưu manh nó mới dám lộng hành như vậy! Vụ “BS Khoa” này có đầy đủ các dấu hiệu cho thấy một đám lưu manh “có bài bản, có tổ chức”! Đầu tên là cái tên “BS Khoa” được chọn là để khó tìm kiếm, nó bắt đầu các từ khoá “BS khoa Nhi”, “BS Khoa Sản”, etc… và nhiều search-terms khác! Kế đến là một kỹ thuật mà đám lưu manh hay gọi là “kỹ thuật đòn bẫy” (éo biết đọc từ sách nào, dùng từ sai chắc, nhưng chúng nó bảo nhau như thế, để hiểu tội phạm, mình phải suy nghĩ như tội phạm).

Chúng nó sẽ đi từng bước, tung ra một cái tin giả không có bằng cớ gì, sau đó tung tiếp tin đỡ đẻ thành công, dùng cái hình ăn cắp để làm bằng cớ! Rồi chúng nó sẽ tung hứng dựa trên những cái “fabricated facts – sự kiện bịa đặt” như thế, rồi tìm cách thuyết phục một số người tin. Sau đó “đòn bẫy” chính là dùng cái “giả” này để hậu thuẫn cho cái “giả” kia, ah, anh A đã nói như thế này, chị B đã xác minh như thế kia! Sự việc nó trở thành thật vì đám đông tin là như thế, người này dùng người kia làm “bảo chứng”, “dùng mỡ nó rán nó”, lửa tự cháy bằng chính sự vô minh của đám đông! Sự vô mình này không phân biệt tuổi tác, học vấn, thành phần tôn giáo, chính trị, bất kỳ ai cũng có thể là nạn nhân của nó! Thế nên quan điểm xưa không dùng tiêu chí chính trị, tôn giáo, xã hội để đánh giá con người, mà vẫn quy về một chữ chung chung là… “tư cách”!

giãn cách, 4

Bổn cũ soạn lại thôi mà, nghe riết nhàm, bao nhiêu “bài” của đám lưu manh, tội phạm internet em thuộc nằm lòng, tung một trái lựu đạn “tin giả” ra giữa cho bà con bu vào, chuyện càng vô lý, càng nhảm nhí càng tốt, như thế mới kích thích người xem! Tự tạo ra một đám đông giả cho nó xôm tụ, dùng 5, 7 tài khoản tung hứng “trái lựu đạn”, xong khoá tài khoản, lặn mắt tăm để không truy vết được! Ở một khía cạnh khác, phân tích lời văn nhé: “gắng với”, “cuối đầu”, sai những lỗi chính tả cơ bản, lời văn nhảm nhí, kiểu cố tình nói linh tinh vô nghĩa, không có một ý tứ nào cho ra hồn!

Đúng là thứ “văn trống rỗng” của đám lưu manh đầu đường xó chợ! Muốn lôi kéo cảm tính của người khác thì ít nhất cũng phải về luyện viết văn cho nó trôi chảy, có ý tứ một chút đi đã! Em đề nghị công an làm nghiên cứu về đề tài này, đám tội phạm trên net, chúng nó có những lỗi viết, hành văn ngu nhất quán. Em ví dụ như đám Bắc 54 Thiên chúa di cư vào Kiên Giang ấy, chuyên chống phá một cách điên cuồng, chúng nó có những lỗi chính tả không lẫn đi đâu được, đọc là lòi đuôi ngay! Rồi những thủ thuật tâm lý chúng nó dùng, đứng từ cách xa cả cây số cũng ngửi ra được!

uproot

Ai về bên kia sông Đuống,
Có nhớ từng khuôn mặt búp sen?
Những cô hàng xén răng đen,
Cười như mùa thu tỏa nắng!

Bên kia sông Đuống – Hoàng Cầm

Tội nghiệp cho ông trọng tài, Việt Nam vốn dĩ là xứ dao loé giữa chợ, gậy lùa cuối thôn mà! Mạng xã hội, chỉ cần cho họ một cơ hội để tỏ ra “ta đúng”, bất kể thế nào, cái tài khoản kia có chính chủ không, hay có người xúi dục tự lập ra, rồi tự nó hô hào tấn công! Nói một cách thô tục là giống như chó chạy ngoài đường, ai ném c… ra là nó ăn à!

Những con người bị “uproot” – nhổ gốc ra khỏi sự thuần lương xưa cũ, không còn hiểu biết, khái niệm gì về vốn văn hoá cũ, cũng không đủ căn cơ, vốn liếng để tạo dựng lên giá trị mới! Đó là những kẻ rất đáng sợ, bị treo lơ lửng giữa các thang giá trị khác nhau, cuộc sống đẩy đưa, xúi dục, rút cuộc sẽ biến họ thành những kẻ lưu manh, phá hoại!

tâm bệnh

Nguyên Vũ giáo chủ, muôn năm trường trị, nhất thống giang hồ! Chưa bao giờ xã hội Việt lại giống như cái Hội-ma-tuý ở bên trong cái Trại-tâm-thần đến như thế! Nhưng thử hỏi, không hoang tưởng, không tự lừa dối được chính mình, thì làm sao có thể lừa người khác!? Ai cũng có vỏ bọc tốt đẹp, ai cũng ngôn từ đao to búa lớn, với người có chút hiểu biết, sẽ hiểu ngay là để che dấu “cái tôi” bất ổn bên trong!

Ở đây là “lấy điểm chỉ diện”, đơn cử 1 trường hợp mà thôi, chả phải ghét bỏ gì Trung Nguyên, vì hầu như toàn xã hội, ít nhiều đều như thế! Nói cho vui, nhưng mà lại rất không vui, cả một cái XH như thế, từ anh doanh nhân thành đạt đến con điếm ghẻ hạ cấp, thảy đều một dạng tâm lý dễ nhận biết: vừa lưu manh, lại vừa tâm thần, hoà thành một thể! Đó là “bệnh” không có thuốc chữa, gặp ở rất rất nhiều người trong XH hiện tại!

người về cuối phố

Chương trình âm nhạc cuối tuần, lâu lâu post “nhạc xưa”, kaka, dù đúng ra, “xưa” với tui ít nhất phải lùi về hơn 60 năm nữa kia! Nhân tiện phân bua chút, tại hay chì chiết bolero, làm ra cái ấn tượng phân biệt vùng miền, chính trị này nọ. Thực ra không hề, nhạc nói lên con người nghe nó, chỉ có “thẩm âm”, nhạc hay, nhạc sĩ có tài hay không mà thôi. Như Nguyễn Nhất Huy này, người Cà Mau ấy, viết câu nhạc khá dài, “hành âm” có nhiều ý tưởng lạ. Hoà âm cũng tốt, đầy tiếng, có nhiều màu sắc, phù hợp tâm trạng!

Người về cuối phố - Cẩm Ly 

“Câu dài”… đó là “ám ảnh lớn lao” của nhạc Việt, vì xưa giờ đa số viết câu cú cụt lủn, vô duyên, vội vã khởi đầu, loanh quanh chưa kịp làm gì đã chóng vánh quay về “chủ âm”, làm người nghe có cái cảm giác “chưa ra đến chợ đã hết sạch tiền”! Số nhạc sĩ VN đủ tầm viết trường ca chỉ đếm trên đầu ngón tay của một bàn tay (cái bàn tay của một thằng Yakuza). GS Trần Văn Khê tự đặt cho mình cái hiệu “Trần Trường Ca” là có mơ ước đổi thay đó! Âu cũng là do cái dân-tộc-tính nó “đoản” (ngắn) như thế!

lát gạch

Hỏi mấy người làm phu đập đá: làm sao để đập vỡ một tảng đá lớn, họ sẽ trả lời: chọn mặt có diện tích lớn nhất đập vào, sẽ nhanh vỡ hơn. Gạch con sâu dĩ nhiên không cứng như đá, nhưng lát gạch khó vỡ hơn lát đá, tại sao!? Mấy viên đá kích thước 40×40, 50×50, 60×60 hay thậm chí còn lớn hơn… xe cán lên một thời gian là vỡ ngay, do bề mặt đá rộng mà mỏng, gạch nhỏ & dày thì không vỡ. Hơn nữa, nhiều viên gạch nhỏ xếp lại với nhau cho phép xê dịch một khoảng nhất định, vì có thể xê dịch nên không vỡ! Hiểu theo một nghĩa nào đó, kích thước “nhỏ” chính là đã chủ động “vỡ” từ trước! Haiza, các bác quan chức khi nhỏ lười tập thể dục, ít lao động chân tay, nên những nguyên tắc vật lý căn bản mãi mà vẫn không thông!

Nên cho về nông thôn đi lao động cải tạo vài năm! Rồi các bác chủ trương làm đường sắt cao tốc, nên theo em đi chèo thuyền một thời gian, sẽ “ngộ” ra được ý nghĩa của công thức E=mc^2 của Einstein, năng lượng tỷ lệ với bình phương vận tốc. Muốn tăng tốc độ tàu từ 70 lên 350 kmh, tăng vận tốc 5 lần thì năng lượng tiêu tốn sẽ tăng gấp 5^2=25 lần, tất cả nhân thêm cho khối lượng ‘m’ hàng ngàn tấn, chưa kể các khoản chi phí khác, làm sao cạnh tranh lại với hàng không? Dĩ nhiên sẽ có người hỏi, tại sao cũng tàu cao tốc mà TQ lại làm được, haiza, đừng so bì, không thể so được đâu, nước nó diện tích lớn, thị trường đông, tự chủ công nghệ, vô số dịch vụ đi kèm, giải quyết bài toán có lãi cần một giải pháp tổng thể lớn bao trùm từ trên xuống…

lại bolero

Ngày xưa học dốt bỏ mịa, thôi học bị bắt đi quân dịch, trốn chui trốn nhũi bằng mọi cách, nhưng rồi cũng bị bắt lính, rồi: “ba tháng quân trường”, “em ơi, chiều nay một trăm phần trăm”, “được nghỉ năm ngày phép, mất hai hôm làm quen”, đa số chỉ toàn là các thể loại “âm binh”, thế mà về già phét lác, ra vẻ với con cháu, ta đây ngày xưa: “xếp bút nghiên theo việc đao cung” chứ phải!

animal farm

Đã thành nông trại súc vật từ lâu rồi, cái gì cũng tổng hợp, từ thức ăn vật lý cho tới thức ăn tinh thần, nuôi như nuôi heo luôn! Văn chương, âm nhạc… cuối cùng trở thành một kiểu tổ hợp hoán vị, thuật toán nó xào xáo lên để tạo ra “món mới” ăn hàng ngày! Suy nghĩ trở thành những luồng được dẫn dắt, đúng sai, sự thật không quan trọng, quan trọng là trending hôm nay là nói về chủ đề này, ngày mai sẽ có chủ đề khác cũng rất “hot”! Đám nhân viên chăn nuôi đi tới đi lui, tay cầm sách “Thuật tẩy não” kiểm tra tính bầy đàn của từng cá thể! Chu trình Pavlov trở nên hoàn hảo, từ phản xạ vật lý của cơ thể hay tư duy riêng biệt của não bộ, hết thảy đều được dự đoán và kiểm soát, nhằm bảo đảm tất cả nằm trong kịch bản! Không phải nói chuyện viễn tưởng đâu, chuyện đã thấy hàng ngày từ hàng chục năm qua! Khi con người mất đi “phần hồn”, phần “hướng thượng” thì rút cuộc, chỉ còn lại phản xạ vật lý, phần “hướng hạ” như bao loài động vật khác mà thôi!

Mất đi khả năng tự phản tỉnh, con người trở thành những cỗ máy, if – then – else – for – do – while, chạy theo những chương trình đã được cài đặt sẵn! Nông trại súc vật, animal farm, đã trở thành hiện thực, mọi người kết nối thường trực trong mạng xã hội, đeo một cái màn hình 360° cung cấp toàn bộ worldview – thế giới quan toàn thời gian 24/7, sắp tới kết nối sóng não để giao tiếp, điều khiển từ xa! Đa số dân số không biết tự phản tỉnh bản thân là gì, đưa cho cái gì là nghe cái đó, đã “bán linh hồn cho quỷ dữ” từ lâu rồi! Ý thức hệ chính trị chưa làm nên Animal Farm – Nông trại súc vật, mà chủ nghĩa tiêu dùng hiện đại đã tạo ra nó rồi! Vài chục năm sau nữa, cuối cùng rồi cũng sẽ có một cuộc đại cách mạng xã hội, cách mạng văn hoá mới, cưỡng bức đưa các thành phần zombie – xác sống – âm binh về nông thôn đi lao động cải tạo! Nghe có vẻ dã man, tàn bạo mà thật ra cũng chỉ có một phương cách đó mà thôi, cho vô gulag làm việc khổ sai để dứt họ ra khỏi “the Matrix”!

tiếng Việt có 8 thanh

Lâu về trước, một đêm khó ngủ, chui vô cái hang thỏ Alice – in – wonderland trên Internet và xem cái này, một người nước ngoài học tiếng Việt với cảm quan nhạy bén đã nhận ra tiếng Việt có 8 thay vì 6 thanh. Điều này có vẻ không được “đúng” cho lắm, vì nhìn từ hệ thống chữ Latin thì tiếng Việt chỉ có 6 thanh. Nhưng phân tích ngữ âm học, “sắc” và “nặng” có thể được chia thành 2 thanh con. Hơi khó để nhận ra với người đã quen chữ Quốc ngữ, nhưng với người “chưa biết gì” do mới học tiếng Việt thì lại nhìn ra được! Nếu đọc các tác giả cũ…

Như Dương Quảng Hàm, Trần Trọng Kim sẽ thấy họ dùng cách phân loại xưa có nguồn gốc Trung Quốc là “Tứ thanh – 四声“. Tứ thanh bao gồm: bình – , thượng – , khứ – , nhập – . Mỗi thanh này lại chia thành 2 thanh con là: phù – & trầm – , nên tổ hợp lại sẽ có 4 x 2 = 8 thanh. Điều này… rất đáng ngạc nhiên, đi rất gần với các phân tích ngữ âm học hiện đại! Theo cách giải thích này thì tiếng Việt có 8 hoặc 7 thanh, 7 thanh là do “hỏi” và “ngã” đã nhập lại làm một. “Tứ thanh” là nền tảng quan trọng của thơ ca Đường, Tống.

Từ “Tứ thanh” phát triển thành hàng trăm niêm luật của Đường thi, hàng ngàn luật của Tống từ. Sang đến thời Nguyên, xã hội TQ có nhiều biến động lớn, các bộ tộc phương Bắc tràn xuống, ngôn ngữ mất bớt thanh điệu và còn lại 4 thanh như tiếng Quan thoại ngày nay. Từ đó, người TQ bắt đầu làm thơ… “sai luật”, sai khi đọc theo âm Hán-Việt nhưng vẫn “đúng” khi đọc theo âm Quan thoại! Đó là lý do tại sao người Việt đọc Đường thi, Tống từ thấy rất hay nhưng sang Nguyên khúc thì bắt đầu thấy hơi “lạc vận”, đến Minh, Thanh thì rất dễ nhận ra nhiều khi “âm luật” “sai” rất rõ ràng!

Trở lại vấn đề tiếng Việt có 6 thanh hay là 8 thanh, thực ra 6 hay 8 thanh, với đa số người học tiếng Việt không quá quan trọng. Nhưng cần hiểu sâu về hệ thống “âm luật cổ” để có hướng phát triển cho hệ thống ký âm Quốc ngữ. Chữ Quốc ngữ, một hệ thống chữ viết nhân tạo và có phần “hơi vội vàng, tạm bợ, hơi duy ý chí và áp đặt” đã khiến chúng ta có cái ấn tượng sai lạc là tiếng Việt chỉ có 6 (hoặc 5) thanh! Đúng hơn, về mặt ngữ âm học, cần phải nói rõ là tiếng Việt có 8 (hoặc 7) thanh, nhưng hệ thống chữ ký âm Quốc ngữ hiện tại chỉ sử dụng có 5 ký hiệu để biểu diễn thanh điệu!

nhạc kinh

Lễ Kinh viết rằng: hàng năm, chư hầu phải triều cống thiên tử, và mỗi 5 năm một lần, thiên tử phải đi tuần thú thiên hạ, chỉ với mục đích duy nhất là lắng nghe dân ca, dân nhạc các vùng miền, để đoán biết lòng dân, phong vận, văn hoá thế nào… tiếc rằng trong 6 bộ kinh, Nhạc Kinh đã thất truyền, chỉ còn Ngũ Kinh nên chỉ còn biết như thế!

Lại tương truyền rằng Khổng Tử chu du thiên hạ, đến Giao Châu, thấy nhà nhà, người người mở loa kẹo kéo, hú hét như khỉ vượn, quá kinh hãi, vất cả đàn, kiếm mà chạy một mạch về Khúc Phụ, than ngắn thở dài mà nói rằng: đạo ta tàn rồi! Từ đó về sau đóng cửa không ra ngoài, chỉ chuyên chú san định kinh sách cho đến khi qua đời!

kulak và gulag

Ngói đỏ lợp nghè, lớp trên đè lớp dưới.
Đá xanh xây cống, hòn dưới chống hòn trên.

Cấu trúc và tính cách xã hội người Việt, thực ra Deuxième Bureau và CIA đã nghiên cứu vấn đề này một cách kỹ càng, qua các tài liệu giải mật cho thấy họ hiểu chúng ta rất rõ! Xã hội Việt xoay quanh khái niệm “làng”, là một đơn vị di dân có nguồn gốc, phong tục, tập quán, văn hoá… hơi khác nhau một chút! Nói “một chút” nhưng đôi khi là… rất nhiều!

Như làng tôi diện tích hành chính chỉ hơn 8km2, nhưng diện tích sở hữu gấp 2, 3 lần hơn thế! Là do lịch sử hàng trăm năm, những năm đói, người ta phải bán ruộng đất, người làng tôi mua, dần dần, mua gần hết các làng xung quanh! Căn bản là dân làng tôi không đói, ai nhìn vào cũng ngưỡng mộ! Là do cái bản tính làm việc như trâu, như ngựa!

Chỉ nhìn quanh mấy cây số thôi là đã thấy văn hoá khác biệt rồi! Làng là một đơn vị vừa hành chính vừa văn hoá! Thời phong kiến, cấp hành chính thấp nhất do triều đình bổ nhiệm xuống là cấp huyện, còn thấp hơn nữa, lãnh đạo cấp làng xã là do người dân tự bầu lên với nhau! Một kiểu “tự trị” nho nhỏ… thế nên mới có cái câu: “phép vua thua lệ làng”!

Hàng năm thuế khoá, phu phen bổ xuống là quan huyện sẽ đi “thương lượng” với lý trưởng, thống nhất với nhau một cái “giá”, còn lại là chuyện lý trưởng tự sắp xếp, phân bổ trong làng! Nói: “quyền lực của nhà vua dừng lại ở cổng làng” là như thế! Nên trong chừng mực nào đó, mấy ông lý trưởng, chánh tổng cũng giống như là “ông vua con con”.

Nên tính cục bộ của người Việt là siêu đẳng! Để giải quyết chuyện này, để “lớn lên và thoát khỏi cái áo cũ kỹ”, một dân tộc “mạnh mẽ đến mức điên loạn” như ku Nga là nó làm tất tay, rốt ráo, “kulak và gulag”, một lần và mãi mãi. Cách người ta thường hiểu về “gulag” thực ra vẫn chưa đầy đủ và phiến diện, nhưng đó là một chuyện khác sẽ nói đến sau!

10 pesen pobedy

Hèn gì thủ môn Đặng Văn Lâm, trong một phỏng vấn (bằng tiếng Nga) với một tờ báo Nga, trả lời câu hỏi: ấn tượng đầu tiên của anh khi trở về Việt Nam là gì? Anh ấy trả lời, rất thẳng thắn: ấn tượng đầu tiên khi về Việt Nam là mở TV lên nghe như loại âm nhạc của mấy thằng gay, bóng!

Đương nhiên chỉ thẳng thắn trong tiếng Nga thôi, chứ về Việt Nam rồi sẽ nói khác! Bản gốc của bài hát ở đây, sáng tác trong Thế chiến 2, nhưng mấy chục năm sau mới được biết đến rộng rãi qua bộ phim nổi tiếng: В бой идут одни «старики» – Chỉ có mấy “ông già” (lính cũ) ra trận – 1973…

VN, siêu cường về bệnh tâm thần

Ngược dòng lịch sử 40 năm trước, một chuyện mà người nước ngoài biết được chắc cười lăn lộn. Là người Việt cũng phải cảm thấy xấu hổ, không biết chui vào đâu! Chuyện bắt đầu từ một dòng chữ Hán viết trên cái bình gốm Chu Đậu trong một bảo tàng ở Thổ Nhĩ Kỳ: Thái Hòa bát niên Nam Sách châu tượng nhân Bùi thị hý bút. Câu này ai học chữ Hán vài năm đều biết chỉ có một cách hiểu duy nhất: năm Thái Hoà thứ 8, thợ người Nam Sách họ Bùi vẽ chơi. “Hý bút” là cách dùng thông dụng, mang tính chất như ký tên: vẽ chơi, viết chơi, phóng bút, rất nhiều đồ cổ, thư hoạ có cách dùng “hý bút” này. Còn “Bùi thị” tức họ Bùi, tương tự như: Phan thị, Thiệu thị huynh đệ… Thế nhưng một ông giám đốc bảo tàng cấp tỉnh lại muốn hiểu nó là: người thợ Nam Sách tên là Bùi Thị Hý viết.

Để “chứng minh” việc bà tổ làng nghề gốm Chu Đậu, “nữ nghệ nhân Bùi Thị Hý” là có thật, ông này đã dày công nguỵ tạo rất nhiều “chứng cứ” như bia đá, gia phả, etc… nhưng ngay lập tức bị giới chuyên môn bác bỏ vì nguỵ tạo vụng về, thô thiển. Sự việc trở nên hài hước khi người ta phát hiện ra một số món đồ cũng ký tên tương tự, như “Trang thị hý bút”. Cứ theo cách hiểu đó, sẽ có nhiều nghệ nhân: Trang thị Hý, Trần thị Hý, Lê thị Hý… một làng nghề gồm toàn nữ nghệ nhân mang cái tên “Hý”! Câu chuyện không dừng ở đó, và bắt đầu nhuốm màu tiền bạc, khi người ta muốn gây dựng thương hiệu Chu Đậu. Thế là bịa ra một bà tổ nghề tên là Bùi thị Hý, có lai lịch, chồng con, bia mộ, để lại rất nhiều đồ vật như bảo kiếm, la bàn đi biển.

Hoang đường đến mức vẽ ra hình ảnh một nữ CEO ngành gốm sứ, có sự nghiệp thành công xán lạn, sở hữu hạm đội thương thuyền lớn như Maersk SeaLand bây giờ, dong buồm qua tận Thổ Nhĩ Kỳ đi giao hàng. Từ một chữ vì dốt mà hiểu sai, đến việc nguỵ tạo chứng cứ để bao biện cái sai, đến việc hoang tưởng Bùi thị Hý là bạn với con gái Trịnh Hoà (Trịnh Hoà là hoạn quan từ lúc còn nhỏ, làm gì có con), rồi thuyền Việt đi qua tận đất Thổ. Ai hiểu lịch sử hằng hải đều rõ một điều là thương thuyền VN đi xa nhất chỉ đến Sing, Thái, mà điều đó hơn 300 năm sau mới làm được. Nói để mọi người hiểu dân trí Việt Nam ở mức nào, có những người sẵn sàng ăn không nói có, bịa đặt đủ thứ chuyện, sẵn sàng làm bất cứ điều gì chỉ để chứng minh “tôi đúng”, một cái tôi cùng cực ngu dốt, quái đản và bệnh hoạn!

Haiza, nói quả không sai: VN là siêu cường về bệnh tâm thần! Vốn dĩ việc hiểu sai một vài chữ không có gì là quan trọng, Hán tự không dành cho mọi người, không biết cũng không sao, để việc cho người có chuyên môn làm. Nhưng đằng này cái “chấp ngã”, “chấp mê” quá lớn, từ một việc nhỏ, phí phạm cả đời làm chuyện gian trá, lưu manh, những người như thế, ai đã hiểu rõ thì biết rằng, chỉ có thể cách ly, đừng lại gần là hơn. Một chút lịch sử: thời gian đó, nhà Minh thực hiện chính sách bế quan toả cảng, nguồn cung hàng gốm sứ tinh xảo bị gián đoạn. Thương nhân các nước bèn quay sang các nước láng giềng như VN tìm nguồn cung mới. Gốm Chu Đậu, dù có nhiều nét đặc sắc riêng, vẫn chưa đạt đến trình độ như TQ. Đến sau, nhà Minh mở cửa trở lại, gốm Chu Đậu không cạnh tranh nổi, thế là lụi tàn!