Yablochko, 2

thêm một bài dân ca Nga nữa, trước đã có post phiên bản hiện đại của bài này, Yablochko – Quả táo nhỏ, nhưng đây mới là nguyên bản. Tuân thủ theo một phong cách “dân ca” xa xưa, cái điệp ngữ “Quả táo nhỏ” thực ra chẳng có liên quan đến nội dung bài hát, được sử dụng như một kiểu “lời dẫn”, vô số lời ca khác nhau đặt ra để truyền tải những nội dung khác nhau theo từng giai đoạn lịch sử khác nhau! Hãy nghe thử xem thể loại dân ca của xứ thảo nguyên bao la nó như thế nào!

Phương Tây đã bắt đầu rêu rao về cái gọi là “chủ nghĩa phục thù của người Nga”, nâng tầm quan điểm, loay hoay tìm cách đặt tên và chụp mũ! Sao lại không hình dung rằng đó chỉ là một dạng “định luật 2 Newton”, không một tội ác nào đã gây ra mà sẽ không có hành động báo ứng, đơn giản chỉ là như thế! Nên, nếu muốn hiểu khái quát về tâm hồn, văn hoá Nga, chỉ cần đọc 4 bộ sách sau đây: Chiến tranh và Hoà bình, Tội ác và Trừng phạt, Anna Karenina, và Sông Đông êm đềm! 🙂

Budyonny march

hạc Nga vẫn luôn khởi đầu theo cùng một kiểu như thế: Chúng ta là lực lượng Kỵ binh Đỏ, và những câu chuyện, những huyền thoại về chúng ta sẽ còn được các thế hệ mai sau kể đi kể lại… (cho đến khi lỗ tai mọc rêu) 😀 ! Hành khúc Kỵ binh Đỏ, hay còn có tên khác là Hành khúc kỵ binh Budyonny, lấy theo tên Semyon Mikhailovich Budyonny, 1 trong 5 Nguyên soái Hồng quân đầu tiên, người thành lập Tập đoàn quân Kỵ binh số 1, và lập công lớn trong thời kỳ Nội chiến! Tính cách chân thành, giản dị, thích âm nhạc, khiêu vũ, và đương nhiên là thích ngựa!

Chiến tranh thế giới lần 2 nổ ra, Budyonny là tư lệnh mặt trận Tây Nam – Ukraine, nhưng lúc này Budyonny đã già và tư duy đã trở nên lỗi thời, vẫn bám vào ngựa và không theo kịp sự phát triển của thời đại với xe tăng và máy bay. Budyonny nhanh chóng bị huyền chức, thay thế bởi các tướng lĩnh trẻ hơn như Konev, Rokossovsky, Zhukov, mặc dù vẫn giữ các vị trí danh dự! Sau chiến tranh thì Budyonny trở thành… Bộ trưởng Nông nghiệp, chuyên đi… nuôi ngựa, và đã tạo ra giống ngựa nổi tiếng mang tên Budyonny vẫn còn dùng đến ngày nay!

25 лет РККА

hương trình âm nhạc cuối tuần, đã lâu không trở lại với chủ đề Âm nhạc Xô-viết! Hành khúc ngắn: 25 năm Hồng quân, trên một nền video từ lâu đã là huyền thoại. Có thể nhận ra nguyên soái Zhukov (người cỡi ngựa trắng) đã có vẻ già thấy rõ, dáng người trên ngựa đã hơi đơ cứng, còn nguyên soái Rokossovsky cưỡi ngựa đen, mềm mại và uyển chuyển như một chàng trai trẻ! 🙂 Nói thêm chút về ngựa, sau cuộc chiến Crimea 1853 ~ 1856, người Anh nhận thấy giống ngựa Orlov tiêu chuẩn mà quân đội Nga sử dụng vừa nhanh, lại vừa lỳ lợm và bền bỉ, hơn hẳn ngựa của họ!

Nói về ngựa thời đó thì vai trò giống như xe tăng hiện đại vậy, một khối lượng lớn đến 300 ~ 500 kg với tốc độ cực cao, sức tì đè cực lớn, bộ binh nếu không có phòng tuyến được chuẩn bị vững vàng không cách nào chọi lại được! Quyết không bị bỏ lại phía sau trong khoản… ngựa, người Anh đã mày mò lai tạo ra giống Thoroughbred mà chúng ta thường thấy trên phim ảnh, trong thể thao ngày nay! Nên mâu thuẫn đông – tây là đã trường kỳ nhiều thế kỷ nay, với biết bao nhiêu động lực để nghiên cứu, phát triển khoa học kỹ thuật, kinh tế, thay đổi xã hội!

national-id

ập pháp Mỹ chặt chẽ, tư pháp Mỹ tinh vi, hành pháp Mỹ hiệu quả, đó là điều mà nhiều người phải thừa nhận! Nhưng quay về căn bản, vẫn có một cái gì đó rất không đúng, mà cái không đúng này rất sơ đẳng, đó là nước Mỹ không có National-ID, không quản lý người bằng ID. Họ lập luận rằng quản lý con người bằng ID là không có tự do, không dân chủ, nên ở Mỹ đến hiện tại vẫn có hơn 3tr người sống mà không có bất kỳ một cái ID nào. Với những trường hợp có ID, thì đó là số tài khoản ngân hàng, mã số thuế, giấy phép lái xe, etc… những ID “phái sinh” mà chẳng có ID gốc nào để tham chiếu! Kỳ cục hơn nữa là luật bầu cử Mỹ cho phép gửi phiếu bầu qua đường bưu điện, chỉ cần trên phiếu có “chữ ký” là xem như hợp lệ! Ở rất nhiều bang của Mỹ, đi bỏ phiếu không cần trình bất kỳ giấy tờ nào! Họ lập luận rằng, tỷ lệ mạo danh người khác trong bầu cử ở Mỹ là cực nhỏ, chỉ khoảng 1/1 triệu, nên không cần kiểm tra giấy tờ làm gì! Kaka, các đảng phái nó đâu cần mạo danh đôi ba người, cái nó cần là giả hàng triệu phiếu để thay đổi kết quả bầu cử, dễ nhất là… gởi qua đường bưu điện!

Nói thế này nhé, dân số 330 triệu, có hơn 3 triệu người không có bất kỳ một cái ID nào, vài triệu éo thèm quan tâm đi bầu, vài triệu bận công ăn việc làm không đi được, vài triệu ở vùng sâu vùng xa thậm chí chẳng còn nhớ ngày, vài triệu đã chết nhưng vẫn được ghi nhận là có quyền đi bầu (năm 2006 xác minh có hơn 1.2 triệu người như thế), lại thêm vài triệu thanh niên vừa đến tuổi đi bầu, etc… Như thế, ít nhất 15 ~ 25 % tổng dân số không thể xác minh chính xác, vì dung sai lớn như vậy nên đây là vùng đất màu mỡ cho gian lận! Ví dụ vừa rồi, tt. Trump bị cáo buộc tìm cách vận chuyển những thùng phiếu giả, cố thay đổi kết quả vào phút cuối. Chửi qua chửi về vậy thôi, chứ chẳng ai chứng minh (hay bác bỏ) được các phiếu đó là thật hay giả, vì không có National-ID tức là… vô phương, không cách nào xác minh trên quy mô lớn được! Chuyện xác minh, rồi ID này, nên chạy qua hỏi một nước rất “kém dân chủ” là TQ, nó làm đâu ra đó! Nên bỏ phiếu, bầu cử, kaka, chúng nó bày trò ra cho dân đen chơi thôi, chứ thực sự ra mọi chuyện đã được thao túng, quyết định hết từ trước! 😀

timurites

hi cuộc chiến đã bước qua năm thứ 3 và đã có hơn 600K quân được huy động (thực ra nó đã bắt đầu không chính thức rất lâu về trước, từ 2014 hoặc sớm hơn thế), ở Nga đang dần sống lại các phong trào Timurites, y hệt như ngày xưa vậy! Lâu về trước có viết một bài về cuốn truyện Liên Xô: Timur và đồng đội, là đội các thiếu niên chuyên hỗ trợ những gia đình trong xóm: đi chợ, dọn nhà, làm vườn, trông em, và vô số những công việc khác, có rất nhiều gia đình neo đơn khi những người đàn ông ra trận!

Về cái tên Timur, đây là cái tên rất phổ biến ở vùng Trung Á. Ví dụ như Genghis Khan – Thành Cát Tư Hãn có tên khai sinh chính là Temujin – Thiết Mộc Chân đó thôi. Không biết chính xác cái tên này có nghĩa gì, hình như nó mang nghĩa là “sắt, thép”. Nên trên bề mặt thì văn hoá Nga có vẻ như hoàn toàn là châu Âu, từ ngôn ngữ, văn chương cho đến khoa học, kỹ thuật, etc… Nhưng sâu bên dưới, có những yếu tố rất lâu đời, rất rất cổ xưa vẫn âm thầm hiện diện, cái văn hoá sinh tồn đến từ châu Á!

Val’s Pobedy

au thời gian yên ắng, tiếp tục lại là chương trình âm nhạc Xô-viết cuối tuần! Thêm một điệu valse nữa: Val’s Pobedy – Điệu valse chiến thắng! Nguyên gốc bài ca tên là Điệu valse tháng Năm, sáng tác 1985, nhưng tác giả tưởng tượng ra mình đang…

Ở giữa thủ đô Vienne nước Áo, tháng Năm, 1945, những người lính Xô-viết ăn mừng chiến thắng, cùng chơi những điệu valse của Nga, của Strauss trên đường phố. Đây thực sự là một bài ca hoành tráng của những không gian lễ hội sôi động!

sevastopol waltz

hương trình âm nhạc cuối tuần: “Điệu valse Sevastopol”, bài rất cổ điển, rất Nga, và đặc biệt là rất “trưởng”, bàng bạc một không khí opera! Để “trưởng” được như thế thì người ngoài đâu có hiểu rằng, họ đã có những giai đoạn rất “thứ”, quay vào trong đối diện nội tâm để tự vấn, làm sao để thay đổi con người, làm sao để thay đổi xã hội! Ở đâu đó, có một thái cực ngược lại: nó vào nhà người ta, thấy người ta ăn cơm bằng cái gáo dừa: mày phải ăn bằng chén vàng nó mới đúng!

“Chén vàng” mới là văn minh, dân chủ, gáo dừa là không dân chủ, blabla… Thế rồi nó đập nát cái chén cơm của người ta đi, bắt phải đi kiếm một cái “chén vàng” hoang tưởng nào đó! Đương nhiên, nhà người ta đang ăn cơm bằng gáo dừa thì cùng lắm chỉ có thể nghĩ đến chén sành, chén sứ thôi, còn cái chén vàng “bánh vẽ” kia không biết đến bao giờ mới có!? Và cứ như thế, nó đi ăn cướp toàn thế giới để đem về góp phần tạo dựng nên “chén vàng” nhà nó, vừa ăn cướp vừa la làng như thế!

Ebm

hương trình âm nhạc cuối tuần, Ebm – E flat minor là một trong những chỉ dấu đặc trưng – signature của âm nhạc Nga, rất nhiều nhạc sĩ Nga từ thời các Sa hoàng hàng trăm năm trước cho đến tận thời hiện đại ngày nay: Korsakov, Rachmaninoff, Prokofiev, Myaskovsky, Tchaikovsky… đều viết rất nhiều nhạc theo cung “mi giáng thứ”, điều này rất hiếm khi thấy ở các nước Tây phương khác! Mi giáng thứ thường được xem là “key / scale” u tối đến mức cực đoan nhất trong âm nhạc, khơi gợi cảm giác u độc, quay vào trong hồi tưởng, tự vấn!

Dân tộc lớn là họ luôn có những cái đấu tranh, tự vấn nội tâm như thế! Mà trong trường hợp của người Nga đôi khi đạt tới mức kinh hoàng, cực đoan, cả châu Âu sợ hãi với cái tâm thức tạm gọi là: “tội ác & trừng phạt”, “chủng nhân & đắc quả” của người Nga! Ở đầu đối diện phía bên kia của “tâm phổ” là cái dân tộc đụng đâu cũng cười hềnh hệch như thằng thiểu năng vậy, cứ hở ra là giở trò lưu manh vặt dù chẳng lừa được ai, nhưng vẫn lặp lại mãi những cái bài nhàm chán như thế! Lúc nào cũng “ta đây biết rồi”, chưa bao giờ thể hiện được sự tự suy xét, tự phản ánh!

pyrotechnic

ột kỹ thuật rất quan trọng của ngành hàng không vũ trụ, cũng như kỹ thuật vũ khí nói chung, gọi là Pyrotechnic – tiếng Việt thường dịch (chưa được đúng lắm) là Hoả thuật: sử dụng thuốc nổ với liều lượng nhỏ, có kiểm soát! Ví dụ như 2 tầng của tên lửa được ghép lại với nhau bằng những con ốc đặc biệt có nhồi thuốc nổ bên trong! Tại thời điểm xác định, máy tính trung tâm sẽ kích nổ những con ốc này, phá vỡ các mối liên kết và làm cho tên lửa tách tầng! Những quả đạn phòng không nằm trong ống phóng hàng chục năm, nhưng khi cần là vẫn có thể khai hoả được ngay lập tức một cách rất đáng tin cậy!

Một van đặc biệt khoá chặt bình nhiên liệu, cần một liều nổ nhỏ để bật từ chế độ khoá sang mở, liều nổ thứ hai được lập trình ngay sau đó sẽ tạo áp suất bơm nhiên liệu vào buồng đốt và khai hoả! Xe tăng, máy bay giữa thời tiết âm 20, 30 độ vẫn có thể khởi động nhờ pyrotechnic: nhét viên đạn đã chuẩn bị trước, chỉ có thuốc nổ không có đầu đạn vào một cái lỗ được làm sẵn, gõ cái kịch là viên đạn nổ, luồng hơi sinh ra đẩy piston xoay trục khởi động động cơ! Pyrotechnic cũng được dùng rất nhiều trong kỹ thuật dân sự, ví dụ như túi khí an toàn của xe hơi: khi xe va chạm, cảm ứng sẽ kích liều thuốc nổ nhỏ bơm phồng túi khí!

tổ hợp

ếu ủng hộ Palestine và Ukraine: là những người phản chiến chung chung. Ủng hộ Israel và Ukraine: là Mỹ nô đích thực! Ủng hộ Nga và Palestine: những người có am hiểu về lịch sử, địa chính trị! Ủng hộ Nga và Israel: những người theo thuyết tiến hoá Darwin, mạnh được, yếu thua! 😃 Nên con người mà, sự khác biệt là nằm trong từng điểm nhỏ, mới chừng đó phe mà đã đẻ ra 4 nhóm cơ bản rồi! Nếu thực sự “tổ hợp chập 2 của 5” (=10) cho đầy đủ thì còn “phân mảnh” ra nhiều nữa!

Ah mà quên, trong trường hợp của người VN thì sẽ là “tổ hợp chập 2 của 10 (5×2)”, vì phải thêm các trường hợp “giả” nữa: giả-Nga, giả-Mỹ, giả-Do-thái, giả tùm lum… Quan trọng là chấp nhận sự khác biệt, để tạo thành ý thức chung, phải có cách nào đó để vượt qua những khác biệt, đầu tiên là phải hiểu những hạn chế của ngôn từ hình thức, như kiểu TQ: một quốc gia, hai chế độ mà nó còn làm được đó thôi! Chương trình âm nhạc cuối tuần: Hành khúc kỵ binh đỏ – Marsh Budonnogo!