Trước đây có nói, muốn nghe âm nhạc vừa bác học mà vừa có tiếng người huýt sáo, có tiếng ngựa hý, chó sủa, thì phải nghe nhạc Xô-viết… Thật đúng là “trâu điên chó dại” mà…
Category: music
lại bolero
Ngày xưa học dốt bỏ mịa, thôi học bị bắt đi quân dịch, trốn chui trốn nhũi bằng mọi cách, nhưng rồi cũng bị bắt lính, rồi: “ba tháng quân trường”, “em ơi, chiều nay một trăm phần trăm”, “được nghỉ năm ngày phép, mất hai hôm làm quen”, đa số chỉ toàn là các thể loại “âm binh”, thế mà về già phét lác, ra vẻ với con cháu, ta đây ngày xưa: “xếp bút nghiên theo việc đao cung” chứ phải!
polyushko polye, 2
Lâu lâu nghe lại những bài ca ưa thích quen thuộc, Polyushko-polye – Cánh đồng yêu thương… Cách dịch tiếng Việt làm thay đổi ngữ nghĩa “một tí”, khi người Nga nói “cánh đồng” tức là ý họ nói thảo nguyên bao la ấy, không phải mấy cái vuông ruộng con con…
KFC
Ngày xưa, họ lăn lộn nhiều năm, sống trong các làng bản xa xôi, ăn cùng, ngủ cùng người dân địa phương, trãi qua vài mối tình với các cô thôn nữ, hay như Phạm Duy, còn phải vài lần “hủ hoá” với các “công nông tử đệ”, rồi lâu về sau, mới đẻ ra được những giai điệu như thế. Ngày nay, “nhạc sĩ” đi chợ internet, tìm mua MIDI files, gì cũng có bán: bè trầm, bè nổi, hoà âm, tổng phổ… đem về xào xáo, đặt một cái tên…
Rồi bày ra một cái máy nghe đĩa Lenco, một bút máy Mont Blanc, gạt tàn, bản nhạc chép tay, chụp bức hình chứng minh lao tâm khổ tứ làm “nhạt sĩ”! Chỉ cần kết quả sau cùng, cách làm không quan trọng! Tuy nói là vậy, nhưng mọi người chắc cũng hiểu đôi khi là hoàn toàn ngược lại: gà đồi nướng mắc khén so với gà rán KFC hoàn toàn khác nhau! Tiếc là đám trẻ bây giờ chỉ biết KFC thôi, nhiều cái không thấy được sự khác biệt!
tiêu sầu
Nhạc của Mao Bất Dịch vừa nghe là biết đơn giản, không xuất sắc lắm, nhưng ca từ thì chỉnh tề không chê vào đâu được: Một ly này kính cố hương, Một ly này kính viễn phương, Xin giữ tâm hồn này thiện lương, Xin cho tôi được trưởng thành. Cái gì mà “niệm niệm bất vong”, Cái gì là “sơn cao thuỷ trường”? Đến khi trời sáng, ai nói mình không say thì thật đúng hoang đường!
bạc tần hoài
Thuyền mơ trong khúc Nam Ai, đàn khuya vẳng trên sông dài, ai luyến, ai tiếc khúc ca Tần Hoài… Bao kiếp giang hồ, ly biệt thường tình… (Đêm tàn bến Ngự – Dương Thiệu Tước). “Khúc ca Tần Hoài” nhắc đến trong bài hát là khúc ca nào?
Yên lung hàn thuỷ nguyệt lung sa,
Dạ bạc Tần Hoài cận tửu gia.
Thương nữ bất tri vong quốc hận,
Cách giang do xướng Hậu đình hoa.
Dạ bạc Tần Hoài cận tửu gia.
Thương nữ bất tri vong quốc hận,
Cách giang do xướng Hậu đình hoa.
Khói mờ sóng lạnh bãi trăng trong,
Đêm đậu bến Tần quán rượu đông.
Thương nữ không hay sầu nước mất,
Hậu đình hoa hát vọng sang sông.
Đêm đậu bến Tần quán rượu đông.
Thương nữ không hay sầu nước mất,
Hậu đình hoa hát vọng sang sông.
Ấy chính là gợi nhớ lại bài thơ “Bạc Tần Hoài” – Đỗ Mục đã có nhắc đến về trước… Giờ đây, phim ảnh Trung Quốc bắt đầu đưa Tần Hoài trở lại, xem 4, 5 phim đều thấy có cảnh này, còn ở Việt Nam người ta đã quên mất từ lâu, chỉ có họ Dương kia là còn nhớ!
杜牧 – 泊秦淮
烟籠寒水月籠沙
夜泊秦淮近酒家
商女不知亡國恨
隔江猶唱後庭花
v put
nhạc kinh
Lễ Kinh viết rằng: hàng năm, chư hầu phải triều cống thiên tử, và mỗi 5 năm một lần, thiên tử phải đi tuần thú thiên hạ, chỉ với mục đích duy nhất là lắng nghe dân ca, dân nhạc các vùng miền, để đoán biết lòng dân, phong vận, văn hoá thế nào… tiếc rằng trong 6 bộ kinh, Nhạc Kinh đã thất truyền, chỉ còn Ngũ Kinh nên chỉ còn biết như thế!
Lại tương truyền rằng Khổng Tử chu du thiên hạ, đến Giao Châu, thấy nhà nhà, người người mở loa kẹo kéo, hú hét như khỉ vượn, quá kinh hãi, vất cả đàn, kiếm mà chạy một mạch về Khúc Phụ, than ngắn thở dài mà nói rằng: đạo ta tàn rồi! Từ đó về sau đóng cửa không ra ngoài, chỉ chuyên chú san định kinh sách cho đến khi qua đời!
George Ivanovich Gurdjieff
Gurdjieff không phải là nhạc sĩ, ông chỉ tìm cách miêu tả lại những gì đã nghe được tại Caucasian, ở quê hương ông, Armenia, lúc đó là một phần của đế chế Nga, với sự giúp đỡ của một học trò là nhạc sĩ, Thomas De Hartmann. Mấy chục tác phẩm nhỏ, dưới dạng những “chants” – tụng ca, những đoạn ca nhỏ mang tính chất cầu nguyện, ca vũ tôn giáo, những tiểu khúc cho piano rất kỳ lạ, huyền bí và đầy cảm hứng!
Play
Stop
«Prev
Caucasia
Từ Caucasia, lan toả đi cái gọi là Aryan, và trở thành Hy Lạp, La Mã, trở thành Byzantine, Iran, Iraq, Ấn Độ, etc… Một số thành phần văn hoá Châu Âu, một cách kín đáo, vì không muốn liên quan đến vấn đề quan điểm chủng tộc, vẫn hoài niệm và tự hào một cách mơ hồ về Scythia, Sarmatia, Parthia, India… những khởi nguồn xa xưa, trước cả Hy-La!
Album guitar “Nhạc dể dành cho người khó” – “Simple Music For Difficult People” (Bert Lams & Fabio Mittino), gồm những tác phẩm mang màu sắc tôn giáo của Gurdjieff & De Hartmann… Hơn mười lăm năm trước, nghe những bản này chuyển soạn cho piano, nhưng âm thanh của những nhạc cụ dây – gảy nghe có vẻ là thích hợp và nguyên bản hơn…
10 pesen pobedy
Hèn gì thủ môn Đặng Văn Lâm, trong một phỏng vấn (bằng tiếng Nga) với một tờ báo Nga, trả lời câu hỏi: ấn tượng đầu tiên của anh khi trở về Việt Nam là gì?
Anh ấy trả lời, rất thẳng thắn: ấn tượng đầu tiên khi về Việt Nam là mở TV lên nghe như loại âm nhạc của mấy thằng gay, bóng!
Đương nhiên chỉ thẳng thắn trong tiếng Nga thôi, chứ về Việt Nam rồi sẽ nói khác! Bản gốc của bài hát ở đây, sáng tác trong Thế chiến 2, nhưng mấy chục năm sau mới được biết đến rộng rãi qua bộ phim nổi tiếng: В бой идут одни «старики» – Chỉ có mấy “ông già” (lính cũ) ra trận – 1973…
Cô gái Sài Gòn đi tải đạn
Phần bè đệm hay tuyệt, chỉ có 1 sáo, 1 sanh tiền, 1 đàn nguyệt, và 1 nhạc cụ bass có lẽ là cello, toàn acoustic. Nói tới nói lui thì dĩ nhiên khó tránh liên quan đến chính trị, lịch sử, etc… nhưng ai đọc kỹ sẽ biết, tôi luôn chỉ nói nghiêm chỉnh về văn hoá, chả mấy liên quan đến lịch sử, chính trị!
Cô gái Sài Gòn đi tải đạn
Sáng tác: Lư Nhất VũTrình bày: Vũ Dậu, Thanh Huyền & Đoàn ca múa nhạc dân tộc TW
Âm nhạc nó phải có sự sáng tạo, mà muốn sáng tạo phải có cảm xúc chân thành. Còn những kiểu như Jack, KCIM, etc… bây giờ là công nghệ lăng-xê, hàng công nghiệp làm gì có cảm xúc, và về nhạc chính là 1 dạng bolero mới, toàn mấy câu vọng cổ siêu đơn giản, ngang phè mà cứ làm mãi!
Nguyễn Vĩnh Bảo
Bên trái là giáo sư Trần Văn Khê, bên phải là nhạc sư Nguyễn Vĩnh Bảo, người vừa khứ thế cách đây ít hôm, đứng giữa là nhạc sĩ Phạm Duy (haiza, lại là Phạm Duy, mâm nào cũng có bác). vnexpress.net – Chặng đường gắn bó nhạc dân tộc của Nguyễn Vĩnh Bảo.
mai hương – 2020
Mới post về bà hôm trước… lại thêm ngôi sao băng nữa vụt sáng qua bầu trời, cháu gọi Thái Thanh bằng cô ruột, tuy không được như Thái Thanh (TT thì hiển nhiên cao theo mọi nghĩa) nhưng giọng ca này cũng rất sang trọng, quý phái, một tài năng nữa của gia đình Phạm Đình. Xem những bài viết gắn tag Mai Hương, nghe 100 ca khúc do Mai Hương trình bày.
bên cầu biên giới
Dưới chân cầu Cốc Lếu, Lào Cai, nơi đầu nguồn sông Hồng, có một cô hàng nước. Người thường chả ai hiểu tại sao ở nơi thâm sơn cùng cốc, khỉ ho cò gáy như thế lại có cô gái xinh đẹp, học thức bày bán quán? Người hiểu thì biết cô ấy là một đầu mối điệp báo viên chuyên nghe ngóng tình hình phía bên kia biên giới. Phạm Duy có biết cô ấy là người của TC2 không, dĩ nhiên là biết, ấy thế mà vẫn cứ đâm đầu vào! Thế nên để lại cho hậu thế bài tình ca tuyệt tác!
Em đến bên tôi, một chiều khi nắng phai rồi,
Nắng ngừng bên chiếc cầu biên giới…
Bên cầu biên giới, tôi lặng nghe dòng đời từ từ trôi…
Ôi giấc mơ qua, mộng đời phiêu lãng giang hồ.
Sống trong lòng người đẹp Tô Châu,
Hay là chết bên dòng sông Danube?
tcs vs pd
Ngày xưa cũng ưa vẻ đẹp mong manh như thế, thời trước những năm 15, 16 tuổi, cũng thích nhạc TCS, cũng ngôn từ quanh co, vòng vèo, “đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt”, vân vân và vân vân… Nhưng sau đó thì cảm thấy cần một loại nhạc giàu sức sống hơn, có chiều sâu hơn, đi vào “âm nhạc” chứ không phải chỉ có “ca từ”. Nên yêu Phạm Duy một cách tự nhiên thôi, ông ấy rất VN, loại VN từ thời còn ở nhà sàn, chứ không như ai kia!
Ai kia gốc người Minh Hương, nghe cả trăm bài chỉ thấy toàn thất cung Tây phương, chả thấy chút ngũ cung VN nào. Thích Phạm Duy một cách tự nhiên, rồi sau này đọc 3 cuốn hồi ký của ổng rồi mới biết, ví dụ như: Nụ đẹp một cách man dã và khoẻ như một con beo… … … Bởi vì, khác với cô gái thị thành, thôn nữ không ưa tán phét và chỉ thích tỏ tình bằng sức khoẻ, nhiều khi đấm vào lưng tình lang thùm thụp làm mình nghẹt thở luôn…
Tuy vậy, ko nên nghĩ rằng Phạm Duy chỉ có như thế, cả 2 khía cạnh: non-Platonic và Platonic trong con người ông, từ tình yêu lý tưởng đến tình yêu thể xác, tất cả đều thật, và thật… một cách kinh hoàng. Thế nên mới gọi là con người đa dạng, phong phú, có sức sống. Chứ chẳng phải cứ mãi lải nhải mấy cái ngôn từ chết, nghe thì có vẻ “uyên áo” đấy, cũng gật gật nhưng mãi éo hiểu muốn nói gì, cứ muốn chửi: trả dép cho ông đi về!
aviamarch
Chương trình âm nhạc cuối tuần – Hành khúc không quân – Aviamarch, bài hát có phần đơn giản, dể thuộc, dể hát nên được mượn trên khắp thế giới, có lời trong vô số ngôn ngữ, Anh, Nhật, Hàn… Thậm chí phát-xít Đức cũng lấy bài này đặt lời riêng để hát. Gaiza, thật ko có sĩ diện gì, oánh nhau thì chưa biết hơn thua, nhưng nhạc ai hay hơn thì đã rõ!
stalin artillery march
Chương trình âm nhạc… đầu tuần – Hành khúc pháo binh Stalin, thời gian trôi qua, nước Nga Putin đang đưa mọi thứ trở lại đúng bản chất, đúng sự thật lịch sử của nó! Bài hát được trình bày với lời gốc viết năm 1943, giữa WW2 khốc liệt, giọng nam siêu trầm – basso profondo Yuri Levitan đọc thông báo trên radio, cùng với những người lính khoác plash-palatka: Pháo binh, Stalin đã có lệnh! Pháo binh, quê hương đang kêu gọi! Với hàng ngàn nòng pháo, vì những giọt nước mắt của mẹ chúng ta, khai hoả!!!
black baron, white army
Chương trình âm nhạc cuối tuần, thêm một bài hát Nga Xô-viết, một bài hát từ thời Nội chiến, nhân tiện gợi nhớ, hôm nay 7/11, chính là ngày Cách mạng tháng 10 Nga, là tháng 10 trong lịch Nga cũ! Nam tước đen của quân đội trắng (Bạch vệ), Đang âm mưu tái lập Sa-hoàng. Nhưng từ rừng taiga cho đến bờ biển nước Anh, Hồng quân chúng ta là hùng mạnh nhất…
chân thiện mỹ
Facebook nhắc ngày này năm trước, thấy cũng nên post lại! Nói về các khía cạnh giáo dục của một con người, “văn” là thứ dễ nhất, đọc thông viết thạo, rồi một vài sách vở phức tạp hơn, rồi tiếp cận các ngôn từ khoa học, kỹ thuật, rồi thì đi vào các lĩnh vực chuyên ngành: y tế, kinh tế, pháp luật, etc… Ai giỏi hơn chút thì học thêm nhiều ngoại ngữ, Anh, Pháp, Nga, Đức… hay thứ chữ tượng hình khác biệt như tiếng Hoa, rồi tìm về cổ văn, cổ ngữ, etc… cả một rừng sách vở. Nói về “văn” thì 20, 30 năm chưa phải là nhiều! Trong 3 chữ “chân”, “thiện”, “mỹ” thì “văn” tương ứng với chữ “chân”, là tìm cách tiếp cận “chân lý” bằng ngôn từ, tôi cho rằng, đây vẫn là thứ dễ dàng nhất!
Giáo dục về mỹ học (aesthetics) khó hơn rất rất nhiều, nó đòi hỏi nền tảng gia đình và xã hội, một quá trình trãi nghiệm lâu dài, đòi hỏi nhiều hiểu biết về văn hoá và vốn sống, đôi khi là bản năng, chứ không đơn giản cầm cuốn sách lên đọc là có được. Tôi đã gặp nhiều “con chuột gặm chữ”, nhưng hiểu biết về “âm nhạc” và “hội hoạ”, nói xin lỗi là “ngửi không được”! Thế nên mới nói “văn” thực ra cũng chỉ là một thứ “tào lao”, nó không thể hiện hết được công phu hàm dưỡng, rèn luyện của một con người! Ấy thế mà cái gọi là “âm nhạc”, từ thứ nghêu ngao thọc tay vào mồm huýt sáo ấy lại nói lên được rất nhiều điều! Vừa dễ nhất và cũng vừa khó nhất là như thế!
Mỹ học không đơn giản là kỹ năng ghi nhớ và logic như “văn”. Nó có sự tương tác với tâm hồn con người, thể hiện quá trình trãi nghiệm cuộc sống, nó không phải là điều có thể lý giải rõ ràng theo kiểu luận lý được. Nhiều người có khả năng ngôn từ, xào xáo câu chữ rất ghê, nhưng không có khả năng hiểu âm nhạc hay hội hoạ, đơn giản vì đó là một “chiều kích” khác trong tâm hồn, một không gian không phải cứ “tụng chữ” mà chạm đến được, và họ không thể, không dám tự đào luyện, tự khám phá bản thân để đi ra ngoài giới hạn của ngôn từ chữ nghĩa. Nên ai mà bàn luận về nhạc mà kiểu “ca từ thế này thế kia” là chắc chắn không hiểu gì về nhạc!
Cái quá khứ nhiều năm học “văn” nó ám ghê gớm, tưởng càng giỏi “văn” đôi khi thực ra là càng tự trói mình vào chữ nghĩa, đến độ không có đủ dũng khí để bước qua rào cản và đi vào thế giới phi ngôn ngữ, tiếp cận những điều ngôn từ không diễn tả được! Tới được đó thì mới hiểu ra rằng, ngôn từ là phương tiện diễn đạt, nhưng đồng thời cũng là dẫn hướng lầm lạc, gọi nó là “cái vỏ của tư duy” rất đúng, chỉ là cái vỏ mà thôi, không có những hiểu biết, cảm quan ngoài ngôn ngữ dẫn đường thì bám víu vào ngôn từ cũng kiểu “chết đuối vớ phải bọt”! Haiza, nói sơ sơ về 2 chữ “chân” và “mỹ”, để thấy nó khó như thế, cái chữ thứ 3 kia còn khó kinh hồn hơn nữa!;
