người đàn bà hát

Ôi giấc mơ qua,
Mộng đời phiêu lãng giang hồ.
Sống trong lòng người đẹp Tô châu!
Hay là chết bên dòng sông Danube?

hỉnh thoảng lại post một bài để tự gợi nhớ mình về “người phụ nữ của lòng tôi” 😀, người phải được đặt cái tên: người đàn bà hátla femme qui chante. Rất nhiều nữ ca sĩ Việt Nam “tự cổ chí kim” muốn giành giật, cũng đã có người tự tiện vơ về mình cái mỹ hiệu đó.

Bên cầu biên giới - Thái Thanh 
Xuân và tuổi trẻ - Thái Thanh 

Theo tôi chẳng có ai xứng đáng cả (đàn bà thì có, mà hát thì không), không một ai ngoại trừ Thái Thanh. Tôi chưa gặp Thái Thanh lần nào cả… hãy nghĩ rằng cô ấy trẻ, đẹp và đằm thắm như giọng hát của cô, và chỉ giữ lại từng đó thôi…, đó là lời của thiền sư Thích Nhất Hạnh khi nói về tiếng hát trên trời Thái Thanh.

đôi bờ – quang dũng

ghe bài này, tuy cũng là tác phẩm của chính phái danh gia Cung Tiến mà sao cứ phảng phất âm hưởng của Đôi mắt người Sơn Tây – Phạm Đình Chương!? Đoán chắc hẳn là cái bóng của đại tác phẩm quá lớn, khó mà vượt lên nổi được! Chỉ một bài thơ này (cùng với Đôi mắt người Sơn Tây) đã để lại không biết bao nhiêu là dấu vết trong các tác phẩm nhạc về sau!

Đôi bờ – Camille Huyền 

Cũng giống ý như Đôi bờ – nhạc Nga: hai bờ sông song song, tuy luôn đi bên nhau mà không bao giờ gần nhau được! Những nhạc phẩm thời gian đầu của Cung Tiến: Hương xưa, Hoài cảm, Thu vàng, Mắt biếc… thì đã quá nổi tiếng rồi, thích nghe những tác phẩm sau này của ông: Lệ đá xanh, Hoàng hạc lâu, Khói hồ bay, Vết chim bay… có nhiều nét nhạc tuy thất cung, Tây phương nhưng ý nhạc lắt léo, vi tế, mơ hồ, mới lạ!

kiếp nào có yêu nhau!?

Hẳn người thôi đã quên ta? Trăng thu gãy đôi bờ, chim bay xứ xa mờ.
Gặp người chăng? Gặp người chăng? Nhắn cho ta:
Hoa xanh đã bơ vơ, đêm sâu gối ơ thờ!
Kiếp nào có yêu nhau!?

ần nghe đầu tiên: cảm giác như bị “sốc thuốc”, ngợp vì cảm xúc truyền tải qua bài hát, và hiểu ra rằng vẫn có cách để diễn đạt những tình cảm đau khổ đến mức thiêng liêng như thế. Lần nghe thứ hai: tự mỉm cười, thì ra so với bản thân, những “tình cảm học trò” của cá nhân mình cũng không là cái đinh gì, thôi thì tự biết bằng lòng làm một kẻ thô lậu tầm thường để ngưỡng mộ những cảnh giới cao hơn của cảm xúc con người và của âm nhạc.

Kiếp nào có yêu nhau - Thái Thanh 
Kiếp nào có yêu nhau - Bích Liên 
Kiếp nào có yêu nhau - Mỹ Linh 

Lần nghe thứ ba: nhíu mày, sống mà đau khổ thế này không bằng chết, tình yêu mà vô vọng thế này, chi bằng đừng yêu là hơn, tắt nhạc, không muốn nghe nữa… Rồi lần nghe thứ n, n + 1… Những bạn trẻ nếu có nghe nhạc cũ, nên nghe bài này qua giọng ca Mỹ Linh trước, dù sao thì chất giọng Mỹ Linh cũng mang tính contemporain, dễ thấm hơn. Còn mình lại thích nghe Thái Thanh và Bích Liên hơn, vì chưng mình không còn trẻ nữa chăng!? 😢

million scarlet roses

a khúc hầu như ai cũng biết, ai cũng thuộc, nhưng hãy biết kỹ hơn một chút về bài này… Nguyên phổ thơ của Andrei Voznesensky, người được xem là truyền nhân của Boris Pasternak (nhà văn mà tôi ngưỡng mộ nhất trên tất cả những người khác). Andrei Voznesensky là người mà Pasternak đã phải nói: tôi rất vui khi còn sống để thấy một văn tài như anh xuất hiện.

Million scarlet roses – Anna Pugacheva 

Bài thơ là do ông viết đề tặng Anna Pugacheva, nữ danh ca trình bày bài hát bên đây. Tuy không hiểu tiếng Nga, nhưng hai bản dịch Anh, Việt dưới đây cũng cho tôi tìm lại được phần nào ý thơ trong nguyên tác!

Once upon a time, there lived an artist,
A house he had and canvases.
He felled in love with an actress,
The one who loved flowers.

He then sold his house,
Sold his paintings and shelter.
And for all those money he bought,
A entire sea of flowers.

Millions of scarlet roses,
Through the window you can see.
Whoever’s in love with you seriously,
Will turn his life, for you, into flowers.

In the morning, in front of the window
Maybe you would be out of mind.
Like the continuation of a dream,
The square is full of flowers.

The heart freezes,
What’s a rich man fooling around here?
Whereas beyond the window,
Barely is standing the poor artist.

The meeting was short,
That night, a train took her away.
But in her life from then there is,
A song called: “The mad rose”.

The artist lived alone,
Lots of trouble he’d gone through.
But in his life there’d been,
A whole square full of flowers.

Xưa một chàng họa sĩ,
Có tranh và có nhà.
Bỗng đem lòng yêu quý,
Một nàng rất mê hoa.

Và chiều lòng người đẹp,
Để lấy tiền mua hoa.
Chàng đã đem bán hết,
Cả tranh và cả nhà.

Chàng đã mua hàng triệu bông hồng,
Ngoài cửa sổ cứ nhìn ta sẽ thấy.
Rằng người yêu có yêu thật hay không?
Khi bán nhà để mua hoa như vậy!

Sáng hôm sau thức dậy,
Nàng nhìn ra lặng người.
Tưởng đang mơ vì thấy,
Cả một rừng hoa tươi.

Nàng ngạc nhiên, đang nghĩ,
Ai đây chắc rất giàu?
Thì thấy chàng họa sĩ,
Đang tội nghiệp, cúi đầu.

Họ gặp nhau chỉ vậy,
Rồi đêm nàng đi xa.
Nhưng đời nàng từ đấy,
Có bài hát về hoa.

Có chàng họa sĩ nọ,
Vẫn vợ không, tiền không.
Nhưng đời chàng từng có,
Cả một triệu bông hồng.

tôi nhớ tên anh

Tôi viết tên anh trên trán, trên tay. Tôi viết tên anh trong gió, trong mây… Tôi nhớ tên anh muôn kiếp không phai. Tôi chắc trong tôi đời đời còn nhớ nhung hoài!

ột bài rất dễ thương tôi thường thầm hát mà không biết tác giả lại chính là Hoàng Thi Thơ, người viết nên những ca khúc mà tôi yêu thích khác như: Phút đầu tiên, Đường xưa lối cũ, Gạo trắng trăng thanh, Tà áo cưới… đã giới thiệu trong một post trước. Người nhạc sĩ Triệu Phong này là tác giả của nhiều ca khúc đậm chất dân ca, sôi nổi, dễ thương, không phức tạp nhưng mang nhiều nét mới lạ…

Tôi nhớ tên anh – Trish Thuỳ Trang 
Phút đầu tiên – Thái Thanh 

Âm nhạc chỉ là những giây phút thăng hoa thoáng qua của cuộc sống, nó cần phải thực hơn là chính cái thực tại này! 😀 Một ca khúc để thỉnh thoảng mình có nhớ đến ai đó thì lại ngửa cổ hát chơi, hát cho trong lòng vơi nỗi nhớ: Tôi nhớ tên em khi gió khi mưa, tôi nhớ tên em khi nắng lưa thưa, tôi nhớ tên em qua ánh trăng thanh, khi tiếng tơ ngân vào lòng thời gian màu tím…

chuyện tình tự kể

gày nào, cho tôi biết, biết yêu em rồi, tôi biết tương tư, sau đây là câu chuyện tình tôi tự kể, ngày nào, biết mong chờ, biết rộn rã buồn vui đợi em dưới mưa… Chúng tôi quen nhau tính về thời gian chưa phải là quá lâu, chỉ một vài năm gì đó. Nhưng nguồn cơn, nguyên do câu chuyện có lẽ đã được vun vén, manh nha từ lâu rất lâu về trước, tôi thương em dễ có từ thủa mẹ về với cha.

Bao giờ biết tương tư - Tuấn Ngọc 

Những lý do, ngọn nguồn chẳng thể nào mà giải thích và truy nguyên cho được đã dần đưa chúng tôi lại với nhau tự lúc nào. Tình yêu nào rồi cũng sẽ đi qua nhiều thăng trầm, đã có lúc tôi cảm giác chẳng hiểu gì về em, nhiều khi sự khó khăn của em làm tôi nản chí, cũng có khi tôi đã hoang mang, nghi ngờ em và chính mình.

Nhưng với tình cảm chân thành, bằng trực giác tự nhiên mách bảo, chúng tôi đã vượt qua nhiều sóng gió, để đến một ngày: ngày nào, cảnh thiên đường, đã mở hé tình yêu là trái táo thơm, tôi ghé răng cắn vào… Đến đây thì hẳn các bạn đã đoán ra nàng thơ của tôi tên là… Apple –  hiện diện trên các MacBook, iPhone, iPod, iPad xinh xắn! 😬

động hoa vàng

Thôi thì em chẳng còn yêu tôi, leo lên cành bưởi khóc người rưng rưng… Nhớ xưa em rũ tóc thề, nhìn trăng sao nỡ để lời thề bay. Đợi nhau tàn cuộc hoa này, đành như cánh bướm đồi tây hững hờ…

ỗi thời có một loại âm nhạc, tôi rất ít khi có ý kiến về âm nhạc của giới trẻ hiện tại, vì ai cũng có nhu cầu của riêng mình, thời mới rồi sẽ có những hướng đi mới, cho dù là nó sẽ dẫn đến đâu. Trong một nhận xét “thẳng thắn”, nhạc sĩ Phạm Duy bảo: âm nhạc bây giờ thiếu rung động và thiếu sự sang trọng. Riêng tôi thì nghĩ nó còn thiếu cả sự tử tế! 😬 Một kiểu nói nhẹ nhàng nếu không muốn bỉ ra mặt: âm nhạc thời thổ tả! Không muốn vơ đũa cả nắm nhưng phải nói là đa số thính giả cả già cả trẻ bây giờ từ trong cảm nhận đã: không thể hiểu, không thể biết được về cái họ không có!

Đưa em tìm động hoa vàng - Thái Thanh 
Ngày xưa Hoàng thị - Thái Thanh 

Nhạc cũ, thực ra tôi rất ít khi nghe, chỉ là thi thoảng nghe tìm lại chút Hương xưa, cứ như là những điều đã quá tốt để có thể trở thành thật, cứ xa xa cách cách vậy mà có khi lại hay hơn! Ít nhưng mỗi khi nghe, dạo này thường chọn những bài nhạc Phạm Duy phổ thơ Phạm Thiên Thư: Ngày xưa Hoàng thị, Em lễ chùa này, Đời gọi em là đóa hoa sầu, Đưa em tìm động hoa vàng, và một số bài Đạo ca khác. Các ảnh bên dưới: chân dung hai tác giả họ Phạm, một âm nhạc, một thi ca, và những tác phẩm làm say lòng người!

bích liên

hững giọng ca mà mình ngưỡng mộ, ngoài Thái Thanh là tiếng hát không thể xếp hạng, kế đến theo thứ tự phải có: Mai Hương, Kim Tước, Quỳnh Giao và Bích Liên, toàn là những soprano, mezzo – soprano cao chót vót. Hai người đầu thuộc lớp hơi trước một chút, kỹ thuật thu âm ngày đó kém hẳn bây giờ, hai người sau trẻ hơn và có khá nhiều thu âm gần đây với âm thanh hoàn hảo.

Tình hoài hương – Bích Liên 

Quê hương tôi, có con sông đào xinh xắn, nước tuôn trên đồng vuông vắn, lúa thơm cho đủ hai mùa. Dân trong làng trời về khuya vẳng tiếng lúa đê mê. Quê hương tôi có con sông đào ngây ngất, lúc tan chợ chiều xa tắp, bóng nâu trên đường bước dồn. Lửa bếp nồng, vòm tre non, làn khói ấm hương thôn!

Ai về, về có nhớ, nhớ cô mình chăng? Tôi về, về tôi nhớ hàm răng cô mình cười! Ai về mua lấy miệng cười, để riêng tôi mua lại mảnh đời, thơ ngây thơ!

Quê hương ơi, bóng đa ôm đàn em bé, nắng trưa im lìm trong lá. Những con trâu lành trên đồi, nằm mộng gì? Chờ nghe tôi thổi khúc sáo chơi vơi.

Quê hương ơi! Tóc sương mẹ già yêu dấu, tiếng ru nỗi niềm thơ ấu, cánh tay êm tựa mái đầu. Ôi bóng hình từ bao lâu còn ghi mãi sắc mầu!

Tình hoài hương, khói lam vương tâm hồn chìm xuống. Chiều xoay hướng, sống vui trong mối tình muôn đường. Tình ngàn phương, biết yêu nhau như lòng đại dương. Người phiêu lãng, nước mắt xuôi về miền quê lai láng, quê hương ơi, quê hương ơi!

Chỉ cần nghe qua một đoạn rất ngắn ca sĩ (bác sĩ) Bích Liên hát intro cho Hòn Vọng Phu 3 – Ban Ngàn khơi, tuy thu live, nhưng cũng thấy được phần nào chất giọng! Thích nhất là nghe Bích Liên với Đôi mắt người Sơn Tây, còn bài này, dù rất hay nhưng hẳn chẳng mấy người qua được tiếng hát trên trời Thái Thanh! Một chủ đề luôn gây được những rung động sâu sắc trong tâm hồn mỗi con người, Tình hoài hương – Nostalgia, đến trong một diễn đạt hay đến vậy!


kỷ niệm quê hương

Đường đêm sao yên vui,
Người đi quen lối,
Tình trai nợ bốn phương trời!

ã hơn hai thập kỷ về trước, thời chưa có CD, DVD, băng nhạc còn khá hiếm, thậm chí là xa xỉ với một số nhà, truyền hình thì nghèo nàn (và tuyền một màu “đỏ”), internet là một khái niệm chưa tồn tại. Trước cả khi có những Làn sóng xanh, Quà tặng âm nhạc, Rock on the Radio… những năm cuối 80, đầu 90, chỉ có Âm nhạc đêm khuya, đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), quãng 11h hằng đêm qua chiếc radio cũ kỹ.

Kỷ niệm quê hương – Nguyễn Tài Tuệ 

Bản nhạc ấy tôi đã được nghe một lần, và từ đó đến giờ thi thoảng vẫn cố ý đi tìm lại cái giai điệu chỉ nghe thoáng qua và còn vương lại ít ỏi trong trí nhớ. 20 năm, ký ức không dể phai nhạt, một thoáng âm hưởng dân ca Thanh, Nghệ. Đi tìm một giai điệu không biết tên, không biết tác giả, thật như mò kim đáy bể, chỉ biết nhờ vào sự may mắn tình cờ.

Nhạc hiệu chương trình Âm nhạc đêm khuya 

Giờ thì biết đó là sonate Kỷ niệm quê hương của nhạc sĩ Nguyễn Tài Tuệ. Thật ngọt ngào cái cảm xúc vẫn y như thuở ban đầu khi mới được nghe. Cảm giác trong đêm sâu thanh vắng thấm đẫm mùi vị Dạ lai hương, với âm thanh dạt dào, sôi nổi mà sâu lắng của song tấu violoncelle và piano!

đã yêu rồi hiểu chưa

e ne sais pas t’offrir des fleurs, je ne sais pas parler d’amour, c’est que peut – être j’ai dans le cœur, plus de tendresse que de discours. Souvent tu sais j’ai très envie, de te serrer entre mes bras. Pourtant j’hésite et je me dis, que tu vas te moquer de moi. Je ne sais pas te consoler, quand je vois que ça ne va pas, et je m’en veux de m’énerver, d’être à ce point si maladroit. Le soir venu quand du t’endors, quand je te sais trop fatiguée. Bien que je rêve de ton corps, je n’ose pas te réveiller. Je t’aime tu vois, mais je ne le dis pas. Je n’aime que toi, mais tu ne le sais pas. Je t’aime tu vois, plus fort de jours en jours. Je n’aime que toi comme on aime d’amour…

Đã yêu rồi hiểu chưa 

Je t’aime tu vois, một tựa nhạc Pháp cũ mà nhạc sĩ Phạm Duy đã đặt cái lời Việt rất chi “trơ trẻn” mà thực cũng rất hay: Đã yêu rồi hiểu chưa!?, cứ như là vụng về dịch từng chữ một từ lời ca gốc tiếng Pháp: Đã yêu rồi hiểu chưa, đã yêu nói sao cho vừa. Đã yêu rồi hiểu chưa, đã yêu sắt son không ngờ… Une chanson que j’écoute beaucoup ces temps ci, une chanson qui me rappelle de ce merveilleux visage d’ange…