Chương trình phim ảnh Xô-viết cuối tuần… có người hỏi tại sao mình lại thích phim ảnh LX cũ và Nga mới… đương nhiên ngoài các yếu tố lịch sử, văn hoá, xã hội, âm nhạc… kể ra thì nhiều lắm, nhưng trước hết, phim ảnh cũ cho mình cái cảm giác, từ dùng như người ta hay nói là: sense-of-purpose, một cảm giác sống có mục đích.

https://www.youtube.com/watch?v=8ptU1Jvca9c

Nhớ lại một thời cuộc sống khó khăn hơn bây giờ nhiều, nhưng chính vì thế mà con người ta tập trung tâm trí vào những việc quan trọng, không có thời gian, không có phương tiện để mà “rửng mỡ” như XH hiện đại, một đám lao nhao nhiễu sự, một lũ lau chau ngoài “cái tôi” vật vã và thiển cận ra chẳng còn tự thấy được cái gì khác…

Chương trình điện ảnh Xô – viết cuối tuần… post trước là phim về người chiến sĩ Hồng quân già nhất, hôm nay là phim về người chiến sĩ Hồng quân trẻ nhất, cả hai đều là những nhân vật lịch sử có thật! Cậu bé 6 tuổi Sergei Aleshkov, toàn bộ gia đình đã bị Phát – xít Đức sát hại, hoảng loạn đi lang thang trong rừng và được các chiến sĩ Trung đoàn Cận vệ 142 nhận nuôi!

Như người ta hay nói, tức là son – of – the – regiment, cậu bé hoạt động như một thành viên trung đoàn, làm nhiệm vụ liên lạc, tham gia cứu thương và góp phần tạo nên nhiều chiến công. Về sau, được tướng Chuikov tặng một khẩu Browning và gởi đi học trường thiếu sinh quân Suvorov. Trong thành phần QĐND VN cũng không thiếu các “con – trai – của – trung – đoàn” như thế!


Coi nhiều đến độ học được một chút ngôn ngữ luôn, phim ảnh Nga – Xô-viết có mấy từ rất dễ nhận biết, 2 từ thường được nghe thấy nhiều nhất là: Davai (давай, let’s go) – đi thôi, và Zamnoy (За мной, follow me) – theo tôi! Haiza, những dân tộc không biết ngừng nghỉ… đôi khi cũng thật đáng sợ! Bộ phim truyền hình 24 tập khá kinh điển: Trung đoàn tiêm kích, đã có phụ đề tiếng Việt!

Chương trình phim ảnh cuối tuần… Tháng 6, 1941, nước Đức Phát-xít tiến hành chiến dịch Barbarossa đưa quân vào lãnh thổ Xô-Viết, quân đội Liên Xô thiếu chuẩn bị, nhanh chóng gặp nhiều thất bại và liên tục buộc phải rút lui, lần lượt phải bỏ cả Kiev, bỏ Kharkov (Ukraine bây giờ)… một trại giam được lệnh sơ tán về tuyến sau.

Trong trại toàn thành phần bất hảo, như người ta thường nói, các con “cừu đen” giữa bầy cừu trắng! Trong khung cảnh hỗn loạn của chiến tranh, một số tù nhân vượt ngục, họ bị kẹp giữa 2 bên: một bên là NKVD truy lùng tội phạm, và bên kia là quân Đức xâm lược! Những “cừu đen” này sẽ hành động như thế nào trước thời cuộc!?

Giải trí cuối tuần, series phim truyền hình Nga – Điệp viên… một trường đào tạo điệp viên dành cho nữ vừa được mở ra ở Kiev, Ukraine! Các cô gái “theo học” ở đây mỗi người đều có một hoàn cảnh, một nền tảng khác nhau! Còn chưa kết thúc khoá học thì chiến tranh đã ập đến, bài tập tốt nghiệp, không còn cách nào khác, cũng chính là nhiệm vụ đầu tiên: nhảy dù vào vùng địch tạm chiếm, tìm cách liên lạc với một nhà vật lý hạt nhân và đem ông ta về!

https://www.youtube.com/watch?v=SK7GsngdtDg

Và nếu không thể đem về “phe ta”, thì cũng không để một tài sản trí thức quý như thế lọt vào “tay địch”. Hai nhân vật nữ chính, Velichko, chiến thuật gia – chief tactician, học vấn kém, nhưng rất giỏi ứng biến, hành động thực tế, và Prozorovskaya, chiến lược gia – chief strategist, học vấn, lý tưởng, rất giỏi mưu tính, kế hoạch. Hai cô gái, hai cá tính, hai số phận hoàn toàn khác nhau nhưng phải cố gắng thích ứng, hợp tác với nhau đề hoàn thành nhiệm vụ…

Cứ tưởng Nga không có phim “xuyên không”! Ai như TQ, suốt ngày mơ mộng bay về quá khứ, rớt vào gia đình hoàng gia, Mộng hồi đại Thanh, Bộ bộ kinh tâm các kiểu! Hoá ra Nga cũng có “xuyên không”, nhưng cách tiếp cận hoàn toàn khác! Kịch bản: một giáo viên lịch sử và một người đào bới tìm đồ cổ, trong một lần tham gia chơi trận giả, dưới tác động của một vụ nổ bom đã đi ngược thời gian, trở lại không gian: Ukraine, thời điểm: Thế chiến 2, rơi vào vòng xoáy lịch sử giữa 3 phe Hồng quân, Phát-xít, UPA… Đây thực ra cũng là một cách để tìm hiểu lại lịch sử!

Phim chiến tranh, lịch sử Nga làm mới sau này thì nhiều không thể kể hết: Brest Fortress, Panfilov 28, The 321^th Siberian, etc… còn các loại phim truyền hình nhiều tập thì có thể coi từ tháng này sang tháng khác! Nói về Thế chiến 2, “thái độ chung” của các sử gia phương Tây là kiểu: “thôi, một lần đã là quá đủ!” (nhưng cùng lúc đó, thiết lập hơn 300 căn cứ quân sự trên toàn cầu), còn thái độ của Nga về Thế chiến 2 thì kiểu: nếu cần, chúng ta sẽ làm lại thêm lần nữa! Cũng hơi phiền phức nếu phải sống gần anh hàng xóm thừa năng lượng này!

Series truyền hình Ekaterina, 2015, làm rất hay và khớp với sự thật lịch sử! Xem rất thú vị, thú vị hơn nhiều nếu phải xem phim Âu, Mỹ làm về Nga. Phim Âu Mỹ, xem tới xem lui vẫn thấy cái gì đó không đúng! Mà không đúng đầu tiên là tốc độ lời nói, tốc độ suy nghĩ, cách diễn đạt, diễn biến của sự kiện, chuyển biến tâm trạng! Đơn giản vì họ ở trong một thế giới tư duy và cảm xúc hoàn toàn khác…

Phải có hiểu biết của người “bản xứ” thì mới khắc hoạ thành công nhân vật, như tính cách Nữ-hoàng Elizabeth Petrovna, con gái của Peter-the-great được xây dựng rất sống động, rất Nga, ví như khi bà đọc thư bắt được của một gián điệp Đức: “Nước Nga thật là xấu xí, đám triều thần vây quanh Nữ-hoàng toàn khốn nạn và ngu dốt”… Elizabeth thốt lên rằng: cái này thì tôi đã biết, có gì lạ đâu!?

Trích đoạn phim hài: The Russians are coming, 1966 – Người Nga đang đến! Lời cảnh sát trưởng trong bộ phim: We may be scared, but maybe we ain’t so scared as you think we are – Chúng tôi có thể sợ hãi thật…

Nhưng cũng có thể chúng tôi không sợ nhiều như các người nghĩ! Đương nhiên đây là góc nhìn Anh, Mỹ, họ làm rất nhiều phim, tìm cách khắc hoạ hình tượng người Nga, đương nhiên cũng chỉ là một góc nhìn.