xuân quỳnh

Đợi đến khi Google làm cái Doodle về Xuân Quỳnh thì bà con đổ xô đi đọc, à, ta biết rồi, XQ là như thế này thế kia. Google thì… biết éo gì về VN, có chăng là vài ngôn từ bề nổi, một vài kiểu diễn đạt “rất Tây”, kiểu như “Bầu trời trong quả trứng” (hay là Vũ trụ trong vỏ hạt dẻ)…

tiểu tư sản

Tất cả mùa xuân rộn rã đi,
Xa xôi người có nhớ thương gì?
Sông xưa chảy mãi làm đôi ngả,
Ta biết xuân nhau có một thì…

Sáng 4h30 thức dậy, chạy một vòng quanh hồ Xuân Hương, rồi về ghé cafe Tùng sau lưng chợ Đà Lạt. Bà chủ quán tinh ý, thấy mình vào là đổi sang nhạc Pháp: J’ai quitté mon pays, J’ai quitté ma maison các kiểu, ngồi một lúc là các thành phần tri thức, nghệ sĩ vườn của Đà Lạt sẽ tụ họp về đây, tám chuyện trên trời dưới đất! Haiza một thời tự thấy mình cũng “petite bourgeoisie” – tiểu tư sản kinh!!!

tầm ẩn giả

賈島 – 尋隱者不遇

松下問童子
言師採藥去
只在此山中
雲深不知處

Bài thơ đơn giản, 4 câu 20 chữ, nhưng thâm sâu vô cùng. Chân lý nằm trong lòng ta, nhưng vì “mây che” nên không tự thấy được đó thôi!

Tùng hạ vấn đồng tử,
Ngôn sư thái dược khứ.
Chỉ tại thử sơn trung,
Vân thâm bất tri xứ.
Dưới thông hỏi chú tiểu đồng,
Rằng: thầy hái thuốc nên không có nhà.
Núi này quanh quất không xa,
Nhưng mây che, biết đâu là chốn đi?

letters

Hai mươi bốn năm xưa, Một đêm vừa gió lại vừa mưa…

Con cháu chúng ta sau này sẽ tự hỏi đây là cái gì, không hiểu ông bà làm cái gì mà phức tạp đến thế! Thời chúng nó, khoa học kỹ thuật sẽ tiến bộ vượt bậc, sẽ không cần đến tin nhắn, điện thoại, các thể loại “confession” chỉ còn là dĩ vãng, chỉ cần nghĩ thôi, là ý tứ sẽ tự động “xuyên không” qua lại giữa chàng & nàng, sẽ không còn khó khăn, khổ sở tràn đầy cả một hộp như chúng ta ngày xưa nữa!

thích quảng đức

焚我残躯
熊熊圣火
生亦何欢
死亦何苦
为善除恶
唯光明故
喜乐悲愁
皆归尘土
怜我世人
忧患实多

Phần ngã tàn khu, Hùng hùng thánh hoả. Sinh diệc hà hoan, Tử diệc hà khổ. Vi thiện trừ ác, Duy quang minh cố. Hỷ lạc bi sầu, Giai quy trần thổ. Liên ngã thế nhân, Ưu hoạn thật đa!

Dịch nghĩa: Đốt cháy thân ta, trên ngọn lửa thiêng. Sống có gì vui, chết có gì buồn? Vì thiện trừ ác, làm việc quang minh! Vui vẻ âu sầu, cũng về cát bụi. Chỉ thương chúng sinh, chìm trong bể khổ!

lời kỹ nữ

Em sợ lắm, giá băng tràn mọi nẻo,
Trời đầy trăng, lạnh lẽo buốt xương da.
Người giai nhân: bến đợi dưới cây già;

Tình du khách: thuyền qua không buộc chặt.

Hình chụp trong chuyến xuyên Việt năm 2017, bên bờ vịnh Bái Tử Long, suốt một giải từ tp. Hạ Long cho đến tp. Móng Cái, ngoài than đen ra, đâu đâu cũng một thứ ánh sáng bàng bạc huyền ảo như thế!

đầy thuyền hận

Rồi đây sóng gió ngang sông,
Đầy thuyền hận, chị lo không tới bờ.
Miếu thiêng vụng kén người thờ…

Hình chụp trong chuyến xuyên Việt năm 2017, bên bờ sông Lam. Một vùng hạ lưu cảnh quan đẹp mắt, chế độ “nhật triều” rất rõ, nên tập quán ngư nghiệp của người dân có nhiều khác biệt so với “miền trong”.

internet memes

Ngày càng thấy hơi là lạ khi trên MXH, giới trẻ xài meme một cách tràn lan, vô tội vạ. Nhưng suy nghĩ kỹ, thấy nó đánh vào một nhu cầu căn bản của con người. Một bức ảnh nhỏ, đi kèm dòng “caption” hay “text” ngắn thể hiện ý kiến, quan điểm, bình luận hay thái độ. Nó đánh vào “tâm thức” muốn làm “phóng viên” của những cư dân mạng, muốn được có “quan điểm, ý kiến” một cách nhanh chóng.

Chuyện ảnh và ghi chú chẳng có gì mới. Từ hơn 50 năm trước, đã có chuyện cùng một bức ảnh nhưng có 2 tựa đề khác nhau, phía Mỹ ghi: lính Mỹ bảo vệ người dân dưới làn đạn VC, phía Mặt trận giải phóng thì ghi: quân Mỹ dùng thường dân làm lá chắn đạn sống Thế rồi nó phát triển thành nhiều dạng, người ta làm ra cả “thư viện” các meme khác nhau để “người dùng” khi cần cứ lựa một cái có sẵn để mà “có ý kiến”.

Dùng mì ăn liền nhiều quá chắc chắn không có lợi cho sức khoẻ, huống hồ nhiều sự việc căn nguyên sâu xa, không phải trong một câu mà nói hết được. Xét lại mình, cũng có xài meme chứ không phải là không, nhưng xài một cách hạn chế, có chọn lọc. Meme luôn tự mình nghĩ ra, không đi copy của người khác, meme là do tự mình viết lên, chứ không xài đồ có sẵn. Đầu năm, làm một cái meme chúc mừng năm mới!

王涯 – 送春词

日日人空老
年年春更歸
相歡有尊酒
不用惜花飛

chảy đi sông ơi – 1

Chảy đi sông ơi, Băn khoăn làm gì? Em thì nông nổi, Anh thì mê mãi. Anh đi tìm gì? Lòng đời đen bạc, Mỹ nhân già đi. Lời ai than thở, Thoảng trong gió chiều. Anh hùng cười gượng, Nét buồn cô liêu…

nguyên tiêu

德成禪師 – 載月明歸

千尺絲綸直下垂
一波才動萬波隨
夜靜水寒魚不食
滿船空載月明歸

Thơ thế này thì Nguyễn Khuyến cứ phải gọi bằng sư phụ, cả thơ của ai đó… “giữa dòng bàn bạc việc quân, khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền” cũng không bằng được!

Thiên xích ty luân trực hạ thuỳ,
Nhất ba tài động vạn ba tuỳ.
Dạ tĩnh thuỷ hàn ngư bất thực,
Mãn thuyền không tải nguyệt minh quy.
Trăm thước dây câu, nước trong veo,
Một làn sóng động, vạn sóng theo.
Đêm thanh nước lạnh khôn được cá,
Thuyền chở trăng về nhẹ tay chèo.

xăm, 2019

Cách mạng 4.0 chính là đây, thánh thần cũng sẽ được tự động hoá, điện khí hoá! Máy xin xăm tự động giống kiểu máy chơi game ở siêu thị, bỏ xu vào sẽ nhả quẻ ra! Sáng cafe đọc báo thấy bài này, nhớ ra năm nay chưa xin quẻ đầu năm, bèn về lật 100 xăm đã chuẩn bị năm ngoái, ngẫu nhiên được số 66, phán thế này, hãy chờ xem…

mộc lan

Xa quá rồi em người mỗi ngã,
Bên này đất nước nhớ thương nhau.
Em đi áo mỏng buông hờn tủi,
Dòng lệ thơ ngây có dạt dào?

Dù chưa bao giờ hâm mộ giọng hát Mộc Lan nhưng cũng phải thừa nhận bà có một giọng ca đẹp, có thể suy đoán rằng đương thời, bà có rất nhiều người si mê, không phải chỉ vì giọng hát mà người cũng rất đẹp! Thường tôi chẳng mấy quan tâm đến đời tư người khác, dù là những chuyện nhảm nhí hay các giai thoại lung linh, chẳng mấy quan tâm những chuyện tình giữa bà với các ông Châu Kỳ, Đoàn Chuẩn, Hoàng Trọng… (nhưng đôi khi cũng nên hiểu về hoàn cảnh, thời đại họ đã sống).

Bóng người đi - Văn Phụng - Mộc Lan 
Chiều - Dương Thiệu Tước - Mộc Lan 
Chuyển bến - Đoàn Chuẩn - Mộc Lan 
Dạ khúc - Nguyễn Mỹ Ca - Mộc Lan 
Hoài cảm - Cung Tiến - Mộc Lan 
Hồ Lãng Bạc - Xuân Tùng - Mộc Lan 
Phố buồn - Phạm Duy - Mộc Lan 
Tống biệt - Võ Đức Thu - Mộc Lan 

Điều tôi quan tâm là họ đã lưu lại cho đời những tác phẩm đẹp! Những câu chuyện tình, dù tưởng tượng hay có thật, dù đơn phương hay song phương, dù kết cục dở dang hay viên mãn, giữa những con người hai bên chiến tuyến, như trường hợp của Trương Tân NhânHoàng Thi Thơ, như Đoàn Chuẩn và Mộc Lan, etc… tất cả nói lên một điều: tình yêu và nghệ thuật vượt lên trên ranh giới chia cắt tạm thời của quan điểm chính trị, của những trái ngang, nhiễu nhương trong bối cảnh lịch sử nước nhà.

ông phổng sành

Ông đứng làm chi đó hỡi ông?
Trơ trơ như đá, vững như đồng!
Đêm ngày gìn giữ cho ai đó?
Non nước đầy vơi có biết không?

Hình chụp trong chuyến xuyên Việt năm 2016, tại thị trấn Cẩm Xuyên, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh! Cẩm Xuyên là quê hương của ông Hà Huy Tập, nguyên Tổng bí thư thứ 3 của Đảng Cộng Sản Đông Dương.

trấn hải đài

Trước dinh quan Tướng không quân sĩ,
Trong điện bà Giàng có lửa hương.
Gượng gạo bước lên đài Trấn Hải,
Bâng khuâng ngó lại bãi sa trường!

Hình chụp trong chuyến xuyên Việt năm 2016, gần cửa Thuận An, Trấn Hải đài. Nơi đây, năm 1883, khi Pháp tấn công vào cửa Thuận An, hơn 2000 ngàn quân của triều Nguyễn đã chết để bảo vệ pháo đài này!

mạch thượng tang

Tương cố bất tương kiến,
Thanh thanh mạch thượng tang.
Mạch thượng tang, mạch thượng tang,
Thiếp ý quân tâm thuỳ đoản tràng?

鄧陳琨
征婦吟曲

相顧不相見
青青陌上桑
陌上桑陌上桑
妾意君心誰短長

Hình chụp trong chuyến xuyên Việt năm 2016, đâu đó trên đường Trường Sơn, Nghĩa Đàn, Nghệ An, một vùng đất đỏ bazan rất phì nhiêu, nhiều nông trường trồng trọt, chăn nuôi có thể tổ chức sản xuất lớn.

bờ sông xanh

Bờ sông xanh chiều hôm nay buộc ngựa,
Kiếm gối đầu theo gió thả hồn cao…

Hình chụp trong chuyến xuyên Việt năm 2016 trên cầu Cẩm Thuỷ, gần “suối cá thần” Cẩm Lương. Miền tây của các tỉnh Nghệ An, Thanh Hoá nhiều khi cũng non xanh nước biếc, phong cảnh hữu tình đến lạ!