Tumbalalaika

Có lúc, tôi đã nghĩ rằng, tất cả những gì đầy sức sống, sinh động trong âm nhạc, thảy đều xuất phát từ nước Nga! Có thể đó chỉ là một kiểu bias – định kiên thiên lệch. Xưa rất thích bài “Over and over”, mà nhạc sĩ Phạm Duy đã đặt một cái lời Việt rất dễ thương: Em không mơ hoang, kiếp sống nơi cung hằng, Em không tham lam diễm phúc nơi thiên đàng… Và nhiều người Việt cũng biết bài này qua trình bày tiếng Anh của D.Fannel, hay tiếng Pháp Roule s’enroule – Nana Mouskouri, nhưng về sau mới biết đó nguyên gốc là 1 bài dân ca Nga – Do thái: Tumbalalaika…

Alexei Leonov

Phim tài liệu dài 1h về Alexei Leonov, không phải là người đầu tiên bay vào vũ trụ như Gagarin, nhưng là người thực hiện chuyến đi bộ trong không gian đầu tiên. Trong số những phi hành gia Sô viết, Leonov có lẽ là người sống một cuộc đời đầy đủ nhất, viên mãn nhất, đa tài, đa nghệ, về sau trở thành phó giám đốc của một ngân hàng lớn.

Con người ấy toát ra sức sống âm thầm nhưng mãnh liệt, sự khôn ngoan và điềm tĩnh. Sống qua tất cả những giai đoạn tồi tệ nhất của lịch sử, xuất thân từng là thành phần “kẻ thù của nhân dân”, 2 ngôi sao vàng trên ngực áo (2 lần Anh hùng Sô viết). 80 tuổi, người ta thấy ông khiêu vũ với những nhịp điệu sôi động như một chàng trai trẻ.

Xem thêm bộ phim Nga – 2017 về Alexei Leonov, The spacewalker – The Age of Pioneers

march of the Preobrazhensky regiment

Hành khúc trung đoàn Preobrazhensky, đội ngự lâm quân đầu tiên của Peter – the Great. Lời bài hát nói rõ lịch sử hình thành trung đoàn, từ ngày còn là những cậu bé chơi trận giả đến khi trưởng thành. Một dân tộc mạnh khoẻ phải có thứ âm nhạc khoẻ mạnh. Haiza, nghĩ đến những thứ “nhẽo” Việt đương đại, haiza, lại thở dài, ko thể gọi là “nhạc” được, chỉ có thể gọi là “nhẽo”!!!

Le temps du muguet

Il est revenu le temps du muguet, comme un vieil ami retrouvé. Il est revenu flâner le long des quais, jusqu’au banc où je t’attendais. Et j’ai vu refleurir, l’éclat de ton sourire, aujourd’hui plus beau que jamais.

Le temps du muguet ne dure jamais, plus longtemps que le mois de mai, quand tous ses bouquets déjà seront fanés. Pour nous deux rien n’aura changé, aussi belle qu’avant, notre chanson d’amour, chantera comme au premier jour.

Il s’en est allé le temps du muguet, comme un vieil ami fatigué, pour toute une année pour se faire oublier. En partant il nous a laissé, un peu de son printemps, un peu de ses vingt ans, pour s’aimer pour s’aimer longtemps.

carnival night – 2

Không ngờ nước Nga hiện đại cũng có The voice, Idol, Got talents các kiểu, không hiểu sao những thứ “tạp nham, tào lao” như vậy mà vẫn tổ chức được. Thế rồi lại đem bài này ra trình diễn, so với bản gốc hoàn toàn là… phiên bản lỗi! Ai mà còn nhớ phim này thì hẳn cũng ko còn trẻ nữa rồi…

Phim “Vũ hội hoá trang đêm giao thừa”. Bài hát “quatre minutes – 5 phút”, nữ chính tuyệt vời! “Một nụ cười ấm áp, ko nghi ngờ gì nữa, đánh thẳng vào anh ở chính giữa 2 mắt”. Phát hành 1956, phim trở thành kinh điển của điện ảnh Xô-viết, được xem mỗi độ năm mới cho đến tận ngày nay!

17 moments of spring – parody

Coi cái parody này mấy năm trước, cười đến tận giờ! Phải hiểu bối cảnh một chút thì mới thấy hay: bộ phim đen trắng “17 khoảnh khắc mùa xuân”, 1973, một trong những phim thành công nhất của điện ảnh LX. Về sau, truyền hình Nga đem phim đen trắng cũ ra tô màu. Nói cho công bằng thì “tô màu” không tệ, nhưng nó đánh vào kỷ niệm của những người từng yêu thích bản đen trắng, vậy mới có cái parody dưới đây!

gde-to daleko

Я прошу, хоть, не надолго, Боль моя, ты покинь меня. Облаком, сизым облаком Ты полети к родному дому, Отсюда к родному дому. Берег мой, покажись вдали Краешком, тонкой линией. Берег мой, берег ласковый, Ах, до тебя, родной, доплыть бы, Доплыть бы, хотя б когда-нибудь. Где-то далеко, очень далеко Идут грибные дожди. Прямо у реки в маленьком саду Созрели вишни, наклонясь до земли.

Где-то далеко в памяти моей Сейчас, как в детстве, тепло Хоть, память укрыта Такими большими снегами. Ты, гроза, напои меня Допьяна, да не до смерти. Вот опять, как в последний раз, Я всё гляжу куда-то в небо, Как будто ищу ответа. Я прошу, хоть, не надолго, Боль моя, ты покинь меня. Облаком, сизым облаком Ты полети к родному дому, Отсюда к родному дому.

Moscow nights

Hôm nay vào mood hơi cổ điển, hơi operetta một tí… trên sân khấu là một baritone – Dmitri Hvorostovsky và một soprano – Anna Netrebko và một bài hát phổ biến nhiều người biết. Một số người vẫn còn ngần ngại khi bầu chọn Anna Netrebko vào vị trí soprano hay nhất mọi nơi, mọi thời đại, vì dù sao “hay nhất” vẫn là một đánh giá rất rất chủ quan. Cuộc đời Anna Netrebko cũng là một kiểu công chúa Lọ Lem, từ người lau sàn nhà hát Mariinsky ở Saint Petersburg trở thành soprano tầm cỡ…

Plash Palatka

Suy nghĩ ngày mưa… Một món đồ mà tôi nghĩ là rất cần thiết và tiện lợi cho dân đi dã ngoại. Plash Palatka là một món quân trang của quân đội Sô-viết, từ Thế chiến 2 đến tận ngày nay. Sau 75 năm, khi đã có những trang phục, thiết bị hiện đại, Ratnik và Strelets các kiểu, quân đội Nga vẫn nhất quyết không chịu “loại biên” món này ra khỏi trang bị.

Plash Palatka đơn giản là một mảnh vải dù dày, kích thước vuông khoảng 1.8×1.8m, có thể sử dụng theo 4 cách: áo gió, áo mưa, túi ngủ dã chiến và lều tạm cá nhân. Bên phải tấm áo thường xẻ một khe nhỏ để thò tay ra ngoài (bắn súng). Xem kỹ video để biết cấu tạo và cách sử dụng. Mặc cho bao nhiêu thứ high-tech, đây vẫn là một trang bị tuy thô sơ, nhưng hiệu quả!

bumble bee

Trích đoạn phim “Thiềm quang thiếu nữ”, phim lấy bối cảnh một trường âm nhạc TQ, nơi nhánh nhạc Tây phương và nhánh nhạc cổ truyền thường xuyên mâu thuẫn với nhau. Như thường lệ, cuộc chiến âm nhạc – music battle, dùng bài “The flight of bumble bee”, như đã được sử dụng trong rất rất nhiều phim khác, trích từ trong một vở opera của tác giả Nga, Nikolai Korsakov! Muốn biết tại sao gọi là “Ong bay”, nghe rồi sẽ rõ!

race

Tiếng Anh hay có cách nói rất hay: cuộc đua lên đỉnh hay cuộc đua xuống đáy (race to the top & race to the bottom) ý nói cuộc sống vốn là cạnh tranh, nhưng có nhiều loại cạnh tranh khác nhau! Có loại cạnh tranh để cùng tiến bộ, còn như kiểu VN, thế nào rồi lũ lưu manh với những thứ rác rưởi sẽ cố gắng kéo mọi người xuống đáy cho ngang bằng với chúng nó!

Có nhiều vấn đề lớn mà bản chất “vì lợi nhuận ích kỷ” của kinh tế tư nhân sẽ khó lòng giải quyết được, ví dụ như nghiên cứu, sản xuất và phân bổ vaccine! Do đó, cần một cái khẩu hiệu, như ngày xưa là: “vì Đất mẹ” thì ngày nay là: “vì Nhân loại”! Nước Nga đã thắng ngựa, lên yên, và ném chiếc găng tay “Sputnik V” ra rồi đấy, các bên cùng tham gia cuộc đua nào!

the blizzard

Điệu valse nhẹ nhàng, thanh thoát cuối tuần… Bài này là nhạc phim “The blizzard” (the Snowstorm, Bão tuyết – 1965), chuyển thể từ truyện ngắn lừng danh cùng tên của Pushkin. Bản nhạc, không cần đến film và truyện, tự thân nó cũng đã là kiệt tác!

Alouette

Ai còn nhớ bài này tức… chuẩn bị già rồi! Nhạc hiệu chương trình Thế giới Động vật, Truyền hình Việt Nam những năm 8x, copy chương trình của Liên Xô. Alouette, Paul Mauriat, bản nhạc đầy cảm hứng, soạn lại từ bản “Thánh ca”: La Peregrinación – Hành hương, Ariel Ramírez.

Ai đó nói rất chính xác: xem thế giới động vật còn hay hơn xem show – biz bây giờ! Xưa biết bài này rất hay, nhưng vẫn không chuộng lắm vì xài âm thanh điện tử nhiều! Căn bản bài nhạc rất đơn giản, xem như có đúng một câu, vừa xướng, vừa họa, vừa tự đặt ra câu hỏi, rồi cũng tự trả lời…

smuglianka

Many often ask why Russian music is so epic and grandiose? Because it comes from a culture that is… so epic and grandiose… Nhiều người thường tự hỏi rằng tại sao âm nhạc Nga hoành tráng và dữ dội như vậy, bởi vì… nó đến từ một nền văn hoá mạnh mẽ, rộng lớn và dữ dội y như thế!

russian navy day

Như thường lệ hàng năm, ngày 26/7 vừa qua là ngày truyền thống, dịp để Hải quân Nga phô diễn cơ bắp. Phút thứ 30, chiếc thuyền buồm gỗ nhỏ của Peter – the – Great lại dẫn đầu đoàn diễu hành. Đọc thêm về chiếc thuyền này trong một post tôi đã viết năm trước.

Mãi cho đến khi kết thúc buổi lễ, khi dàn quân nhạc chuyển sang chơi một điệu valse khoan thai nhẹ nhàng, người ta mới cảm thấy bớt căng thẳng, ngột ngạt, vâng, đó lại là những điệp khúc lặp đi lặp lại: cha ông của chúng ta như thế này, tổ tiên của chúng ta như thế kia…

the dawns here are quiet, 2015

Xưa, nghe nói cái gì về Chủ nghĩa Hiện thực trong văn học nghệ thuật XHCN, tôi ko hiểu lắm, cái gì lý luận, toàn những thứ mơ hồ. Với những sự cởi mở, cập nhật thông tin mấy chục năm gần đây, thế giới hiểu nhau hơn, chợt nhận ra rằng, nó chẳng liên quan gì đến lý luận, ý thức hệ, đó đơn giản hiểu đúng nghĩa đen, là tính cách, tâm hồn Nga. Phim Nga thường thực đến mức trần trụi, khiến người xem bội thực vì mức độ chi tiết, từ ánh sáng, trang phục, lời thoại, làm người ta choáng ngợp và sợ hãi, một kiểu thực mà Hollywood – Hollyweed không bao giờ có được.

Như người Đức Phát – xít hay tuyên truyền rằng: giống Nga là một chủng loại “thấp kém”, thiếu sự “tự nhận thức, tự phản ánh cấp cao” của “con người”. Hiểu từ một khía cạnh nào nào đó thì… cũng có thể đúng là như vậy! Như bầy ong bị phá tổ, hết con này đến con khác, vì bản năng, sẽ tự hy sinh để bảo vệ tổ của mình. Bên trong họ có cái gì rất “animal”, rất “sinh vật”, “sống động”, rất “gần mặt đất”, có sự “trẻ trung”, “tràn đầy năng lượng”, rất “thú vật”, như kiểu Việt Nam hay nói là rất “trâu điên, chó dại”, điều mà những nền văn minh “già cỗi” như châu Âu không còn giữ được!

bác sĩ Zhivago

tác phẩm này từ nhỏ, bản dịch tiếng Việt của Lê Khánh Trường, sau mới biết thực ra là dịch từ bản tiếng Pháp đã được dịch từ tiếng Nga. Haiza, qua 2, 3 bước mới tiếp cận được, mất hết các chi tiết qua các lần dịch! Quan trọng là cách thức tiếp cận văn hoá, tốt nhất là nguyên gốc. Ví dụ như thơ cổ chữ Hán mà dịch sang tiếng Anh nghe rất buồn cười, mất gần hết sạch ý nghĩa gốc. Haiza, người ta bảo: trăm nghe không bằng một thấy, trăm thấy không bằng một sờ, trăm sờ không bằng một…

Tver monument

Thêm một tượng đài mới, tạo hình đẹp, do chính quyền Putin vừa mới xây dựng xong tại thành phố Rzhev, vùng Tver, cửa ngõ phía đông Moscow. Thành phố 50 ngàn dân, sau mùa đông năm 1942 còn sống được 500 người, tất cả mọi người dân, từ phụ nữ, trẻ em, người già, cha xứ, sư cô, tất cả đều cầm súng. Tượng đài VN, chưa thấy cái nào tạo hình tương đối đẹp đẹp, dễ coi, toàn thứ gì đâu!

1945 parade

Duyệt binh trên quảng trường Đỏ, 1945, ngay sau WW2, bản đẹp. Nguyên soái Zhukov (reviewer) cưỡi trên lưng một con ngựa trắng thuộc giống Tersk, và Nguyên soái Rokossovsky (reviewee) trên một con ngựa đen, những hình ảnh tuyệt đẹp đã đi vào lịch sử như là huyền thoại! Georgy K. Zhukov, như chúng ta biết, xuất thân từ kỵ binh, tốt nghiệp lớp sỹ quan trung đoàn trưởng, bài tập cuối khoá như sau: đội hình trung đoàn hành quân với ngựa vượt 1000 km trong 7 ngày, kết thúc hành trình, trung bình, mỗi người sút 6kg, ngựa mất 12kg, một kỷ lục vô tiền khoáng hậu…

2020 parade

Covid-19 chỉ có thể làm cho Gấu Nga trì hoãn chứ không huỹ bỏ lễ kỷ niệm thường niên, năm nay, 75 năm ngày chiến tranh Thế giới 2 kết thúc. Họ sẽ mãi như thế, phô diễn cơ bắp, diễu binh, trình diễn các thể loại âm nhạc và màu sắc, cho đến khi nào ngay cả chó, mèo đi ngang qua quảng trường Đỏ cũng phải đứng nghiêm mới thôi! Haiza, một dân tộc kiêu hãnh, mạnh mẽ đến mức khốc liệt, tàn bạo!