Cái bánh Trung thu ngon nhất từng ăn trong đời là mấy chục năm về trước, khi còn là một đứa trẻ, bánh do một đầu bếp thuộc loại có hạng, và cũng là hàng xóm, làm tặng! Từ đó đến giờ chưa từng thấy có loại “nguyệt bính” nào ngon hơn. Đơn giản chỉ là bột mì vỏ bánh và nhân đậu đen thôi, đen xì, nhìn đã xấu, lại không có nguyên liệu cao cấp hay quý hiếm gì khác!

Từ đó đến giờ đã cố tìm đủ loại bánh Trung thu nhân đậu đen, nhưng không cái nào ngon như vậy, hoặc là hàng lởm, đậu toàn độn bột, hoặc phải có một công thức gì đó đặc biệt! Có những loại công phu, tay nghề tưởng đơn giản như làm bếp, nhưng cũng không phải là dễ dàng đạt được! Haiza, sống ở miền Nam 30 năm rồi mà nhiều lúc vẫn không nuốt nổi! :(

Lảm nhảm thêm chút nữa về “Đa nguyên”, về các địa danh của nước Anh: Aston, Clayton, Clinton, Preston, Winston, cái tiếp vĩ ngữ “ton” trong tiếng Anh cổ (Anglo-Saxons) có nghĩa là “làng mạc, nông trại”. Durham, Birmingham, Nottingham, Westham kết thúc với “ham”, trong tiếng Anh cổ nghĩa là “nhà”! Lincolnshire, Yorkshire, Hampshire, Lancashire, Whitby…

Kết thúc bởi “shire/by” có gốc từ tiếng Viking cổ, cũng có nghĩa là nông trại. Leicester, Bicester, Lancaster, etc… tiếp vĩ ngữ “cester” có nguồn gốc từ những người La Mã, nghĩa là pháo đài, và còn nhiều địa danh có nguồn gốc Celtic khác. Vậy có bao nhiều “nguyên” – nguồn gốc ở đây: Celtic, Germanic, Viking, Roman, French, hay còn nhiều nữa…!? :D

Vô số chuyện trong cuộc đời ứng khớp vào cái mẫu “con lừa và củ cà-rốt” này, từ chuyện lớn đến nhỏ. Như Ukraine suốt nhiều năm nay, mất đất, mất sạch tài nguyên, cả triệu người chết chỉ vì chạy theo cái củ cà-rốt EU và NATO treo lủng lẳng trước mũi, chạy mãi, đuổi mãi mà vẫn không thể nào với tới được. Cũng tương tự như vậy, các chiêu bài “dân chủ, dân quyền” đều là những củ cà-rốt mãi mãi không thể đạt đến, nhất là với những ai…

Cho rằng đó là mục tiêu trước mắt, chỉ cần đuổi theo là sẽ tới, mà không hiểu được cái bản chất thật của “dân chủ, dân quyền” chính là từ “dân trí”, yếu tố nội tại của cộng đồng, của xã hội mà ra! Chúng ta trong cuộc sống, nhiều khi gặp phải tình huống này, trong từng chuyện nhỏ, trong cuộc sống hàng ngày, nhiều cái tưởng là “nhãn tiền, ngoại thân” hóa ra lại là… “nội tại”! Tiếp tục làm “lừa” hay không là sự lựa chọn của bạn! :D

Những năm giữa 198x hồi đó… bao cấp, gạo thiếu, cả nước đang trong giai đoạn gọi là rationed – chia khẩu phần, bao nhiêu người, bao nhiêu gạo là đã tính cả! Ông bô, bà bô tôi mỗi người 13kg/tháng, bữa ăn toàn cơm độn, rau muống chấm với với xì dầu, bằng một cách thần kỳ nào đó mà họ vẫn sống được! Đó là ở thành phố, tình hình vẫn tạm, chứ ở các vùng quê sâu xa là đã… gần với tình trạng đói! Cứ thỉnh thoảng vài ba tháng, ông bô tôi lại chở gạo về quê tiếp tế cho ông bà nội. Đường về quê chỉ chừng 50km tính theo đường chim bay, khoảng 75km tính theo đường… chim đi bộ, nhưng đi mất hơn 18 tiếng! Nếu là thời giờ, chạy xe máy qua hầm, qua cầu, chưa tới 2 tiếng là về đến nơi! Nhưng thời đó, hành trình nó như thế này:

Từ ĐN, bắt tàu hỏa lúc chập tối, loại tàu chợ chạy chậm như… xe đạp, lê lết 6 tiếng mới qua được bên kia đèo Hải Vân, đến nơi thì nửa đêm, xuống tàu, vào nhà người quen ngủ tạm một đêm. Sáng hôm sau, bắt xuồng máy băng qua đầm Cầu Hai, xuồng chạy ì ạch 2 tiếng thì qua tới bên kia. Rồi dùng xe đạp chở cái bao gạo 30kg đi qua những triền cát trắng, đi một bước muốn thụt lùi một bước, thằng nhóc 6 tuổi là tôi hì hục đẩy phụ xe 2 tiếng nữa thì tới nơi, đó là đúng 12h trưa hôm sau! Mất hơn 18h chỉ để đi 75km, bao gồm đủ các loại tàu – thủy, hỏa, mà tốc độ trung bình… vẫn còn không bằng đi bộ, vô cùng mệt mỏi! Giờ thuật lại thì bảo là “than nghèo kể khổ”, nhưng có một thời như thế, thậm chí còn tệ hơn!

Facebook nhắc ngày này năm trước… Mới đó mà đã một năm, nhanh thật, năm ngoái đang loay hoay với máy tính, đến năm nay, suốt ngày cũng chỉ loay hoay với máy tính! Riết rồi thấy mình tuy là người sống, mà cũng chỉ như cái giá treo áo, cái túi đựng cơm thôi, đâu có khác gì!? :D

Con người hiện đại với chủ nghĩa tiêu dùng mà, bị nói là “giá áo túi cơm – y giá phạn nang – 衣架饭囊” là phùng mang trợn mắt, đỏ mặt tía tai ngay, vì… nói đúng quá rồi, éo thể nào mà cãi lại được! Làm thế nào để khác, chứ đã lên đến trên 80kg rồi, dù cơ vẫn nhiều hơn mỡ…

Tại một số làng xã ven các kinh đô, cố đô xưa của VN, như một số tỉnh đồng bằng sông Hồng, hay những vùng quanh Huế, nhiều làng có truyền thống vật. Như hội vật làng Sình, làng Thủ Lễ (Thừa Thiên Huế) là những địa chỉ xa nhất về phương Nam vẫn còn giữ truyền thống vật! Khi nhỏ, tôi cho rằng “vật” không phải là đánh đấm thực sự, không phải là… “thực chiến”. Nhưng, như thế nào là “thực chiến” thì còn tùy bối cảnh, tùy thời đại. Như các lực lượng lính tráng chuyên nghiệp thời xưa, tức “lính triều đình”, phần đông đều trang bị giáp toàn thân. Mà đã mặc giáp thì đánh đấm bằng tay chân không ăn thua, chỉ có vặn, bẻ, tì, đè, quăng, quật, khóa, kẹp, etc… mới thật có tác dụng. Cũng vì lý do đó mà các võ sĩ samurai toàn học Judo và Aikido, những môn khá gần với môn vật, không ai học đấm đá như Karate cả. Các môn võ hiện đại như MMA dù sao cũng đấu theo luật, có hạn chế đòn đánh, đấu có găng (không dùng hai bàn tay mở)!

Đấu trong lồng như thế chủ yếu dựa vào sức mạnh, ai mạnh hơn, lỳ hơn thường là thắng! Nhưng MMA cũng chưa phải là “thực chiến”, một cuộc chiến trong thế giới thực sẽ leo thang nhanh chóng từ chân tay đến gậy gộc, đao thương, hay bất kỳ phương tiện nào khả dụng! Mà đấu bằng đao thương thì kết thúc vô cùng nhanh chóng, trong một tích tắc là đã chết người rồi! Như ngày xưa, leo thang một lúc sẽ đến trường thương, đại đao, cung tên và ngựa thì lúc đó… sức mạnh bớt đi vai trò mà kỹ năng lại trở nên quan trọng. Nên các môn võ cổ truyền họ ở trong một nội dung, bối cảnh hoàn toàn khác, không thể so sánh trực tiếp với MMA được, mặc dù đấu thượng đài, có găng, có luật thì họ có thể thua thật, nhưng đó cũng không chứng minh là võ cổ truyền vô dụng hay chỉ khoe mẽ, không thực chất. Rất nhiều người cứ bám víu vào những cái so sánh lầm lạc đó, mà không hiểu rằng, mọi so sánh đều phải đặt vào trong bối cảnh của nó!

Facebook nhắc lại ngày này năm trước, hồi đó… là cũng gần 30 tuổi rồi, nhưng suốt ngày vẫn loay hoay với các dạng “vật lý vui”, luôn luôn tràn đầy ý tưởng, lúc nào cũng loay hoay thử nghiệm, làm cái này chế cái kia! Ấy là nói trước khi cuộc sống với bao nhiêu thứ nhảm nhí, xàm xí đổ lên đầu mình không biết bao nhiêu chuyện điên đầu, phiền phức!

Giờ nghĩ lại, chính vì giữ được những mối quan tâm như thế nên không “vong bản”, không đánh mất chính mình! Ở nhà vẫn còn một cái thấu kính máy photo hồi đó mua dư, còn chưa xài đến, nếu giờ mà làm lại thì lại quá dễ dàng, vì giờ thì các dạng linh kiện, máy móc đã có rất đầy đủ, và tay nghề thi công đã tốt hơn trước rất nhiều!