hắc lại một số kiến thức hoá học từ thời cấp 3 🙂, các sản phẩm có được từ dầu thô (crude oil). Dầu thô là hỗn hợp của rất nhiều loại hydrocarbon khác nhau: CH4, C2H6, C3H8,…,… cùng các tạp chất khác. Tuỳ theo khối lượng phân tử nặng hay nhẹ mà các hydrocarbon này có nhiệt độ bay hơi khác nhau, tuần tự thu được trong quá trình “lọc dầu” (đúng ra phải gọi là “chưng cất”) như sau:

+ CH4 – methane, C2H6 – ethane, C3H8 – propane, C4H10 – butane: đều ở thể khí dưới điều kiện bình thường, 4 loại này thường dùng làm chất đốt, trực tiếp ở dạng khí (gas) hay ở dạng hoá lỏng LPG.

+ Tiếp theo, các chuỗi C5, C6, C7 nặng hơn chút, ở thể lỏng với nhiệt độ phòng, nhưng rất dễ bay hơi, được sử dụng làm dung môi, nôm na thường gọi là: “xăng thơm”, “xăng công nghiệp”, “xăng Nhật”.

+Từ C8 đến C11 là xăng (gasoline).

+ Từ C12 đến C15 là dầu hoả (kerosene).

+ Từ C16 đến C19 là dầu diesel.

+ Trên C20 là các loại dầu nặng (heavy oil) dùng với động cơ đốt ngoài: lò, nồi hơi, không dùng cho động cơ đốt trong.

+ Cao hơn nữa trong chuỗi hydrocarbon là các loại dầu nhớt bôi trơn (lubricants).

+ Từ C30 trở đi là bắt đầu chuyển sang thể rắn (các loại mỡ, sáp) và cuối cùng là nhựa đường (bitumen).

Chuỗi hydrocarbon càng dài thì phân tử khối càng lớn, càng khó bay hơi & khó bắt cháy hơn, nhưng càng chứa nhiều năng lượng hơn (năng lượng tỉ lệ với khối lượng). Đó là lý do tại sao máy dân dụng thường dùng xăng (dễ cháy, cháy sạch, ít để cặn), nhưng máy công nghiệp thường dùng dầu (khó cháy hơn, nhưng cháy sinh nhiều năng lượng hơn). Cái gọi là “xăng máy bay” JET-A1 thực chất là một loại dầu hoả.

Ai dùng hộp quẹt Zippo (hay bếp, đèn dã ngoại của Coleman) sẽ biết Zippo và Coleman xài một loại xăng riêng rất nhẹ, rất dễ bay hơi và dễ cháy. Zippo được chế tạo để nếu đổ xăng thường là không cháy được. Tuy vậy, muốn Zippo xài được xăng thường cũng không khó, khoan cái lỗ rộng hơn và thay cái bấc to hơn, mục đích là tăng tốc độ bốc hơi của nhiên liệu và khiến nó dể bắt cháy hơn! 🙂

Mỗi loại động cơ đều được thiết kế để chạy với một loại nhiên liệu nào đó, dùng khác đi phần lớn sẽ không chạy được, hoặc chạy được nhưng có nhiều rủi ro. Cái vụ xăng giả này, chính là đánh tráo một phần C8 ~ C11 bằng C5 ~ C7 (hay các loại dung môi tương đương: toluene, xylene, acetone… !?!?), làm cho xăng nhẹ hơn, dễ bắt cháy hơn, khó là ở chỗ kiếm ra được một loại đủ rẻ để làm hàng giả có lời,…,… 😀