ý ức tuổi thơ, máy ép dầu thời kỳ “tiền công nghiệp”. Xưa ở làng ép dầu phụng bằng cách như thế này, nhưng cái “máy” ở làng to hơn, và nhìn chỉnh tề hơn, đường kính cả mét, thân cây khoét rỗng ruột, như cái xy-lanh, đậu phụng luộc xong xếp vào trong, một khúc cây tròn làm cái piston, được ép dần dần bằng những cái nêm (wedge) đóng từ trên xuống.

Máy chạy bằng cơm, hai thanh niên khoẻ mạnh đứng trên khúc cây, thay nhau quai búa, chêm hết con nêm này đến con nêm khác, vắt hết dầu thì đậu trở thành “bánh dầu”, bị ép lại cứng như đá luôn! Haiza, cái không gian làng xã ngày xưa, mở miệng ra là: “dạ vâng, xưa bày nay làm”, éo dám nói khác! 🙂 Ảnh: ép cây sơn ta để lấy dầu làm sơn mài, xảm ghe thuyền…