Phần lớn những tuyến đường sắt cao tốc ở TQ đến tận ngày nay đều lỗ, chính phủ bù lỗ và đây chính là ý nghĩa của cụm từ… “chủ nghĩa xã hội” !!! Chấp nhận lỗ, chi tiền ở mặt này để xã hội đạt được sự tiện lợi, tiến bộ trên nhiều mặt khác! Chấp nhận một giải pháp lỗ về tiền bạc ở một lĩnh vực nhất định, để giải quyết bài toán giao thông manh mún, phân tán, tự phát và cuối cùng rồi sẽ… gây ra nhiều tốn kém hơn nữa, nếu không có một giải pháp tập trung, triệt để, áp từ trên xuống cho toàn xã hội!

Nói cách khác là lấy tiền thuế của người dân chi vào những việc công ích theo một cách rất hiệu quả và lâu dài! Bài toán “cao tốc” này, mới nghe thì có vẻ đơn giản, nhưng thực sự là đặt cược vào dân trí, là phép thử khả năng phân chia và phối hợp lao động của toàn xã hội. Đây thực chất là một dạng bài toán “tối ưu toàn cục”… VN sẽ không bao giờ làm được chuyện này, mỗi người VN, ai cũng cố gắng “tối ưu cục bộ” cho riêng mình, tầng tầng lớp lớp cục bộ theo những kiểu vô cùng quái đản!

Kết quả hiển nhiên là toàn xã hội trở thành… chậm (tiến) !!! Chiều đi ngang qua chụp được cái hình, lấp con kênh tự nhiên rộng hơn 10m rồi đặt cái ống cống bé tí đường kính chưa đầy 1m, về sau ngập nước lênh láng lại đổ… tại trời! Rồi rất lâu sau đó nữa, sau khi đã hợp pháp hóa “từ công trở thành tư” thành công, sẽ lại vòi một đống tiền để “giải tỏa”, nói cách khác chính là tìm cách đẩy hậu quả đến ngày sau! Chỉ cần là ai đó khác, toàn cộng đồng chịu cũng được, chỉ cần không phải “tôi” là được!