Người ta trục vớt một chiếc xuồng nhỏ dài chỉ 4.4m đóng năm 1836 ở Anh và thấy trên xuồng dùng những loại đinh sau: #1. đinh đồng và đinh sắt (nail), đồng được dùng ở những nơi dưới mực nước (vì nó bền trong nước biển) và sắt được dùng ở những chỗ trên mực nước (vì sắt cứng và rẻ hơn đồng). #2. đinh tán đồng (copper spike), đây là dạng tán giống như rivet, dùng đồng nguyên thay vì đồng thau vì đồng nguyên mềm, dễ tán hơn #3. đinh vít bằng đồng thau – brass screw, #4. đinh ốc (bolt) bằng đồng thau, sắt và thép đã xi mạ. Như thế là phải có cả một nền “công nghiệp hỗ trợ” để sản xuất ra các loại: đinh, đinh tán, đinh vít và đinh ốc, etc… dùng nhiều loại vật liệu khác nhau và gồm nhiều cách thức chế tạo khác nhau!
Các thuyền truyền thống Việt Nam thường chỉ dùng đinh gỗ và một ít đinh sắt. Đinh gỗ tuy cũng có những ưu điểm nhất định, nhưng tàu lớn đến một mức nào đó thì không thể dùng đinh gỗ được nữa vì nó không đủ mạnh! Cần có các phương thức khác để liên kết các cấu kiện gỗ lại với nhau một cách chắc chắn, bền bỉ. Muốn nói có công nghiệp đóng tàu lớn, thì trước hết phải xem có các ngành “công nghiệp hỗ trợ” hay không: làm đinh, xẻ gỗ, làm ròng rọc, bện dây thừng, may buồm, gia công vô số các chi tiết máy móc trên tàu và 1001 những chuyện khác. Nếu làm đinh vít, đinh ốc thì cắt / tạo ren bằng phương pháp gì, quặng đồng khai thác ở đâu, hay đồng thau phải pha thiếc với tỷ lệ bằng bao nhiêu?!
Nếu là làm dây thừng thì nguồn xơ sợi (fiber) là gì: dừa, dứa, đay hay chuối, vùng nguyên liệu trồng ở đâu, đan dây thế nào!? Nếu làm thuốc súng thì lưu huỳnh, diêm tiêu khai thác ở đâu, hay ít nhất là mua từ nguồn nào? Nếu đã làm thực sự thì đương nhiên đến hiện tại phải để lại vết tích, không thể trống hoác như thế được, đến tận giờ những loại ròng rọc VN làm ra còn chưa xài được! Nên, không thể chấp nhận những loại “khảo cổ trên giấy, hoang tưởng, vĩ cuồng”, đào lên không thấy gì và kết luận tổ tiên chúng ta đã xài “mạng không dây”! :D Đừng nghĩ nó “không là cái đinh gì”, vấn đề nó echo – vang vọng một cách nhức nhối cho đến tận thời hiện đại, trước tiên phải xem có làm đinh, ốc, vít được không đã!
