Những năm giữa 198x hồi đó… bao cấp, gạo thiếu, cả nước đang trong giai đoạn gọi là rationed – chia khẩu phần, bao nhiêu người, bao nhiêu gạo là đã tính cả! Ông bô, bà bô tôi mỗi người 13kg/tháng, bữa ăn toàn cơm độn, rau muống chấm với với xì dầu, bằng một cách thần kỳ nào đó mà họ vẫn sống được! Đó là ở thành phố, tình hình vẫn tạm, chứ ở các vùng quê sâu xa là đã… gần với tình trạng đói! Cứ thỉnh thoảng vài ba tháng, ông bô tôi lại chở gạo về quê tiếp tế cho ông bà nội. Đường về quê chỉ chừng 50km tính theo đường chim bay, khoảng 75km tính theo đường… chim đi bộ, nhưng đi mất hơn 18 tiếng! Nếu là thời giờ, chạy xe máy qua hầm, qua cầu, chưa tới 2 tiếng là về đến nơi! Nhưng thời đó, hành trình nó như thế này:

Từ ĐN, bắt tàu hỏa lúc chập tối, loại tàu chợ chạy chậm như… xe đạp, lê lết 6 tiếng mới qua được bên kia đèo Hải Vân, đến nơi thì nửa đêm, xuống tàu, vào nhà người quen ngủ tạm một đêm. Sáng hôm sau, bắt xuồng máy băng qua đầm Cầu Hai, xuồng chạy ì ạch 2 tiếng thì qua tới bên kia. Rồi dùng xe đạp chở cái bao gạo 30kg đi qua những triền cát trắng, đi một bước muốn thụt lùi một bước, thằng nhóc 6 tuổi là tôi hì hục đẩy phụ xe 2 tiếng nữa thì tới nơi, đó là đúng 12h trưa hôm sau! Mất hơn 18h chỉ để đi 75km, bao gồm đủ các loại tàu – thủy, hỏa, mà tốc độ trung bình… vẫn còn không bằng đi bộ, vô cùng mệt mỏi! Giờ thuật lại thì bảo là “than nghèo kể khổ”, nhưng có một thời như thế, thậm chí còn tệ hơn!