ó phải tôi là người khá cũ chăng, nhưng việc dùng từ Hán Việt trong hành văn hàng ngày với tôi rất bình thường! Tiếng Việt thiếu quá nhiều từ, mà cuộc sống ngày một đa dạng, phong phú, có quá nhiều thứ phải diễn đạt, nên vay mượn là điều đương nhiên! Nên hơi ngạc nhiên khi thấy nhiều người phản đối từ “thu dung” (ví dụ: Tp.HCM triển khai bệnh viện dã chiến thu dung điều trị COVID-19) mấy ngày vừa qua! Xem lại câu vừa trích: “thành phố”, “triển khai”, “bệnh viện”, “dã chiến”, “điều trị”, có từ nào không phải là Hán-Việt không? 😀

Chữ “chử” (Ngưu Chử, Chử đồng tử) phải viết đúng là dấu hỏi, các từ điển Hán-Nôm đều không ghi nhận dấu ngã. Điều này thêm một lần nữa củng cố suy nghĩ của tôi, cho rằng “phân biệt hỏi ngã” là một phân biệt nhân tạo, tức là nó đã được người ta “bịa ra”, hay đã “over-engineer” trong quá trình phát triển hệ thống ký âm Quốc ngữ, rồi áp đặt lên người học, chứ về bản chất, không hề tồn tại trong văn ngôn tiếng Việt! Một suy nghĩ khác cho rằng “hỏi – ngã” là dấu vết của một phân biệt cổ đã biến mất, nhưng điều này không có nhiều chứng cứ!

Bến Nghé – Ngưu Chử, thơ Lý Bạch, Dạ bạc Ngưu chử hoài cổ:

Cảnh đêm Ngưu chử Tây giang,
Trời thu trong vắt không hàng mây trôi…
Sáng dong buồm chiếu đi rồi,
Lá phong đã rụng tơi bời bến sông!

Ngưu chử Tây giang dạ,
Thanh thiên vô phiến vân…
Minh triêu quải phàm tịch,
Phong diệp lạc phân phân.