từ điệu

hiều ngàn năm trước thời không thể nói rõ, nhưng độ một ngàn năm đổ lại (kể từ thời Tống) thì trình độ thưởng thức âm nhạc của dân chúng (chính xác hơn là của tầng lớp văn nhân, tri thức, có học) dừng ở mức “từ điệu”. Như thế nào là một “từ điệu”, đó là những khúc ca có nhạc điệu cố định, được truyền lại qua nhạc phổ hay được giảng dạy tại các nhạc phường! Những điệu nhạc này thường có tên, ví dụ như: Bốc toán tử, Giá cô thiên, Niệm nô kiều, Hoán khê sa, Điệp luyến hoa, Giang thành tử, Thu phố ca, Đạp sa hành, Thái tang tử, Lãng đào sa, Ngọc lâu xuân, Bồ tát man, Thiếu niên du, Vũ lâm linh, Định phong ba, v.v… Chỉ có các ca nương được đào tạo tại các nhạc phường mới rành rẽ về các ca điệu này. Còn giới văn nhân, trừ một vài ngoại lệ, do quá trình giáo dục, đa số cũng chỉ biết rõ phần “lời – chữ” chứ không tường tận phần “âm – nhạc”! Hình thức nó gần giống như ca trù vậy (thực chất đây có lẽ chính là thủy tổ của ca trù). Mỗi khi giới văn nhân tụ tập lại với nhau, họ thường làm “từ”.

Từ là một thể thơ đời Tống mà âm luật tự do hơn, để ráp vào các điệu ca cho dễ! Như thế, các văn nhân “phụ trách” phần lời, các ca nương “phụ trách” phần nhạc, và các bài từ được đặt tên theo tên điệu hát là như thế! Hình thức này có ảnh hưởng sâu đậm về sau, đến tận thời của “cải lương”, ví dụ như có vô số bài, nhạc điệu thì chỉ có một, nhưng có nhiều lời ca khác nhau được đặt ra để hát theo điệu đó. Mọi thứ nó là như thế, cho đến khi tiếp xúc với văn minh và âm nhạc phương Tây, người ta mới biết đến những loại âm nhạc phong phú và phức tạp hơn, còn trước đó, “nhạc” và “lời” được truyền tải qua những “format” cứng như vậy! Cũng vì trình độ của “đại chúng” đang ở mức đó, cứ phải lặp đi lặp lại những “định dạng” cố định! Xem ra “tân nhạc và thơ mới” đã trăm năm có dư rồi, mà trình thưởng thức âm nhạc của một bộ phận lớn thính giả Việt vẫn như ngàn năm trước, cứ phải vin vào những hình thức cố định và giản đơn thì mới hiểu nổi! Clip, từ điệu: Đãn nguyện nhân trường cữu – Vương Phi.

ròng rọc

huyện là đã từng chế tạo nhiều loại “máy” khác nhau trong xưởng nhà, máy tập GYM, các loại máy làm mộc, phải sử dụng đến một số ròng rọc! Nhưng đều phải nhập từ các trang bán hàng chuyên dụng ở nước ngoài về, chứ các loại ròng rọc phổ biến bán tại thị trường Việt Nam đều… không xài được! Người khác phải nghĩ làm sao khi anh sản xuất ra những loại hàng hóa không xài được, mà không có bất cứ một thứ cải tiến, thay đổi gì, cứ như thế hết từ năm này sang tháng khác!? Mà đây mới chỉ mới là thứ hàng hóa, phụ kiện hết sức đơn giản, cơ bản!

Điểm quan trọng nhất là dây nó cứ trượt đi, chứ không làm bánh xe xoay, do cái rãnh nông, bề mặt tiếp xúc không đủ! Hoặc do không có bạc đạn, hoặc bạc đạn quá tệ! Thêm một lý do quan trọng nữa là do đường kính bạc đạn quá nhỏ, làm cho cánh tay đòn (moment quay) lớn, nên dây nó cứ trượt đi, mà ròng rọc lại không xoay, tăng ma sát, mau mài mòn, các hoạt động không trơn tru! Đó là còn chưa nói đến các tính năng cao cấp, phức tạp phải có với các loại ròng rọc – block xài trên thuyền buồm hay trong các loại máy tinh vi khác… 🙁

dual xeon

ã hơn 15 năm không xài PC, chỉ xài Mac, nay thử quay lại xem sao, đem về một con con Dual Xeon. Lần cuối cùng tự ráp để xài một con PC là cách đây cỡ 25 năm, lúc đó hãy còn là bộ VXL Pentium II, riêng con CPU là đã to gấp đôi cái điện thoại iPhone 7 á! Tôi còn nhớ rõ thời đó, máy chủ của khoa KNTN, đại học KHTN chạy song song 2 con VXL Pentium III, phải 4 người khiêng 4 góc mới đem đi được! Đem Dual Xeon so với con MacMini M2Pro, đáng ngạc nhiên là phần mềm PassMark cho điểm 2 hệ thống xêm xêm nhau, đều khoảng 23000. Về hiệu năng tính toán số nguyên, số thực thuần túy thì DualXeon vượt trội, nhưng M2 hơn ở khá nhiều khoản tính toán khác!

Đương nhiên so sánh vậy chả công bằng chút nào, một bên chỉ là hệ thống “mini”, bé có chút xíu và chỉ xài một con CPU. Còn bên kia là hệ thống “lớn”, dùng đến 2 CPU loại mạnh chạy song song với nhau, chưa kể lượng RAM nhiều hơn gấp 4 lần! Hai cái tản nhiệt nước, 7 cái quạt gió cỡ lớn, toàn bộ cái máy nó hú như máy bay đang chạy “taxi-ing” vậy! Ai xài Mac thì sẽ thấy kích thước nó vừa nhỏ xinh, vừa mát mẻ, chạy hầu như không phát ra tiếng động! Haizza, còn cái kia to như khủng long, hú cũng gần như động cơ phản lực! Đem so PC với Mac cũng như so phim VN với phim TQ vậy: ăn nói oang oang, thô lỗ, bỗ bã, hàm hồ, thiếu hẳn sự ý tứ, tinh tế! 🙂

3M Novec

àm mát bằng nước hay bằng dầu khoáng (mineral oil) là xưa rồi… giờ họ làm mát bằng dung dịch “3M Novec xxxx” (có bán đầy ở ngoài thị trường). Thực ra, kỹ thuật này đã được dùng với siêu máy tính Cray-2 từ năm… 1985, nhưng chỉ phổ biến trong thị trường máy tính dân dụng vài năm gần đây! Toàn bộ board mạch máy tính được nhúng ngập trong “3M Novec”, loại chất lỏng không dẫn điện, sôi ở 56 độ C, có thể hạ tiếp nhiệt độ sôi bằng cách rút bớt không khí ra khỏi case, tạo môi trường áp thấp, như ta biết, nhiệt độ sôi phụ thuộc vào áp suất! Sau khi hấp thu nhiệt, bốc hơi thành thể khí, khí này chạy qua bộ phận làm mát, ngưng tụ (condenser) với các lá kim loại tản nhiệt và quạt gió ở phía trên, lại hóa thành thể lỏng và rơi xuống dưới trở lại!

Giống như là mây – mưa vậy, cứ thế tuần hoàn! Kỹ thuật này giúp tăng mật độ thiết bị điện tử lên cả chục lần mà vẫn bảo đảm vấn đề tản nhiệt! Và quan trọng là có thể thực hiện tương đối dễ dàng, cho cả quy mô cá nhân (như PC) lẫn quy mô công nghiệp (như data-center). Cũng gần gần giống như cách làm các trạm biến áp xưa, toàn bộ thiết bị được bỏ trong container kim loại chứa ngập dầu khoáng, dùng dầu làm chất dẫn nhiệt! Nhiều người đã làm dàn máy tính cá nhân sử dụng tản nhiệt bằng “3M Novec” kiểu aquarium, trông giống như cái bể cá thủy sinh thật sự, nhìn rất đẹp mắt! Rất thích tự build một cái workstation thế này, nhưng trước tiên là… phải đi kiếm những bài toán cần đến năng lực tính khủng như thế đã! 😀

loose canon

ai ở đâu, sai ở chỗ xem đây đơn thuần như là vấn đề kỹ thuật, và cứ loay hoay đi tìm giải pháp kỹ thuật cũng như cách chế tài, cầm đèn chạy trước ô-tô, rồi cãi nhau cách này đúng, cách kia sai! Thực ra cách nhìn nhận đúng là nên xem đây như tội cố ý giết người, chỉ cần quan tâm đến hậu quả mà thôi, cứ áp án tù 10 ~ 20 năm hoặc hơn, còn giải pháp kỹ thuật thì cứ để chủ xe và tài xế tự họ nghĩ ra và thực hiện.

Cũng như chuyện cao tốc vậy, rồi sẽ có rất nhiều tai nạn cao tốc xảy ra! Nguyên nhân thì có nhiều, nhưng sâu xa chính là sức khỏe “thể chất” và sức khỏe “tâm thần” của người Việt có rất rất nhiều vấn đề, không làm cái gì cho ra hồn được, đến việc nhỏ nhất như lái xe làm cho đàng hoàng tử tế cũng không được! Còn sâu xa đến cùng là “tâm” có vấn đề, mà sửa vấn đề của “tâm” thì vô cùng khó, phi thường khó!

judas

ếu là một quốc gia khác, hay nếu trong thời bình, thì anh ta hãy còn chút cơ hội! Nhưng rủi thay đây là Nga, và có một cuộc chiến đang diễn ra, sau khi những từ ngữ, những cách diễn đạt “rất Nga” được đưa ra: “Hắn ta đã làm việc mà Judas đã làm”, “Ngay khi phản bội, hắn ta đã trở thành một xác chết vì lý do đạo đức”, thì người ta biết ngay kết quả tiếp theo đó là hiển nhiên: anh ta lãnh 6 phát đạn và bị xe cán qua người!

Có sự khác biệt khá lớn giữa các nền văn hóa hải dương và các nền văn minh lục địa. Phương Tây nói chung tìm cách đẩy các mâu thuẫn xã hội ra biển, sang quốc gia khác, văn hóa của họ mềm dẻo, linh hoạt hơn, đôi khi cũng có nghĩa là… lươn lẹo, muốn nói sao cũng được! Các nền văn minh lục địa như Nga, TQ, trên đất liền không thể chạy đi đâu, nên buộc mỗi cá nhân phải sống có trách nhiệm hơn với cộng đồng!

tom – 9

rong xóm xuất hiện một con mèo trắng, to lớn đến phải hơn 7kg, ku Tom mới có gần 5kg… nên đánh không lại! Mà trước khi đi đâu là… dặn rồi, đánh được thì hẳng đánh, không đánh được thì… chạy! Ấy thế mà vẫn ham đánh, nên bị vô số vết thương, lâu lâu lại thấy ôm đầu máu chạy về!

Mà cái con mèo trắng này đúng lạ, to lớn béo tốt, rõ ràng là không thiếu ăn, mà lại hay mò vào nhà ăn vụng, kêu thì… chạy lại, nằm im cho gãi đầu gãi tai, ra bộ thân thiện lắm, mặc cho ku Tom xù lông, gào thét chung quanh, nó vẫn thản nhiên ăn uống, nói cười như không vậy! 🙂

nam lai bắc vãng – 2

hê trước để khen sau, đầu tiên là không khó nhặt ra vài hạt sạn, một số tình huống thắt nút hơi bị cường điệu, chưa hợp lý về logic, không thuyết phục! Nhưng đi đến hết 36 tập phim mới thấy đây là một phim cực hay! Mà cái hay trước tiên là xây dựng nhân vật nào ra nhân vật nấy, diễn xuất thuyết phục, từ ông già mù ăn xin, lang thang trên tàu suốt hơn 30 năm đi tìm con gái bị bắt cóc, cho đến những nhân vật lưu manh móc túi, du côn trấn lột, lừa gạt buôn người, từ động tác cho đến tâm lý đều xây dựng công phu! Nhưng đạt nhất chính là nhân vật Giả Kim Long, một người xuất thân chỉ là buôn chuyến nhỏ lẻ trên tàu hỏa, 20 năm sau trở thành ông chủ lớn.

Người này làm quen với hai anh cảnh sát, qua lại, ăn uống, chuyện trò, xem như người thân quen! Anh này từng có một số lần “lập công” giúp tìm người bị bắt cóc, thậm chí cưới một cô gái nhân viên tàu hỏa làm vợ! Đến cuối mấy chục tập phim mới hiện nguyên hình là trùm ma túy, không cái vỏ bọc được xây dựng tốt hơn, kỳ công hơn thế! Làm phim công phu, cho thấy sự thay đổi của bối cảnh xã hội qua nhiều thập kỷ, từ xe đạp, radio, TV, tủ lạnh, máy nhắn tin, điện thoại… đều đúng với trình tự thời gian! Nghĩ lại thấy chán cho phim VN (thực ra chính là phản ánh đúng xã hội VN), lưu manh mà mới nhìn qua, nói 2 câu đã biết tỏng là lưu manh rồi, chả thú vị gì! 😀

sông son

gồi nhớ lại hồi đó… đi thuyền trên sông Son vào Phong Nha, Bố Trạch, Quảng Bình. Phong Nha thì không phải là quá đẹp, nhất là sau khi đã phát hiện ra các hang động mới còn kỳ vĩ, huyền ảo hơn! Nhưng sông Son trong một ngày đông giá, mù sương thì giống như ở một thế giới khác vậy. Thật đúng là: Làn thu thủy, nét xuân sơn…

lạm phát

ách hay nhất để hại chết một quốc gia, một dân tộc, đó là tạo ra lạm phát, đảo lộn các giá trị. Phải bày ra các trò chơi đùa, lảm nhảm vô hại nhưng không có nghĩa lý gì để dân đen giải trí, phải bịa ra các ngôn từ đao to búa lớn nhưng sáo rỗng: dân chủ, trí thức, những cái bánh vẽ để gây ra “đối lập”. Phải nhen nhóm các ảo tưởng hoang đường để con người ta quên đi thực tại, phải tạo ra môi trường xã hội ghen ghét vụn vặt, đấu đá kình chống nhau để phá vỡ các mối liên kết cộng đồng! Và gây nên cái ấn tượng rằng mọi giá trị đều có thể đạt được dễ dàng, phải đặt ra nhiều “catch-phrases” để quần chúng nghĩ rằng chỉ cần “nói đằng mồm là được”!

Khi các con chiên đã ngoan ngoãn cúi đầu, chìm đắm trong những hoang tưởng và sợ hãi do chính họ tự tạo ra, thì những kẻ chăn dắt mới có thể phát huy được quyền lực, tác động! Cái thời dùng ma túy như cách tác động kiểu Chiến tranh nha phiến là đã xa xưa rồi, giờ “ma túy” là do cộng đồng nó tự tạo ra! Những cách này sẽ không mấy hiệu quả với những dân tộc mạnh bạo, sâu xa như Nga, hay khôn ngoan, thâm trầm như Trung Quốc, những dân tộc đó họ tự lao động, tự họ xây dựng nên những giá trị riêng biệt! Nhưng những phương cách mà bọn Tây lông hay xài này lâu nay vẫn gây ra vô số vấn đề ở những dân tộc bạc nhược, thiển cận khác!