Au bord des pleurs

es yeux Lara, revoient toujours ce train, ce dernier train, partant vers le chagrin. Le ciel était couvert de neige, au loin déjà l’horizon brûlait. Le ciel était couvert de neige, au loin déjà le canon tonnait. Cette chanson, que chantaient les soldats. C’était si bon, serré entre tes bras. Au bord des pleurs, tu souriais Lara, oubliant l’heure, la guerre, la peur, le froid. Un jour Lara, quand tournera le vent…

dialect

iếng Ukraine là một phương ngữ (dialect) của tiếng Nga hay là một ngôn ngữ (language) độc lập, tranh cãi này vốn đã loanh quanh suốt mấy trăm năm nay! Người Nga thì vẫn luôn cho rằng tiếng Ukraine chỉ là một phương ngữ của tiếng Nga, còn người Ukraine thì dĩ nhiên có quan điểm ngược lại! Ngay cả trong giới ngôn ngữ học cũng không có một định nghĩa chính xác phân định rạch ròi giữa “dialect” và “language”! Có người thậm chí còn nói thẳng ra rằng: một phương ngữ sẽ trở thành ngôn ngữ độc lập khi nó có… hải, lục, không quân đủ mạnh! 😅

Tôi thực sự không quan tâm ai đúng sai, thắng thua, chỉ nhìn từ góc độ văn hoá! Khi mà hầu hết nội dung, suy nghĩ đều phải đi vay mượn, bản thân trống hoác! Lúc nào cũng muốn “vỗ ngực xưng tên”, cứ như thế, vì thực tế không giống như tưởng tượng nên dần dần ngã về phía các kiểu lưu manh lặt vặt, các biện pháp cực đoan! Vì thiếu vắng nội lực nên “ai nói gì cũng nghe, ai xúi gì cũng làm”! Về điều này, anh U giống hệt một số không nhỏ người Việt, đầu óc kiểu “con nít lên 3” nhưng lúc nào cũng “hoang tưởng” mình là “một cái gì đó”, lúc nào cũng “anh thế này, tôi thế kia”!

Servant of the people

hật đúng là khó định nghĩa thế nào là bản sắc quốc gia, dân tộc! Ở một nơi mà số lượng người dùng tiếng Nga và tiếng U ngang nhau (cỡ 45%), nhưng có xu hướng nghiêng về tiếng Nga (gần 70% người U nói thành thạo tiếng Nga). Đặc biệt là trong các lĩnh vực văn hoá, âm nhạc, truyền hình, báo chí… thì 70 ~ 80% dùng tiếng Nga. Về nhà có khi còn xài tiếng U đôi chút, chứ ra ngoài bàn chuyện làm ăn, nói chuyện văn hoá, chính trị, bàn các vấn đề hàn lâm, học thuật, các đề tài pháp luật, khoa học, kỹ thuật… thì đều phải xài tiếng Nga! Thậm chí chửi nhau đến hồi căng thẳng cũng phải văng tiếng Nga ra cho nó được “sang chảnh”! 🙂

Tình hình cũng tương tự như vậy ở Belarus, các nội dung nghiêm chỉnh, mang tính hàn lâm, học thuật là đều phải xài tiếng Nga! Khác chăng là người Belarus chấp nhận chuyện đó một cách tự nhiên, còn người U phản kháng một cách “bản năng” mà không hiểu rằng “ngôn ngữ” chính là “tâm hồn”, phản kháng lại chẳng qua là một cách tự mâu thuẫn chính mình, chính là “vấn đề” của bản thân mà không ý thức được, không giải quyết được, nên mới thành ra như thế! Như series truyền hình hài Đầy tớ của nhân dân – Servant of the people, loạt phim truyền hình nổi tiếng đã góp phần đưa Zelenskyy từ tổng thống giả trong phim trở thành tổng thống thật ngoài đời, phim cũng được quay bằng tiếng Nga, rồi mới lồng tiếng U vào sau!

địa nhiệt

ịa nhiệt, các dạng năng lượng hạt nhân an toàn mới, quang điện (sử dụng các tấm gương tập trung nhiệt dùng molten-salt làm vật liệu lưu nhiệt, bảo đảm phát điện 24/7 mà không phụ thuộc quá nhiều vào mặt trời! Rất nhiều hình thức thu hoạch năng lượng khác phối hợp lại sẽ hoàn toàn thay thế nhiên liệu hoá thạch trong tương lai không xa!

Máy móc nhỏ dùng pin lưu điện, máy móc lớn thì dùng động cơ hydro – xanh (hydro có được do điện phân nước, quá trình này cũng cần đến điện năng)! E chỉ có các thiết bị, máy móc quân sự là vẫn sẽ còn dùng xăng dầu! Nên trào lưu điện mặt trời rầm rộ ở Việt Nam thời gian mấy năm qua, tôi nghĩ cũng chỉ là một hình thức mua rác thải công nghệ lạc hậu mà thôi! 😢

taras bulba

aras Bulba, hầu như ai trong chúng ta cũng nhớ, nằm trong chương trình Ngữ văn cấp 3, hình như là lớp 11! Nikolay Gogol, tác gia người Nga gốc Ukraine, viết bằng tiếng Nga về người Cossack sống ở vùng đất mà ngày nay là Ukraine. Mà Cossack, giống dân vốn dĩ là du mục đó, là Nga hay là Ukraine, thật không thể nói cho rõ ràng được! Phiên bản tiểu thuyết sau cùng của Gogol cổ vũ cho một tinh thần “đại Nga” mà không nói một chữ Ukraine nào! Cho đến ngày nay, cả hai phía vẫn còn “giành giật” nhân vật tiểu thuyết tưởng tượng này!

Dĩ nhiên, lúc học văn ở ghế nhà trường thì cũng chỉ là những văn bản chữ nghĩa khô khan mà thôi, đâu có hiểu được rằng thực tế, lịch sử, dân tộc, văn hoá nó lại phức tạp đến như vậy! Nhưng ngày nay chúng ta biết được có một một Taras Bulba sống động, hoành tráng với âm thanh và hình ảnh! Và lại là bài ca “Poliushko Polie”, giọng ca Ivan Rebroff (một người Đức chẳng dính gì đến Nga ngoài chữ Ivan). Đương nhiên không hay và ấn tượng như trình bày của dàn nhạc Alexandrov, nhưng qua đó cũng cho thấy một phần gốc gác dân ca xa xưa của bản nhạc này!

Катюша

ài hát không thể phổ biến hơn, kỹ thuật hạ tone, thay vì lên tone ở những đoạn cao trào! Cũng là một chút mới lạ vì thực ra, hạ tone khó hơn lên tone! Đừng vì bài ca phổ biến mà vội cho là văn công, văn nghệ!

Âm nhạc của riêng Elena Vaenga thực sự siêu phức tạp, rất nhiều variation – improvision tinh tế, nhưng đôi khi quá phức tạp khiến cho một người nghe “kiên nhẫn” như tôi cũng thấy mệt, bị “lạc” trong cái không gian biến ảo đó!

Ukraine

ghĩ mà ngán ngẩm cho anh U, đương nhiên quốc gia nào cũng có quyền “dân tộc chủ nghĩa”, “vỗ ngực xưng tên” một tí, nhưng người ta mô tả anh U bằng từ: “Nga nhỏ”, với hàm ý “khôn ngoan lặt vặt”! Quân đội quốc gia thì không xây dựng được, phải dựa vào các “private army” được tài trợ bởi các ông trùm, mà các tiểu đoàn dân quân này bản chất cực hữu, neo-Nazi, như “Azov battalion” là trưng bày biểu tượng Phát-xít công khai! Về phương pháp thì dùng các biện pháp khủng bố như tạt axit, ném bột thuỷ tinh vào mắt, bắn về cả 2 phía trong đoàn biểu tình.

Một quốc gia, dân tộc đương nhiên có quyền độc lập, có quyền tự hào về bản sắc của riêng mình, nhưng trước hết phải trưởng thành về tư cách, cá tính, về phương diện đạo đức cộng đồng và luật pháp căn bản đã! Cứ mãi “không chịu lớn”, toàn dựa vào các biện pháp cực đoan, gian vặt, lưu manh, đĩ miệng, toàn ba láp trên trời dưới đất! Chả trách để cho NATO giật dây xỏ mũi! Tôi chỉ ủng hộ Nga về mặt văn hoá thôi, chứ cũng không cho rằng Nga về chính trị là cái gì siêu việt mà người ta phải nghe theo! Nhưng giữa 2 cái xấu, thì rồi cũng phải chọn cái ít xấu hơn mà thôi!

chiếc khăn xanh

gười hiện đại, cáp mạng RJ45 và Wifi đã cắm vào đầu rồi, liên tục phải có kích thích, cập nhật, rút dây ra là chết não ngay (cắm dây vào thì lại thành xác sống). Số những người có khả năng cầm súng chiến đấu trong rừng, sống với lý tưởng và niềm tin đơn thuần, không cần các loại “thông tin – fastfood” chẳng có bao nhiêu!

Như người ta thường nói, đôi khi, đến khi không còn lại cái gì cả, thì khi đó mới biết đâu là “bản lĩnh văn hoá” thực sự! Nên đôi khi cũng phải xem xem, cái vỏ bọc xã hội hiện đại, bản lĩnh diễn trò của mấy “anh hề” nó mỏng tới cỡ nào! Cá tính Nga mà, giống y như lời bài hát “The cuckoo” vậy: nếu quanh đây có thuốc súng, hãy cho tôi cái bật lửa! 😅

transnistria

óc Tây-Nam bản đồ Ukraine có một dải đất dài và hẹp, nơi người Nga không đặt chân đến nhưng vẫn được tô màu hồng (pro-Russia)! Đó chính là Transnistria, quốc gia bé nhỏ hầu như không mấy ai thừa nhận! Cho đến giờ, theo chế độ Tổng thống – Nghị viện (nhưng vẫn gọi là Xô-viết tối cao) và có một nền kinh tế tạm gọi là “thị trường tự do”…

Nhưng Transnistria vẫn sử dụng đầy đủ các biểu tượng Xô-viết, vẫn sùng bái một quá khứ từ Lenin đến Putin! Transnistria nhiều lần kiến nghị gia nhập LB Nga, mặc dù chính ku Nga không hiểu sao vẫn chưa đồng ý! Nếu Nga bắt tay với Transnistria thì Ukraine coi như bị phong toả đến 70% biên giới! Văn hoá mà, nó ở một tầng sâu hơn chính trị!

the cuckoo

hạc Nga – Xô-viết thường là những tác giả được đào tạo rất kỹ về nhạc cổ điển, câu nhạc viết ra thường có nhiều màu sắc, nhiều lớp lang khác nhau! Nhưng đôi khi cũng nên nghe những loại âm nhạc hiện đại hơn, đơn giản hơn một chút để thay đổi không khí, ca khúc “The Cuckoo”, nhạc phim “Battle for Sevastopol”, 2015…

Phim nói về Lyudmila Pavlichenko, nữ xạ thủ bắn tỉa Liên – Xô, người trong một lần nói chuyện trước đám đông báo chí ở Chicago, nhằm vận động nước Mỹ mở mặt trận thứ 2 phía Tây chống Đức-quốc-xã, đã nói: tôi, Lyudmila Pavlichenko, năm nay 25 tuổi, đã hạ 309 tên Phát-xít, các quý ông, các ông còn định núp sau lưng tôi bao lâu nữa!?