trà mã cổ đạo

Trong Minh Lan Truyện, Thịnh lão thái thái có một câu thoại: ở đời nếu chỉ nói đằng mồm mà được, thì Yên Vân thập lục châu đã lấy lại được lâu rồi! Yên Vân thập lục châu – Mười sáu châu Yên Vân là vùng đất rộng lớn, ngày nay thuộc các tỉnh Hà Bắc, Sơn Tây và một phần Nội Mông, đất đã mất từ cuối thời Đường, các triều Tống, Minh nhiều lần tìm cách lấy lại nhưng chưa bao giờ thành công. Không chỉ có tài nguyên phong phú, đây còn là vùng thảo nguyên rộng lớn, cần thiết để nuôi ngựa, mà ngựa là phần vô cùng quan trọng của quân đội, xuyên suốt lịch sử, chưa bao giờ TQ có đủ lực lượng kỵ binh để đối chọi lại với các bộ tộc phương Bắc. Nên một trong những mối quan tâm hàng đầu của các triều đại TQ là… ngựa!

Ngựa Trung Nguyên vừa thiếu lại vừa yếu, chỉ những giống ngựa sinh tồn trong môi trường khắc nghiệt mới mạnh mẽ, lì lợm, mới sử dụng được trong chiến tranh! Để có được ngựa tốt, họ mua bán trao đổi với Tây Tạng! Tây Tạng là vùng cao nguyên, khí hậu lạnh giá, khắc nghiệt, không trồng được rau quả, mà dân thì sống theo lối du mục, khẩu phần ăn bao gồm thịt, sữa là chủ yếu nên thiếu rau nghiêm trọng, từ chuyện thiếu rau đâm ra… nghiện trà, vì trà bổ sung một lượng vitamin đáng kể! Nắm được điều đó, người TQ đem trà đổi ngựa, tạo nên mạng lưới đường sá giao thương kéo dài hàng ngàn cây số! Từ xưa, họ đã viết nhiều cuốn sách khảo cứu, chỉ chuyên về đề tài thương mại Trà – Mã, làm sao đổi trà lấy ngựa!

ngưu bất hát thủy

Đoạn này phụ đề Việt ngữ ghi như vậy, nói một câu nôm na đơn giản cho nó nhanh chóng dễ hiểu, nhưng nguyên văn tiếng Trung lại là: Ngưu bất hát thủy, ngạnh án đầu a!? – 牛不喝水硬按头啊 – Trâu đã không muốn uống nước, có ấn đầu nó xuống được không!? Câu thoại hàm chứa một ý phản kháng mạnh mẽ hơn rất nhiều, thể hiện đúng cá tính của nhân vật Thịnh Như Lan: đơn thuần, ngay thẳng, si ngốc, đáng yêu… Hiếm thấy phim nào chú tâm xây dựng các tuyến nhân vật phong phú, đa dạng và phản ánh muôn mặt của cuộc sống thực tế sinh động đến như thế!

Xem phim, thưởng thức văn hóa, phải soi từng câu, từng chữ, hiểu cho tường tận điều người ta muốn diễn đạt! Nhưng đa số khán giả Việt thì chỉ muốn “ta biết rồi”, “ta được quyền đánh giá”, một cách nhanh chóng nhất! Cũng vì vậy mà xuất hiện vô số dạng “review”, những dạng mì ăn liền, không chịu tìm hiểu điều gì cho tường tận, chính là nhắm vào cái “ta biết”, một kiểu “nhận dạng, so khớp mẫu” thiểu năng, máy móc như đứa trẻ lên 3 vậy. Xem, học mà như thế thì ngoài “cái tôi” trống hoác của chính bản thân mình ra, vĩnh viễn không thấy được điều gì khác!

minh lan truyện

Hiếm có phim nào xem thích như “Minh Lan truyện”, một trong số ít những phim xem đi xem lại nhiều lần để “học chữ”! Đây có thể xem là phim xuất sắc nhất trong dòng “gia đấu – trạch đấu” Trung Quốc! Dù phim vẫn có xen vào một chút xíu “cung đấu”, nhưng thay vì cứ coi mãi toàn những cảnh “cung đấu” cường điệu thái quá và đơm đặt đến mức nhảm nhí, nhàm chán, phim “gia đấu” thể hiện những khía cạnh gần gũi hơn của cuộc sống, những quan hệ vừa hợp tác, vừa xung đột của các thành phần, giai tầng, lứa tuổi, giới tính… Cốt truyện hơi chậm, có thể làm người xem thấy chán, nhưng như thế mới truyền tải được nhiều chi tiết!

Phim có phần “thoại” phải nói là xuất sắc (nhưng phụ đề Việt ngữ, như thường lệ, vẫn kiểu rất lởm chởm, không truyền tải được những chỗ phức tạp, sâu xa trong nguyên văn) diễn xuất tâm lý kỹ càng, nhiều chỗ rất đạt, một số tình huống đến mức ước lệ kinh điển thường thấy trong kịch! Cổ trang hay lịch sử, vốn dĩ cũng chỉ là một sự phóng tác, tưởng tượng, đương nhiên vẫn phải dựa trên ghi chép lịch sử và bằng chứng khảo cổ, nhưng qua đó cho thấy thế giới nội tâm phong phú, tư tưởng suy nghĩ sâu xa và những quan hệ xã hội chồng chéo phức tạp! Nhìn lại cái xứ Vịt, haiza, vẫn là một kiểu “công xã nguyên thủy”…

llm

Đang cafe sáng thì một đứa bé chừng 3 tuổi chập chững bước lại gần, miệng bi bô: chú ơi, ớt ớt! Đứa bé chỉ vào luống cây “phúc lộc thọ” người ta trồng làm cảnh, trông khá giống quả ớt. Tôi liền tìm cách giải thích: đây là hoa con à, không phải quả ớt, đương nhiên cũng không mong bé có thể hiểu được, xem như nói chuyện với con trẻ mà thôi. Từ chuyện của đứa bé mà nghĩ đến các mô hình AI – trí tuệ nhân tạo hiện tại! Thực ra thì phần lớn các mô hình AI hiện tại dựa trên LLM – large language model cũng như đứa trẻ 3 tuổi vậy! Nếu có một lượng lớn dữ liệu bảo đó là quả ớt thì AI cũng sẽ bảo đó là ớt! Nếu là trẻ con thì ta bảo nó vô tri…

Nếu là người lớn thì ta nói nó bị thiểu năng, tiếc là một phần lớn người lớn giờ cũng giống y như LLM vậy! Nó chỉ “nhận dạng và so khớp” (pattern matching) dựa trên một lượng lớn dữ liệu, không có khả năng suy luận logic, không có khả năng toán học, và thực ra hiện tại, chỉ có thể dùng AI theo hướng “tìm kiếm” đó! Ngay cả những câu đố siêu đơn giản như: Vừa gà vừa chó, Bó lại cho tròn. Ba mươi sáu con, Một trăm chân chẵn! – Hỏi có bao nhiêu gà, bao nhiêu chó!? mà AI cũng không trả lời được! Sâu xa hơn, vẫn còn một cái gì đó rất căn bản, rất nền tảng vẫn chưa giải quyết được khi kết nối ngôn ngữ tự nhiên và ngôn ngữ toán!

tarred and feathered

Kaka, sự việc ầm ĩ mấy ngày gần đây, đất nước gì đâu… chỉ thấy toàn bịp bợm! Chỉ mấy cái ảnh ghép hết sức tào lao, ghép hết từ Tin cho tới Tập, từ Trudeau cho đến Trump, “tỷ phú Mai Vũ Minh” nhé, tất cả báo lớn VN đều bị “mắc lừa”, từ baochinhphu cho đến qdnd. Đến giờ mới biết dân Việt vốn dĩ là “chúa Bịp” hay sao, hay bản thân vốn dĩ cũng “cá mè một lứa”!? Sự việc nếu xảy ra ở nước Mỹ thời Wild – wide – west – Miền Tây hoang dã, là nhân vật này đã bị trét hắc – ín – đen và cắm lông – chim – trắng, rồi đặt lên một thanh đòn, khiêng đi diễu hành công cộng! Các bạn thử tìm hiểu về tập tục “tarred & feathered” này nhé! Giống như mô tả trong “Lucky Luke” hay “Những cuộc phiêu lưu của Huck Finn” vậy, để biết thêm về một phong tục rất văn minh và hiệu quả!

Như trong Lucky Luke mô tả thì, không phải chỉ có cảnh sát trưởng của một thị trấn bị trét hắn – ín – đen và cắm lông – chim – trắng vì chơi cờ bạc gian lận, con trai ông ta cũng bị như thế, và đến con chó của cái nhà đó cũng bị như thế, nó bịp có tông có dòng chứ chẳng đùa! Về thủ thuật, đây gọi là phong cách “Photoshop Philipp”, cứ tối hù một cục như thế để bà con tạm thời không luận ánh sáng đúng sai được! Nhưng máy ảnh chụp nguyên thủ, chủ tịch, tổng thống toàn là hàng xịn, và nhiếp ảnh gia thì đều là những người được chọn lựa, sàng lọc kỹ càng (chứ nó ngụy trang khẩu súng trong máy ảnh thì không cách nào mà đỡ được), đâu có chụp ra mấy cái ảnh ngu xuẩn, thiểu năng như vậy được!? Haiza, dân trí vẫn đang ở mức đó, từ dân đen cho đến quan đỏ…

lùa gà

Lại đi lùa gà đây mà, lùa bằng giải Nobel hẳn hoi nhé! Các bạn lên trang của Bill Gates (gatesnotes) mà đọc những phê bình của ông ấy về cuốn sách này, tôi thấy tất cả suy nghĩ của ông Bill là đã đủ đúng đắn rồi, không cần phải nói gì thêm. Bằng cách tối giản hóa vấn đề, tác giả tìm cách đưa ra một bức tranh méo mó, thiên lệch để… bịp người khác!

Một dạng “The world is flat” mới, thủ thuật cũ rích chả có tí tiến bộ nào, nhưng là phiên bản cao cấp, có cả Nobel để trang trí! Có nhiều trường hợp xuyên suốt lịch sử sách này không giải thích được (nói cách khác, chính là phản ví dụ), như Trung Quốc cổ điển thời Tống, Nguyên, Minh và Trung Quốc hiện đại từ sau Đặng Tiểu Bình đến này…

CMCN 4.0

Cách mạng công nghiệp đã tạo ra một tầng lớp vô sản thành thị mới. Bây giờ chúng ta đang chứng kiến ​​sự ra đời của một tầng lớp vô dụng vô cùng đông đảo. Khi máy tính ngày càng tốt hơn trong nhiều việc, khả năng rõ ràng là máy tính sẽ vượt trội hơn chúng ta trong hầu hết các nhiệm vụ và khiến con người trở nên không cần thiết. Và câu hỏi chính trị và kinh tế lớn của thế kỷ 21 sẽ là: chúng ta cần con người để làm gì, hoặc ít nhất, chúng ta cần rất nhiều người để làm gì? Hiện tại, điều tốt nhất chúng ta có thể làm là giữ cho chúng nó được vui vẻ bằng ma túy và trò chơi điện tử…

Nói rất sốc, nhưng rất đúng, chỉ nhìn xem gần gần quanh đây, thực trạng Việt Nam đã có phần giống thế, một bộ phận lớn xã hội đã bị rút mất phần hồn từ lâu rồi, những cái xác sống không hơn không kém! Sau một ngày vật vã từ khu chế xuất ra, làm những công việc chân tay siêu đơn giản, thì bắt đầu nhậu nhẹt, hát hò, lên mạng tìm đọc “tin tức”, những loại càng “giật gân”, càng “thỏa mãn” càng tốt! Chương trình âm nhạc Xô – viết đầu tuần… đôi khi vẫn băn khoăn tự hỏi có khi nào lịch sử đi một vòng lớn, và lặp lại những điều đã xảy ra cách đây hơn 125 năm!?

knockd

Thường hiếm khi viết về các chủ đề tin học trên Facebook, nhưng lâu lâu vẫn chia sẻ vài ý tưởng thú vị. Chẳng hạn bạn có một con server, mở cổng 22 (SSH), và 5901 (VNC), đây là những cổng phổ biến mà hackers và những con bots hay dò xét, quấy phá. Không muốn điều đó xảy ra, bạn có thể đổi thành những con số khác, ví dụ như đổi 22 thành 6001, đổi 5901 thành 6002! Nhưng những kẻ quấy phá cũng biết cách dò xem bạn mở những cổng nào! Tốt nhất là cấm tất cả (dùng firewall, iptables) và sử dụng ‘knockd’. Hiểu nôm na, knockd giống như nhận diện một trình tự gõ cửa! Phải gõ đúng trình tự thì cửa mới mở (hay đóng)!

Kiểu giống như… “Nếu là thỏ cho xem tai, Nếu là nai cho xem gạc!” vậy! Ví dụ, câu lệnh có cú pháp: “knock -v SERVER_IP 2001 2002 2003 -d 500” sẽ lần lượt gởi 3 lệnh gõ cửa, cách nhau một quãng thời gian -d tới các cổng 2001, 2002, 2003, đúng trình tự đó thì knockd sẽ điều chỉnh lại firewall để mở cổng 6001, gởi theo chiều ngược lại sẽ đóng cổng! Vì mỗi cổng là một con số 2 bytes nên 3 cổng tương đương với một mật khẩu có entropy = 16 × 3 x 2 = 96 bits (nhân 2 do cổng có thể là TCP hay UDP), đương nhiên có thể định nghĩa trình tự gồm 4, 5 cổng hay nhiều hơn, thậm chí dùng danh sách các trình tự chỉ sử dụng một lần!

titebond-3

Phải mất nhiều năm tìm kiếm mới ra em này, Titebond-3 nói vậy chứ ở VN tương đối khó kiếm! Cái số 1 thì đã lâu lắm rồi, không còn ai nhớ nữa. Cái số 2 xuất hiện cách đây chừng hơn 10 năm, lúc đó xài rất tốt, nhưng chỉ được ít lâu thì hàng nhái xuất hiện tràn lan. Nhái quá dễ vì Titebond-2 căn bản cũng chỉ là một loại keo sữa, Polyvinyl Acetate – PVA! Còn cái số 3 này không biết bao lâu thì TQ sẽ nhái được, vì thực sự khó hơn, tuy cũng dán gỗ nhưng là loại ngoài trời chịu được mưa gió, nhưng chịu được mưa gió không có nghĩa là chống nước tuyệt đối!

Muốn chống nước vẫn phải là epoxy, hay một loại rất xưa, và rất xịn là Resorcinol Formaldehyde! Đến tận ngày nay, vẫn có bộ phận nhỏ những người làm mộc trung thành với keo động vật – a-giao! Đi rinh em Titebond-3 về, cùng một số dụng cụ làm mộc khác mà thấy đường phố Sài Gòn đâu cũng hoa, đến phát ngợp, không biết hoa đâu mà lắm thế, mai là 20-10 đấy! – 20-10 này tính sao anh!? – Thì 20 trừ 10 bằng 10! – Không, ý em là 20/10 kia! – Thì 20 chia 10 bằng 2! – Chia tay đi! – Dù chia tay hay chia máy thì kết quả đều là 2 em nhé!

nhân-quả hiển nhiên

Tiếng Hoa vốn dĩ không phải là dạng ngữ pháp tạo sinh – generative đúng nghĩa, việc đặt ra các từ nhằm biểu diễn những khái niệm mới là rất khó khăn! Như tiếng Anh, Pháp hay nhiều ngôn ngữ phương Tây khác, chỉ việc thêm tiếp đầu ngữ, tiếp vĩ ngữ, tổ hợp các từ đơn lại với nhau là đẻ ra được từ mới, rất dễ dàng và nhanh chóng. Tôi biết, có vị mang học hàm giáo sư hẳn hoi, rất nổi tiếng, vẫn lắc đầu chê bai: ngôn ngữ kiểu này thì làm sao mà học cái mới được! Nhưng tiếc thay, ngôn ngữ, theo như vị giáo sư đó hình dung, mới chỉ là phần nổi mà thôi, phần chìm lớn hơn nhiều, là công phu, là kiên trì, là tưởng tượng, mơ mộng và sáng tạo, mà những cái này thì hầu như là… nằm ngoài ngôn ngữ! Nên mới chỉ có tài lanh học được vài kỹ năng lắp ghép ngôn từ thì chưa thể coi là thông minh và hiểu biết được! Tiếc thay, phần đông người Việt dừng lại ở đó, nghĩ rằng chỉ cần kỹ năng xào xáo ngôn từ là đã đủ để bịp người khác! Và thực chất, mong muốn lớn nhất của họ chỉ là làm sao bịp được thằng bên cạnh!

Bằng cách nhanh nhất, xào xáo ngôn từ, tạo ra những giá trị ảo hòng mang lại sự thoả mãn nhất thời, trước mắt! Khi bạn nhìn vào đó đủ lâu thì sẽ thấy, tất cả đều là nhân-quả hiển nhiên! Đến tận bây giờ, chúng nó vẫn “hoang tưởng” “viết luận văn sáng tạo” để câu học bổng du học Mỹ đó thôi, sự đời đâu phải đơn giản chỉ câu chữ dễ dàng như thế! Cái sự “mau lẹ, dễ dãi, nông cạn” trong sử dụng ngôn từ đó, nó không chỉ hạn chế phát triển tư duy trên đường dài! Quan trọng hơn là: nó tạo ra những “cái tôi” lau nhau không chịu lớn, suốt ngày kình chống nhau, rút cuộc là phá vỡ những liên kết, quan hệ xã hội, là tạo ra một cái “giỏ cua”, một “vũng nước đục”, nơi những phần tử lưu manh, phá hoại lộng hành mà không ai dám làm gì! Tất cả đều là nhân quả hiển nhiên! Nhắc lại một câu vô cùng “hình thức” đã nói trước đây: “Chính tâm, thành ý, cách vật, trí tri, tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”, TQ thì xem như đã vào giai đoạn “bình thiên hạ” rồi, còn chúng ta vẫn mắc cứng ở ngay bước đầu tiên!

sprockets

Cho những người đạp xe hơi nhiều nhiều… Em thì đạp không nhiều, nhưng mỗi tháng cứ 500, 600 km thì chừng 1 năm là phải thay nguyên dàn truyền động. Dự định lâu dài vẫn là hộp số + curoa, nhưng trước mắt thì cứ xích líp đã. Ví dụ cái líp 9 tầng, 3 cái lớn nhất trên cùng gắn thành một khối cố định! Đây là phần ít hư hỏng nhất vì rất hiếm khi xài đến!

Kế tiếp là 6 cái líp nhỏ rời nhau, thường mòn trước nhất là 3 cái ở giữa, chỉ mòn có 3 cái mà phải thay nguyên cả cụm thì phí, nên tháo ra thay đúng 3 cái đó thôi! Nhưng phải có đồ nghề chuyên dụng thì mới tháo được! Phải tự làm thôi, cân vành, thay líp, chứ các cửa hàng không muốn làm, chúng nó chỉ muốn bán nguyên bộ cho nhanh có lời!

Innocent passage

Từ vụ việc KAL-007 nói về khái niệm “Innocent passage” trong luật pháp quốc tế! Khái niệm này không biết phải dịch ra tiếng Việt như thế nào (vô tình đi lạc!?), nhưng đại khái, một con tàu (tàu thủy, tàu bay) có thể vô tình đi lạc vào lãnh thổ nước khác, có thể là do sơ ý, tính toán sai hay do trục trặc kỹ thuật! Những trường hợp như thế nên được đối xử một cách hòa bình, nhân đạo thay vì xem như hành động xâm phạm chủ quyền cố ý! Về bản chất, đây là một khái niệm tốt, được gần như là toàn thể thế giới ủng hộ. Với sự phát triển kinh tế toàn cầu hiện nay, việc một con tàu vô ý đi lạc vào lãnh thổ nước khác là chuyện dễ, thường xảy ra.

Nhưng tiếc thay, những người đề xướng, cổ xúy cho “Innocent passage” (phương Tây), trước tiên, lại chỉ dùng nó, ngay từ đầu, như một chiêu bài ngụy trang mà thôi! Giống y hệt như đám lưu manh VN vậy, chúng nó sẽ làm nhiều động tác giả, rồi bất thình lình làm động tác phá hoại thật, rồi quay sang đổ lỗi là mình đã vu oan chúng nó! Trong thời Chiến tranh Lạnh, Mỹ đã làm vô số chiến dịch do thám, phá hoại, ngụy trang dưới cái chiêu bài “innocent – ngây thơ” này, khiến cho Liên Xô ngày xưa và Nga bây giờ sinh tâm lý đề phòng, và đôi khi họ hành động cứng rắn, như vụ KAL-007 thì cũng không thể trách họ hoàn toàn được!

KAL-007

Hơn 25 năm trước, khi đọc thông tin về chuyến bay KAL-007, tôi đã không thực sự tin chuyện đó có thể xảy ra, chuyến bay từ New York, Mỹ đi Seoul, Nam Hàn bị bắn hạ vì xâm phạm không phận Liên Xô. Nếu trên bản đồ bạn vẽ một đường thẳng giữa New York và Seoul, thì có vẻ như nó sẽ hoàn toàn nằm ngang, cắt qua Thái Bình Dương. Nhưng thực sự là địa lý (hay đúng hơn là cách dạy môn địa lý ở trường phổ thông) đã lừa dối chúng ta, vì quả đất hình cầu, nên “đường thẳng” ngắn nhất giữa New York và Seoul cắt qua phía trên Alaska, và đi ngang vùng Viễn Đông của nước Nga, ai không tin có thể mở phần mềm Google Earth lên và thử vẽ một “đường thẳng” xem là sẽ thấy rất rõ. Vài tuần trước khi vụ việc xảy ra, bão đã đánh hỏng hệ thống radar cảnh báo sớm của Liên Xô, và khi họ phát hiện ra sự việc thì máy bay KAL-007 đã bay lạc sâu vào vùng cấm bay.

Các chiến đấu cơ LX được cử lên chặn đường lại không thể… bay chậm hơn 400 kmph, còn KAL-007 không hiểu vì sao lại bay rất chậm cỡ 400 kmnph. Nỗ lực thiết lập liên lạc qua sóng radio không thành công, KAL-007 không trả lời, các máy bay quân sự LX bắn hơn 200 phát đạn cảnh cáo, nhưng 007 cũng không phản ứng gì! Có quá nhiều sự “không may mắn”, bắt đầu bằng việc KAL-007 đã mắc lỗi định vị và bay chệch từ không phận quốc tế vào lãnh thổ Xô-Viết, lệch đến 500km, rất có thể phi công đã đặt chế độ lái tự động. Sau khi làm đủ mọi cách mà KAL-007 vẫn không trả lời, phi công LX bắn hạ nó, 269 người thiệt mạng! Sau vụ việc, tổng thống Mỹ Reagan ra lệnh đem hệ thống GPS (cho đến lúc đó vẫn là hệ thống dành riêng cho quân sự) áp dụng cho các phi cơ thương mại, và đó cũng là lý do mà chúng ta có GPS, GLONASS… để xài ngày nay!

đứt gãy

Chữ quốc ngữ quả thực có tạo ra một sự “đứt gãy văn hóa” nhất định! Tôi còn nhớ thời mấy chục năm trước, khi các công cụ máy tính còn chưa phổ biến, việc viết sai chữ Hán khi trùng tu các di tích Huế là… nhiều nhan nhãn, nhiều đến độ một đứa con nít 15 tuổi như tôi lúc đó cứ nhìn là phát hiện ra! Thậm chí đến tận ngày nay, mỗi khi đi qua Chợ Lớn, đọc các bảng hiệu cũng dễ dàng nhận ra nhiều chỗ viết sai, thường là phiên âm Hán-Việt sai. Nhưng, như người ta hay nói, việc thì có gấp có hoãn, có những nỗi lo còn lớn hơn, còn cấp bách hơn chữ viết nhiều lần!

Như những cộng đồng người Hoa xưa có mấy người biết chữ đâu, phải đến 99% là mù chữ, mà họ vẫn sống tốt, vẫn hợp tác được với nhau để tạo nên cộng đồng vững mạnh đó thôi! Cái cấp bách là đạo đức xã hội xuống cấp, thói suy nghĩ nông cạn, đơn giản, kiểu ham muốn ăn xổi đến mức… ăn cướp, mấy cái đó mới thực sự vô cùng cấp bách! Do công phu, kiên trì không có, chỉ muốn “ăn ngay” nên dẫn đến việc học cái gì cũng không được, đừng nói là học loại chữ khó như Hán, Nôm xưa không được, đến cả tiếng Anh, Pháp hiện đại, dễ dàng đó cũng chưa học được đâu!

bán tơ

Xách 2 cái bánh xe đạp đi cân vành, không chỗ nào nhận làm! Cửa hàng lớn từ chối khéo: em phải gởi về trung tâm sửa chữa, mất hơn 3 ngày! Cửa hàng nhỏ: không có sẵn dụng cụ nên không cân được! Không ai muốn làm cái việc nhiều công mà ít tiền, chỉ muốn bán cái gì đó để ít công mà nhanh có lời. Đi mua cái đòn tạ, đòn thì có nhiều loại, như loại của các VĐV chuyên nghiệp có thể chịu lực đến 500kg nhưng mắc tiền, người bình thường có bao giờ tập quá 100kg đâu, nên hàng TQ nó cũng tự động phân cấp, không ai sản xuất cái đòn xịn cho nhu cầu bình dân. Và thế là VN cứ nhập hàng đểu về… bán với giá xịn. Không biết đã gặp bao nhiêu lần như thế, toàn nhập hàng đểu từ TQ, bán gấp 4, 5 lần giá, thậm chí đã gặp trường hợp gấp 9, 10 lần giá. Không phải chỉ một vài trường hợp, gần như cả xã hội như thế, không phải chỉ một “thằng bán tơ” bị “tế thần” đâu!

Hàng đểu còn ra vẻ “huyền bí”, ta đây là cao cấp nhé! Không bực vì bị lừa tiền 5~10 lần giá, mà bực vì cái thái độ làm việc! Toàn gian thương, buôn nước bọt và lừa gạt, không nghiên cứu học hành gì, lại còn cẩu thả, lười biếng! Éo hiểu lấy cái gì mà cạnh tranh với thiên hạ!? Chuyện nhỏ đã thế, chuyện lớn cũng thế! Hút cát từ biển, tàu thuyền mất chỗ neo đậu! Làm bè cá trên sông, cắm cọc lung tung, ghe thuyền không đi lại được! Nhà máy xả thải, cá bè chết hàng loạt. Xây cảng cá ở nơi tàu thuyền không vào được, ném hàng trăm tỷ vào chỗ hư không! Toàn trống đánh xuôi, kèn thổi ngược, mạnh ai nấy ăn và phá, sống không nhìn nhau, không bảo nhau được, thấy ai làm cái gì là bắt đầu chạy quanh giở trò lưu manh, phá hoại! Muôn sự là từ “tâm” mà ra, không sửa được “tâm địa bất chính” thì vĩnh viễn không làm gì được, mà sửa “tâm” á, haiza, còn khó hơn lên trời!

milky way

Face nhắc ngày này năm trước… Bao lâu rồi bạn chưa nhìn thấy cảnh này? Hay có khi cả đời, từ nhỏ đến lớn chưa từng nhìn thấy, chưa bao giờ thấy rõ ràng trước mắt “giải Ngân Hà” – Milky way – “dòng sữa của nữ thần Hera” vương vãi qua bầu trời như thế!? Và chứng kiến tất cả bằng mắt thường, không cần phải tăng cường bởi các công cụ nhiếp ảnh!

SG những ngày giãn cách, không khí trong lành hơn được chút, 3h sáng em thức dậy, chỉ nhìn thấy được mờ nhạt mỗi chòm Bắc Đẩu. Có một thời e là hơn 30 năm về trước, vẫn còn có thể nhìn thấy gần như thế, bằng mắt thường. Chuyện để kể cho cháu, chắt nghe 30 năm sau: thời đó, hơn 60, 70 năm về trước, VN vẫn còn chưa công nghiệp hoá…

lặn

Face nhắc ngày này năm trước… Khi nhỏ, hay chơi trò lặn qua đáy những con tàu thuỷ lớn, nước biển giữa trưa dưới đáy các con tàu lớn hoàn toàn khác biệt, vùng tối bị che khỏi ánh mặt trời nhiều giờ làm cho nó mát lạnh muốn nổi da gà, cứ lặn qua lặn về cảm nhận sự thay đổi của nhiệt độ!

Nhiều đám báo chí cũng kêu gào yêu, bảo vệ thiên nhiên, quay đi quay lại cũng chỉ có mấy ngôn từ hão huyền với mấy cái ảnh ảo đó, họ không cảm nhận được sự tiếp xúc chân thật! Tình yêu mà không có tiếp xúc, đụng chạm gì, thì chính là kiểu tình yêu dành cho… đức Thánh Trần!

propeller

Chân vịt tàu, đó là cả một chủ đề… vô cùng khó, tàu có tải trọng bao nhiêu, mức cản nước là bao nhiêu, tàu câu hay tàu kéo lưới, tốc độ vận hành kinh tế thông thường ở mức nào, tốc độ quay động cơ, hệ số giảm tốc của hộp số là bao nhiêu, rồi kích thước, cấu tạo chân vịt như thế nào, etc… có quá nhiều tham số, nên người ngư dân VN không tự tính được!

Mà kỹ sư VN thì còn đang bận tán láo trên mây không muốn tính! Thế là người ngư dân VN phải làm sao? Họ mua cái chân vịt thật bự, bự hơn nhu cầu thực, chạy một thời gian, đo độ hao nhiên liệu, cắt bớt phần rìa chân vịt cho nhỏ lại, lại chạy thử, lại đo mức hao phí xăng dầu, rồi lại cắt, 3, 4 lần như thế, đến khi nào đạt được cấu hình tối ưu thì thôi!

đọc sách

Đang cafe sáng, có một ku mon men lại gần: anh ơi em đang làm khảo sát về sách và người đọc sách… – Em tìm sai người rồi, anh không đọc sách! – Sách thì có người đọc ít người đọc nhiều chứ a?! – Anh tuyệt đối không bao giờ đọc sách! Em không thấy sách vở thời giờ, càng đọc là càng bị trì độn đi à ?! Ku cậu thấy có vẻ không ổn bèn lảng lảng đi…

reenactment

Tái hiện khá phù hợp với lịch sử, người đứng vẫy tay trên xe là Bác sĩ Trần Duy Hưng, thị trưởng đầu tiên của Hà Nội, chọn người “đóng thế” rất giống về khuôn mặt, hình dáng. Người ngồi cùng xe, ghế trước là Thiếu tướng Vương Thừa Vũ, đại đoàn trưởng đại đoàn 308, trông cũng khá giống. Người dẫn đầu đoàn quân đi bộ, tay ôm rất nhiều hoa, là trung đoàn trưởng trung đoàn Thủ Đô, anh hùng Nguyễn Quốc Trị.

Những điều này được đông đảo phóng viên ảnh của nhiều nước ghi lại. Nhưng đầy đủ, sinh động nhất là trong bộ phim phóng sự tài liệu “Việt Nam” do đạo diễn Liên Xô Roman Karmen thực hiện, 1954 ~ 1955! Lịch sử thuộc về những người đã đổ máu đề biến nó thành hiện thực, chứ không thuộc về những kẻ “đứng bên lề” tìm cách nói ra, nói vào, và cũng chỉ nói thôi chứ không dám động tay động chân làm gì cả!